Жалпы білім беру мекемелеріндегі трбиені дамуы
Жалпы білім беру мекемесі барлы білім беру жйесіндегі балаларды трбиесі мен біліміні, леуметтік- мдени дамуыны орта буыны болып табылады.
Жалпы білім беру мекемелеріндегі трбие процесіні жааруы, трбиені отанды дстр мртебесі негізінде, лтты-айматы ерекшеліктерімен, жаа заманны жетістіктерімен, трлі трбие жйесіні алыптасуын енгізумен, трбие стратегиясын трлі ынталандырулармен, мектеп пен мектептен тыс ызмет нтижелерін арттыру дістерімен, мемлекеттік, отбасылы жне оамды трбие балансын орнытыру жне олдау негізінде жзеге асырылуы керек.
Жалпы білім беру мекемелерінде трбиені дамыту келесі міндеттерді шешуді сынады:
- жергілікті айматардаы трлі білім беру йымдарыны наты ммкіндігіне арай трбиеленушілерді жасын, жеке психологиялы ерекшеліктерін есепке ала отырып, трбиені мазмнын, оны трлері мен тсілдерін айындау;
- ттас оу- трбие жйесін амтыан трбие жйесіні алыптасуын ( е маызды бірліктер – трбие мен оытуды ыпалдасуы), трбие тиімділігін, оытудаы трбие леуетін арттыру;
- оу тртібіні гуманитарлы жне практикалы баыттарын кшейту, оан мазмнды материалдарды енгізу, атысушылара здері мір сріп тран оамны мдени ндылытарын игеруге кмектесу, зін – зі анытау дістері;
- трлі шыармашылы жне оамды бірлестіктерді ызметтеріндегі білім мекемелерін басаруды шынайы ммкіндіктерін анытай отырып, трбиеленушілерді заа баынушылы, жеке адір - асиеті мен еркіндік жне демократиялы рухта трбиелеу;
- дене трбиесі мен спорт ралдары арылы бала денсаулыын ныайту;
- оушылармен жргізілетін жеке сабатарды, мектеп пен класс жымын алыптастырудаы психологиялы - педагогикалы ызметті рлін арттыру, балаларды леуметтік мірге жне мектепке бейімделе алмауыны алдын - алуды амтамасыз ету;
- трбиелеу рдісіне отбасыны атысуына жадай жасау, ата- аналарды оамды бірлестіктерін дамыту, жалпы білім беретін мекемелерді басаруа ата –аналарды тарту, мектепте аморшылы кеесін ру;
- р аймата психологиялы - педагогикалы жне медициналы-леуметтік кмекке зру балалар мен умесерлік мінезді жеткіншектерге ерекше білім беретін арнайы оу - трбие мекемелеріні сараланан жйесін ру;
Жоарыда ойылан міндеттерді шешімін табуа мына баыттаы істер ммкіншілік береді:
- леуметтік мдени мірді жне зін-зі анытауды негізгі аспектілері мен трбие негізін алайтын трбие жйесіні жалпы адамды, лтты- мдени жне этноерекшелікті ндылытарыны йлесімділігі;
- танымал тлаларды мірі мен ызметін, ел міріні азаматты тарихын, рміздер арылы, мемлекеттік жне ыты жйені зерттеу арылы азастан патриоты мен азаматын трбиелеу;
- жеке тланы леуметтік жне мдени біліктілігін арттыруда, білім мен дадыны дамытуда оу-дістемелік материалдарды р трлілігі, оу жне мектептен тыс жмыстарды нысаны мен тсілі, оны ашытыы, мазмнны леуметтік маызды жне жеке олайлы рамдас блігі, білім беру ызметіндегі трлері мен дістері жетістіктеріні йлесімділігі;
- кіші жастаы баланы психологиялы, леуметтік жне мдени ерекшеліктерін жан - жаты зерттеуге, балаларды нды бадарларын, оларды абілеттері мен ызыушылытарын йымдастыруа ажетті масатты тсілдерді ру;
- трбие жйесінде вариативтілікті амтамасыз ету;
- жалпы білім беру мазмнына айматы жне этномдени бліктеріні жоспарлы жне тегерімді трде енгізілуі;
- осымша білім беру жйесіні жне рилы сабатан тыс ызметті дамуы, оларды трбие берудегі ызметіні кшеюі;
- білім беру мекемелерінде бос уаытты ткізуді маыздылыыны кшеюі, техникалы жне кркемнер йірмелеріне атысуы, олы бос кезде спортпен шылдануы, сабатан тыс жне осымша білім беру жйесінде балаларды абілеттеріні ашылуы;
- педагогикалы серіктестікті дамуына жадай жасау;
Ммкіндігі шектеулі балаларды леуметтік бейімделуі мен иындытарды игеруіне, оларды коммуникативтік дадыларын алыптастыру, оларды физикалы, эстетикалы жне ебек етуге трбиелеу басты назара алынады. сіресе, балаларды ыын айта алпына келтіру жмыстары, оларды жанялы жне оамды мірге дайындау жмыстары маызды орын алуы тиіс.
Инклюзивті білім беру жйесі трбие ызметін одан рі дамытуды баамдайды:
- Ммкіншілігі шектеулі балаларды трбиелеу мен оытуда те дрежелі олжетімділік жадай жасау (мектептерде педагог-дефектологтар, арнайы жеке техникалы жне алпына келтіру ралдарыны бар болуы);
- ммкіншілігі шектеулі балаларды оытуда интегралды ережелер мен модульдік бадарламаларды енгізу;
- трлі ауытушылытаы балалар шін интеграция трлерін анытау;
- мгедек балалара ашытытан білім беру ережелерін йымдастыру;
- мгедек балаларды, йден оытылатын балаларды жеке ммкіншіліктері мен ажеттіліктерін есепке ала отырып, оларды компьютерлік техникамен жне компьютерлік рылыл армен амтамасыз ету.
Санитарлы типтегі сауытыру жне балалара арналан білім беру мекемелерінде, психологиялы-педагогикалы жне дрігерлік-леуметтік кмекке зру, дамуында ауытушылыы бар білім алушылар мен трбиеленушілерге трбие беру жйесіні ерекшелігін арнайы ( коррекциялы) білім беру мекемелері бадарлайды;
- кешенді динамикалы тзетушілік-дамытушылы лшемді алыптастыру;
- баланы аыл – ой (интеллектуальды) жне физикалы ммкіндіктерін ескере отырып, бадарламаны деу жне жзеге асыру;
- психологтарды жне дрігерлерді сыныстары мен кеестері;
- бл процеске отбасыны масатты баыттап кірістіру.