Ескерту: СОЖ бекітілген саба кестесіне сйкес ткізіледі.
CASE ШЕШУ ЛГІСІ
Астана аласы, Н.Тілендиев кшесінде орналасан “Астра” сауда орталыыны клік траында тран Nissan Patrol мемлекеттік нмірі Z 777 SAM клігін сезікті Абенов А. белгісіз жаа рлап кеткен.
Оиа болан жерде кзетшіні ая киім іздерінен баса, клік тран жерді маайынан белгісіз ая киім іздері алан.
ылмыса сезікті зіні кінлі емес екенін, оан длелдемелерді жо екенін айтан.
Кейс масаты:
1.Студенттерді ая іздерін бекіту жне алу рдісін йренуі;
2.Жеке тланы идентификациялау кезіндегі маызды орына ая киімні жеке жне жалпы белгілерін пайдалану;
3.Ая іздері, оны ішінде ая киім іздеріні трлері, іздерді алыптасу механизімін ыну;
4. Табылан ая киім іздерін бекіту дістерін тиімді пайдалану;
5.Кейс стади сратарыны жауабын тауып, білімді бекіту.
Кешенділік:ылмысты, ылмысты іс жргізу кодексі, криминалистикалы техника тарауыны ережелері.
дістемелік нсаулар: Ая киім іздерін бекіту жне табу шін физикалы жне химиялы болып блінетін діс-тсілдер олданылатындыын естен шыармау керек.
Дайындалу процессінде студенттер барлы дістерді, ережелерді жасы мегеруі керек, іздерді гипсжасап, ю жне химиялы реактивтерді, фотоа тсіру, дактилоскопия пленкасына іздерді кшіруді жне т.б. мселелерді жасы білуі керек. Біра азіргі заманны жетілдірілген амалдара арамастан, іздерді бастапы алпында сатау шін оларды табылан затпен бірге алу колайлы екенін мытпау керек.
Кейс-стади тапсырмасы
1. Оиа болан жерден табылан ая киім іздерін бекіту шін андай діс олданылады?(хаттаманы ресімдеу)
2. Табылан іздерді андай діспен алу керек екендігін тсіндірулеріізді сраймын
3. Сараптама трін жне сараптамада крсетілетін сратар тізімін анытаыздар.
Кіріспе (кейс фабуласы):
Астана аласы, Н.Тілендиев кшесінде орналасан “Астра” сауда орталыыны клік траында тран Nissan Patrol мемлекеттік нмірі Z 777 SAM клігін сезікті Абенов А. белгісіз жаа рлап кеткен.
Оиа болан жерде кзетшіні ая киім іздерінен баса, клік тран жерді маайынан белгісіз ая киім іздері алан.
ылмыса сезікті зіні кінлі емес екенін, оан длелдемелерді жо екенін айтан.
1. Студенттерді білімін, тапырлыын баылау жне баалау тртібі:
Оытушы рбір жауапты баалайды.
2. Техникалы амсыздандырылуы: криминалистикалы чемодан
3. Студенттерді зіндік жмысыны таырыптары:
Трасология тсінігі
Трасология объектілері
Адам іздері
Адамны ая іздері
Кейс стади жауабы (шешу жолдары):
1. Ая киім іздеріні криминалистикалы маызын естен шыармаан жн. Іздерді табуды дістері мен тсілдері оларды бейнелену жадайларына байланысты аныталады. Е алдымен згеріске шырамаан ізбен жмыс жргізіледі. Топырата аны алан ая киім ізін щеткамен сртіп, ажет болан жадайда шаша арналан лакпен атырып, гипс сйыын дайындып, ізге ю керек. Гипс атан со, аырын оны алу керек. Арнайы бирка дайындау керек. Табылан айындалан ізді міндетті трде масштабты детальді фотосуретке тсіру керек. Одан кейн хаттамаа сипатталып жазылады.
2. Ая киім іздерін іздеуді жалпы дістері.
Ая киім іздері із тзу механизіміне байланысты жне із абылдаушы обьектілерді асиеттеріне байланысты клемдік жне стігі, боялан жне тссіз, нашар крінетін жне крінбейтін іздер болып блінеді. Ая киімні рнегіні трін анытау шін оны толы бліктері зерттеледі.
