Паталогиялы процестерде анны рамында кездесетін ферменттер.Оларды диагностикалы маызы
Сау адамны плазмасыны ферменттері шартты трде 3топа блінеді. 1. секреторлы ферменттер. 2. клеткалы ферменттер. 3. экскреторлы ферменттер. Секреторлы ферменттер бауырда синтезделеді. Секреторлы ферменттерге бауырды липопротеидлипазасы, холинэстераза, ан юды ферменттері, фибринолиз, тромбин, плазмин, ренин жатады. Клеткалы ферменттер клеткада синтезделеді. Экскреторлы ферменттер негізінен бауырда синтезделеді. Олара лейцинаминопептидаза, ышылды фосфатаза т,б, жатады. Оларды экскреторлы деп аталу себебі азадан тті рамында шыарылады. Патология кезінде ан сары суында, плазмада ферменттерді санды млшері мен белсенділігі артып немесе тмендеп отыруы ммкін. Кбінесе секреторлы ферменттер млшері тмендейді. Бл оларды ндіретін мшені, бауырды ызметіні бзылуыны белгісі болып табылады.
Эритроциттерді алыпты жадайда анны рамындаы млшері гипо гиперфункциясы:Эритроциттер дені сау адамдарды 1 мм3 анында 4-5млн , йелдерде 3,,9-4,7млн. Эритроциттер болады.Эритроциттер кпеден тіндерге оттек ал тіндерден кпеге кміртекті ос тотыын тасымалдайды , бдан баса азада ышылды сілтілік тепетедікті реттейді, ан плпзмасынан аминышылдары мен липиттерді адсорбциялап , оларды тіндерге жеткізеді. Эритроцит пішіні дгелек келген , екі жаы ойыс келген жасуша.
22.Анемияларды трлері пайда болу себептеріні механизмдерін талдап атаыз.Анемия андаы эритроциттерді жне гемоглобин млшеріні азаюын айтады. Анемияны даму механизмдері тмендегі топтара блінеді: 1) Постгеморрагиялы ; 2) Теміртапшылыты; 3) гемолиздік ; 4) гипо жне апластикалы анемиялар.Жедел постгеморрагиялы анемияны даму себебі ан тамырыны жараатымен немесе оны ойылуымен байланысты.Мысалы:денеге о тигенде жарааттанан сол жерден ан аады.асазан жарасыны тбіндегі ан тамырларыны желініп кетуі де жедел анемияа сотырады.оланы кеейген жері аневризма жарылып кеткенде ауру бірнеше минут ішінде ліп алады.
Теміртапшылыты анемиялар темірді ас рамында жеткілікті болмауына немесе организмде млшнрен тыс жмсалуына кейде оны организмде сіірілуіні бзылуына байланысты дамиды.Ересек адам организмінде 3 тен 6грама дейін темір болып оларды 2(3 блігі гемоглобин жне миоглобин рамында сатайды.Темір бауыр кк бауыр жілік майындада кездеседі. Темір оры ферритин пигментінде саталады.гемосидеринде азада темір орына жатады. Бл анемия темірді сырты ортадан тсу млшерне араанда оны жмсалуы кшейгенде кездесетін сырат.
Гемолиздік анемиялар ан тзілуінен оны бзылуы басым боланда дамиды.Гемолиз рдісіні кшеюіне байланысты билирубин кп пайда болып тері сараяды. Гемосидерин пигменті жиналып алан азалар тсі тот басан темірді тсіндей сарыш болады.Ккбауыр лкейеді.шыу тегіне байланысты гемолиздік анемиялар тым алау жолымен жолымен туындайтын жне жре пайда болан днп блінеді.Тым алау жолымен дамитын анемияа негізінен эритроцит мембранасындаы ртрлі рылымды згерістер, гемоглобин синтезіні бзылуы немесе эритроция рамындаы кейбір ферменттерді жетіспеушілігі жатады.Осы анемиЯа микросферацитоз жне оволоцитоз деген алайтын сыраттар кіреді.
