Инфецирленген жараны емдеу принциптері.
Инфецирленген жара –абыну клиникасы крініс беретін , жараата тскен микроб пен организмні ораныш кшіні тедігі бзылысынан туындайтын инфекциялы процессті дамуы. Мнда микробтар тіршілік абілеті бар тіндерге тере орналасып, лимфа жне ан тамырлар жолымен кбейеді.
Инфецирлену дегейіне байланысты жіктелуі:
1. Асептикалы жаралар.
2. Жаадан инфекцияланан жаралар.
3. ірідеген жара.
Асептикалы жара – микрибиологиялы ана емес клиникалы маызы бар тсінік. Бл жадайларда хирургиялы инфекция даму аупі тмен екенін білдіреді. Асептикалы жаралара ірідікті ашумен байланысы жо операциялы жаралар жатады. Мндай жараларда не микрофлора млдем болмайды, не аз млшерде патогенді емес микроорганизмдер болады. Жаадан инфицирленген жаралар – бл жараа микроорганзимдер тскен, біра жалпы жне жергілікті ораныш механизмдері оларды инкубациялы процесс сатысында стап тра алатын жне жарада инфекциялы процессті ешандай клиникалы белгілері болмайтын жадай. Жараны біріншілк жне екіншілік микробты ластануын ажыратады. Біріншлік ластану заымдану кезінде пайда болады жне жараатты жне отан пайда болан жаралара тн. Екіншілік ластану байлап-тау кезінде асептика шаралары саталмауымен байланысты жне кбіне ауруханаішілк инфекция крінісі болып табылады.
Клинкалы крінісі
Жара ірідеуіні клиникалы крінісі абынуды жергілікті жне жалпы белгілерімен крініс береді. Азаны жалпы реакциясы іріді процесске жне оны ауымына туелді. Интоксикация жаралы процесті бірінші фазасында пайда болады. Бл кезде жалпы лсіздік, алтырау, терлеу, тбетіні нашарлауы, бас ауруы пайда болады. Жарадаы ауырсыну пульсацияланып кшейеді. Жарадаы ауырсынуа байланысты йысызды пайда болуы жедел хирургиялы кмекке крсеткіш болып табылады. Температура траты трде жоары гектикалы (38-39°С). Температураны ктерілуі ірідеуді белгісі.
Жергілікті инфекциялы асынулар тіндерді заымдалу ошатарында немесе хирургиялы араласудан кейінгі болатын инфекциялы процесстер. Олара жараны ірідеуі жне жаралы инфекция жатады. Жараны ірідеуі жаралы процесті бірінші фазасыны (абыну фазасы) жараны екіншілік тазарту трі аымы нтижесінде болады. Бл іріні алыптасуын тудыратын лкен клемді лі тінді жаралара тн. Соысы жаралы уыс тарапынан болатын жаралы микрофлора жне сау тіндерді тарапынан (микро- жне макрофагтар) болатын азаны жеке жасушаларынан алыптасады. Клиникалы жоспарлану бойынша жараны ірідеуі лі тіндерде дамитын екі талапты: біріншісі – жараланан азаны тірі жне лі тіндер шекарасында ораныш кедергісін туыдра алуы жне екіншісі жарадан іріні ерікті шыу ммкіндігі серінен болатын инфекциялы процесс болып табылады. Инфекциялы процесстегі ірідеуде жараны оршайтын тірі тіндер кірмейді. Осы талаптарды болмауынан ірі жабы кеістіктерде жиналып, жара уысыны абырасын инфильтраттануды бастайды, яни инфекциялы процесс лі тіндер шекарасынан шыып, жаралы инфекция дамиды. Жаралы инфекция жараны оршайтын тірі тіндерде дамитын инфекциялы процесс, жараны микрофлорасы жне айналасындаы тіндерде активті инвазия тудыратын жаралану кезінде немесе одан кейін тскен патогенді микробтарды серінен