Азастанды бірегеилік пен бірлікті ныаиту жне дамыту тжырымдамасы:масаты мен міндеті.
1. оса беріліп отыран азастанды бірегейлік пен бірлікті ныайту жне дамыту тжырымдамасы бекітілсін.
2. Осы Жарлы ол ойылан кнінен бастап олданыса енгізіледі.
Тжырымдаманы масаты – азаматты аидаттарына жне «Мгілік Ел» жалпылтты патриотты идеясы ндылытарына негізделген азастанды бірегейлік пен бірлікті ныайту мен дамыту.
Тжырымдаманы міндеттері:
1) азаматты аидаттарында азастанды бірегейлік пен бірлікті ныайту жне дамыту жнінде барлы дегейдегі мемлекеттік органдар мен азаматты оам институттарыны бірыай жмыс жйесін, «Мгілік Ел» жалпылтты патриотты идеясы ндылытары негізінде жаа азастанды патриотизмді ру;
2) ел дамуыны стратегиялы масаттары тірегіне топтасан, азастанды бірегейлік пен бірлік аидаттарында трбиеленген «Мгілік Ел» жаа азастанды патриотизм рпаын алыптастыру;
3) ебек жне ксіпойлар оамын алыптастыру, онда отбасы, досты, бірлік, сондай-а ебексйгіштік, адалды, оыанды пен білімділік, штілділік сияты ндылытар дріптеледі;
4) орталы мемлекеттік жне жергілікті атарушы органдарды тарихи ескерткіштер мен халыты рухани-мдени мраларын ныайтуа, сондай-а азастан оамыны рухани бірлігі аидаттарына негізделген мемлекетті зайырлы сипатын дамыту жніндегі шаралара баытталан мемлекеттік бадарламалар мен жобаларды іске асыруы;
5) орталы мемлекеттік жне жергілікті атарушы органдарды Тжырымдама іс-шараларын, сондай-а болашаы бірттас лтты алыптастыру басымдытарын іске асыру жніндегі ызметін мониторингтеу, есеп беру жне баылау тетігін алыптастыру.
146.лемдік жне дстрлі діндер кшбасшыларыны I съезі2003 жылы 23-24 ыркйекте Астанада тті. Оны жмысына ислам, христианды, иудаизм, синтоизм, индуизм жне буддизмні мейлінше беделді кілдері атысты.
Съезді атысушылары рамыны крнекілігі мен жоары дегейі конфессияаралы форум ткізу жніндегі азастан бастамасыны жзеге асуыны даусыз табысына айналды. Діндер диалогы І Съезді тжырымдамалы идеясы жне дау-дамайды шешу тсілі ретінде дінаралы жне лтаралы арым-атынастардаы кш крсету мен террор дістеріне арсы ойылды. Съезге атысушылар арасында бгінгі лемдегі дінні рлі жне кез келген дінні негізгі моральды ндылытарыны жалпыадамзатты сипаты жнінде ашы пікірлесу тті.
Бірегей жне есте аларлы оиаа айналан форум бкіл лемдегі адамзат баласыны бейбіт жне лайыты мірі шін трлі діндер кілдеріні ынтыматастыы мен бірлігіні зектілігін жне аса ажеттігін крсетіп берді. Съезді идеясын К.Аннан, Дж.Буш, М.Тэтчер, Цзянь Цземинь, Н.Манделла, Ж.д'Эстен жне лемні зге де аса ыпалды саясаткерлері олдады.
Форум орытындысы бойынша рухани кшбасшылар болашатаы йлесімді лемні негіздері ретінде адамзат шін бейбітшілік пен рлеуді амтамасыз ету жне барлы оамда тратылыты сатау баытындаы бірлескен іс-рекеттері туралы млімдеген декларация абылдады. Ауымды шараны табысы І Съезді дінаралы форумды р ш жылда бір реттен кем емес траты негізде ткізіп тру туралы шешімінде бекітілді.
147.лемдік жне дстрлі діндер кшбасшыларыны ІІ съезі2006 жылы 12-13 ыркйекте Астанада ткізілді. Съезд арнайы форум ткізу шін салынан жаа «Бейбітшілік жне келісім сарайы» имаратында тті.
Форум «Дін, оам жне халыаралы ауіпсіздік» атты жалпы таырып аясында «Діни наным-сенім бостандыы жне зге дінді станушыларды рметтеу» жне «Діни кшбасшыларды халыаралы ауіпсіздікті ныайтудаы рлі» деген екі негізгі баыт бойынша ткізілді. Екінші форум жмысына 29 делегация атысты.
