Windows ОЖ.Дискілік утилаттармен жмыс.
Файлды жйе
Файлды жйе –бл рылым ядро жйені басаруымен жне жйедегі жадыдаы пайдаланушылара атынас жасауа ммкіндік береді. Жадыдаы орлар р трлі информация тасушы жадыа кіргізеді: блар (иілгіш дискілер, CD-ROM, винчестер). Ядро осы орларды бір иерархиялы рылыма йымдастырады, ол / жатта басталып жне кптеген жаттара блініп баса жаттармен жмыс жасайды. Е басты жат жоары денгейі тым айтады.
жаттан баса файла ту шін, файлды атымен бірге оан ту шін жолы крсетеді.Атыны жолы абсолютті (мысалы /tmp/afile) немесе оан кіруші (мысалы bmp/emacs). Файлды жйе – бл операциялы жйені компоненті, ол файлды рады, сатайды жне атаулы деректер жиынына атынас рады. Бл атаулы деректер жиынын файл деп атайды.
Кластер (cluster) - 1) dos жйесінде — диск кеістігін блу кезіндегі оан жазылатын е кіші клемдегі мліметтер бірлігі. Ол, детге, 512 байттан, бір немесе атар орналасан бірнеше диск секторларынан ралады. Кластерде рбір мліметтер бірлігі (том) шін берілген секторлар саны траты шама болады жне бір кластер тек бір файлды мліметтерін ана абылдайды. Кластер клемі кішірейген сайын р файлды соында алдырылатын бос орын шамасы да азаяды, біра р кластерге файлды орналасуы туралы ызметтік мліметтер жазылатын боландытан, ол ызметтік апаратты жалпы клемі лаяды; иілгіш жне атыл дискілер шін — дискіде кеістік блуді бірлігі. Кластер екі жне одан да кп секторлардан трады.
Сектор — пішімдеу кезінде атыл немесе иілгіш дискіде жасалан центрлес жолшытарды біреуіні сегменті; магниттік диск бетіндегі концентрлік шебер бойын уалай орналасан сызы жола жазылатын апаратты негізгі бірлігін (е аз клемін) сатайтын оны бір блігі. Ол сектор таырыбы мен мліметтер аймаынан трады. Секторды стандартты клемі 512 байттан ралады да, олар 1-ден бастап нмірлемеді. Иілгіш дискілерде 15, 18, 36 сектор, ал атты дискілерде 90 не одан да кп секторлар болады. Е аз физикалы адрестелетін жад бірлігі.
Байт (Byte) — 1) апарат млшеріні бірлігі немесе 8 битке (екілік цифр) те компьютердегі жад. Айтарлытай ірі апарат бірлігі: 1 килобайт (Кбайт) 1024 байта те, ал 1 мегабайт (Мбайт) 1042 Кбайта те; 2) адрес иемдене алатын е аз бірлік. рбір байт мліметтерді бір табасына — ріпке, цифра немесе символа сйкес келеді. Байттар — компьютерді уатын лшеуді немесе оны дискілердегі сатауыш рылысыны сыйымдылыыны стандартты бірлігі. делетін апаратты нысаналы клемі (жаа есептеу ралдарында) — секундына 100 килобайт, ндеу клемі — апаратты рбір байтына 50—55 арифметикалы операция; 3) сегіз биттен жне бір баылау битінен тратын машиналы сзді стандартты блігі. рбір байт компьютерде бірттас бтін ретінде деледі.
Дискета — клемі лкен емес, ажет апаратты жазып алып, траты трде сатауа болады. Дискеттерді диаметрі 3,5 дюйм, сыйымдылыы 1,44 Мбайт. Дискета мынадай негізгі компоненттерінен трады:
1. Тыыздыы жоары идентификатор
2. Жмыс алаын орау пердесі
3. Жазудан орау терезесі
4. Дискетті табашасы
Компакт диск – бл металдан апталан оптикалы диск, оны салмаы небрі 15 грамм жне диаметрі 12 см. Оан шамамен 640 Мб апарат жазуа болады. Дискіні жмыс бетін заымданудан сатайтын арнайы абыы бар. Компакт-дискілер арнайы орауышта саталады.
атты диск(HDD-Hard Disk Drive) алмастырылмайтын дискілі магниттік жинатаушы.
атты магниттік дискілер ферромагниттік материал абатымен апталан, бір оське бекітілген, металл корпуса орналасан жне лкен брышты жылдамдыпен айналатын бір немесе бірнеше дискілерден трады. Дискілерді р бетінде коп жолдарды болуына жне дискілер саныны кп болуына байланысты атты дискілерді апаратты сыйымдылыы дискеттерді апаратты сыйымдылыынан он мыдаан есе арты болуы жне жздеген Гбайта жетуі ммкін.
Linux ОЖ.
Кіріспе
Осы заманы жалпы тапсырмаларды атаруа арналан компьютерлер, соны ішінде жеке компьютерлерде, бадарламаларын жегу шін Операциялы жйені ажетсінеді. Жеке компьютерлерге арналан Операциялы жйе мысалдары ретінде келесілерін келтіруге болады: Microsoft Windows, Linux, Mac OS (Darwin) жне Unix.
Linux операциялы жйесі кптеген жерлерде, яни жымды мекемелер мен имараттарында оуда тегін жне те арапайым OS Unix альтернативінде ке таралды.
Бгінгі барлы операциялы жйелерді жасы асиеттерін Linux зінде амтып тр. Оны OS/2 операциялы жйе сияты жеіл ондыруа болады. Оны графиктік интерфейсі WindowsXP-мен пара-пар жне желіні жасалу ммкіндігі WindowsNT-дан жоары, ал кполданбалы жмыс тртібі Unix принципі арылы жасалан.
OS Linux-ті болашаы жо деп айтылуда. Біра бл операциялы жйені он бір жылды тарихы бізге керісінше ойлануа кепілдік береді.
Бл жмысты масаты Linux-ті ммкіндіктері мен жмыс ережелерімен танысу болып табылады. Блімдерде операциялы жйені жалпы малматтары жне оны дербес компьютерде ондыруды процесі келтіріледі. Сонымен бірге операциялы жйеде графиктік жне мтіндік режимдермен жмыс істеуге болатыны крсетіледі. Жне де кейбір администраторлау малматтары мен OS-ті жан-жаты амтылуы беріледі.
Linux–те инструменттерді жинаы амтамасыздандырылан, осы инструменттер арылы, сіз зіізді жеке олданбаларыызды, жаттарыызды, WEB паратарыызды, презентацияларыызды, сызбаларды, ойындарды жне де компьютерлік графиктерге дейінде атынас ра аласыз. Интернетте Linux жйесі персоналды компьютерлерде жмыс жасайтындара негізгі тірек болып табылады. Интернетте жріп саяхаттаудан тыс, Linux операциялы жйесі интернет тораптарын жне FTP – серверлерін руа рсат береді. Осыны арасында баса олданушылар (мысалы, модемі компьютерге осылан, сізді достарыыз) сізді Linux жйеізге кп пайдаланушылар режимінде осыла алады.