Тыныс-жрек жансатауы

КБ-ды негізгі этиологиялы факторына жректі ишемиялы ауруы жатызылады. Сонымен атар КБ 28% жиілікте ЖИА-ыны алашы белгісі болып табылады. Кбінесе осы адамдарда бірнеше коронарлы артерияларды те айын стенозды згерістері, ірі ошаты постинфаркты кардиосклероз белгілері жне миокардты жіті инфаркты аныталады. 40 жаса дейінгі кенеттен айтыс болан адамдар арасында ЖИА сирек кездеседі, кбінесе кардиомиопатия, жрек ааулары, митралды пролапс, о арыншаны аритмогенді дисплазиясы, Q-T аралыыны зару синдромы жне баса да аурулар аныталады.

Кенеттен аза болуды себептері.

ЖИА науас адамдардаы КБ-ды те жиі механизміне арыншаларды фибрилляциясы (90% жиілікте) жатады жне ол миокардты жіті ишемиясында да жне онысыз да дамуы ммкін. арыншаларды асистолиясы жне электромеханикалы диссоциациясы (10% жиілікте) адамдарды ауыр халде болулары кезінде (шок, жрек жетіспеушілігі, жрекшелік-арыншалы ткізгіштікті ауыр бзылыстары) кездеседі де, осыан байланысты ол адамдарды болжамы атерлі болып саналады.

КБ реанимациялы шараларыны тиімділігі анайналымыны тотауыны алашы белгілеріні пайда болуына байланысты болады. Егер жансатау шаралар алашы минутта жргізілсе, онда оны тиімділігіні пайдасы 60-70% дейін артады, ал егер алашы 3 минутта болса – онда тиімділігі айын тмендейді. Жректі алашы тотауы кезінде адамны есі 10 секундтан со жоалады, ал спонтанды тыныс алуды тотауы 60 секундтан аспайды.

Жректі тура емес массажы, жасанды тыныс алдыру жне жректі электрлік дефибрилляциясы олма-ол жне бір мезгілде басталуы тиіс. Жасанды тыныстандыру (ЖТ) минутына 12-16 рет жиілікте, жректі массажы (ЖМ) минутына 80-90-100 жиілікте жасалуы тиіс. Егер екі реаниматор бірге жмыс істесе ЖТ:ЖМ атынасы 5:1 атынасына те болуы тиіс. Ал егер бір реаниматор жмыс істесе, онда ЖТ:ЖМ атынасы 10-15:2-3 атынасына те болуы керек. Алашы дефибрилляция токты 5-тен 7 кВ-а (200-300-360 Дж) біртіндеп спелі энергиясын бірнеше разряд трінде айталап беру дісімен жргізіледі.

КБ кезіндегі ренаимациялы шараларды жалпы 3 этапа бледі:

І саты – жасанды тыныстандыру мен жректі тура емес массажын жне алашы дефибрилляцияны бірнеше разрядын олма-ол жргізілуі ажет;

ІІ саты – орталы венаны катетерлеу немесе кк матыра енгізу арылы дрілерді егу, дріні рбір иньекциясынан со жргізіліп жатан реанимациялы шараларды стінен дефибрилляцияны айтап отыру ажет; егер спонтанды тыныстандыру тиімсіз болса немесе адамны здігімен тыныс алуы алыптаспаса, онда кеірдек интубациясын жасап адамды аспаппен жасанды тыныстандыруа кшіру керек болады.Ал егер кеірдек интубациясы венаны катетерлеуден брын жасалан болса, онда алдымен кеірдекке (!) адреналин, атропин немесе лидокаин жіберген тиімді болады, одан со кктамыра(!) тамшылап немесе толассыз баса да дрілерді енгізуге болады.

ІІІ саты – жрек ыраыны бзылыстарын, гемодинамикалы згерістерді жне ышылды-сілтілі тепе-тедікті анытау жне оны реттеу ажет.

Егер І саты тиімсіз болса, онда ІІ этапа кшеді.