Бірінші кні Съезд жмысыны барысында атысушылар басшылыа алан негізгі блігі крініс тапан «Дінаралы диалог аидаттары» абылданды. Екінші съезд орытындысы бойынша атысушылар барлы діндер мен этникалы топтар кілдерін мдени жне діни ерекшеліктер негізіндегі дау-жанжалдара жол бермеуге шаыран бірлескен декларация абылдады. Бл жатта «ыриаба идеологияны» «лем мдениетіне» ауыстыруды жаанды ажеттілігі ке крініс тапты.
Еуропа, Азия, Таяу Шыыс жне Американы 35 елінен 77 делегация атысан лемдік жне дстрлі діндер кшбасшыларыны III съезі2009 жылы 1-2 шілдеде Астана аласында тті. Оны басты таырыбына кез келген мселені о шешілуіндегі рухани кшбасшылар рлін оларды зара рмет пен ынтыматастыа негізделген толерантты лемді амтамасыз етуге осан лесі аясында арттыру жайы арау болды.
Сонымен атар, Съезді ткізілуіндегі жаалы бейбітшілікті амтамасыз етумен, азіргі лемдегі келісім жне натысумен байланысты ткір мселелерді талылау жніндегі секция отырыстарын йымдастыру болды. III Съезде секция отырыстары шін мынадай таырыптар тадап алынды: 1) Моральды жне рухани ндылытар; 2) ділеттілік, бейбітшілік жне ауіпсіздік; 3) оршаан орта жне йлесім; 4) Диалог жне ріптестік; 5) Дадарыстар кезеінде аса ажет ынтыматасты.
шінші форумны орытындысы бойынша атысушылар жртшылыты шынайы дінаралы диалог орнату шін діни кшбасшылар мен йымдарды кш-жігерін олдауа жне арттыруа, діндер мен ркениеттерді зара тсіністік пен рметті жасартуа баыталан натысуын олдауа ыпал етуге шаыран бірлескен декларация абылдады
148.лтты тарихты ыну бойынша стратегиялы масаттарды Мемлекет басшысы зіні «Тарих толынында» кітабында 1999 жылы амтыан. 2003 жылы Президент азастан халына Жолдауында «Мдени мра» атты тедессіз бадарламаа бастамашы болды. Бадарламаны іске асыру кезінде елімізде тарих саласында кптеген жмыстар атарылды. Тарихи естеліктер мен ділдікті алпына келтіруге баытталан ылыми зерттеулер жргізіліп, маалалар мен монографиялар жне кітаптар дайындалды. лтты тарихты зерттеу мен оны мнін ыну идеясын Президент «азастан-2050» стратегиясы: алыптасан мемлекетті жаа саяси баыты» атты тарихи Жолдауында тарата тсті.
Елбасы бізді орта сйкестігіміз халыты тарихи сана-сезіміні арауы болуы тиіс екендігін айта келе, «Халы тарих толынында» атауымен тарихи зерттеулерді арнайы бадарламасын зірлеу масат-міндетін жктеді. Оны басты масаты - лтты жаа тарихи дниетанымын алыптастыру. Тарихи ткенге сйенбей - болаша ммкін емес. азіргі кезде лемде мн-маына мен ндылытарды кресі жріп жатыр. Кптеген трлі тсініктер бізді лтты тарихымызда да кездесіп жатады. Бадарламаны масаттарына байланысты лтты тарихты жаа кезеінде Тыш Президентті рлін зерттеу айрыша ылыми жне тарихи маынаа ие. Бл трыда оны ебек жне саяси мансабы жолында болаша саясаткер мен лемдік дегейдегі мемлекет айраткеріні алыптасуы тарихын зерттеу ерекше адамды ажеттілік етеді. ылыми іздестіру жмыстары мен Н.. Назарбаевты ызметтестерінен жиналан деректерді негізінде Тарихи-мдени орталыта болаша Президентті Орталы азастанды дамыту бойынша ызметіні баытында фото, дыбыс жне бейне материалдарынан ралан кп жат жинаталды. ХХ асырды 60-80-ші жылдарында Теміртау аласы мен араанды облысында болан экономикалы жне леуметтік дерістерді жан-жаты рі шынайы баяндау, сондай-а осы жетістіктерде жас Нрслтан Назарбаевты салматы лесін мойындау «Халы тарих толынында» бадарламасын алыптастыруда негізгі баыттарды бірі болуы тиіс»,-деп атап тілген маалада. Тыш Президент тарихи-мдени орталыы лтты тарихты жаа кезеінде Мемлекет басшысыны ызметін баяндау бойынша кешенді шараларды зірленуде. «Тыш Президент тарихи-мдени орталыы» жне «араанды облысында Н.. Назарбаевты ебек жолы туралы материалдар» атты екі кітап басылыма дайындалды, деп жазады Ж. Клбаева. Бл кітаптар Орталы азастанны леуметтік-саяси, мдени-экономикалы бейнесіні айта рылуы мен халыты мір сру жадайыны жасаруы бойынша Н. Назарбаевты ызметімен байланысты оиаларды жария етуге негізделген. Сол жылдардаы жаттар арапайым ебек адамыны игілігі шін бар кш-жігерін салан болаша лт кшбасшысыны жеке лесін айындайтын кптеген фактілерді длелдейді.
