Энергоэкологиялы стратегия

азастан Республикасыны Президенті Нрслтан бішлы Назарбаев зіні «Жаанды оамдастыты тбегейлі жаарту стратегиясы жне ркениеттер ріптестігі» кітабында: «Барлы адамзат шін аса зекті, зру мселелері арасында энергоэкологиялы дадарыс мселесі, ол тедестірілген энергетикалы ауіпсіздік ру жне оршаан ортаны сатау ммкіндігіне ддмал туызды» делінген.

Осыны ескере отырып, ол 2007 жылы Жаанды энергоэкологиялы стратегияны зірлеу жне 2012 жылы траты даму бойынша Дниежзілік саммитте талылауды сынан.

азастан жне Ресей алымдары Н.Назарбаев сынысын белсенді олдады жне болаша Жаанды энергоэкологиялы стратегияны кптеген маызды тстарына ылыми негіздеме зірледі –он томды ебек «2050 жыла дейінгі кезеге «ркениет болашаы» жаанды болжамы». Бл зірлемені алымдар жне мамандар жымы жзеге асырды, оан аза лтты табии ылымдар академиясыны (азЖА), «Парасат» лтты ылыми-техникалы холдинг А, Ресей табии ылымдар академиясы (РЖА), ЕурАзЭС Интеграциялы мселелерді стратегиялы зерттеу институты. Алдын ала зерттеуді барлы циклдары Н..Назарбаев «ХХІ асырдаы жаанды энергоэкологиялы стратегия» кітабында жалпыланды. азастанны барлы электрстанцияларыны белгіленген жалпы уаты шамамен 19 ГВт электроэнергиясы.

уатты пайдалану коэффициенті 37% те (ажетті дегейде 70%).

Электр станциясы типі бойынша ндіру келесі трде блінеді:

• ЖЭС (жылу электр станциясы) – 87,7 %;
• КЭС (конденсациялы электр станциясы) – 48,9 %;
• ЖЭО (жылу электр орталыы) – 36,6 %;
• ГТЭС (газды-турбинді электр станциясы) – 2,3 %;
• СЭС (су электр станциясы) – 12,3 %.

азастанда шамамен 70 % электр энергиясы кмірден ндіріледі, 14,6 % – су ресурстарынан, 10,6 % –газдан, 4,9 % – мнайдан.

170. ЕурАзЭ проблемелар

Еуразиялы экономикалы оамдасты 2000 жылы 10 азанда Астана аласында халыаралы экономикалы йым ретінде Кеден одаына атысушы мемлекеттерді басшылары ол ойан Еуразиялы экономикалы оамдасты (бдан рі – ЕурАзЭ) ру туралы шарта сйкес рылды.

Дипломды жмыс кіріспеден, ш тарау мен орытындыдан трады. Алашы тарау - ЕурАзЭ – интеграциялы йымыны рылуы деп аталады да, мнда ЕурАзЭ йымыны пайда болуыны алышарттары, оны ызметіні негізгі баыттары, сонымен бірге ЕурАзЭ экономикалы форумы арастырылады.
Екінші тарауда ауымдастыта іске асырылан жобаларжне ызметіндегі негізгі мселелер, атап айтанда, энергетика нарыын алыптастырудаы, валюта-аржылы интеграцияны дамытудаы мселелері, сондай – а азастанны ЕурАзЭ елдерімен сауда байланыстарыны азіргі жадайы талданады.
азастан мен ЕурАзЭ елдеріні даму перспективалары жмысты шінші тарауында арастырылады да, осы тарауда азастан мен ЕурАзЭ елдері арасындаы байланыстарды дамытуды негізгі басымдытары мен арым-атынастарды ныайту шін андай шаралар жасау керектігі сынылады.

КСРО лааннан кейін рылан жаа туелсіз мемлекеттерді алыптасу сатысы бір-біріне арама-айшы екі тенденциямен белгіленді. Бір жаынан, айта рылан елдер зіні суверинитетін жылдам бекітуге мтылса, екінші жаынан олар КСРО кезеінде алыптасан экономикалы байланыстарын сатап алуа тырысты.
Алашы уаытта бірінші тенденция биіктеп трды. Біра мынадай фактор зіні жаымсыз жаын крсетті. Сол кезеде билеп тран Ресей элитасы брыны кеес республикаларыны тадырларына амор жасап, здеріне салма тсіруді аламады, ал оны ТМД бойынша серіктестерінде «ресейлік лы державалы кілді» айырлуына атысты орыныштары болды. Бір-бірінен наты кмек таба алмаан жне «еркін жзуде» алан ТМД елдері алыс шетелдерден жаа экономикалы серіктес іздеумен белсенді трде айналысты. Бл талпыныса несие алу шін жне басада аржылы кмектерді беруге ммкіндік беретін халыаралы экономикалы жне аржылы институттар н атты. Біра, бл кмекті масштабы мен шарттарын жаындаы арастыру кткендегі нтижеден алыс екендігін крсетті. Экономикалы зерттеу интеграцияа біргіп, дамып келе жатан мелекеттерді обьективті трде кері тартып тран таы бір факторды атайы, ол- жаандану. лемде планета халытарыны «алты миллиард», дамыан елдерде тратындар жне «алан барлыы», перспективсіз елдерге блінуне арсылар да бар. Мндай блінуде кп елдер экономикалы даму ммкіндігінен айырылып, цивилизация апасында алу арылы туекелге барады. Халы осы тенденцияа бірден-бір арсы рекет – тиімді айматы бірлестік ру екенін тсіне бастады.
Посткеестік кеістік елдеріні лтты ауіпсіздіктерін де еске алайы. Бір араанда ауіпсіздік экономикалы интеграцияа тікелей атысы жо сияты. Біра айматы жне жаанды амтудаы крделі сратарды оай шешетін негізді дл сол экономикалы интергация алыптастыратынына мір ку. Барлы осы факторлар жаа туелсіз мемлекеттерді бір-біріне арап, тыыз экономикалы рекеттесуні жолдарын белсенді трде іздеуге себепші болды.