болады. Жаралы инфекция жасуша рамыны луімен жне азаны айын жалпы клиникалы реакциялармен теді. Диагностика. Жаралы инфекцияны ерте дамуын келесі белгілер крсетеді: травматикалы ісінуді тез дамуы, тіндерді ишемиясы мен тері тсіні згерісі, геморрагиялы рамы бар эпидермальды кпіршіктерді пайда болуы; - жарадаы атты, солылдаан аурулар 1-2 кнні ішінде жаралананнан кейін; - дене температурасыны 38°С ктерілуі жне лейкоциттер саны 12×109/л жне одан да кп 1-2 тулік ішінде жаралананнан кейін. Дамыан инфекциялы асынулар кезіндегі диагностикалы тактикалар жергілікті жне жалпы симптомдара негізделген. Динамикасы жне пайда болуыны реттілігі жараны ірідегені немесе жаралы инфекция туралы хабарлайды: а) жергілікті симптомдара ие болу жне лсіздікті айын болуы саталан резистенттік факторларды эффективтілігі жне шектелген инфекционды процесс - жараны ірідеуі; б) инфекционды процессті клиникалы белгілері жалпы симптомдардан басталатын болса: зін нашар сезінуі, дене температурасыны ктерілуі, тахикардия, тбетіні тмендеуі – диагнозы жаралы инфекция екендігіне кмн келтірмеу керек.
Емі. Жергілікті инфекциялы асынуларды негізгі емдік баыты: - жараны некротикалы жне мірге абілетсіз тіндерден тазарту; - жарадан бліндіні аысын амтамасыз ету; - ісінуден болан некроз аймаын оршаан тіндерді мірге абілеттілігін айта алпына келтіру, микроциркуляцияны алпына келтіру, биохимиялы процесстерді алыпты жадайа келтіру; - жаралы инфекция оздырышын жою (антимикробты профилактика жне терапия). Олар жара жне жаралы инфекцияны хирургиялы жне консервативті ем трлері арылы іске асырылады.Хирургиялы трі 3 маызды рамнан: екіншілік хирургиялы деу, жараны жабу жне дренаждаудан трады. Жараны екіншілік хирургиялы деу келесі маызды ерекшеліктері бар: а) жараны ке ажырату, соны ішінде, фасциальды футлярларды; б) жараны ошаын ана емес, сонымен атар, инфекционды процесспен заымдалан, ірімен сіген жне инфильтраттанан тіндерді алып тастау; в) атравматикалы операция; г) ішкі орта жне инфекцияа лсіз тіндерді,мысалы – сйек сынытары, сіір, тамырлы-нервті тйін, ішек жне т.б. арасындаы тіндік барьерлерді (терілік,блшыеттік) дамыту, гемостаз, микробтарды дамуына олайлы орта болып табылатын гематомдарды, жабы кеістіктерді пайда болуын тотату; е) хирургиялы деуді жалпы жансыздандыру кезінде олдану; ж) кнделікті жараны айта хирургиялы деуге жараны толы тазартуа дейін анытайтын крсеткіш. Жараны дренаждау: а) кп жадайда, іріді жараны емдеу кезінде екіншілік хирургиялы деуден кейін жара тігілмейді, оны антисептикалы ерітінділерге немесе сііретін материалдармен немесе суда еритін негіздегі жапамайлара малынан салфеткалармен толтырылады, бл жараны жадайына байланысты. Б) маманданан хирургиялы кмек дегейінде екізекті немесе комбинирленген бірзекті ттікті дренаждар арылы приточно- отливным дісімен за жуу трінде активті дренаждау. Жараларды бітеу. Жараларды бітеуге міндетті крсеткіш болып табылады: 1) жараны лі жне мірге абілетсіз тіндерден толы тазарту; 2) жара айналасындаы теріде абынулы згерістерді болмауы; 3) жара шеттеріні созусыз ерікті теестіре алу. Консервативті