Жре пайда болан анемиялар топтары немесе резус факторы сйкес келмейтін ан йанда , гемолиз шаырушы улармен улананда жылан шаанда, кейбір инфекцияларда дамида. Осы топа аутоиммунды гемолизденуші анемиялар да кіреді. Блар организмде зіні эритроциттеріне арсы антиденелер пайда болуымен сипатталады.Антиген жне антидене реакциялары нтижесінде эритроциттер гемолизденеді.Бл ауто антиденелерді жылылы жне суыты трлері бар.
23.Бауыр бзылыстары кезінде анда кездесетін ферменттер,оларды диагностикалы маызы.Адам бауырында бір тулік ішінде 500-700 мл ет жасалады, оны рамында ет ышылыны млшері 80-85 г аспайды. Егер оны айталап олдану болмаса ас орыту процесінде ол жетпес еді. т ышылдары ана сорылып, бауыр арылы т рамында айталап ішектен ас орыту процесіне атысып отырады. Сонымен ішек ішінде т ышылыны болмауы немесе жеткіліксіз блінуі майды орытуын жне сорылуын бзады, май сорылуыны тмендеуімен бірге майда еритін витаминдер жетіспеуі дамиды. А.Д.Е.К. витаминдері жетіспейді. Нжіс майлы балшытанып жне тсі жойылады, май орытылмай шыады /стеотерия/.
Бауырды бір ттелей жмысы липидтерді аралы алмасуына атысуы. Жоары май ышылдары онда /бауырда/ кетон денелер жасаана дейін тотыады, одан арыы метоболизм процестері бауырдан баса жерде жреді.
Бауырда липидтерді белокпен жиыны — липопротеидтерді жасалуы жреді. Майды бауырда жиналуы инфекциялы — токсикалы жараатта, тканьдік жне айналымды созылмалы гипоксия трлерінде жиі болады. Бл процесте фосфолилидтерді млшеріні азаюы негізгі патогенездік роль атарады, фосфолипидтер алыпты жадайда тканьдердегі майларды диспергиялап шыарады, сондытан бауыр тінінен майды блшектеріні шыуына ыпал жасайды. Фосфолипидтер синтезі холин жне метионин жетіспегенде тмедеуі ммкін.
Бауырда майды жиналуыны ш дрежесі бар. Біріншісі — бауырдаы май млшері алыпта, тек липидтер жасалуы бзылан. Екінші дрежесі майлармен инфильтрация процесі бар біра оны алыпа айтаруа болады. шіншісі майлы дистрофия деп аталады, ол айта оралмайтын згеріс.
Кмірсу алмасуы біріншіден, бауырда глюконеогенез жреді.
Екіншіден — глюкозадан бауырда гликоген жасалады. Бауырдаы гликоген млшері, улы заттармен жп осындылар рай алатын глукорон ышылын жасайтын абілетті айындап трады.
Сонымен атар бауырдаы гликоген ажет боланда ыдырап, андаы глюкоза млшеріні дегейін стап трады. Сондытан гликогенолиз бзылса, гипогликемия, одан ес кету /кома/ дамуы аупі туады. Екінші бір жаы бауырда гликоген млшері шамадан кп болып кетуі ммкін. Ол тумыстан болан ферменттер жетіспеуінен болады. Оны гликогеноздар-аутосомда рецессивті трде тым уалайтын аурулар-дейді. Оларды ішінде е бір жиі кездесетін трі Гирке дел аталатын ауру. Бл ауруда глюкоза — 6-фосфатаза жетіспейді, бауырда гликоген кп жиналады.
24.Зрді патологиялы рам бліктері.Диагностикалы маызы.Зр — сабанны тсіндей ашы сары болып келетін млдір сйыты. Егер зрді тсі ою сары немесе оыр тсте болса, денсаулы трысында иынды туындаанын, яни, аау пайда боландыын білдіреді. алыпты зрді физикалы жне химиялы рамына жйке - кілді тырысуы, блшы еттеріне кшті тсуі, таматы дмі жне абылдау тртібі, ішкен суды млшері, оршаан ортаны температурасы жне баса факторлар серін тигізеді. Аталан жадайларды серінен блінген зрді сапалы жне санды асиеттері згеруі ммкін .
