Екі шы топса арылы бекітілген аралыты деформациясын анытау

Жмысты масаты. Топсалы ос тіректі иілген аралыты С имасыны иілу млшерін жне тіректерге сйкес келетін ималарды брылу брыштарын эксперименталды жолмен анытап, оларды теориялы мндерімен салыстыру.

Негізгі тсініктер. Егер аралы екі немесе одан кп бліктерден трса, брылу брышы мен иілу млшерін анытау шін трт немесе блікті санынан екі есе кп тедеулерді шешу керек. Егер арастырылып отыран аралыты атадыы не бойында траты болса, бл иыншылытан оай тылуа болады. Ол шін бастапы параметрлер дісіні универсал тедеулері олданылады:

Иілу млшеріні тедеуі [12]

 

(58)

 

Брылу брышыны тедеуі

 

(59)

 

 

мндаы: – бастапы параметрлер, яни координат бас нктесіне сйкес келетін иілу млшері, брылу брышы, момент, жанама кш жне таралан кш;

– сырты кштер, яни момент, адалан кш, арындылыы біралыпты жне біралыпсыз таралан кштер;

– координат бас нктесінен кштер (моменттер) сер ететін имаа дейінгі араашыты;

– координат бас нктесінен таралан кштер з серін бастайтын имаа дейінгі араашыты.

Ескерту.Универсал тедеуді олдананда келесі методикалы нсауды ескеру керек:

a) Координат жйесіні бас нктесі ретінде аралыты сол шын абылдап, у сін жоары, х сін солдан оа арай баыттайды;

b) Кез келген имадаы ию моменіні рнегін ранда координат жйесіні бас нктесі мен сол иманы арасындаы сырты кштер міндетті трде тгел ескерілуі тиіс;

c) Белгілі бір задылыпен здіксіз таралан q_i кш x-ті андай да бір мнінде зілсе, онда оны арастырып отыран имаа дейін сол задылыпен, зара те, баыттары арама-арсы таралан кштермен жаластыру керек (18-сурет);

d) Тедеулердегі y₀ жне ₀ аралыты бекітілу шарттарынан аныталады.

 

18 сурет. Бастапы параметрлер дісіні универсал тедеуін

руа арналан аралы схемасы.

 

Екі шы топса арылы бекітілген аралыты (19-сурет) иілу деформацияларын анытау шін аралыты сол шын (А) координат жйесіні бас нктесі ретінде абылдап, иілу млшеріні тедеуін жазамыз.

 

, (60)

мндаы: y₀ = y_A; ₀ = _A – А имасыны иілу млшері мен брылу брышы;

R_A – тіректі байланыс реакциясы.

 

19 сурет. ос тіректі аралыты деформацияларын бастапы параметрлер дісі арылы анытау.

 

Тіректі байланыс реакцияларын аралыты тепе тедік тедеулерінен аныталады

 

, ,

 

, (61)

 

мндаы: l=2a+c

, ,

 

. (62)

 

Егер х = 0 болса, онда аралыты иілу млшері тедеуінен y₀ = y_A немесе y₀ = 0. Себебі сол жа топсалы тіректі иілу млшері есепті шарты бойынша нлге те.

Бас нктеге сйкес келетін иманы брылу брышы ₀ (60) тедеуді х=2а+с мніне сйкес келетін иілу млшері арылы аныталады.

О жа тіректі иілу млшері у_В=0 екенін ескере отырып, ₀ анытаймыз:

 

.

 

Яни

, (63)

 

мндаы: Е = 2*10⁵ МПа – болат шін серпімділік модулі.

Осыдан

.

 

Берілген аралыты иілу млшеріні тедеуі

 

.

 

Аралыты С нктесіне сйкес келетін ( ) иілу млшері

 

. (64)