Жылуалмастырыш аппараттарды жндеу

Мнай деу зауыттары мен негізгі химия салаларыны ксіпорындарыны техникалы паркіндегі жылуаламастырыш аппараттарды лесі 40 % жуы.

замерзімді пайдалану барысында бл аппараттарды жмысшы беттері ластану мен тозуа шырайды. Жылуыалмастыру беттерінде а, лай, тз, тз абаттары тзіледі, тоты плежкалары пайда болады.

Бл шгінді абат сіуінен бліп трушы абыраны термиялы кедергісі сіп, жылу алмасу нашарлайды. сіресе беттік жылуалмастырыштар шін.

Жылуалмасу аппараттарында келесі тозулар орын алуы ммкін:

1) аппарат аасыны, тбіні жне бырларыны алыдыыны жаруы;

2) аа мен тптердегі ісінулер мен майысулар;

3) бырлардаы, аалардаы жне орланеубердегі саылаулар, жарыншатар жне кйінділер;

4) бырлар шін бырлы тордаы саылауларды диаметріні лаюы;

5) бырлы торды иілуі мен бырды деформациялануы;

6) толымалы бршікті сыналасуы мен оларды струбциналарыны жарааттануы; 7) компенсациялаушы рылыны жарааттануы;

8) сыранау жне серіппелі тілемдерді жарааттануы;

9) гидро жне термоизоляцияны бзылуы.

Жндеуге дайындау кезеі келесі іс-шараларды арастырады:

1) аппараттаы ысым атмосфералы ысыма дейін тсіріліп аппарат німмен босатылады; 2) арматуралар ажыратылып, барлы келуші жне кетуші бырткізгіштерде тыын орнатылады; 3) аппарат уысын азотпен немесе бумен деп, соында сумен шаю, ауамен рлеп кептіру жмыстары орындалады; 4) улы жне жарылыс аупіпті заттарды болуын тексереді; 5) жндеу процесінде ажет жадайда от жалынды жмыстара жоспар тзіліп, орындауа рмат алады; 6) жндеуге тапсыру акті тзіледі.

рі арай келесі жмыстар орындалады: 1) аппаратт апаын, люктерді ашу, бырлар мен арматураларды демоетаждау; 2) жмысшы ысымда гидравликалы немесе пневматикалы сынауменен бырды вальцовкалануындаы, пісіруіндегі жне ттастылыын тексеру жмыстары орындалады; 3) аау болан бырларда жергілікті ауыстыру немесе пісіріп бітеу, бырды вальцовкалаумен немесе пісірумен бекіту; 4) блшектерді коррозияа арсы абаттары мен футеровкаларын жндеу немесе ауыстыру; 5) тозыы жеткен арматуралар мен бырларды жндеу немесе ауыстыру, сатандыру клапанын реттеу; 6) брандалы осылыс тыыздаыштарын ауыстыру; 7) бырлоы шоырды шыару, аппарат аасыны жне бырларды ішкі беттерін тазалау, бырлы тордаы саылауды тазалау, быр штарын деу; 8) ааны, тпті (апаты) бліктерін жне тозан блшектерді ауыстыру; 9) жаа бырларды дайындау; 10) бырлы шоырды растыру жне монтаждау; 11) толымалы бршікті жндеу; 12) брандалы осылыстарды монтаждау; 13) байау ысымында аппаратты бырлы жне быраралы кеістіктерін гидравликалы сынау; 14) аппаратты пневмосынау.

Жылуалмасу аппараттарын жндеу барысындаы едуір ебексыйымды болып табылатын операциялар: 1) брандалы осылыстарды монтаждау жне демонтаждау, аппаратты тазалау; 2) бырлы шыырды шыарып алу, дайындау жне оны орнату; 3) жылуалмастырышты сынау.

Брандалы осылыстарды монтаждау жне демонтаждау пневматикалы жне гидравликалы гайка браышпен орындалады. апаты шешіп алу жеілдігі брылмалы кронштейнді олдана отырып жреді. бырлы шыырды шыарып алу жмыстарын толымалы бршікті жне U - тріздес жылуалмастырыштарды жндеу барысында орындайды. бырлы шыырды экстракторларды, домкрат пен лебедканы кмегімен, автомобиль кранымен, тальды кмегімен жылжытыш монорельсті немесе тележканы олдана отырып орындауа болады.

бырлы шоырды тракторлы лебедка мен автомобильдік кранны кмегімен демонтаждау келесі реттілікте орындалады: 1) аппарат апаы шешіліп, балымалы бршік блшектері демонтаждалады; 2) быр шоырын алдын ала озалту орындалады; 3) тракторлы лебедкамен бырлы шоыр аппараттан тыс шыарылады; 4)хомттар мен стропатрды кмегімеенен бырлы шоыр автомобиль кранынны ілгегіне ілінеді; 5) шоып толытай тыс шыарыланнан со, тазалау жне жндеу орнына жеткізу шін прицепке тиеледі.

бырларды шгіндіден тазалау шін тазалауды химиялы, абразивті жне арнаулы дістерін олданады. Бл дістерменен бырды сірті жне сырты, сондай-а амолыны ішкі уыстарын тазалауа болады.

Тазартуды жимиялы тсілін аппаратты ашу жне блшектеусіз олдануа болады. Шгіндіні табиатына арай шгіндегідей еріткіштерді олданады: 1) атан тазалауда – 5÷10 % тз ышылын ингибиторды араластыра отырып; 2) органикалы шгінділер шін – кмірсутекті еріткіштерді; 3) атты шгінділер шін – сйы шыны араласан 5 % тз ышылын толтырып ойып тазалайды, бл кезде борсытылан тнба сумен шайылып тасталады.