емдеу. абыну фазасында инфекционды асынуларды сипатын анытайтын тездетілген жараны тазартылуы жне абынуды жаымсыз факторларын бейтараптау ажет (ісіну, анайналымны бзылысы, протеолизді шамадан тыс активтенуі). Олара жататыны: антимикробты, абынуа арсы жне жансыздандыру рекеті бар кктамыр арылы енгізілетін препараттармен сйекішілік анестезия дісімен сйек-блшыеттік жараны хирургиялы деу; - жараны тазартылана дейін жергілікті емдеу гидрофильділік абілетіне ие препараттармен емдеу, жараа комплексті, кп баытталан сер – антимикробты, дегидратирленген, некролитикалы, абынуа арсы жне жансыздандырыш: натрий хлоридіні 10% гипертониялы ерітіндісі, фурациллин ерітіндісі (1:5000), 3% бор ышылыны ерітіндісі, полиэтиленгликол негізіндегі препараттар – левосин, левомеколь, диоксидинді жапамай, 10% ацетат мафениді жапамайы, «КФ» препараты; - айталамалы ке спектрлі антибиотиктерді паравульнарлы енгізу; - ерте созылмалы артерияішілік инфузия новокин ерітіндісі, спазмолитик, антикоагулянттармен (гепарин 5000 ЕД), антибиотиктермен (1-2 рпаты цефалоспориндер жне бірлік млшердегі аминогликозидтер) кніне 1 -2 рет; - жоары дозалы глюкокортикостероидтар, протеаз ингибиторлары жне антибактериальды препараттармен жарамаылы блокада.
№5 сра
Жараат себептері. Емхана жадайында кмекті йымдастыру. Госпитализацияа крсеткіш. Жарааттан кейінгі реабилитация. Жараат сипатына жне жасына байланысты заымдануды аыры болжамы.
Жараат-кез келген сырты орта факторларымен шаырылатын адамны дене мшелері мен тіндеріні анатомиялы бтіндігіні жне физиологиялы ызметіні бзылысы.
Ошауланан жараат-бір мшені немесе тірек-имыл жйесіні бір сегментінізаымдануы(мысалы,бауыр жыртылуы,жамбас сйектеріні сынуы,иы сйектеріні сынуы).
Кптеген жараат-басты,денені,ая-олдарды біртипті жарааттануы.(бір уаытта тірек-имыл жйесіні екі не одан да кп сегментіні немесе бліміні сыныы.Аралас жне кптеген жарааттар ішінде айын жараат ерекшеленеді,бл жедел жадайда дрігер тактикасын анытауда маызды рл атарады.
Аралас жараат-тірек-имыл жйесіні жне бір немесе бірнеше ішкі мшелерді бас миыны заымдалуы(жамбас сйегіні сыныы жне бауыр жыртылуы,жамбас сыныы жне бас миыны соылуы)
Комбинирленген жараат-механикалы жне бірнеше механикалы емес факторларды(термиялы,химиялы,радиациялы)серінен дамитын заымданулар(сйек сыныы кюмен бірге,жарааттар,кйіктер жне радиоактивті заымданулар)
Берілген терминологияа байланысты сйек сынуымен атар сол сегментті ан тамырларыны,нервтеріні заымдалуын ошаулаан жарааттара жатызамыз.(мысалы,иы сйектеріні сынуы,иы артериясыны асынан заымдалуымен)Табанны,білезікті бірнеше сйектеріні сынуы,бір сйекті бірнеше дегейде сынуын кптеген жараат ретінде арастырылмайды,оны ошауланан жараатты бірнеше трінде арастырады.
Механикалы факторларды серінен пайда болатын жарааттарды ашы жне жабы деп блеміз.
Сонымен атар жарааттар термиялы,химиялы,электрожараат,психикалы жараат,барожараат,жарылыстан кейінгі жараат. Жарааттар трмысты жне ндірістік болып блінеді.ндірістік жарааттара з жмысын орындау кезінде ртрлі химиялы,механикалы, радиациялы, термиялы заымдалуларды жатызамыз.