149.«Мдени мра» мемлекеттік бадарламасы азастан Республикасы Президенті Н..Назарбаев бастамасымен іске асырылуда. Бадарлама халыты лкен мдени мрасын, оны ішінде заманауи лтты мдениет, фольклор жне салт-дстрлерін; лтты тарих шін ерекше маызы бар тарихи-мдени жне сулет ескерткіштерін алпына келтіру; лтты дебиет пен жазбаны асырлар бойындаы тжірибесін жалпылау; мемлекеттік тілде лемдік ылыми ойлар, мдениет жне дебиет жетістіктеріні здіктері негізінде толымды ор жасауды зерттеу жйесін руды арастырады. «Мдени мра» мемлекеттік бадарламасы мдени, экономикалы жне леуметтік капитал, жалпы адамзатты мдениетті рылымды блігі, этнос, оам, адам парасатыны дамуы мен рылуыны бастауы, тарихи естеліктерді маызды оймасын жасау жне орау бадарламасы. Ежелгі тарихты негіздерін бгінгі кнмен осатын жолды рап, уаытты зіліссіз байланысын крсететін азіргі дау-дамайдаы адамзата ажетті кп ырлы оамны тарихи тжірибесін зерттейді. Тарихи-мдени мрамен хабардар етіп, тек тарихты ана емес, сонымен атар болашата болатын жадайды баяндайды. Сондытан да, Елбасымыз осыдан 6 жыл брын, яни 2003 жылы суірде азастан халына жолдауында арнайы «Мдени мра» мемлекеттік бадарламасын жзеге асыруды тапсыран болатын. Елбасыны жолдауымен абылданан «Мдени мра» мемлекеттік бадарламасы азіргі азастанны лемдік ркендеуіні длелі.
Бадарламаны масаты мен міндеттері (2004-2006 жж.)
Масаты Рухани жне бiлiм беру саласын дамыту, eлді мдени мрасыны саталуы мен тиiмдi пайдаланылуын амтамасыз ету
Бадарламаны мiндеттерi
елдi маызды тарихи-мдени жне сулет ескерткiштерiн айта жаырту; мдени мраны, соны iшiнде азiргi заманы лтты мдениеттi, ауыз дебиетiн, дстрлер мен дет-рыптарды зерделеудi ттастай жйесiн ру; кркем жне ылыми толы дестелерiн шыару арылы лтты дебиет пен жазуды сан асырлы тжiрибесiн орыту; лемдiк ылыми ой-сананы, мдениет пен дебиеттi тадаулы жетiстiктерiні негiзiнде гуманитарлы білім берудi мемлекеттiк тiлдегi толыанды орын ру; eлді орларында, мрааттары мен оймаларында саталан аса крнектi ауызекi ксiби дстрде орындаушы-музыканттарды фоножазбаларын алпына келтiру мен азiргi заманы аудиотаспалара кшiру.
Бадарламаны масаты мен міндеттері (2007-2009 жж.)
Масаты Елімізді тарихи-мдени мрасын зерделеу, сатау жне алпына келтіру
Бадарламаны мiндеттерi :Тарих жне мдениет ескерткіштерін, соны ішінде азастан тарихына атысты алыс жне жаын шетелдердегі ескерткіштерді айта жаырту жмыстарын жаластыру. Археологиялы зерттеулер жргізу. аза халыны мдени мрасы саласындаы ылыми жмыстарды одан рі жаластыру. азастанны тарихы, археологиясы, этнографиясы жне мдениеті бойынша басылым дестелерін шыаруды жаластыру.
Бадарламаны масаты мен міндеттері (2009-2011 жж.)
Масаты рухани жне білім беру салаларын дамытуды ылыми, леуметтік-экономикалы жне йымдастыру-дістемелік базасын одан рі жетілдіру, тарихи-мдени мра объектілерін орау жне пайдалану тиімділігін арттыру тетіктерін зірлеу.
