Техникалы жне ксіби білім беру мекемелеріндегі трбиені дамуы

Техникалы жне ксіптік білім беру жйесінде білім алушыларыны мртебесі, сипаты бойынша ерекшеленетін оу жйелері, білім беруді трлері, институционализация дегейі бойынша оу талаптарын айындайтын баылау трлері, экономикалы амтамасыз ету жне ызметін жйелейтін білім беру мекемелері жмыс жасайды жне дамиды.

Техникалы жне ксіптік білім беру мекемелеріні жйесі оамдаы экономикалы жне леуметтік ебекті белгілі бір тріне дайындайды жне бл мекемелердегі оыту білім алушыларды шеберлігіне, ксіби дайындыына арай аттестациялау, біліктілік дрежесін таайындауды жзеге асырумен аяталады. Бастауыш, орта техникалы жне ксіптік білім беру мекемелерінде оамды ндірісті тек ана білікті кадрлармен амтамасыз етіп оймайды, сонымен атар сол маманны білім жйесінде рі арай дамуына жадай жасайды.

азіргі барлы ксіби білім беру жйесіні дегейі зерттелген мселелеріні аздыымен сипатталады. Оларды бірі – трбие мселесі, оны сапалылыы мен масатты трде дамуы. Ксіптік білім беру мекемесінде трбие жйесіне кері сер етуші жадайлар мен оам дамуындаы саяси жне экономикалы жадаяттарда жастарды леуметтік стихияа басымдылыы, мекемелер мен йымдарды білікті мамандарды дайындауда жмыспен амтушыларды ызыушылыыны болмауы, білім беру мекемелеріні ішінде арама – айшылытарды, леуметтік шиеленістерді болуы.

Оу рдісіні дрыс йымдастырылмауы, оу бадарламасыны сйкессіздігі, оларды пндік – тртіптік блінуі, уаыт талабына сай оыту тсілдері, басшылы жне арым – атынасты субъективтік стилі, стемдік басымдылыы, жастарды ызыушылыыны ескерілмеуі, оларды оу рекетін йымдастыру трлерін тадау ыы, мекемені басаруа атысымы келіспеушілік пен арама – айшылыты негізгі кздері болып табылады.

Сонымен атар азіргі жастарды бойында леуметтік мдени рдістер мен зіні жеке тласын зі анытау ызыушылыыны суі, оларды техникалы жне ксіби білім алуа мтылысы ксіби білімні тар аясынан шыумен сипатталады. Білім алушыларды жеке тласыны дамуына олайлы жадайлар жасау керек, з тадырын зі шешуге, з бетімен білім алуды йретуге, леуметтік тжірибені ке клемде игере білуге, зін – зі трбиелеуде кмек крсету керек.

Жоарыдаы мселелерді жзеге асырудаы негізгі баыттар:

- техникалы жне ксіптік білім беру мекемесінде білім алушылар мен оытушыларды арасындаы ынтыматасты арым – атынасты бекіту;

- зін – зі басаруды, жастарды здері йымдастыран жымды институттарын дамыту (білім алушыларды оамды йымдары мен бірлестіктері);

- осымша білім беруді ммкіндіктерін, ебек нарыындаы шынайы талаптар мен сапалы мамандар дайындаудаы алшатыты жеу шін оамды мамандытар факультетіні ммкіндіктерін пайдалану, болаша маманны ксіби ммкіншілігін жзеге асыру шін нары сранысы мен жеке тланы арасындаы ажеттіліктері, оны ксіби ызметіні леуметтік салдары мен зіні мансабын ктерудегі жауапкершілігіні артуы;

- айматы, ылыми – техникалы ндіріс орталыы, апаратты орталытарды жандануы, екінші рет жмыспен амту ;

- бос уаытын тиімді ткізуде жастарды мірінде елеулі орын алатын клубты іс- рекеттер мен жастарды субмдениетіні алыптасуы;

- ксіптік білім беру мекемелеріндегі жастарды леуметтік – психологиялы ызмет жйесіндегі жмыстарын жетілдіру жне дамыту;

- леуметтік, мдени, айматы тарихи салт – дстрлеріні ммкіндіктері, ылыми – ксіби леует нтижесін пайдалану, ксіби білім беру мекемесі мен оамды йымдарда білім алушыларды трбиелеуді йымдастыру тжірибесін зерттеу жне тарату.

Техникалы жне ксіптік білім беру жйесінде жеке тланы негізгі мдениетін алыптастыруа баытталан трбиелеу рдісі тмендегі мселелерді ктереді:

- оны леуметтік жне мірлік тжірибесін, негіздеу саласын, леуметтік-коммуникациялы дадысы мен іскерлігін рі арай дамыту;

- зіні леуметтік ызметінде шешім абылдау дадыларын алыптастыруда бірізділік пен жауапкершілікті жзеге асыру;

- ксіби суге олдау крсету;

- зін-зі азаматты билеуі;

- леуметтік мір салтын саналы трде алыптастыру.

Жоарыда крсетілген масатты жзеге асыру бадарлайды:

- ртрлі типтегі ксіби білім беру мекемелерінде ыты, дістемелік, йымдастырушылы-экономикалы трбие негіздерін белсендіру;

- ртрлі типтегі ксіби білім беру мекемелеріні длме – дл ызметін, трбие трі мен дістерін, мазмнын деу, сонымен атар здері дайындап жатан мамандар лгісі;

- ксіби ммкіншіліктер мен жеке тлалы ызыушылытарды йлесімділігі;

- ртрлі салада білім алушы жеке тлаларды зін-зі жзеге асыруына ажетті жадай жасау (клубты ызметі, екінші жмыс жасау, спорт, туризм, педагогикалы икемділікті жзеге асыру жне т.б.).

Техникалы жне ксіптік білім беру мекемесіндегі трбие беру ызметіні маызды баытына трбие жмысын йымдастырушыларды мамандарды ксіби даярлау жне айта даярлауда кпдегейлі жйені руы жатады, оан оны мазмны мен апаратты- дістемелік амтамасыз етуі осылады.