Туристік бизнесті йымдастыруды шетелдік тжірибесі

Американы белгілі алымы Пол Самуэльсон – адамдар бірнеше мы доллар пайда таппаса да, кнделікті ажеттіліктері мен міндеттерін атару шін здеріне наан жмыстарына жоспар рып са ксіпкерлік арылы андайда бір іс бастауа мдделі екендігін атап крсеткен.

азастан жеке ксіпкерлікпен шылдану мемлекеттік за актілері мен ксіпкерлікті реттеуші р трлі ыты – йымдастырушылы задар негізінде жзеге ассады.

зіні жеке ісін бастайтын ксіпкерге мынандай шарттар ойлады:

- алашы капитал алыптасуы шін млікті болуы;

- жарылы орды е аз млшері ралу шін белгілі бір клемде аржыны болуы;

- ксіпкер з ісіні нтижесін жзеге асыру шін нарыты алдын ала зерттеу жмыстарын жргізу;

- ксіпкерлік іс - рекеттерді атару шін имаратты болуы;

- орындалатын жмысты технологиясын жасы білетін, ксіби тамандалан ріптестерді, бухгалтерлік, аржылы жмыстарды жргізуші мамандарды болуы.

детте, ксіпкер з ісін жасы мегерген, брын тжірибесі болан жадайда жне, зі бастайтын ісіне аса ынталы боланда ана бизнес стті болып ркендейді.Ксіпкер зі тран жеріндегі ксіпкерлікті олдаушы мекемелерден кеес алуына болады. Ксіпкерді бастаан ісі нары талабына сай болса, онда ісі табысты.

Болаша ксіпкер з ісін жоспарлай отырып, нарыты е мааыызды принциптерін мегеруі жне оны жетекшілікке алуы тииіс:

- бірінші, ксіпкерлік баса адамдарды ажеттілігіне баытталандытан, е бірінші, ажетінен шыуы тиіс. Ксіпкер з шін емес, басаларды аажеттілігін анааттандыру шін жмыс істеп, соны нтижесінде пайда алуы керек.

- екінші, тауарды ндіруге жмсалан шыындар барынша аз болуы тиіс, йтпесе, ксіпкер ткізілген тауардан жоспарланан пайданы алмауы ммкін.

- шінші, ксіпкер ндірілген тауарды баасын белгілеу кезінде бсекелестерді зерттеуі тиіс, сонымен бірге сатып алушылар кзарасы мен нары жадайын да зертеп, талдау ажет.Ктерме сауда баасын жоарлатса, тауарды дер кезінде ткізе алмауы, ал тмендетсе, пайда тспеуі ммкін.

80. Темір жол клігі – республиканы клік кешеніндегі маызды атынас ралы, клікинфрарылымындаы басты буын. азастанны географиялы жадайы (теізге тікелей шыу мм­кіндігіні жотыы), оны лан-байта ауматы алып жатуы, ндірісті шикізатты рылымы, ндіргіш кштерді орналасуы, автожол инфрарылымыны жеткілікті дамымаандыы себепті темір жол клігіні ел экономикасындаы рлі айрыша маызды. Тасымалдауа сынылатын негізгі тауар німі – кмір, асты, мнай, кентас, минералды тыайтыш сияты автомобиль клігімен тасымалдауа тиімсіз сусымалы жне сйы жктер. КСРО ыдырааннан кейінгі экономикалы дадарысты елді темір жол клігі саласы да бастан кешті. Тасымал клемі соы 10 жыл бойы лдырап, 1999 ж. оны дегейі 1991 жылы дегейді 26% болды. Тек осы жылды аяынан жне 2000 жылдан бастап рлеу жолына тсті. 2000 ж. темір жол клігімен тасылан нім клемі 34 %-ке сті (135 198 млн. т -км).

Теміржол клігі Р ндірістік инфрарылымыны маызды рамдас блігіні бірі болып табылады. Мемлекет экономика­сыны трлаулылыы, лтты ауіпсіздікті амтамасыз ету, халыты трмысты жадайы мен мір дегейі оны траты жне тиімді жмысына байланысты.

Бгінде азастанны шойын жолдары – 14 мы километрден астам теміржол желілері. Елімізді барлы жк айналымыны 70 пайыза жуыы жне жолаушылар тасымалыны 55 пайызынан астамы теміржолды еншісінде. Теміржол саласында 135 мынан астам адам жмыс істейді, бл дегеніміз азастан халыны 1 пайыза жуыы.

азіргі кезде «азастан темір жолы» лтты компаниясы» акционерлік оамында (бдан рі – «ТЖ» К» А) 22 туелді акционерлік оам мен еншілес йымдар бар. 2006 жылы 1 атардаы жадай бойынша персоналыны жалпы саны 136,5 мы адамды райды. Оларды ішінде 81 мынан астам адам «ТЖ» К» А-та жмыс істейді.