Бадарламаны мiндеттерi :тарихи-мдени мраны сатап, одан рі дамыту шін олайлы жадай жасау; мемлекеттік жне салалы бадарламалар іс-шаралар жоспарын іске асыруды тиімді тетіктері мен ралдарын зірлеу; азастанны бай тарихи жне мдени мрасын халыаралы дегейде насихаттау; мемлекеттік жне салалы бадарламаларын іске асыру барысында жинаталан жаа жне жйеленген білімді ылыми айналыма енгізу жнінде сыныстар зірлеу; тарихи-мдени мраны туризмді дамыту шін белсенді пайдалану, тарих жне мдениет ескерткіштерін туризм инфрарылымыны маызды бір блігі ретінде арастыру; тарихи-мдени мраны халыа кеінен тарату масатында оамды білім жне баралы апарат салаларына аудару жолдарын іздестіру; Тркістан аласы мен Отырар алашыындаы біратар маызды ескерткіштерді, Есік пен Берел орандары жне баса да тарихи-мдени кешендерді заман талабына сай айта алпына келтіру жнінде шаралар зірлеу, оларды мемлекет тарихындаы, елді біріктіруші ндылытар ретінде алатын орнын айшытайтын жйелі іс-шаралар жргізу; еуразиялы кеістіктегі кшпелі мдениет мрагері ретінде аза мдениетіні лтты брэндін алыптастыру жне оны халыаралы дегейде насихаттау; шетелдік алымдармен, іргелі ылыми орталытармен бірлесе отырып лтты мраларды кешенді трде жан-жаты зерттеу, оларды ылыми айналыма тсуін амтамасыз ету.
144.Елімізді туелсіздік алан 25 жылды ішіндегі е ірі жеісіміз бен маызды жетістіктерімізді бірі елімізде діни наным-сенім бостандыыны, діни еркіндікті толы бекуі, оны ішінде дінаралы татулыты ркендеуі, барша халыты 70 жылды атеистік мірден кейін з діндерімен айта еркін ауышуы десек, арты айтанды болмас. И, бл туелсіздікті бізге берген баыты, лкен сыйы.
азастан келісімді діни атынастарды жоары дегейіне ол жеткізген ел. Біз конфессиялы сан алуандыымен ерекшеленетін лемдегі азын-аула елдерді атарына кіреміз.
Бізді республикамызды конфессияаралы келісімдегі нды тжірибесі лемге танымал болып отыр. азастанны оамды-саяси мірінде дінні игілікті рлі артып, оны имандылы, рухани жне леуметтік функциялары кшейе тсуде, дінге сенушілер мен діни нанымдаылар кбейіп, діни бірлестіктер ызмет атаруда. Оларды оамдаы ішкі саяси тратылы пен лтаралы, дінаралы келісімді ныайтуа, оам мен мемлекетті дамуына з лестерін хал-адірінше осып отырандары брімізді уантады.
азіргі тада елімізде ынтымаы мен бірлігі жарасан, масаты мен мддесі де орта 130-дан астам лт пен 18 конфессия кілдері тату-ттті мміледе мір сріп жатыр. Елімізде 2006 жылдан бастап асиетті рбан айтты бірінші кні мен православиені Рождествосы 7-ші атар демалыс кндері болып бекітілді.
Бізді елімізде дін мемлекеттен блек деп жария етілгенімен, олар шын мнінде бір-бірінен ошауланбайды. Бл арым-атынасты серіктестікті ерекше трі деп те сипаттауа да болады. Дінаралы атынас саласындаы еліміздегі салиалы мемлекеттік саясатты негізі, ол бірінші, ырытандырылан (либералды) занамалар, екінші, барлы діни сенім-наныма тзімділікпен арау жне шінші, діни пікір алуандыы (плюрализм) болып отыр. Осы ш шарт, ттастай аланда, азастандаы дінге сенушілерді ыын, дін стану бостандыы принципін, рухани бірлікті ныайтуды іске асыру шін ажетті жадайларды амтамасыз етеді. азастанда ар-ождан бостандыы саласындаы зайырлы мемлекеттік саясатты негізгі ш принципін атап айтуа болады, олар: бейтараптылы, тааттылы жне тепе-тедік принциптері.
