Реостатты жне импульстік реттеу

 

Трагы ток озалтыштары сияты ротор тізбегіне резисторды осу арылы брышты жылдамдыты реттеуге болады.Реттеу негізгі брышты жылдамдытан тмен болады.

Егер де механикалы сипаттаманы блігін сызыты деп есептесек, онда реостатты сипаттаманы аттылы коэффиценті

(3.18)

мнда s_ном.р-номиналь моментке сйкес реостатты сипаттамадаы тайанау.

Егер де реттеу диапазоны мынаан те деп есептесек

(3.19)

онда,

Нерлым реттеуші резисторды сатылары кп болса, сорлым реттеуді ыратылыы жоары болады.

зін-зі салындататын фазалы роторы бар А-ты рсат етілетін моменті брышты жылдамдыы азайан кезде мына тедеумен аныталады:

(3.20)

озалтьшты траты шыындары (статормен роторды зекшелеріндегі шыындар, механикалы жне сейілу рістермен тудырылатын шыындар) жктемеге туелді емес.

Ауыспалы шыьндарды (статормен роторды орамаларындаы шыыдары) мынаан те

(3.21)

мнда s_т –табии сипаттамадаы тайанау.

Сонымен, жктеме моменті траты кезінде ротор тізбегіндегі шыындар тайанауа пропорционалды, ал статор тізбегіндегі шыындар тайанауа туелді емес.

Негізгі уат резисторда реттеуде жоалады. Мысалы, егер де озалтышты жылдамдыы номиналь жылдамдыа араанда екі есе азайса, онда желіден ттынатан уатты жартысы реттеу резисторларында жоалады.

Реостаггы реттеуді кемшшіктері:

а) жылдамды реттеуді сатылыы, ал бл жадай бекітілген автоматгы басару жйелерді олдануа жадай туызбайды;

б) шапшандыгы аздыы;

в) энергияны лкен шыындары.

Біра зіні арапайымдылыыны арасында реостатты реттеу дадылы олданылуы орын алып отыр, мысалы кіші немесе орташа уатты (100 кВт-а дейінгі) насостарды , желдеткіштерді, ктеру-тасымалдау ралдарды жетегі ретінде олданылады. Статорды немесе роторды тізбектеріне резисторларды кіргізу арылы ыраты сатысыз брышты жылдамдыты реттеу автоматтандырылан ЭЖ-лерде жктеме момент згерген кезде берілген брышты жылдамдыын траты стауа немесс ЭЖ-ні тотау алдында жылдамдыты алдын ала тмендетуге олданатын импульстік параметрлік реттеуді іске асыруа болады.

осымша кернеулерді статор тізбегінде (барлы ш фазада) импульстік реттеуді А-ты осу слбасы 3.17а-суретте, ал ртрлі уыстылы кездегі механикалы сипаттамалар 4.16б-суретте крсетілген.

 

 

3.17-сурет. Роторы ыса тйыталан А импульстік параметрлік реттеу кездегі басару слбасы (а) жне механикалы сипаттамалар (б)

 

=1 кезде ( екі жаа ткізетін жартылай ткізгіш немесе тйіспелі кілттер К-здіксіз бекітілген) озалтыш резистор R_ос траты осылуына сйкес жасанды сипаттамада жмыс істейді ( кілттер К ажыратылан).

Статорды активтік кедергісі скен кезде максималды моментті жне критикалы тайанауды, механикалы аттылы коэффициентті жне брышты жылдамдыты тратылыыны азаюы шыады.

Егер де фазалы роторы бар озгалтышты олданса, онда озалтышты пайдалануы дрысталады. Бл жадайда брышты жылдамдыгы реттеу салдарынан туатын осымша шыындар машинаны сыртындаы осымша резисторларда блініп шыады, ал сондыган туелсіз желденетін озалтышты рсат етілетін момент номиналды моментке те болады. Импулъстік параметрлік жылдамдыгы ретгеу кезіндегі фазалы роторы бар А-ты осу слбасы 3.18-суретте крсетілген.