«ТЖ» К» А басым міндеттеріні бірі Р транзиттік-кліктік леуетін дамыту болып табылады.

Шаымдар

Шаым дегеніміз – адамны з ытарыны бзылан, бос­тандытарын немесе зады мдделерін алпына келтіру, лауа­зымды тлаларды засыз іс-рекеттерін немесе рекетсіздігін жою, сондай-а субъектілерді засыз шешімдеріні кшін жою туралы талабы», деп жазылан.

Жалпы туризмдегі шаымдар легін 4 категорияа бліп арастыруа болады:

1) шынайы емес жарнама; турдан кейін сынан кешен бір, ал ттынушыны наты аланы басаша болып шыады;

2) осымша аша жинау; Ол турды рамыны згергенін уаытылы хабарламауынан болады. Мысалы, кейбір отельдер згереді, немесе шу уаыты згереді;

3) ызметті тмен дегейі; Мысалы, 4* отельді орнына 3-2* болып алуы ммкін;

4) ауіпсіз ызметке ттынушы ыыны бзылуы. Ол келісім-шартта барлы жадайлар, наты, ашы, айын болып жазылмауынан болады.

Жалпы туристік аымдарды кбеюіне орай, тсетін шаымдар млшері де кбеюде. Оларды себебі 2 фактора байланысты:

1. Туристер з ытары мен міндеттерін жасы біліп, з ажеттіліктерін талап етеді.

2. Сранысты кбеюіне байланысты нарыа жаа аз икем­делген турфирмалар, олармен бірге айлакерлер де енуде. Кптеген шаымдар жарнаманы жаландыынан, апаратпен амсыздандырылмаандытан, жаттарды дрыс рсімделмеуінен болады. Ттынушы зіні наты нені сатып аландыын білмейді, ал турфирма сомаа андай ызмет кіретіндігін ашы айтпауынан болады.

Туристік фирмаа тсетін шаымдарды негізгі 4 себебі бар:

1. Жарнаманы дрыс болмауы. Туристік мекемені менеджері туристік нім туралы жалан апарат беру себебінен болады. Мысалы, егер она й жаажайа жаын орналасан десе, ал ол шын мнінде жаажайдан тым алыс болу себебі немесе баратын жері, елі туралы ескертулер айтылмаан жадайда.

2. осымша аша тлеу. Яни, туристік мекеме турнімді жеілдік бар кезде сатып алады. Біра оны турист сатып алмашы болан кезде, ол жеілдік жоалып немесе оны уаыты тіп кеткендіктен, турист осымша аша тлеуге міндетті болады. Осындай кезде клиент тарапынан шаым тсуі ммкін.

3. ызмет сапасыны тмен болуы. Клиент пен турфирма арасында келісімшарт жасаанда, ол: орналастыру орны жне оны жлдызы, таматандыру орны, трансфер, т.б. арап ол ояды, жне р клиент сапалы ызмет трін алайды. Біра ызмет крсету сапасы р елде ралай. Менеджер осыны клиентке тсіндіріп, ескерту керек. Мысалы, БА-дегі орна­лас­тыру орындарыны е жлдызы лкені 7*. Ол Еуропалы стандартты 5* сйкес келеді. Немесе Африка мемлекеттеріндегі орналастыру орындарында наты белгіленген стандарт жо. Мысалы, 3* жлдызды отельде фен, орамал болуы ммкін, ал 4* жлдызды отельде олар болмауы ммкін. Осындай кездерде клиент тарапынан шаым тсуі ммкін.

4. ыыны бзылуы. Клиент ыыны бзылуы салда­рынан болуы ммкін. Мысалы, келісімшартта крсетілген уаытта шып кетпесе немесе келісімшартта трансфер ызметі бар, біра аэропорттан ешкім ктіп алмаса жне т.б. жадайларда шаым тсуі ммкін.

 

Инициативные туроператоры - это операторы, отправляющие туристов за рубеж. Рецептивный туроператор разрабатывает программу приема туристов внутри страны. Турагенты - предприятия, реализующие туры, разработанные туроператорами, в розничную сеть.
Туроператоров от турагентов отличает туроперейтинг.

Туроперейтинг - это разработка туристических программ, т.е. туров. Глобальные компьютерные сети - системы бронирования и резервирования, которые могут в перспективе стать альтернативным (по отношению к туроператорам и турагентам) каналом реализации турпродукта. Использование сети Интернет в последние годы - это эффективный способ рекламы турпродукта. Первым и одним из наиболее важных шагов здесь является создание сайта турфирмы.