Biernik. Liczba pojedyncza 4 страница
w. 9. Podzielcie poniszy tekst na wyrazy.
Wbiurzebya tylkosprztaczka. Machaapopododze bylejakkijemzpoprzeczk na-kocu. Wpoprzeczcetkwiykpki wosiadocnastarte. Bezwtpieniabyato kiedy-szczotka, awicnieokrelone machaniekijemnaleaoby nazwasprztaniem.
w. 10. Odpowiedzcie pisemnie na nastpujce pytania:
Na czym gra trbacz? Jak si nazywa drewno, którego dostarcza db? Jaki owad robi pajczyn? Jaka bdzie woda, kiedy j zmci? Jak nazywa kobieta mczyzn, z którym wzia lub?
w. 11. Od podanych niej wyrazów utwórzcie moliwie najwicej wyrazów pokrewnych przez dodawanie czstek z-, s-, w-, wz-, ws-, wez-, roz-, bez-, od-, pod-, nad- (przykad: ci — ci, wci, rozci, odci, podci, nadci).
szy — da — gry — pdzi — trca — sypa
Przed napisaniem sprawdcie pisowni w sowniku.
w. 12. Utwórzcie wyrazy pokrewne wedug wzoru: ojciec — ojcowski — ojcostwo.
ssiad — szewc — rybak — myliwy
w. 13. Wyrazy w nawiasach podajcie w odpowiedniej formie:
Z OPOWIADANIA PANA TUTKI
Miaem niegdy po raz pierwszy lecie (samolot) do (miasto) portowego nad (Adryatyk). Tego (dzie), w którym miaem wsi do (samolotu) poczuem, e spotka mnie nieszczcie. Jednak postanowiem nie wierzy (nerwy). Dolecielimy bez (wypadek). Byem naprawd zadowolony. Wykpaem si w (hotel) i wyszedem na miasto. Kpiem ze wszelkich (przeczucia). Wesoy, radosny, przechadzaem si po (ulice) (miasto), ogldajc z (zachwyt) domy, oplecone (glicynia). Rzuciem do (skrzynka) pocztowej (kartka) dla ukochanej w (kraj) i wstpiem do jakiego (sklep), gdy zobaczyem na (wystawa) potrzebny drobiazg. Signem do (kiesze), aby (kupiec) zapaci – nie ma (portmonetka). Okradziono mnie!
Prosz sobie wyobrazi, co to znaczy znale si w obcym (miejsce), w obcym (pastwo), bez (pienidze), bez (dokumenty). To trzeba nazwa (katastrofa).
Có miaem robi? Wróciem zgnbiony do (hotel). Gdy wszedem do swego (pokój), zobaczyem (porrtmonetka) na (stó). Po prostu zapomniaem j zabra.
(Wedug opowiadania J. Szaniawskiego)
w. 14. Wstawcie odpowiedni przyimek (na, w, do, przed, przy):
1. Zofia dzwonia … ma … pójciem … koncert. 2. Kupilimy bilety … wejciu … kina. 3. Zdjlimy … szatni paszcze i weszlimy … sal. 4. Czy idziesz dzi … teatru? 5. … kinie lubi siedzie … ostatnich rzdach. 6. Podczas antraktu … ostatnim aktem weszlimy … bufetu.
Zdania zoone wspórzdnie
| Rodzaj zespolenia | Wskaniki zespolenia | Przykady |
| czne | i, oraz, tudzie | Wsta i zacz mówi. |
| rozczne | lub, albo, bd, czy | Posuchajmy radia albo chodmy do kina. |
| wyczajce | ani | Nie przyjd ani nie przyjad. |
| przeciwstawne | a, ale, lecz, jednak, za, natomiast | Szuka biletu, ale go nie znalaz. |
| wynikowe | wic, zatem, to, tote | Byo lisko, wic szlimy powoli |
| utosamiajce (synonimiczne) | czyli, to jest, to znaczy | Stracie nadziej, to znaczy przegrae. |
Zdania zoone podrzdnie
| Rodzaj zdania | Wskaniki zespolenia (w zdaniu podrzdnym) | Zapowiedniki zespolenia (w zdaniu nadrzdnym) | Jak pytamy o zdanie podrzdne? Przykady zda danego typu (modele) |
| podmiotowe | kto, co, który, czyj | ten, to | kto? co? Kto wytrwa, ten by nagrodzony. |
| orzecznikowe | kto, co, jaki, ile, e, eby, aby, by | ten, ta, to taki | kim, czym jest (by)? Jaki jest? który jest? ile, ilu jest? Jaki pan, taki kram. |
| dopenieniowe | e, eby, i, aby, kto, co | –––– | kogo? czego? co? komu? czemu? kim? Czym ? o kim ? o czym ? Myl, e on ma racj. |
| przydawkowe | który, jaki, kto, co. e, i, eby | –––– | jaki ? który ? ile ? czyj ? To jest dom, w którym mieszkamy. |
| czasowe | kiedy, gdy, jak, dopóki, podczas gdy, jak tylko, skoro, ledwie, zanim, a | wtedy, wtenczas, ju, dopóty, tak dugo | kiedy? jak dawno? jak dugo? Gdy znajd czas, (wtedy) przyjd. |
