Липидтерді тасымалдау формалары,рамыны ерекшелігі,тадыры.

Ішек абырасында ресинтезделген липидтер баса мшелер меен тканьдерге тасымалданады.

Бл процесс мынандай трде жреді: молекулаларды гидрофильдігіне байланысты фосфолипидтерді бір блігі ана тседі де,бауыра жеткізіледі. Баса фосфолипидтер,барлы урацилглицеридтер, бос холестерин жне оны эфирлері здеріні ерімейтіндігіне байланысты белоктармен комплекс тзіп,липопротеидтерді тасымалдаушы трлерін –хиломикрондар тзеді.

Май ышылдары эстерифицирлі емес май ышылдары мшелерге тасымалданады жне алмасу процесіне атысады .Жасушалар май ышылдарын энергия кзі жне рылыс материялы ретінде олданады.

БМ тадыры,тотыуы,энергиялы ндылыы.

Клеткаа тскен БМ-ны біршама ан тамырларыны ішіндегі липолиз арылы ЛП-пен ХМ-нан блінген БМ болып табылады.БМ-дарда липидтерді синтез процесіне глицеринге жмсалады.БМ негізгі млшері В-тотыу нтижесінде энергия бледі.Бл митохондрияда,май тканьінен баса барлы тканде ,сіресе бауырда,бйректе,жрек блшыетінде жреді. Май ышылыны ыдырауы негізінде B-тотыу жолымен ыдырайды.Май ышылына ыдырамас брын КоА,АТФ жне ферменттерді атысуымен белсенді кйіне ацил-КоА-а айналады.Бл процесс цитоплазмада жреді ,ары арай митохондрияда оан здігінен тсе алмайды митохондрия мембранасында арнайы тасымалдаыш-картинин кмектеседі.Бл дерісті негізі –бір цикл реакциясыны барысында май ышылы 2 кміртегі атомына ысарады жне оол ацетил-КоА трінде блінеді.алан бліктері осындай жолмен толы ыдырайды.Мндай май ышылыны ыдырау жолын В-тотыу деп атайды.йткені май ышылы молекуласындаы В-кйдегі кміртегі атомы тотыады,гидрленуге шырап ,соында ацетил-КоА мен екі кміртегі атомына ыдырайды.Тзілген май ышылы алдын ала белсендірусіз бірденнен В-тотыуды жаа циклына кшеді.Сонымен ТАГ липолизі кезінде глицерин мен май ышылы тзіледі.Олар кп энергия болып ыдырайды жне баса дерістерде олданылатын заттар тзіледі.

Тканьдердегі глицеринні тадыры.

Глицерин р трлі липидтерді синтезіне жне глюконеогенезге жмсалады.Ал оны біршамасы тотыып энергия бледі.Глицеринні тотыуы-энергия кзі ретінде цитоплазмада жмсалады.Тотыу кезінде ор ретінде 20 немесе 22 АТФ тзіледі.Оны саны мынадан растырылады:глицеринні бір молекуласы 1,3-дифосфоглицерата дейін тотыып екі цитозолды тзеді.АТФ екі молекуласы гликолиз кезіндегі субстранттан фосфорлану реакциясыны нтижесінде пайда болады.ор ретінде жиналады.ПЖ тотыудан декарбоксилденіп,НАД тотысызданады.ПЖ айтып кеткен реакция нтижесінде ацетил-КоА тзеді.Бл осылыс толы ЦТК мен БТ тізбегінде тотыып 12АТФ тзіледі.Осы АТФ- брін осанда 21АТФ шыады,биреуі глицеринді активтендіру шін керек,ор ретінде 20АТФ алады.Тотыу энергиясы липидтерді синтезіне жмсалады.Мысалы,ТАГ,фосфолипидтер,сфинголипидтер.

 

 

ІІІ дегей

Стерилденген ма

1. Сахароза (санскрит(arkar), грек. sakchar — ттті, шекер) — жзім жне жеміс анттары алдытарынан ралан дисахарид.Сахароза С₁₂Н₂₂О₁₁. Сахароза кптегенсімдіктерде, антызылшасында, антамысында, сбізде, ауында, айы мен йекінішырындарындаболады.

Сахароза — атстікристалдызат, суда жасыериді, дміттті, балутемпературасы 184-185° С.

2.Тіндерде сахарозаны ыдырататын фермент жо боландытан пайда болады, жне ол адам организмнен зрмен шыарылады.

 

Таам тс...

Сахарозаны жотыымен сипатталатын дисахаридозды сынуа болады. Фруктозаны тым уалайтын ктере алмаушылыы да аталан симптомдарды бірі болуы ммкін (альдолаза фруктозо-1-фосфатыны дефектісі).

1. Сахароза, негізінен, таам ретінде, кондитер нерксібінде олданылады. Оны гидролиздеп, жасанды бал алады. Адам жне жануарлар организмінде ферменттерді серінен ыдырайды. Сахарозаны нерксіпте ант ызылшасынан жне ант амысынан алады. Стті рамында болатыны лактоза болып табылады.

2.Энзимопатия дегеніміз ферменттерді жалпы бзылыстарыны салдарынан дамитын аурулар жне патологиялы жадайларды жиынтыы.

 

Кейбір тс...

Асазан слінде лактаза жетіспейтін адамдарда ст лактазасы ішек таяшалары шін оректік орта болып табылады. Олар микроорганизмдермен ыдырап кететіне байланысты ашытан стте лактоза болмайды.

2. Ст рамында лактат кездеседі.

Науас пік..

Науас гликогенозды блшы еттік формасымен ауырады (Мак-Ардл ауруы болуы ммкін). Нсаулар: жмыс тртібі жне демалыс, ауыр физикалы жмыстармен айналыспау, аз млшерде таамды жиі абылдауы.

3. Энзимопатия дегеніміз ферменттерді жалпы бзылыстарыны салдарынан дамитын аурулар жне патологиялы жадайларды урулар жне патологиялы жадайларды