Персоналды тадау жне жмыса абылдау.

Жмыса абылдау процесі келесі кезедерден трады:

- Бос орында жмыс істеу шін міткерлерге ойылатын талаптарды натылау;

- міткерлерді іріктеп алу;

- міткерлерді срыптап алу;

- Жмыса абылдау.

Жмыса міткерлерді іріктеу процесін жеілдету шін лауазымды нсаудан баса берілген лауазымды жмысты тиянаты орындау шін керек болатын талаптарды сипаттамасы крсетілген іс ааздары болуа тиісті:

- Маманды картасы

- Біліктілік картасы

Лауазымды нсау негізінде жасалан маманды картасы тменгідей мамандыты сипаттамасынан трады:

- Жалпы білімі

- Арнайы білімі

- Шет тілін білуі

- Компьютерде жмыс ітей алуы жне т.б

Жеке басыны сипаттамасын жне ксіптік даму леуетін анытау шін біліктілік картасын жасайды. Біліктілік дегеніміз адамны жеке басыны сипаттамасы, оны белгілі бір функцияны орындау абілеттілігі, мінез-лыны жне леуметтік роліні трі

Персоналды жалдау дістері мен кздері. йыма жаа жмыскерлерді абылдау ажет боланда екі мселе туындайды:

- леуетті жмыскерлерді айдан іздеуге болады (кздері)?

- тініш берушілерге бос орындар жайында алай хабарлауа болады (дістері)?

Оларды жинатауды ммкін болатын екі кзі бар:

- ішкі (ксіпорын жмыскерлері арасынан)

- сырты (ксіпорына ешандай атысы жо адамдардан)

Персоналды ішкі кздерден жинатау дістері:

- ішкі конкурс

- ксіпті біріктіру

- ротация.

Кадрларды іріктеу тсінігі. Кадрларды іріктеуге – оны масатын, міткерді ксіби жне жеке басыны сапаларын, іріктеу тсілдерін анытау маызды.

Кадр бліміні масаты – міткелерді арасынан талап етілген нтижеге абілеті бар жмыскерді тадап алу.

міткерлерді келесідей жалпы сапалары болуы тиіс:

- жоары біліктілік;

- жеке бас сапалары;

- білімі;

- ксіби тжірибесі;

- алдыы жмысынан алан тжірибесі;

- айналасындаылармен тіл табыса алуы.

міткерді сапасына ойылатын талаптар. Ксіби сапалары:

- з мамандыы бойынша біліктілігіні жоары дрежелігі;

- кп кешенді жмыстарды орындауа ммкіншілік беретін баса ксіп пен мамандыты жергілікті дегейде мегеруі;

- жоары дегейде орындауа ммкіндік беретіндей жасы денсаулы жне дене шынытыру дайындыы;

- жинатылы, ыптылы, йымшылды жне т.б

Ксіби сападан баса маманны жеке басыны сапасы жоары болуы ажет. Тжірибеде кбірек кездесетін іріктеу тсілдері:

- анкеталы мліметтерді талдау;

- анкета жргізу;

- гімелесу;

- жеке басыны кейбір асиеттерін психологиялы тест арылы білу.

Менеджер ызметіні бос орнына міткерлерді іріктегенде персоналды баалау мен іріктеуді арнайы дістері олданылады.

45.ызметкер мансабыны рамы, мазмны. Жмыса абылдаан кезде тла белгілі бір тндіретін масаты. Біра йым, жмыс, оны ала отырып, сондай-а, белгілі бір кздейді масаты. Сондытан, бл оларды іскерлік дадыларын баалау наты жалдау ажет, оны, йым оны алдына талаптарына оларды салыстыру жмыс. Бл туралы адамны мансап табыса байланысты.

Мансап жоспарлау ызметкері кезедері лауазымды жне ксіби су арылы оны ала йымдастыру, оан ксіби білімдері мен дадыларын дамыту жне жзеге асыру кмектесе оамны мдделерін.

рбір адамны табии бірегейлігі, сол ол саынады ол ммкін, бл жадайларда жауап алай онда жадайлар р трлі мансапты шексіз саны болады.

Біра бл кп, мансап жекелеген трлерін ажырата деттегі болып табылады немесе аз мбебаптыы лшемдері бойынша олайлы, е сипаттауа болады компания траекториясын адам.

мансап масаты аныталан баыттары деп аталатын ммкін емес лауазымы, мансап сатысымен орын. Ол нерлым тере бар мазмны. Мансап масаттары адам келеді себеп крінеді Бл, атап айтанда, жмыса бар, иерархиялы белгілі бір строгал алып баспалда лауазымдары.