3. Ая киім іздерімен атар (оларды фототсірілімдерін немесе дактопленкілік кшірмелерін) сараптамаа салыстырмалы зерттеулер шін лгілер де жіберіледі.
А.Абеновты киіп жрген ая киімі мен лгі ретінде алынан гипспен алынан ая киім ізін жібереміз.
Бл кейс тапсырмасында дактилоскопиялы сараптама таайындалады. Келесідей сратар тізімі ойылады:
1. Топырата табылан ая киім ізіні типі андай?
2. Зерттеуге берілген лгілерді сйкестігі андай?
3.А.Абеновты ая киім іздері берілген лгіге атысы бар ма, жо па?
СЕМИНАР САБАЫНДА ОЛДАНЫЛАТЫН КЕЙСТЕР ЖИНАЫ
Кейс
Алматы аласында Грузияны “Borjomy” су німдерін шыаратын оймадан су німдерін рламашы болан Б. Жумабеков пен Т. Есентаев Р К 188-бабы бойынша сталды.
Оиа болан жерді арау барысында ойманы терезе сынытары мен сусыны бар шлмектерден сауса іздеріні майлы тер іздері табылды.
Шлмекті тсі ашыл сыртында “Грузия ОО “Borjomy” №128 су ю оймасында жасалан. Р Алматы Мртбе автожолында орналасан оймамен серіктес, 1л.” деп жазылан. Терезе сыныы трапеция трінде сынан беткі абаты тегіс, тсі тссіз шыны тсі. Шлмек пен терезе сыныында папиллярлы рнектер кзге аны крінеді.
ылмыса сезікті Б. Жумабеков пен Т.Есентаев ылмыса еш атысы жо жне ойма аумаында кездейсо боландарын айтады.
Кейс тапсырмасы
1. Шыны сыныы мен шлмектердегі майлы тер іздерін бекіту шін андай діс олданылады?(хаттаманы ресімдеу)
2. Сауса іздері папиллярлы рнектерді типін анытаыздар
3. Табылан іздерді жіктелуін тсіндірулеріізді сраймын.
4. Сараптама трін жне сараптамада крсетілетін сратар тізімін анытаыздар.
Кейс ста ЕПади
Астана аласы, Н.Тілендиев кшесінде орналасан “Астра” сауда орталыыны клік траында тран Nissan Patrol мемлекеттік нмірі Z 777 SAM клігін сезікті Абенов А. белгісіз жаа рлап кеткен.
Оиа болан жерде кзетшіні ая киім іздерінен баса, клік тран жерді маайынан белгісіз ая киім іздері алан.
ылмыса сезікті зіні кінлі емес екенін, оан длелдемелерді жо екенін айтан.
Кейс тапсырмасы:
1. Оиа болан жерден табылан ая киім іздерін бекіту шін андай діс олданылады?(хаттаманы ресімдеу)
2. Табылан іздерді андай діспен алу керек екендігін тсіндірулеріізді сраймын
3. Сараптама трін жне сараптамада крсетілетін сратар тізімін анытаыздар.
Кейс
В. атты азаматты лімі фактісі бойынша оиа болан жерде тапанша гильзасы табылан, мйітті денесінен о алынды. Тергеу рекеттеріні нтижесінде сезікті Г. атты азаматтан тапанша табылып, алынды.
Кейс тапсырмасы:
1. Бл іс бойынша андай сараптама трін таайындау керек?
2. Сараптама андай сратар тізіміне жауап беруі керек?
3. Сезіктіні ылмысты ортадаы барлы жадайларын анытау шін андай есептерге (арнайы есептерге) жгіну керек?
Кейс
Астана аласы, Жнібек-Керей кшесіні бойында жаадан салынып жатан йде саат 22.00 шамасында рт болды. Орналасан мекен-жайды кзетшісі рт ауіпсіздік бліміне телефон шалады.
Оиа болан жерде кзетшіні ая киім іздерінен баса, белгісіз ая киім іздері алан.
ылмыса сезікті зіні кінлі емес екенін, оан длелдемелерді жо екенін айтан.
