Поршенді компрессорларды жндеу

«Поршенді компрессорларды жауапты блшектері жмыс істеу процесінде айналу немесе салыстырмалы ілгерлі озалыс жасайды, сондытан да олар интенсивті тозуа шырайды. Тозуа шыраан негізгі блшектер атарына жататындар: иінді білік; іргелі подшипниктер; шатун; крейпкоф; шток; поршень; цилиндр; клапандар.

ызмет ету мерзімі бойынша компрессор блшектерін келесі ш топа блуге болады:

1) Жылдам тозатын – поршендік саина, салниктік тыын, клапанды пластиналар мен серіппелер;

2) Орташа ызмет ету мерзімі бар — іргелі подшипник (вкладышы) сынасы мен шатундар; шатун мен крейцкоф саусашасы;

3)за ызмет ету мерзіміндегі — иінді білік, шатун, крейцкоф, цилиндрлер мен поршендер.

Поршенді компрессорды блшектері мен тйіндеріне тн тозу трлері:

1. Иінді білік-білікті негізгі жне иінді нобайыны лшемі мен пішініні згеруі, мойынны жактауалауа ауысар жеріндегі жарыншатар, жне де иілулер;

2. Іргелі подшипниктер-баббитті кймаларды тозуы, сыналарды майысаталуы;

3. Шатун-майысу, сыналарды тозуы, шатунды болттарды созылуы;

4. Крейцкоф-баыттауыш пен саусашаны тозуы;

5. Шток - салник арылы тер орнындаы тозулар, иілулер. бранданы иылуы;

6. Поршень-поршенді саина орналастыруа арналан саылауларды тозуы, саинаны тозуы:

7. Цилиндр-цилиндр пішініні згеруі (овалдылык, конустылы, бшкетрізділік );

8. Клапандар-серіппепі жне клапанны жмысшы беті мен егарыны тозуы.

Жндеуге дайындау процесі электртізбегінен ажырату, німнен босатып алу, тазалау, рлеу, жндеу шін рал мен аспаптар тадап абылдаудан трады.

Блшектеу кезінде келесі кезектілікті стайды:

-сырткы бырларды, вентильдерді, приборлы шитті, май сзгісін, су бырын ажырату жне блшектеу;

-цилиндр апаын, айдау клапанын жне клапанды тоспаны блшектеу;

-компрессорды бйірлік апатарын ашу жне иінді білікті бліп алуа олайлы жадайын орната отырып сору клапаннын блшектеу;

-шатунды подшппникті жне шатун мен маховикті оса поршенді блшектеу;

Цилиндрлік диаметрін лшеуді массаны кмегімен биіктігі бойынша

3 - 5 имада жне білік сі бойынша кривошипті механизмні озалу жазытыында екі жадайда жргізіледі.

Поршенні жадайын тексеру жасау жмысты жанасулардаы саылаулыты тексерумен жреді. Цилиндр мен поршен арасындаы радиусты саылаулы поршен диаметріні 1/1000-1/600 аралыында жатуы тиіс.
Поршенді саинаны ааулыа тексеру поршендегі арты пен саина арасындаы саылаулыты лшеу болып табылады, жне де бл саылаулы шамасы 0,05 – 0,08 мм рауы тиіс. Сонымен атар 0,4 – 0,5 мм аралыында жатуа тиісті радиусты саылаулы баылау арастырады. Саылаулы уыс ла кмегімен лшенеді.

сіресе, иінді білік пен іргелік подшипниктер мият ааулыа тексеру жргізеді.

Иінді білік жадайын тексеру білікті іргелік подшипникпен осылан жеріндегі, шатунды нобайыны шатунмен байланысу жеріндегі саылаулыты жне же мойындарды алшатауы бойынша білік сіні жадайын тексеруден басталады.

Білік мойнын пішініні ауыту жрежесін тексеру индикатор бар микрометрлік скобаны кмегімен жзеге асырылады. ( микрометрді лшеу бірлігі 0,01 мм )

лшеу ш имада жреді, мны біреуі мойынны ортасында, ал алан екеуі галтеде 5 – 10 мм ашытыта жатады. рбір белдеуде лшеу екі жазытыта жреді – тік жне горизонталь. Егерде білік мойынны ауытуы ммкін шектен асып кетсе, мойынды ажарлайды. Ажарлаудан кейінгі білік мойынны диаметріні ммкін кішіреюі диаметріні бастапы шамасыны

3 % аспауы тиіс. Мойынны елеулі тозуы барысында осымша блшек орнатуа рсат етіледі – аптама ( зара жне білік мойынмен пісіру арылы осылысатын екі жарты бліктен тратын ).

Иінді білікті мойыны мен галтелдегі аныталан сызаттар мен жоншатар орындар ажарлаумен немесе кейін ажарлап отырып жонады. Жнделінген білік мойныны диаметріні ауыту шамасы шектен аспауы тиіс.

Білік мойныны артыша диамтерін алпына келтіруді балыма абат тсеуді кмегімен жреді. Жарыншатар пісіріп бітеумен, ал иілуді механикалы термиялы жне термомеханикалы тсілдермен алыпа келтіреді.

Іргелік подшипникті ааулыа тексеру келесі операцияларды арастырады: иінді білікті мойныны алшатауын екі жадайда тексеру; тік клмпрессорлар шін жоары сынадаы саылаулыты жне горизонталды компрессор шін бйірлік сыналарды тексеру; подшипникті баббиттік ймасыны жадайын тексеру; сындар жатысуын тексеру. Бйірлік саылаулытар уыс л орасын сымыны жаншылу шамасын тексереді.