Емхана дегейінде кмек крсету
Кмек крсету клемі медициналы сатандыруды міндетті айматы бадарламасымен реттеледі. Бл жмысты атару шін медициналы мекемені травматологиялы кмек крсетуге лицензиясы болуы ажет. Амбулаторлы травматологияны блінуі кмек крсетілген науастар тобына,емдік-диагностикалы кмек клеміне, мекемені емдік-профилактикалы,материалды базасына байланысты екінші,бірінші немесе жоары категориялара біріктірілген.
Кмекті аурухананы абылдау блімінде,баса емхананы травмпунктінде алан науастара,стационардан шыан немесе жарааттанушыны емге дейінгі ктіміне крсетеді.Жедел(алашы) кмекті жеіл жарааттанан науастара,жмса тіндерді соылуы,байламдарды тартылуы,лкен емес жарааттара,кйікті I-дрежесіне крсетеді.Хирургиялы кмек клемі жараларды бірінші хирургиялы деу,жеіл алынатын бгде денелерді алып тастау,гипстік тауларды салу немесе ауыстыру,таыш салумен шектеледі.Травматологиялы кабинетті дрігерлері уаытша ебекке жарамсызды зерттеуін жргізіп,уаытша ебекке жарамсызды аазын береді жне созады,жараат алан науастар диспансеризациясын жне сіреспеге арсы профилактика жргізеді.Біліктілік міндеттемесі:травматологиядан біріншілік маманданудан ткен дрігерлер жмыс жасай алады.Жмысты амтамасыз ету шін емханада рентген кабинеті,физиотерапиялы жне функционалды ем жргізетін кабинеттер болуы ажет.Міндетті блмелер:дрігер блмесі,байлам тау блмесі(операциялы),гипстік блмелер.Ауру тарихы жалпы тіркеу блімінде саталады.
Бірінші категориялы травматологиялы кабинет 2ауысымда,травмпункті тулік бойы,рбір ауысымда осарлама екі немесе одан да кп дрігерлер арауы болады.Жедел кмекті науастарды барлыына сынады,стационардан шыан жне кмек сраан науастара ем жргізу,уаытша ебекке жарамсызды зерттеуін жргізіп,сіреспеге жне тыруа арсы профилактика,жарааттарды сот-медициналы зерттеу жргізу жне науастарды диспансеризация жргізуімен айналысады.
Госпитализацияа крсеткіштер:
а)Ашы заымданулар: тізе немесе шынта буындарына жаын орналасан.
б)Жабы заымданулар:кеуде клеткасыны шытынаан сыныы-алдыы рса уысы абырасыны блшы етіні кернеуі-жамбас сйектеріні сыныы-салдану-зын сйектерді кптеген сынытары.
в)Травматикалы жлыну:білезік,табан-тілерсек буындары аймаында.
г)Жедел кмек крсету инструкциясы бойынша ауыр кйік кезінде баса жарааттара араанда тыныс жйесіні патологиясы жне міріне ауіп жоары боландытан жаын жердегі мамандандырылан блімшеге жеткізіледі.
д)ілеспе жабы жне тау-кен жарылыс заымданулар.
Жарааттан жне операциядан кейінгі реабилитация-алып ойан жараат немесе ауруларда,сонымен атар олданылан емнен кейін жзеге асырылады.Бл оай крінгенмен ауыр жмыс болып табылады,себебі науастара реабилитацияны маыздылыын тсіндіру,міндетті дайындытар жне дрігерлерді арнайы тжірибесі,біліктілігі талап етіледі.
Жарааттан жне операциядан кейінгі реабилитация курстарын ту крсеткіштері кп,соны ішінде е жасы таныландары:
*блшыет атрофиясыны регенерациясы жне тонусы мен кшін айта алпына келтіру.
*буындарды имыл белсенділігін алпына келтіру.
*тіндерді регенерациясын кшейту,соны ішінде сіірлік тіндерді
*мше тіндеріні жне сйек тіндеріні тіршілігін жасарту.
*ісінулер мен ауырсынулардан тылу.