Егер І этап тиімді болса, онда ІІІ этапа бірден кшеді.

арыншаларды ассистолиясы не электромеханика-лы диссоциация.

арыншалардыса толынды жиырылулары.

арыншаларды фибрилляциясы.

Адреналин 1 мг венаа 3-5 минуттан со, 2-2,5 мг трахея ішіне. Атропин 1 мг венаа 3-5 минуттан со 2-3 мг-ды жалпылай дозасына дейін.

Шаралар тиімді болса

Шаралар тиімсіз болса

Лидокаин венаа 80-120 мг Дефибрилляция   Новокаинамид 10%-10,0 венаа Дефибрилляция

Жансатау шараларды жргізу затыы 10 минуттан асса – венаа натрий бикарбонатын егу ажет

Шаралар тиімді болса Шаралар тиімсіз болса

Дрілерді рбір инъекциясынан со бірнеше разрядты электрлік дефибрилляция жасалуы тиіс. Синусты ыра алыптасаннан кейін емді тратандыратын антиаритмиялы терапия жргізіледі жне ол органикалы генезді арыншалы экстрасистолия кезіндегідей діспен жргізіледі.

азіргі кезде жансатау шараларды ткізуде сілтілі оспаларды (натрийді бикарбонаты) олдану сынылмайды, себебі олар жасушаішілік тсініксіз ацидозды жне катехоламиндерді инактивациясын тудырады. Натрий бикарбонатын олдану тек за жасалан ренаимациялы шараларда ана ажет деп саналады. Яни жансатау шараларды жргізу кезінде 10-15 минуттан со, оларды тиімсіз кездерінде жне ІІІ этапта метаболизмдік ацидозды реттеу шін ана жргізіледі.

КБ клиникалы негізгі критерилері.

1. Кенеттен есінен тану, тартылу синдромыны дамуы.

2. Тынысты тотауы немесе агоналды тыныс алу белгілері (минутына 6–а дейін болатын сирек жне орылды тыныс).

3. Ірі тамыр соыстарыны (сан, йы артериялары), жрек тондарыны жне артериялы ысымны жоалуы.

4. Кз арашыыны кеейуі.

5. Тері тсіні згеруі (ккшілденіп бозаруы).

6. ЭКГ-да тиісті механизміне сйкес арыншаларды фибрилляциясы немесе асистолиясы аныталады. Жректі кенеттен тотауында немесе КБ кезінде жректі сырты жарылуы синусты ыраты те ысаша тіркелуі ммкін.

Шыл емні аидалары.

1. Аз ажетті млшердегі анайналымы мен тынысты сатау шін ажетті реанимациялы шаралар.

2. Жректі синусты ыраын алыптастыру.

3. Постреанимациялы синдромды емдеу.

4. арыншалар фибрилляциясы айталануыны алдын алу.

Дрігерлік алашы кмек.

1. Прекардиялы аймаа ждырыпен соы беру.

2. кпені жасанды тыныстандырумен атар жргізілетін жректі тура емес массажы.

3. Электрлік дефибрилляция.

КБ кезінде, ЭКГ-а тсіруді ажеттігіне арамай, жансатау шараларды олма-ол тез бастау ажет. Шыл емдік шараларды тиімділігі уаыт пен техникалы сауаттылыына тікелей байланысты екенін мытпаан жн. Дрігерге дейінгі алашы медициналы кмекті кез-келген асында тран адам жасай беруі тиіс. Осындай кездегі те ажетті шараларды реттілігі «АВС» ережесі трінде кеінен белгілі:

1. Aire way open (открыть воздуху дорогу – ауаа жол ашу) – тыныс жолдары ткізгіштігін алыптастыру;

2. Breath bor vinetim (дыхание для жертвы – ессіз адам шін тыныстану) -кпені желденуін алыптастыру;

3. Circulation on his blood (циркуляция крови – анны айналуы) – анайналымын алыптастыру.