осымша резистор R_ос тзеткіш Т арылы ротор тізбегіне тегістеуші реактор L -мен тізбектеп осылады. Резистор К кілт арылы (тйіспелі немесе тиристорлы) мезгіл-мезгіл осылып жне ажыратылып трады.

Кілт К бекітілген кезде ( =1) озалтыш R_э= 0 сйкес сипаттамада жмыс істейді, ал кілт К ажыратылан кезде ( =1) жне R_Э=R кезде озалтыш реостатты сипаттамада жмыс істейді. Жмыс зонасы екі сипаттаманы арасында жатады.

3.18 сурет-Фазалы роторы бар А импульстік параметрлік реттеу кезіндегі басару слбасы (а) жие механикалы сипаттамалары б)

 

 

3.9. Асинхронды ЭЖ-ні брышты жылдамдыын полюстер санын згерту арылы реттеу

 

Асинронды озалтышты брышты жылдамдыыны формуласынан

шыады: егер де оректендіретін желіні жиілігі траты болса, ал тайанау s аз згерсе, онда брышты жылдамдыгы полюстерді р жп санын згерту арылы реттеуге болады.

Полюстерді жп саны бтін сан боландытан, брышты жылдамдыгы реттеуі сатылы болады. Полюстерді згерту статор орамасында жасалады жне оны орындау шін рбір фазалы орамада блек жартысында токты баытын згерту арылы орындалады. 2:1 атынаса полюстер санын згертуге арналан жартылай орамаларды осу слбалары 3.19а-в-суретте крсетілген.

3.20 а-д-суретте е кп олданылатын статор орамаларды аудару слбалары крсетілген. Бір полюс сандардан баса полюстер сана аударан кезде айналу баыты згермейді. 3.1-кестеде статор орамаларды ртрлі шін магниттік индукцияларды атынастары келтірілген 3.19а-д сурет бойынша біркелкі полюс саны 1 деп белгіленіп, ол ос полюс саны II деп белгіленген.

3.19-сурет. 2:1 атынаса полюстер санын згерту слбалары

 

Асинхронды озалтышты электр магниттік моменті

(3.22)

 

3.20-сурет. Статор орамаларын ауыстырып осу слбалары

Суретті№	ос полюс саны (4.19-суретте II белгіленген)	Біркелкі полюс саны (4.19-сретте I белгіленген)	ВП/В1 атынасы
Жартылай орамаларды осылуы	Фазаларды осыуы	Жартылай орамаларды осылуы	Фазаларды осыуы
3.19а 3.19б 3.19в     3.19г 3.19д	Тізбектеліп -----//----- тізбектеліп немесе параллельді   тізбектеліп немесе параллельді	У У немесе Д У     У немесе Д У немесе Д	Параллельді -----//----- тізбектеліп немесе параллельді Параллельдітізбектеліп немесе параллельді	УУ немесе Д     Д У немесе Д У немесе Д	0,58 1,0     1,16 1,73 2,0

 

 

Демек, р полюстер санына жауап беретін , статор орамаларыны ртрлі осылу слбалары бар озалтыштарды моменттері , рбір магнит индукцияларына сйкес жатады.

3.21-суретте 3.20-суреттегі слбалара сйкес механикалык сипаттамалар крсетілген.

 

 

3.13. Таырып 13.Кернеуді жне роторды актив кедергіс згергендегі аснхронды озалтышты жасанды механикалы сипаттамалары.

сынылатын дебиет:

1. Москаленко В.В. Электрический привод. М: Энергоатомиздат, 2000– 415 с.

2. Чиликин М.Г., Сандлер А.С. Общий курс электропривода. – М: Энергия, 1981. – 1981 г.

3. Басов А.М., Шаповалов А.Т., Кожевников А.С. Основы электропривода и автоматическое управление электроприводом в с.х. – М: Колос, 1972. – 344 с.

4. Шичков Л.П. Автоматизированный электропривод. Методические указания и задания. – М.: ВСХИЗО, 1986.