Нпіл намаздарыны пиясы
1 - Парыз намаздарындаы кемшіліктерді орнын толтырады.бу урайра, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( . : )
«иямет кні лдан сралатын амалдарыны уелгісі - оны намазы. Намазы дрыс болса, тылып, табыса жетеді. Намазы дрыс болмаса, стсіздік пен зияна шырайды. Егер парыз намазында бір кемшілік болса, Алла таала періштелерге: «лымны з еркімен істеген нпілі бар ма екен, арадар!»-дейді. Бл нпілмен парыз намазындаы кемшілікті орны толтырылады. Кейін барлы амалдарымен осылай жасалады»[566].
2 - Шайтанны мітін зеді.алымдарды айтуынша парыз намазына еруші сннет намазы шайтанны мітін зуге арналан. Адам баласыны парыз істерді орындаанын кретін шайтан атты айырады. бу урайра, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( . : )
«Адам баласы сжде аятын оыанда сжде жасаса, шайтан аула кетіп жылайды жне былай дейді: (айыа тап болдым. Адам баласына сжде бйырылып еді, бірден сжде жасады. Енді оан - жннат. Ал маан сжде жасауым бйырыланда баынбадым. Енді маан - тоза)»[567].
3 - Алла таала жаындатады.бу урайра, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты: Алла таала былай деді:
( : )
«Мен досыммен жауласан адама соыс жарияладым. лым Маан жаындау шін, алдымен, парыз амалынан сйкімді амал іздемесін. Егер лым (парыз амалдарына) осымша нпіл амалдарымен Маан жаындауын тотатпаса, оны жасы кретін боламын. Оны жасы кретін болсам, Мен нататын сзді ана еститін болады. Жне Мен нататын нрсеге ана арайтын болады. Жне Мен нататын нрсені ана стайтын болады. Жне Мен нататын жерде ана жретін болады. Егер Менен сраса, сраанын беремін. Егер пана тілесе, пана беремін..»[568].
Бекітілген сннет намаздар. Бекітілген сннет дегеніміз пайамбарымыз (саллаллау алайи уа саллам) рдайым істеген іс. Мндай сннетті біле тра істемеу мкру танзиан.
1 - Та намазыны алдында оылатын екі ркат. Бл екі ркатті дрежесі те лкен. Айша анамыз, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( )
«Та намазыны екі ркат сннеті дниеден жне ондаы бкіл нрседен арты»[569].
бу урайра, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( : )
Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) та намазыны екі ркат сннетінде «ул йа ййуал-кафирун» мен «ул уаллау хад»-ті оыды[570].
Айша анамыз, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) та намазыны екі ркат сннеттін жеіл трде оитын. Мен, тіпті ол жайында: «Фатиха»-ны оыды ма?-деп, ойланып алатынмын»[571].
Та намазыны екі ркат сннетін уаыты кіре сала оыан абзал. Та намазыны парызы мен сннеті аза болан жадайда кн аспан биігіне жетпей теледі. Кн аспан биігінен екейгенде парызыны азасы ана теледі.
Та атан кезде та намазы оыланша сйлесу мкр. йткені бл уаытта Аллаты мірімен ауысып жатан тнні періштелері мен кндізді періштелері ку болады.
бу Убайда, Алла таала оан разы болсын, Абдулланы, Алла таала оан разы болсын, былай дегенін жеткізді:
( : " ")
«Та атанда ораушы періштелер тн періштелері мен кндіз періштелері жолыады. Бл жайында ранда айтылан: «Таы ран. Расында, таы ранны кулрі бар»[572].
2 - Бесінні алдындаы трт ркат жне бесіннен кейінгі екі ркат.Айша анамыз, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) бесін алдындаы трт ркат сннетті ешашан тастамайтын»[573].
мму Хабиба, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( : )
«Кім кндіз бен тндегісін осанда он екі ркат (нпіл намаз) оыса, жннатта оан арналып й салынады. Оларды тртеуі бесінні алдында, екеуі оны артында, екеуі ашамны артында, екеуі птанны артында жне екеуі та намазыны алдында»[574].
3 - Жма намазыны алдындаы трт ркат. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) жманы алдында трт ркат оитын жне оны блмейтін»[575].
4 - Жма намазыны артындаы трт ркат.бу урайра, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( )
«Жмадан кейін намаз оысадар, трт ркат етіп оыдар. Егер сені бір шаруа асытырса, екеуін мешітте, екеуін айтып келгеніде оы»[576].