| miejscowe | gdzie, skd, dokd | tam, std, tdy, tu | gdzie? skd? dokd? którdy? Siadaj tam, gdzie wolne miejsce. |
| przyczynowe | bo, bowiem, gdy, poniewa, e | dlatego, dziki temu | dlaczego? z jakiej przyczyny? Szed szybko, bo byo ju póno. |
| celowe | by, aby, eby | po to, tak, dlatego | po co? w jakim celu? Stanem (po to), eby odetchn. |
| sposobu porównawcze | jak | tak | jak? Pdzi tak, jakby go kto goni. |
| sposobu skutkowe | e, i, eby | tak | jak? Haasowa tak, te nic nie byo sycha. |
| warunkowe rzeczywiste | jeli, jeeli, jak, gdy, byle, chyba e | to | Jeli mu nie pomoesz, (to) zginie. |
| warunkowe moliwe | jak wyej | to | Jeliby mu pomóg, (to) by nie zgin. |
| warunkowe niemoliwe | choby | to | Choby mu nawet bardzo pomaga, (to) i tak zginie. |
| warunkowe zastrzegajce | byleby, gdyby, jeeliby | to | Byleby mu pomóc, nie zginie. |
| przyzwalajce | cho, chocia, aczkolwiek, mimo e | to | Zmarz, cho mia kouch. |
Zdania bezpodmiotowe
| On puszcza wod. Puszcza si wod. | Он пускает воду. Пускают воду. |
| W pokoju chorego si nie pali. Jak si to robi? przypuszcza si, e … mówi si, e … | В комнате больного не курят. Как это делают? предполагают, что… говорят, что… |
| Nieosobowa forma czasu przeszego | Przykady | ||
| czytano wzito mówiono cnodzono umyto si ubrano si | miasto nazwano Krakowem mówiono mi o tym bratu kupino paszcz czekano na ojca o tym pisano w gazetach wczoraj widziano go w teatrze | город был назван Краковом мне об этом говорили брату купили плащ ждали отца об этом писали в газетах вчера его видели в театре |
wiczenia
w. 1. W tych zdaniach opuszczono wskaniki zespolenia. Naley je dopisa w miejsce kropek.
Kierowca uzna za waciwe objania pasaerom (...) mieci si w kadym z mijanych domów. Tutaj urzduje Gminna Rada Narodowa, (...) w naronym pokoju znajduje si nasz Paac lubów. Do tego domku z gankiem przychodz ci, (...) chc wysa list do Parya. Ssiedni domek z ogródkiem lepiej omija, (...) tam trzymaj zego psa. (...) przyjedzie do nas wycieczka zagraniczna, pokazujemy t chat kryt som. Liczy ona sobie ponad sto lat (...) figuruje na licie zabytków architektury wiejskiej.
Wskaniki: bo — co — jeli — i — którzy — za.
w. 2. Samochód prowadzony przez kobiet wpad na drzewo. Opiszcie w kilku zdaniach przebieg tego wypadku, uywajc tylko zda zoonych.
w. 3. Podajemy kilka zda zoonych wspórzdnie i poczonych bezporednio. Wprowadcie na miejsce kropek jeden ze wskaników zespolenia wymienionych pod tekstem.
Mikoaj próbowa zaoy u nas kóko sportowe, (...) zebra chopaków interesujcych si sportem. Przyszo ich z pitnastu, (...) Mikoaj wygosi przemówienie. Obiecywa kademu ogromne korzyci osobiste, (...) druynie wróy wielk saw w powiecie. Kademu z zebranych przyrzeka na pocztek ubiór do wicze oraz buty (...) zobowiza si dostarczy wszystkim eleganckie garnitury wyjazdowe. Sportowcy mieli co niedziela goci u siebie jak zaproszon druyn (...) mieli wyjeda na mecze do innych miejscowoci.
a — albo — i — wic — za
w. 4. Uócie po dwa zdania wedug schematów: „i to, i to", „albo to, albo to", „ani to, ani to". Czy postawicie przecinki na styku zda?
w. 5. Oto cig myli przedstawiajcych temat „Bezpieczestwo na drogach". Przedstawcie go w formie zda, w formie jakby fragmentu artykuu lak, aby kade zdanie wypywao z poprzedniego.
ronie liczba pojazdów — nie rozwija si w tym samym tempie umiejtno poruszania si po drogach — z dróg korzystaj piesi i pojazdy — te dwa rodzaje ruchu trzeba rozdzieli — dla pieszych chodnik w miecie i pobocze na szosach, dla pojazdów jezdnia — s punkty przecinania si tych dwóch rodzajów ruchu — kto ma tu pierwszestwo — spór nawet teoretycznie jeszcze nie rozstrzygnity.
Dialogi