*заымданан ая-олдармен буындарда ан айналымын жасарту.
Сонымен атар,реабилитация науасты жалпы тонусына,психологиялы жне эмоциялы кйіне жасы сер етеді.Науастар уаытында реабилитация курсынан тпесе ауруды асынулары,айталануы немесе блшыет кшіні айта алпына келмеуі ммкін.Жарааттан жне операциядан кейінгі реабилитация зіне толы комплексті шараларды амтиды жне науасты толы жазылуына,басынан ткерген ауруды есіне тсірмеуге бірден бір ммкіндік болып табылады.
Сра.
Клиникалы хаттамаа сйкес жмса тіндердегі іріді абыну ауруларыны диагностикасы жне жалпы тжірибелік дрігерді тактикасы. Клиникасы. Ммкін болатын асынулар: фурункул, карбункул, гидраденит, абсцесс, флегмона.
Фурункул-шаш фолликулы,май бездері жне тері асты май клечаткасыны жедел іріді некротикалы абынуы.
Клиникасы:клемі лкен емес фурункулдарды алашы пайда болуы кезінде ауырсыну,ызару,ышыну,ісіну байалады.Шаш тбінде инфильтрат,ортасында болар болмас ірідік,айналасында гиперемия
Асынуы:лимфаденит,лимфангенит,буындарды абынуы,менингит,энцефалит,фурункулды бгде дене мшелеріне таралуы
Аыры:біріншілік фурункул кезінде олайлы,созылмалы фурункул кезінде,сіресе егде жастаы адамдарда,ант диабетімен ауыратын науастарда ауіптілігі жоары
Карбункул-тамырлар тромбозы нтижесінде тері жне тері асты май клечаткасыны некрозымен,орта инфильтрат тзілуімен сипатталатын бірнеше шаш фолликулдарыны жне май бездеріні жедел жайылан іріді некротикалы абынуы
Клиникасы:науасты жалпы жадайы ауыр,лсіздік,дене темперетурасыны ктерілуі,тбетіні тмендеуі,жрек ау,алтырау.абынан ошата ауымды ызаран,ісінген,тыыз инфильтрат аныталады.
Асынуы:лимфангенит,лимфаденит,тромбофлебит,іріді менингит,сепсис
Аыры:емді уаытында абылдаан жадайда кбіне олайлы,бет карбункулы кезінде,ант диабетімен ауыратын науастарда ауіптілігі жоары
Гидраденит-тері бездеріні іріді абынуы.Негізінен олты ойыы жне кейде шап аймаында кездеседі.
Клиникасы:олты ойыында р жерден тйін пайда болады,оны олмен басанда ауырсынып білінеді.Біраз уаыт ткен со тйінні ортасы босап,сол жерге ірі жиналады.кей жадайда осы ірі здігінен жарылып,абынан жерден анды-іріді сйыты шыып,науас біраз жеілденіп алады.Бл біра уаытша былыс,одан рі тйінні клемі лайып,тері ызарып,адамны, дене температурасы ктеріледі,алтырайдв.Бл организімні улануына келуі ммкін.
Асынуы:абсцесс,лимфаденит,сепсис,флегмона
Аыры:Уаытылы емделген жадайда науас 10-15 кнде жазылады.Ауруды айталануы ммкін.
Абсцесс-жіті жне созылмалы ошаты иефекцияларда пайда болатын жне сол ошата тіндерді алыпты рылымыны бзылуына келетін,апшыпен шектелген ірідік.
Клиникасы:жергілікті жне жалпы симптомдармен крініс береді.Жергілікті симптомдар:ауырсыну,тері аймаыны ызарып,ісінуі.Жалпы симптомдар:лсіздік,бас ауыруы,йысыны бзылуы
Асынуы:сепсис,флегмонаневрит,остеомиелит
Аыры:олайлы,олайсыз
Флегмона-айын шекаралары жо май клечаткасыны жедел іріді трде абынуы. Клиникасы:абыну аймаыны ызаруы,тыыздалуы,ісінуііауырсыну.Баса тіндерге тез таралады.Дене температурасыны 39 градуса дейін жоарылауы.