Сыранау подшипнигіні тозуыны негізгі трі бл, фрикцияа арсы йманы лшемі мен пішініні згеруі. Жндеуді негізгі дісі ( подшипниктерді екі жартысы арасындаы тсемні алыдыын згерту жолымен саылаулыты реттеу ммкіндігін болмаан жадайда ), бл антифрикциялы оспаны айта йып, сонан со ашау, шаберлеу жне білік мойны бойынша деп келтіру.

Шатун жарынгша пен деформацияны болмауына тексереді. Жарыншатарды, алдын арастырылан жарыты тсілмен анытайды. Жарынша аныталан жадайда шатунды ауыстыран жн. Шатун стерженіні майысуын суы кйде тзетумен жояды. Кривошипті жне крейскопты шатун бршігіні саылауларыны сіні параллельдігін арнайы аправкаларды олданумен тексереді. Парол болмауы браландыын білдіреді. Бршігі бралан шатунды ауыстырады.

Шатун бршігіні сыналары, елеулі ажалан кезде ауыстырылады. Кривошипті бршікті алмалы болып келеді, жне де сынаны елеусіз ажалуы тсемні алыдыын азайтумен компенсациялауа болады. Сынаны елеулі ашалуы кезінде ауыстырылады. Мндай талап шатунны крейцкофты бршігіне де ойылады.

Крейцкоф рышты аадан, шойынды баббитті ймасы бар башмактардан, шатунды бекітуге арналан саусашадан, штокты бекітуге арналан гайка мен муфтадан трады. Крейцкофты тексеру барысында тіректік беттерді тыыз жатысуы мен шаршау жарыншатарыны болмауына лкен кіл блінеді. ауіпті ималар жарыты немесе ультрадыбысты аау кшіру дісімен тексеріледі.

Поршенді тексеру барысында алып жруші беттерді жадайын, оршытарыны желіну шамасын, поршендік саиналарды шін оршыты тозу дрежесін, поршендік саиналарды тозу жрежесі мен кйін тексереді.

Поршен, ммкін шамадан асатын сынатар, жарыншатар болан жадайда жне тозанда, сондай-а поршендік саиналара арналан оршытар желінгенде ауыстырылады.

Поршендік саиналарды, жмысшы беттеріні кйіні тексеруге басты кіл блінеді, жне де саинаны тозу шамасы мен бйірлік саылаулытар аныталады.

Штокты тексеру барысында бранданы жадайын, штокты деформациялануыны болмауын тексереді.

Шток, сальниктік тыынмен жанасар орындарында елеулі тозуа шырайды. Штокты елеулі тозуы кезінде, оны балыма абат тсеумен немесе хромдаумен алпына келтіруге болады. Бл кезде алпына келтірілген орын жону немесе ажарлау кмегімен деледі.

Цилиндрлер зіндік техникалы кйі бойынша компрессор жмысыны крсеткішіне елеулі сер ететін блшектер атарына жатады. Жмыс істеу процесінде цилиндр диаметрі алаш диаметрге араанда елеулі лаяды жне де дрыс диаметриялы пішіні згереді. Цилиндрді ааулы кшіру барысында оны бетінде сызаттар мен жарыншатарды жне баса да жарыншатарды болуын тексереді. Цилиндрді тозу жрежесін лшеу ш имада ( ортаы блігіндежне перпендикулярмен арты шынан 30 – 50 мм ара-ашытыта ) жне рбір има шінішкі бетінде жарыншаы бар цилиндрлер жарамсыз болып саналады, сондай-а зіндік техникалы ресурсын атаран жне де лкен диаметрге ашау ммкін емес цилиндрлер ауыстырылады. Ал, баса жадайларда алпына келтіру шін жнделген лшемге дену дісі олданылады. Бл кезде цилиндр лкен диаметрге ашалады да, онда жнделінген лшемдегі поршень орнатылады.

Клапандарды тозуыны негізгі трлері, бл егар саылауында жне табашада шгінділерді тзілуі, пластинаны, серіппесіні жне пластинаны ктерілуіні шектегіштерді тозуы. Клапандар пластиналары жмысты пайдалану процесінде майысаталады жне де жарыншатарды алыптасуы ммкін. Пластиналар, клапандар ктерілуін шектегіштер жне серіппелер кпшілік жадайда жаадан ауыстырады.

Пластинаны елеулі тозуы кезінде, оларды екі жаты ажарлау рсат етіледі. Беттердегі шгінділер химиялы діспен тазартылады.

Станиналар мен ааларды жнделуі ондаы жарыншатарды пісіріп бітеумен жне оны геометриялы жадайын салыстырып дрыстаумен (горизонталды жне вертикалдаы) жреді.

Компрессорды жндеуден кейін жргізіп, жаттытыруды инструкцияа сай орындайды. Жргізіп жаттытыру барысында жарынша температурасына цилиндрге жне сальникке майлау майыны берілуіне кривошипті-шатунды мезанизмдегі бгде дыбыстарды болмауын жне май тазартатын сзгіні тазалыын баылайды.

алыпты жмысты бзылуы кезінде компрессорды жедел тотату ажет. Жргізіп жаттытыран со, кривошипті-шатунды механизм блшектеріні жмысты йренісу сапасын тексереді.