Диурезді санды згерістері
Полиурия — тулігіне блінетін несеп клеміні кбеюі. Ол азаа сйыты табии жолмен кп млшерде беру немесе изотониялы тзды ерітінділер, глюкоза сияты сйытарды денеге кп енгізгенде дамиды. Полиурия шаыратын згерістер инсулинні, антидиуретикалы гормонны жетіспеушілігі. Олигоурия жне анурия бйректерге байланысты немесе байланыссыз болып келуі ммкін. Несепті азаюы немесе млдем болмай алуы несеп тасы ауруында кездеседі, ол тек бір жа бйректе боланны зінде ренореналды ауырсыну рефлексі бйректер ан айналысын нашарлатып, ондаы ысымды тмендетеді. Анурия кейбірде психогенді дамиды, мысалы, атты орып-шошынанда.
Паллакурия — несепті жиі тгу біра ол полиурияа байланыссыз болуы ммкін. Паллакиурия уы абынанда оны бір белгісі болып байалады. Кіші дретті жиі келуі несеп жолдарындаы рецепторлар тітіркенуіні шегіні тмендеуімен байланысты, рефлекс шапша жреді.
Никтурия — тнде блінетін несеп млшері кндізгіден кбірек болады. алыпты жадайда кндіз тнге араанда несеп 2 есе кп блінеді.
25 Патологиялы процестерде аннны рамында пайда болатын белоктарС-реактивті белок-анда атты абыну жадайларында, тканьдер бзыланда пайда болады. Бл белок ауруды ттенше асынан мезгілдерінде пайда болады. анда а-2 глобулинмен бірге жреді.Науас созылмалы тріне ткенде, белок жойылып кетеді. Ауру айта асынан кезде таы анда пайда болады.Интерферон- вирустарды серінен синтезделетін ерекше белок. Вирусты клетка ішінде кбеюін тежейді. абыну кезінде анда пайда болады. Криоглобулин- патологиялы жадайда ана пайда болады. Оны ерекшелігі -37 градуста оймалжыданады. Бл белок миелом ауруында, неврозда, циррозда, ревматизмде, лейкоз т.б ауруларда пайда болады.Плазмада жалпы белокты кбеюі 2 трлі:1Салыстырмалы трі – анда суды млшері азайанда: шлдеу, ант диабеті, тершедік т.б ,2Абсолютті трі – гамма глобулиндерді синтезі артан кезде: Созылмалы абыну ауруларында ,Жалпы белокты азаюы 2 трлі 1 Салыстырмлы трі анда суды млшері жоарлаан кезде: гидремия кезінде2 Абсолютті трі: а. Оргнизмге белок жеткіліксіз тскенде.Б. орытылу мен сіірілу процестері бзылан кезде- ішек ауоуларында байаладыВ. айта белокты азаюы немесе синтезіні тмендеуінде Г. Белокты кп жоалтанда: кйік, бйрек аурулары, ан кеткенде
26 алыпты жадайдаы бауырдаы процестерді атау жне ол аталан процестерді маызы. Ас орыту – е ірі ас орыту безі болып табылады. Онда т, т ышылдары (12%), фосфатидилхолин (4%), холестерол (0,7%), тура билирубин, ауыздар, стероидты гормондар ыдырауыны німдері, электролиттер, дрілік препараттарды метаболиттері тзіледі. т таам майларыны эмульгирленуін жне орытылуын амтамасыз етеді.2. Экскреторлы ызметі – тті рамында билирубин, креатинин, мочевина, ксенобиотиктер жне оларды залалсыздандырылу німдері, холестерол шыарылады. 3. Секреторлы –альбумин жне баса белоктар фракциясыны, ан ю жйесі белоктарыны, липопротеиндерді, глюкозаны, кетон денелеріні, кретинні синтезі жне ана блінуі. 4. ор ызметі – гликоген, минералды заттар, витаминдер, фоль ышылыны оры болып табылады.5. Метаболитикалы ызметі 6. Залалсыздандыру ызметі. Улы билурибин т.б улы заттарды залассыздандырып азадан шыарып отырады.