Асынуы:тромбофлебит,лимфанегеит,лимфаденит,іріді артрит,іріді плеврит
Диагностика
· Анамнез жинау
· Жалпы арау
· Жалпы ан анализі
· Антибиотикке сезімталдыын тексеру
· Бактерологиялы тексеру
Емі:*Консервативті
* Оперативті
Сра.
Клиникалы хаттамаа сйкес саусаты іріді абыну ауруларыны диагностикасы жне жалпы тжірибелік дрігерді тактикасы. Клиникасы. Ммкін болатын асынулар: панариции, ол басы флегмонасы.
Панариции – ол саусатары тініні жне сирек ая башпайлары тініні жедел іріді абынуы. Саусатарды сырты бетінде пайда болатын ірідік(тырна аймаынан баса) кбірткеге жатпайды. Кбірткені бірнеше трін ажыратады: тері кбірткесі, тырна кбірткесі, сіір кбірткесі, сйек кбірткесі,буын кбірткесі, пандактилит. Клиника. Жалпы симптомдар: ауырсыну(те лсізден те кшті ауырсынуа дейін, солылдаан ауырсыну), ісіну(жиі заымданан ошата), ызару, бас ауруы, ызуды жоарылауы, алтырау. Асынуы. Кптеген асынулар болуы ммкін: лимфа тйіндеріні жне тамырларыны абынуы(лимфангит, лимфаденит), миозит, тромбофлебит, сепсис, ол басы флегмонасы(тере тіндер абынуы), остеомиелит, анны жалпы заымдалуы жне т.б. Диагностика. Науасты шаымдары жне клиникалы сиптомдарына арап диагноз ойылады. Кбірткені формасын жне ірідікті локализациясын анытау шін басы тйіршікті зондпен пальпация жргізеді. Сйек жне буын кбірткесін ажырату шін рентгенография жасайды. Буын кбірткесінде згерістер бірден аныталмайды жне лсіз крінеді. Сондытан диагнозды натылау шін екінші олды аттас сау саусаын салыстырмалы рентгенографияа тсіреді. Тактика. Консервативті терапия:дарсонваль, УЖЖ, жылу процедуралары. Хирургиялы жргізу тактикасы.
Аыры. Бл ауру кезінде медициналы кмекке ерте жгінгенде ана аыры олайлы. ол басы флегмонасы – ол басы клеткалы кеістігіні диффузды іріді заымдалуы. Клиникасы. Флегмона симптомдары жмса тіндерді заымдалу тередігіне байланысты. Адамда немі айын ауырсыну сезімі, сіресе олды бгіп жазанда кшейеді. Беткей флегмоналар беткей симптомдармен крінеді, жалпы жадайыны нашарлауы болмайды. Сондай а ол басы ісінуі тн. Барлы саусатар млшері лаяды. Егер алаанды тере флегмона болса, ол басы сырты бетіні реактивті ісінуі болады, бны ол басы сырты флегмонасымен шатастырады. Біра реактивті ісінуде ауырсыну симптомы айын емес, бл айматы басып араанда тін атты амыр трізді. Алаан ісінген жне жазы, ктерікісіз жне ойытарсыз. Саусатар жмса тіндер ісінуінен алшатаан. озалыс ауырсынумен, сондытан олар аздап бгілген. Алаан ашы-ызыл тсті. Бдан баса, организмні жалпы интоксикация белгілері дамиды. . Диагностикасы. абынуды басты белгілері – температураны жоарылауы, ісіну, ызару жне ауырсыну. Лабораториялы зерттеулер. Лейкоцитоз, ЭТЖ жоарылауы. . Рентгенограммада сйекті заымдалу белгілері 2-апта соы мен 3-апта басында аныталады.