1. тсінігі жне мансап трлері. Ыпал ететін факторлар Мансап жылжыту

Мансап - субъективті саналы з шешімі оны болаша жмыспен амту туралы ызметкері, зін-зі білдіру ктілетін жолы мен тапсырма анааттандыру. Мансап сатысымен Бл траты прогресс, згерту дадылары, абілет, біліктілік ммкіндіктер мен лшемдері ызметкерлерді ызметімен байланысты сыйаы. Жмыс тыс мір з мансабын айтарлытай сер, мансап блігі болып табылады. Бл насихаттау ала бір рет жол ызметін тадаан.

Басаша айтанда, мансап - бл жеке хабарлады позиция жне мінез-лы ток кезінде тжірибе мен іс-шаралар жмыс байланысты адамны мірі.

Психология саласындаы кш. «Лидерлік».жет.фор. Жетістікке жеткен йымдарды кері жадайда йымдардан е алдымен динамикалы дамуы жне тиімді басшылыымен ерекшеленеді. Басшылы жне басшы сздеріні синонимдері лидерлікжне лидер.

Лидерлік жайлы сратар ерте заманнан бері адамдарды ызытыран. Алайда лидерлікті жйелі, масатты жне ке трде зерттеу тек Ф. Тейлор заманынан басталан. Кптеген зерттеу жмыстары жргізілген. Біра лі кнге дейін лидерлік деген не жне ол алай зерттелуі керек деген сратара орта шешім табылан жо.

Лидерлікті табиатын зіндік басарумен салыстырса, тсініктер болуы ммкін. йымдаы менеджер немесе лидер болу бірдей емес.Менеджер алдымен зіні ол астындаыларды жмысына жне олармен арым – атынас орнатуда билікті жне оны толытыратын кздерді лауазымды негізінде ара сйейді. Басару атынастарыны згеше трі ретінде лидерлік кбінесе леуметтік сер ету процесіне негізделеді, аныыра айтанда, йымдара сер етуге баытталады. Бл процесс оан атысушыларды жоара дегейдегі зара туелділігін талап етеді жне крделі болып табылады. Жеке басарумен салыстыранда лидерлік йымда баынушылар емес, ізбасарлар бар болуына ыпал етеді. Басарудаы дстрлі кзарас бойынша “басты - баынушы” атынасы “лидер - ізбасар” атынасына ауысады. Менеджер болу йымдаы лидер болу деген сз емес, йткені лидерлікке бейресми сипат тн. йымда бірінші ызметте боланымен оны лидері бола алмауы ммкін.Жоарыда крсетілген мысалда, йымдаы лидер деп, бірінші лидер – зауыт директорынан грі оны орынбасарын атаса болады.Адамдара ажетті абілеттілік жне шеберлік арылы сер ету процесі бейресми лидерлік деген ата алды. Лидерлік позициясыны бейресми сипаттамасыф, билікті жне билік кздеріні дербестік негіздерін олдану арылы келісіледі.Лидерлік шін оды болып табылатыны – билік негізіні тиімді олданылуы.

Лидерлік проблемаларын зерттеуде алымдар осы тсінікті кптеген анытамаларын сынады.Дж. Терриді айтуы бойынша лидерлік бл – орта масата жетуге итермелейтін адамдар тобына сер ету.Р. Танненбаум, И. Вэшлер жне Ф. Массарик лидерлік деп белгілі деп белгілі жадайда коммуникациялы процестерді кмегімен спецификалы масаттара жетуге баытталан адамдар арасындаы арым-атынастарды айтады.Г. Кунц пен С.О Доннелді айтуы бойынша лидерлік орта масата жетуге баытталан адамдара сер етумен байланысты ым.

Лидерлік дегеніміз –адамдарды орта масаттара жетуге оятуа баытталан жне осы жадай шін басшылыты р трлі айнар кзіні тиімділігіне негізделген басарушылыты зара серіні трі.Осы жне баса да анытамалара сйене отырып лидерлік лидерді,ізбасарларды жне жадайлы айнымалыларды функциясы болып табылады.

Жоарыда крсетілген анытамалар лидерлікті тек белгілі трдегі йымдара ана ажет екендігін білдірмейді. гіме тек ана саяси процестерде ана емес, кез келген ызмет трінде (білім беру,денсаулы сатау,ксіпкерлік жне т.б.) жмыс істейтін адамдарды арасындаы зара арым-атынас немесе зара сер ету жнінде болып отыр.

«Лидер-ізбасар» тріндегі басару арым-атынасына «басшы-баынушы» атынасы жадайындаыдай иерархиялы сипаттама беруге болмайды. Лидерлік билік сияты – адамда болатын лует.