Жылуалмасу бетін атты шгінділерден тазалау шін жндеу шаруашылыында механикалы, гидромеханикалы, гилропневматикалы, пневмомеханикалы, матылау жне арнаулы тсілдерді олданады.

Тазалауды пневмомеханикалы тсілі кезінде тісті механикалы шомпол-тлкені олданады. Шомпол быр уысында 0,5÷0,6 мПа муя ысымыны серіменен озала отырып, шгіндіні ырады. Бл кезде шомполды озалу баытын ауаны таратышты кмегіменен реттейді.

Тазартуды гидропневматикалы тсілінде бетті шгіндіден су, ауаны, кислородты кмегімен тазартады. Пистолетке бір мезетте шланганы кмегімен 1:1 атынаста ауа 0,7 ÷0,8 МПа жне су 0,5÷0,6 МПа ысыммен беріледі. Бл тсіл механикалы тазарту тсілемен салыстыранда тазалау уаытын шамамен 8-10 есеге ысартуа ммкіндік береді.

Гидромеханикалы тазалау тсілінде жылуалмасу беті шгіндіден соплодан лкен ысымда шыатын су толысымен тазалайды. Мнда баса дістерге араанда тазалау дрежесі елеулі жоары. Бір бырды тазалау уаыты шамамен 10-15 сек. ысымны згеру диапазоны 15 МПа – дан 70 МПа – а дейін жетеді. Кез-келген аттылытаы шгіндіден тазалау ммкіндігі бар, сонымен атар жндеу шаруашылыында шгіндіден бетті тазартуды матынды жне арнаулы тсілдерін олданады.

бырлы шоырды жндеу барысында, жарааттанан бырлар саны 1 аындаы жалпы быр саныны 15 % аспаса, онда жндеуді бырды бітеп тастауменен орындайды. Егер де бл шама 15 % асып кетсе, жарааттанан бырлар жаасымен ауыстырылады. Жарааттанан бырларды ауыстыранда келесі талаптар орындалуы тиіс: 1) быр материалы ортаны сипаттамаларын, оны параметрлерін ескере отырып, олданыстаы коллективтерге сай абылдананды; 2) орнатылушы быр зындыы рбір тса 8-10 мм орта етіп абылдананды; 3) быр штары металды тазалыа дейін, 10 мм діппен бырлы тор зындыында деледі; 4) бырлы тордаы саылауды вальцовкалауа дайындау барысында, адырлы 7 кластан тмен болмауы тиіс, жне де бетте жоалар, шірінділер, атар мен зына бойы сызаттар болмауы тиіс; 5) бырды сырты беті мен саылауды ішкі беттері арасындаы саылаулы 1,5/d болуы керек.

быр бырлы торда пісірумен немесе вальцовкалаумен бекітіледі. Развальцовкалауда зектегі трт быр айастырылып развальцовкаланады да, сонан со периметрі бойынша барлы бырлар соында аланы бекітіледі. Бл кезде быр деформацияа шырамауы шін е алдымен бір татадаы бкіл быр, сонан со екінші татадаы бырлар развальцовкаланады.

Развальцовкалауда келесі аауларды орын алуынан сатануы керек:

1) бырды развальцовкаланан жне развальцовкаланбаан бліктерінде елеулі пішім згеруі болмауы тиіс; 2) тым зын колоколчикті немесе бырды бырлы тордан шыарудаы блігіні ісініп кетуінен; 3) бырды тор саылауынан шыардаы бірыраты ісінуі; 4) бырды бырлы тор саылауы бойында иылуынан; 5) бырды вальцовкаланан блігіндегі немесе колкольчигіндегі жарынша пен ысаруды болуынан.

Аппарат аасындаы ісінулер мен майысулар мыс тсемде кувалда соысымен немесе абыра алыдыы 3-4 мм лкен болмаан жадайда термиялы діспен тзетіліп, алыпа келтіріледі. Егерде жоарыда айтылан аауды механикалы немесе термиялы тсілдермен тзетуге болмайтындай болса, онда аау жола жалаумен немесе жапсарлауменен алыпа келтіріледі.

Тесіктер мен жарыншатар жола жамаумен пісіріп бітеумен алпына келтіріледі.

Аппарат аасын жергілікті ауыстыру кезінде келесі талаптар орындалуы тиіс: 1) ааны жаа бліктерін дайындауа ажет материал механикалы жне химиялы асиеттері бойынша жнделуші аа материалына сай келуі ажет; 2) ауыстырылушы блігіні алыдыы жобалы алыдытан кем болмауы тиіс; 3) электродтар пісірілуші материала сай келуі тиіс; 4) тйістіруші абы ені 400 мм кем болмауы тиіс; 5) горизонтал аппаратта зына бойыы жіктер тленінде орналаспауы тиіс; 6) аа мен негізгі метал ырлары 10 мм енде пісірер алдын таза метала дейін тазаланады; 7) аппараттты цилиндрлік блігіндегі жеке абатарда зына бойы жіктер, сондай-а абыа тйісер жердегі тпті меридианал жне хордалы жіктері бір біріне атысты 100 мм кем болмайтындай ашытыа ыысуы тиіс; 8) жеке абытарда зына бойы жіктер арасындаы ашыты 200 мм-ден кем болмауы тиіс; 9) тйісу жердерді пісіру барысында бір элементтен екінші элементке біркелкі ту арастырылуы тиіс.

Жылуалмастырыш жабдытарды жндеу опресовкалаумен аяталады. Гидравликалы сынау барысында су бырларынын кеістігіне беріледі. Суды кезкелген бырда пайда болуы жндеу барысында аауды орын аландыын крсетеді.

 

Лекция 13