Анаэробты гликолиз, реакциялар жйелігі,физиологиялы маызы,энергетикалы ндылыы.
Анаэробты гликолиз-глюкозаны оттегіні атысуынсыз ыдырауын айтамыз.Бл процес цитоплазмада жреді.
1.Процесс глюкозаны АТФ-пен фосфорлануынан басталады да глю-6-фосфат тзіледі:
2.Тзілген глю-6-фосфат фруктоза-6-фосфата изомерленеді:
3.Фруктоза -6-фосфат фосфофруктокиназа серінен айтымсыз фосфорланып фруктоза-1,6-дифосфат тзеді.
4.Альдозаны серінен фруктоза -1,6-дифосфат 2-триозофосфата блінеді:
Осы реакциядан кейін дайынды этапы бітеді.
ДОАФ: 1.Шрнек механизміне жмсалады.
2.Тотысызданып глицеринге айналуы ммкін,ал глицерин ТАГ жане фосфолипидті синтезіне атысуы ммкін.
3.Біра негізгі блігі ФГА-а айналады.
Триозофосфатизомераза
ДОАФ ФАГ
ФГА тотыып,фосфорланады.
Тотыу энергиясы 1,3-диФГА-ны макроэргиялы байланысына айналады.ФГА АДФ –пен рекеттесіп АТФ тзеді.
Осы реакцияны нтижесінде тзілген 3-Фосфоглицерата мутаза сер етіп фосфор ышылыны алдыы шінші кміртектен екінші кміртекке ауысады.
2-фосфоглицерат енолаза ферментіні серінен суды бліп шыарады,бл кезде молекула ішілік тотыу –тотысыздану реакциясы теді.
Тзілген 2-фосфоэнолпируват макроэргтік байланысы зілуі арылы фосфор ышылыны алдыын АДФ-ке береді,сйтіп АТФ тзіледі.
Енолпируват з еркімен ПЖ-а айналады.Оттегі жо болса ПЖ ст ышылына тотысызданады: 
Заттар алмасуындаы ЦТК, БТ, ТФ ролі.
ЦТК-ны маызы лкен :
1.Метоболиттік азан –адам денесіні ошаы деп атайды.
2.ЦТК-да аралы німдеп тзіледі.Бл німдерден баса керекті осылыстар тзілуі ммкін.Бл ЦТК-ны пластикалы ызметі.
3.Барлы алмасу процестеріні орталыында болып,оларды бір-бірімен байланыстырады.
4.Сутегі атомымен жабдытаушы кзі болып табылады.
ЦТК-ны мні:сутегіні кзі болып табылады.
БТ-Биологиялы тотыу дегеніміз-кп сатылы тотыу-тотысыздану реакцияларыны жйелі жолмен жріп отыратын тізбегі.Органикалы заттарды биологиялы тотыуыны нтижесінде эндогенді су жане энергия тзіледі.Энергия АТФ шін пайдаланылады жане жылу трінде блінеді.
БТ-ны маызы:
1.Энергияны блінуі.
2.Эндогенді суды тзілуі.
ТФ-тотыудан фосфорлану.бл биологиялы тотыуда блінген энергияны пайдаланып,фосфор ышылын АДФ тзу процестері,бл энергиялы алмасуды IV-ші сатысы.
Холестерин биосинтезі,мевалон ышылы тзілуіне дейінгі реакцияларды крсетііз ,осы этап жайлы туралы тсінік.Холестеринні алмасуында липопро теидтерді ролі.
Жалпы аланда барлы тканьдерінде шамамен 140г.холестерин болады.анда холестерин жане оны эфирлеріні концентрациясы 3,9-6,5 ммоль/л.сіресе жйке ткані жане бйрек сті бездері холестеринге бай.Тканьдерде холестерин бос трде жне май ышылдарымен этерифицирленген холестеридтер трінде болады.
Азадаы холестеринні дегейі тааммен тсетін холестеринмен немесе оны азада ситезделуімен амтамасыз етіледі. сімдік тектес тааммен таматанан жадайда,холестерин денгейіні саталу механизмі –оны ситезі болып табылады.Холестеринні синтезі шін ажетті ферменттер жетілген эритроциттерден баса клеткаларды барлыында бар.Адам азасында бір тлікте ситезделетін холестеринні жалпы млшері 1 грама жетеді.Холестеринні кп блігі
( 80%)бауырда,10%-ы жіішке ішекте,5%-тері клеткаларында
Ситезделеді .
Холестеринні ситезі шін е басты зат-ацетил-КоА болып табылады жане - -гидроксил-Вметилглутарил-КоА тзілуі кезеіне децін холестеринні синтезі кетон денелеріні синтезі ситы теді
Ары арай редуктазаны серінен тотысызданан НАДФ-ты (НАДФН2) атысуымен -гидрокси- -метилглутарил-КоА ( ГМГ-КоА) мевалон ышылына (С6)айналады,одан бірнеше айналымнан кейін диметилаллилпирофосфат молекуласы (С5 )тзіледі.
Ары арай диметилаллилипирофосфатты молекуласынан геранилпирофосфат С5 тзіледі. Геранилпирофосфат С15 тзіледі.Фарнезилпирофосфатты 2 молекуласынан бірнеше реакциялардан кейін НАДФН2-ні атысуымен сквален С30,ары арай ланостерин,соынан холестерин С27 синтезделеді.Холестерин синтезіні жылдамдыы теріс кері байланыс механизмы бойынша реттеледі.Реттеуді негізгі заты –мевалон ышылын синтездейтін –ГМГ-КоА –редуктаза ферменті болып табылады.