5 - Ашамнан кейін екі ркаат оу.Бл екі ркат дрежесі трысынан та намазы алдындаы екі ркаттан кейінгі орында. йткені Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) бл екі сннетті, тіпті, жолаушы кезінде тастамаан.Ашамны екі ркат сннетін за оу намды.Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) ашамны екі ркат сннетін за оитыны соншалыты, тіпті, мешіттегі адамдар тарап кететін»[577].
Ибн Масъуд, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( { } { })
«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) ашамны екі ркат сннетінде «ул йа ййуал-кафирун» мен «ул уаллау хад»-ті оитын»[578].
6 - птаннан кейінгі екі ркат.мму Хабиба, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( : )
«Кім кндіз бен тндегісін осанда он екі ркат (нпіл намаз) оыса, жннатта оан арналып й салынады. Оларды тртеуі бесінні алдында, екеуі оны артында, екеуі ашамны артында, екеуі птанны артында жне екеуі та намазыны алдында»[579].
Бекітілмеген сннет намаздар.Бекітілмеген сннет дегеніміз пайамбарымыз (саллаллау алайи уа саллам) бірде істеп, бірде істемеген іс. Істелуі - сауап, істелмеуі мкру емес. Бекітілмеген сннетті баса атаулары: мндуп, мустахап жне деп.
1 - Екінді намазыны алдында трт ркаат оу.Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( )
«Екінді намазыны алдында трт ркат сннет оыан кісіні Алла рахымына блесін»[580].
2 - птанны алдында трт ркаат оу.Айша анамыз, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) птанны алдында жне артында трт ркат сннет оитын. Кейін йытайтын»[581].
Абдалла ибн Мафал ал-Мазани, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) ш мрте былай дегенін айтты:
( . . : )
«р азан мен амат аралыында намаз оуа болады». Е соысында: «Кім аласа»-деді[582].
3 - птаннан кейін оылатын екі ркат бекітілген сннетке таы екі ркат осу.Айша анамыз, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Пайамбарымыз птанды оып, мені йіме кіргенде, рдайым, трт немесе алты ркат сннет оитын»[583].
4 - Ашамнан кейін алты ркат оу.бу урайра, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( )
«Кім ашамнан кейін алты ркат оыса жне оларды арасында жаман сз айтпаса, бл намазы он екі жылды лшылыа те»[584].
Ъаммар ибн Ясир, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( )
«Кім ашамнан кейін алты ркат оыса, кнлрі кешіріледі. Кнлрі, тіпті толып жатан теізді бетіндегі кбікті санындай болса да»[585].
Бекітілген трт ркат сннет намазыны оылу жолы:
Бл намаз бір слеммен оылады. Екі ркттан кейін бірінші отырыс жасалып, ташауд оылады. Екінші отырыста ташауд, салауат жне далар оылады.
Бекітілмеген трт ркат сннет намазыны оылу жолы:
Бл намаз екі ркат - екі ркат етіп, слеммен блініп оылады.
Бір слеммен оу шін кндізгі нпілді трт ркаттан, ал тнгі нпілді сегіз ркаттан асырмаан абзал. Имам бу Ханифаны кзарасында кндізгі нпілді де, тнгі нпілді де трт ркатпен бліп оыан абзал. бу Аюп, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) кн аспан биігінен тскенде бесінні алдында трт ркат оитын жне оны (екі ркаттан кейін) слеммен блмейтін»[586].
Айша анамыз, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) тнгі намазын рамазан айында болсын, баса айларда болсын он бір ркаттан асырмай оитын. Алдымен, трт ркат оитын. Оларды демілігі мен затыын айтсашы! Кейін трт ркат оитын. Оларды да демілігі мен затыын айтсашы! Кейін ш ркат оитын»[587].
бу Юсуп пен Мхаммедті кзарасында тнгі нпілді екі ркат, екі ркат етіп, ал кндізгі нпілді трт ркат етіп оыан абзал.
бу Юсуп нпіл намазыны артышылыын иямны затыымен байланыстырады. Ал Мхаммед сждені кптігімен байланыстырады. Субан, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( )
«Аллаа кп сжде жасауы ажет. Расында, жасаан р сжде шін Алла сені бір дрежеге ктеріп, бір кнді шіреді»[588].