Асынуы. абыну жоары блікке тарап, білек флегмонасы дамиды. ол басыны білекке тетін аймата алаанды бетінде жиі ісінулер мен іріді абынулар таралатын ерекше клеткалы кеістік орналасан . Кез келген іріді процессті ауыр асынуы сепсис болып табылады. Сондай а асынулара абыну процесінен кейінгі тыртытану нтижесінде дамыан сіір, блшыет функциясыны бзылуы жатады. Емдеу тактикасы: тек оперативті ем. Ауырсынуды басу жалпы жне жергілікті. Медикаментозды емес терапия: трипсин, химотрипсин элетрофорезі, антибиотикотерапия, бл жадайдаантибиотиктерді кктамыр ішіне енгізеді, УЖЖ-терапия. Медикаментозды ем: операциядан кейінгі кезеде микрофлора сезімталдыын есепке ала отырып, антибиотикотерапия, антисептиктер, сульфаниламидтер, протеолитикалы ферменттер, физио- жне рентгенотерапия.
Аыры. Бл ауру кезінде медициналы кмекке ерте жгінгенде ана аыры олайлы.
Сра.
Клиникалы хаттамаа сйкес тілме, іріді лактационды мастит ауруларыны диагностикасы жне жалпы тжірибелік дрігерді тактикасы. Клиникасы. Ммкін болатын асынулар
Тілме – теріні ошаты серозды немесе серозды-геморрагиялы абынуымен атар ызба жне интоксикациямен крінетін стрептококкты инфекция трі.
Клиникасы жне диагностикасы.
Тілмені эритематозды трітеріде зигзагтрізді тісше, доа, тіл трінде бейнеленген шектелген гиперемиямен крініс табады. Заымдалан ошата науас кйдіру, тырысу, ауырсынуды сезеді. Регионарлы лимфа тйіндері лайан, пальпацияда ауырсынады.
Тілмені эритематозды-буллезді трінде гиперемия жне ісіну фонында рамында млдір сйытыы бар буллезді элементтер тзіледі.
Эритематозды-геморрагиялы трінде абыну аймаында гиперемия жне ісіну фонында петехиядан бастап клемді экхимоздара дейінгі анталаулар пайда болады.
Буллезді-геморрагиялы трінде рамындаы анмен сібеленген кпіршіктер тзіледі.
детте дене температурасыны 38-40ºС жоарылауымен жедел трде басталады, алтырау, жрек айну, су, бас ауруы, сандыратау, менингизм белгілері де байалуы ммкін.
Перифериялы анда лейкоцитоз нейтрофильді ыысумен, нейтрофильдерді токсикалы тйіршіктілігі, эозинофилия, ЭТЖ жоарылауы аныталады. анны биохимиялы анализінде С-реактивті белокты кбеюі байалады.
Лабораторлы натылау шін заымданан айматан алынан материалды себіндісін жасайды, сондай-а стрептококкты антигендерге антиденелерді анытайды.
Анарлым апаратты дістер атарына ПТР-диагностика жне ИФА жатады.
Емі. Тілмені хирург жне терапевт мамандарыны кмегімен емделеді. Жоары температура кезінде ызуды тсіретін препараттармен атар кп млшерде сйыты абылдау таайындалады. Сонымен атар тсек режимі жне диетаа кеес береді. Басты ем антибиотик жне абынуа арсы ем жргізу болып табылады. Жергілікті ем буллезді трінде жргізіледі. Сонымен атар ултраклгін сулесімен емдеу тиімді..
Тілме асынулары, басым кпшілігі жергілікті сипатта. Жергілікті асынулара абсцесс, флегмона, тері некрозы, флебит, тромбофлебит, лимфангит, периаденит жатады. Тромбофлебит кезінде жиі балтырды тері асты жне сирек тере веналары заымданады.
Жалпы асынулар сирек дамиды, оан жатады: сепсис, токсикоинфекциялы шок, жіті жрек-тамыр жетіспеушілігі, кпе артериясы тромбоэмболиясы жне т.б.
Тілмені аыры – траты лимфостаз (лимфедема) жне екіншілік шорая (фибредема).