Ерекше білім алу ажеттіліктері бар балаларды ата-аналарына арналан тренингтер жргізу
Тренингмасаты: дамуында аауы бар балалар отбасында жаымды психоэмоционалды климат ру, ата-аналар санасына жаымды баыттар алыптастыру.
Міндеттері:
- Ата-аналар – балалар зара арым-атынасын реконструкциялау; ерлі-зайыптар жне отбасы ішінде атынасты оптимизациялау.
- оршаан ортамен адекватты сйлеу дадысын алыптастыру.
Топтаы жмыс ережелері:
1) арым-атынасты сенімді стилі; Басалара зі туралы гімелеу жне одан да соны кту.
2) арым-атынаста шынайлылы. Егер шынайлылы болмаса, онда біз гімелесе алмаймыз.
3) Топта болан жайттарды барлыын пия сатау. Топта болан жайттарды ешкім жария ете алмайды. Кез келген адам жеке басыны пиясы топта алатынына сенімді болуы керек.
4) Топ рбіреуіне олдау крсетеді (кеес, тыдау ммкіндігі, мейірімді сздер).
Бізді сабаымызды талыланып жатан отбасы мселесі болып табылады, яни ерекше білім беруді ажет ететін балалар трбиеленетін отбасы.
№1 саба
Жаттыу
Слемдесу.
Психолог топта сабаты басталуымен барлы атысушылармен жігерлене слемдеседі: «Слеметсідер ме! Сіздерді кріп траныма те уаныштымын, сонымен атар осы жерде барлыымыз кездескенімізге де уаныштымын. Ал сіздер ше? Сіздер андай сезімдесіздер? Блісііздер?».
Психолог рбір атысушыларды сер аланын анытайды, ата-аналарды алашы жайсыз белгілерінен арылтуа тырысады. «Сізге жадайды ажайыптылыы сер ете ме? Сіз осы кезде нені сезініп отырсыз?».
Психолог бріне шебер болып труын сынады. Психолог шеберде трып атысушылар бір-бірімен танысуын сынады: «рбіреулерііз здеріізді одан зііз лззат ала алатын етіп таныстыруларыызды тінемін». атысушылар здеріні шебердегі кршілерімен слемдеседі жне олардан да мейірімді алыс сздерін естиді.
МЕНІ СЕРІМ» ойыны
Психолог:
Шеберде болып, кршілеріізбен ол стасып трыыз. Кздеріізді жмыыздар. Тек здеріізді сезімдеріізге тоталыыздар. олыызды кмегімен (дене контактісі) з жылуыызбен о жаыыздаы кршіізге олдау крсетііз. Бір уаытта сол жатаы кршіізді берген серін сезінуге тырысыыз.
Жаттыуды жргізгеннен кейін психолог рбір атысушыдан зіні сезімі туралы айтуды жне баалауды тінеді. Саба дерісі кезінде психолог немі рбір атысушыдан зіні сезімі туралы еркін айтуды жне сондай-а ата-аналар з сезімін «тыдауды» жне психологиялы зін орауды ртрлі механизмдерінен оларды «босатуды» йретеді.
СЕРІКТЕСІ АНДАЙ ЕКЕНІН БААЛАУ?» ойыны
Психолог:
«Таы да шебер болып трыыздар. Кздеріізді жмыыздар. Енді о жатаы серіктесіізді масата баытталанын сезінііз. Олар туралы гімелеп берііз. Шеберде орындарыызды ауыстырыыздар. Осы жасааныызды таы бір рет айталаыз. Таы да сезіміізді анытап, оларды айтып берііз. Серіктесіізден жаымды асиеттерін сезінуді тырысыыз, оларды олдаыз».
Ойын аяталаннан кейін таы да рбір атысушыа р трлі серіктестерден алынан сезімдерді баалауын анытау масатында сауалнама жргізіледі. Психологты осы кезедегі негізгі міндеті серіктесінен жаымды асиеттері мен сапасын кбірек кру, байау.
Негізгі блім.
А). Психологты топа жмыс ережелерімен таныстыру. Топтаы рбір атысушыны барлы ережелерді орындау ажеттілігін талылау жне тсіндіру. Барлы топтаылар шін ережені крнекті жерге іліп ою.
Б). «Мені мірлік жолым. Мені жетістіктерім жне мені стсіздігім» таырыпта сауалнама.
Топтаы атысушылара сауалнама бланкісін толтыруа таратады. Пихолог ата-аналара жргізіліп отыран тапсырманы мазмнын гімелеп береді жне олара осы жмысты орындауа кірісуді сынады. Біткеннен со рбір атысушыларды жауабын толытай талылау ткізіледі. Осы сауалнаманы жргізу те маызды, йткені тек топ атысушыларыны бір-бірімен танысу кезеіні жаласы ана емес, сонымен бірге бір уаытта ткізілген тренингті масатын тсіну болып табылады.
Осы жадайда, егер ата-ана зіні стсіздік кезеі науас баланы дниеге келу деп атаса, психолог оан арсы аргумент табуы ажет, себебі осы айтанын сенімсіздігін жаландыын шкерелеу немесе шырату.
Аутотренинг
Психолог жаа саба кезеін атайды жне атысушыларды оны масаты жне мазмнымен таныстырады. Сосын барлыына ыайланып отырып, кздерін жмуды сынады. Мтінді ои отырып, психолог дауыс ыраын згертеді. Ол иландыру ректеріне ие болады.
«Ыайлы орныып отырыыз. зіізді толыымен еркін стаыз. Тек мені дауысыма ана кіл блііздер. Мені айтанымды орындауа тырысыыздар. Тек мені ана тыдаыздар. Барлы мселелеріізден арылыыздар. Бл тек бірнеше минут ана, орыпаыздар. Бірнеше минуттан кейін, айта соан ораласыздар. Біра азір ол мселелерііз жо. Тек сіз жне бізді тйсінуіміз бар. Басымыз жеілденді, ол ауырлы пен мселелерден босатылды. Кеудеізді еркін стаыз, ол да жеілденсін. Кеудеіз жеіл дем аланын сезінііз. Тере, еркін дем алыыз (3 рет). олдарыызды еркін стаыз. олыыздаы жеілдікті сезінііз. олдарыыз жеіл, шапша, кшті. Аятарыызды еркіндігін сезінііз. Аятарыызды барлы ауырлыы мен шаршааны тменге тсті, еденге, жерге кетті. Аятарыыз жеіл, тез, шапша. Тере, еркін тыныс алыыз (3 рет)». Сіз жеіл, шапша жне кшті (3 рет) сезінесіз. Сізді денеіз жеіл, шапша, кшті (3 рет). Сіз дем алдыыз. Кздеріізді ашыыздар. зіізді алай сезіндііздер?».