Екі намазды осып оу

Екі намазды осып оу «жамъ ат-тадим» жне «жамъ ат-та’хир» болып екіге блінеді. «Жам ат-тадим»дегеніміз - екі намазды бірінші намазды уаытында осып оу.«Жам ат-та’хир»дегеніміз - екі намазды екінші намазды уаытында осып оу. осып оылатын намаздар: бесін мен екінді, ашам мен птан.

 

Ханафи мзабінда екі намазды осып оу екі жадайда ана болады:

1 - Арафа кні Намира мешітінде ажы кісі шін бесін мен екіндіні бесін уаытында бір азанмен жне екі аматпен осып оыаны дрыс. Екеуіні арасында нпіл намазы оылмайды. Намазды имам немесе имамны орынбасыры жргізгені шарт. Сондай-а бесін намазы дрыс оылуы ажет. Егер бесін намазы дрыс болмаса, осып оылан екі намаз дрыстыын жоалтады. Жабир ибн Абдулладан, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) Арафаа дейін жріп келіп, Намира деген жерде трызылан кмбезді астында тыныады. Ол жерде кн аспан биігінен екейгенше болады. Кейін тйесіне отырып, сайды ортасына жеткенде адамдара тба айтады. Кейін Билл азан шаырады. амат айтылып, бесін намазы оылады. Кейін амат айтылып, екінді намазы оылады. Екі намазды арасында баса намаз оымайды»[745].

2 - ажылытаы кісіге ашам мен птан намаздарын птан уаытында Мздлифада бір азанмен жне бір аматпен осып оыаны дрыс.

 

ажылытан баса уаытта екі намазды осып оу жолаушыа да, науаса да болмайды. Негізінде, намаз уаыттары кесімді длелдермен бекіген. Жне жоарыдаы екі жадайдан баса уаыттарда намазды з уаытынан еретерек немесе кешіктіріп оуа болмайды. Ибн Масъуд, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«зінен баса тір жо Аллапен ант етемін! Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) р намазды уаыты кіргенде ана оыан. Тек екі намазды оспаанда: Арафада бесін мен екіндіні, ал Мздлифада ашам мен птанды осып оитын»[746].

 

Ал енді баса мзаптарда екі намазды осып оуа рсат ететін хадистерге назар салайы:

Нафиъ, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : . : " )

«Ибн Омармен бірге жола шыан едім. Ибн Омар кн айып боланша намазды кешіктірді. Мен оан: «Алла таала сені рахымына блесін, намазды уаыты кірді ой»-дедім. Ол маан брылып, намазды кешіктіруін жаластырды. Шапаты соы тараанда ашамды оыды. Шапа млдем жоаланда амат айтты. Бірігіп птан оыан со, бізге жаындап: «Расында, Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) жол бойында асыанда осылай істейтін»-деді[747].

 

 

Анас, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( - - , )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) кн екеймей, яни бесін кірмей жола шыса, бесінді екіндіні уаытына дейін кешіктіретін. Сосын тйесінен тсіп, екеуін осып оитын. Ал егер жола бесін уаыты кірген со шыса, бесінді оып, сосын тйесіне мінетін»[748].

 

Тйін: Бл хадистерден тсінетініміз, кпшілік жадайда жолаушы мазасыз, дамылсыз кйде болады. Мндай жадайда жолаушыа бесін намазын соы уаытына кешіктіруіне болады. Кейін екінді намазын уаыты кіре сала оиды. Сондай-а ашам намазын соы уаытына кешіктіруіне болады. Кейін шапаты жоалуымен амат айтып, птанды уаыты кірген бетте оиды. Блай оылуды сыры: намазды уаыттарын сатау. йткені намаз уаыттары мутауатир жолмен жеткен кесімді длелдермен бекіген. Ал екі намазды осуа рсат ететін хадистер ахад жолмен жеткен. Ханафи мзабінан баса ш мзапта сннетте келген сахих длелді негізінде жолаушы кісіге екі намазды осып оуа рсат. Екі намазды осып оуа мутауатир емес хадисте рсат етілгендіктен, мндай длел ханафи мзабінда кесімді емес, болжамды саналады. Сондытан ханафи мзабінда ажылытан баса кезде екі намазды осып оу дрыс емес.

Екінші: Науас кісіні намазы

Бірінші: Намазды иямына шамасы келмейтін науасты намазы

1 - ияма млде тра алмаса, немесе труы иын болса, немесе білікті дрігерді нсауымен трегеп труы зиян болса, намазды отырып оиды. Рк пен сждені отырып жасайды. Имран ибн ал-Хасин, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : ( )

Мені ісіктер (немесе геморрой) болатын. Пайамбардан (саллаллау алайи уа саллам) намазым жайлы срадым. Ол: «Намазды трегеп оы. Егер шама келмесе, отырып оы. Оан да шама келмесе, жамбасыа жатып оы»-деді[749].