142,«Нр Отан» Халыты Демократиялы партиясыны «Жас Отан» Жастар анаты 2008 жылы 14 мамырда Астана аласында «Жас Отан» Ж I Съезінде оамды бірлестік тласында рылан. йымны облысты, Астана жне Алматы алалы филиалдары, сондай-а, алалы жне ауданды дегейде блімдері бар. «Жас Отан» Жастар анатыны Орталы кеесіне азастан Республикасыны Парламенті Мжілісі мен барлы дегейдегі мслихат депутаттары, кіметтік емес йымдарды жастар кшбасшылары, жас спортсмендер мен мдени айраткерлер кіреді. Жастар анатыны рамын 2012 жылы есеп бойынша 200 мы адамды райды. «Жас Отан» Жастар анаты «Нр Отан» Халыты Демократиялы партиясыны идеясын олдайды. йымны млімделген міндеті - мемлекетті дамуды жаашылдыа мытылуды амтамасыз ету масатымен елбасыны саяси платформасыны негізінде азастан жастарын біріктіру. Масаты - зіні cоынан жастарды тартып, абілетті, мыты жне абыройлы саяси жастар йымын ру.Негізгі масаттар мен міндеттерді орындау шін «Жас Отан» Ж негізгі жмыс баытын айындайтын кезек кттірмес міндеттерді жзеге асырады:
1. Мемлекет басшысыны саясатын олдап, жастарды біріктіру. Аталан міндет жастар арасында елімізді Президентіні беделін ныайту мен «Нр Отан» ХДП-на жастарды сенімін ктеру бойынша кешенді шаралар зірлеп, мемлекеттік-патриотты негізде еліміздегі жастарды біріктіру.
2. Жастарды ытары мен мдделерін орау жастар шін мемлекеттік кепіл мен ытарыны оралуы олданыстаы занамаа сйкес арастырылан.
3. «Жас Отан» Ж ызметінде жастарды кп блігін тарту арылы «Нр Отан» ХДП леуметтік базасын кеейту. Жастар анатында партияны мшелерін кбейту бойынша механизмдер зірленуде, сондай-а, «Жас Отан» Жастар анатына баса да жастар йымдары мен ауымдастытар тартылуда.
4. Міндет партия мен мемлекеттік органдара кадрлар резервін алыптастыру. «Нр Отан» ХДП мен билікті мемлекеттік органдарында кадрды толытыратын жас кшбасшыларды дайындайтын жне айындайтын жйені руды кздейді.
«Нр Отан» Халыты Демократиялы партиясыны жастар анаты 2008 жыла дейін зіндік зады тланы иеленбеді. 2006 жылы 26 арашадаы «Отан» Республикалы саяси партиясыны саяси кеесіні отырысында партия траасыны міндетін атарушы Б. Т. Жмалов з баяндамасында ткен 1,5 жыл ішінде «Жас Отан» Жастар анатыны бірде-бір Республикалы кеесіні отырысы тпеді, ал оны басшысы з араларында байланыстары жо, ртрлі іс-шаралар ткізді, — деп атап тті. Партияны саяси кеесіні, орталы аппаратына, барлы филиалдар мен кілдіктері алдына тез арада жастармен жмысты кшейту мселесі мен аталан баыт бойынша Іс-рекеттер бадарламасын сынуды міндеттеді. 2008 жылды 17 атарында Президент Н. Назарбаев «Нр Отан» партиясыны саяси кеесіні отырысында кктемде «Нр Отан» Халыты Демократиялы партиясыны «Жас Отан» Жастар анатыны съезін ткізу туралы сыныс берді.2008 жылды 14 мамырында Мемлекет басшысы, партия траасы Н. . Назарбаевты атысуымен «Нр Отан» Халыты Демократиялы партиясыны «Жас Отан» Жастар анаты» I Съезі тті. «Жас Отан» Ж I Съезіне дейін «Нр Отан» ХДП бастамасы бойынша «азастан Республикасындаы мемлекеттік жастар саясаты туралы» Зады талылау бойынша парламенттік тыдау ткізілді. Съезге атысатын делегаттарды тізімі бекітілген, елімізді барлы облыстарында жастар конференциясы ткізілді. Сондай-а, съезге азастанны жастар йымдарыны кшбасшылары мен партия жне Саяси кеесті бюро мшелері мен азастан Республикасы Президентіні кімшілігіні басшылары жне Парламент депутаттары мен кімет пен азастан халы ассамблеясыны кілдері жне БА, Е мен шетелдерден жас онатар келді I съезд делегаттарымен оамды бірлестікті жарысы мен 2008-2011 жылдара арналан Іс имыл стратегиясы абылданып, йымны Атарушы хатшысы болып, Нрлан тешев сайланды.
МАЗМНЫ
Осы За азастан Республикасындаы мемлекеттік жастар саясатын алыптастыру мен iске асыруды ыты негіздерiн анытайды.
1-тарау. Жалпы ережелер