1. рт жне рт ауіпсіздігі ережелерін ылмысты бзуды дістемесі бойынша типтік ситуацияларын анытау;
2. Тергеу болжамы мен жоспарлар ру
3. Тергеу рекеттеріні тактикасын анытау
Кейс
Астана аласы, Балантау кшесі-102/12 йді кршілерінен арыз келіп тседі. Жоарыдаы мекен-жай бойынша жалыз басты К. атты ер адам тран, 15.09.2013 жылы есік алдынан мйіті табылады. Куларды айтуынша й иесі тыныш, ешандай жат ылытары болмаан жне сол кні й иесін ешкім де крмеген, шулаан немесе баса дауыстар естілмеген, тек ана есік алдындаы итіні дауысы естілген.
Тергеу тобы арыз тскен стте, оиа болан жерге шыады. Оиа болан жерді арау барысында екі блмелі йде бір аптадай уаыт аралыында ешкім трмаандай, жататын блмеде терезені алдында жанан сіріке мен пердені шеті жананы крінді жне сол терезе ашы тран. Баса суы ару немесе зге де іске атысты болуы ммкін заттар табылмады.
1. Жоарыдаы кейс бойынша растыру субъектілеріне арай кімдер болжам жасайды (болжам жасайтын тлаларды тізіп шыыздар)?
2. Тсіндіруге жататын деректерді анытаыздар;
3. Айындылы дегейі бойынша криминалистикалы болжамны ай трін олданан дрыс?
4. Алашы жне кейінгі болжамдарды рыыздар.
Кейс
Индира атты ку кршісіні мектеп, колледж оушыларына 50 грамды «гашишты» кмпитті аазына орап сататындыын айтты. Содай-а ол заттарды барлыын птерінде абырадаы суретті артында тыылан сейфте сатайтындыы туралы мліметті тергеушіге айтты.
Тергеуші ку крсеткен мекен-жайа тергеу рекеті ретінде тінтуді жргізбекші болады. Ку тергеушіге бл млімет туралы кршісі жне Индира ана білетіндігін айтты. Сол кезде тергеуші тінту тактикасы бойынша дістерді тізімі бойынша жоспар рады.
Кейс тапсырмасы
1. Тергеуші птерге тінту жргізу кезінде андай тактиканы олдануы керек?
2. Куні берген мліметін алай олдануы керек?
Кейс
Ас блмеде ш адам стол басында ара ішіп бас осып отыран. Араларында дау туан. Ас блмеде еден кафельден жасалан, оны стінде 2*2 кілемше тселген. Столды о саында пеш бар. шеуі дауласа отырып, далаа темекі шегуге шыады. Далаа тек екеуі шыан. айтып келгенде шінші адам жерде жатады, басынан біраз ан кеткен.
Екеуі орыанынан полиция бліміне телефон соып, здері тергеу тобын ктеді. Тергеу тобы келіп жеткен со, оиа болан жерді арап, сезіктілерден жауап алады. Жауап беру барысында шінші адамды ешкім рмаан, ол сол кафелге тайып лап, пешке лаан. Сол кезде ліп кеткендігін айтады.
Тергеуші осы іс бойынша тергеу экспериментін жргізу туралы немесе сот сарапатамасын таайындау туралы аулы шыару керек екендігін ойланады.
Бл жадайда жбірленуші зиян круі ммкін бе екендігіне наты жауап беру шін ай тергеу рекетін жргізу керек?
Кейс тапсырмасы
Кейс бойынша тергеу экспериментін жргізу керек пе немесе сот сараптамасын таайындау керек пе?
Кейс
Астана аласы Бауыржан Момышлы кшесіні бойында орналасан Саябаа арама – арсы жолда екі автоклік жол клік оиасына шырады. “Мазда6” мемлекеттік нмірі Р 222 АСМ автоклігі з баытында жріп келе жатан “Ауди 80” мемлекеттік нмірі М 123 ВСМ автоклігіне арама-арсы жола шыып кетіп соылады. Мазда клігінде жргізуші ана отыран, ауди клігінде жргізуші жне алдында бір адам отыран. Жол клік оиасы нтижесінде екі клікті де жргізушілері ауыр жараат алан. Оиа болан жерге Жол клік полициясы мен маман-дрігерлер келді. Бірінші болып жеткен жедел тергеу тобы оиа болан жерді оршауа алады.
Кейс стади тапсырмасы
1. Бл кейс-стади бойынша олданылатын техникалы ралдар андай?
2. Кейс стади бойынша оиа болан жерді фотоа тсіруді андай дістері олданылады?
3. Автокліктерді фотоа тсіруді ай дістері олданылады? Бл дісті аты алай аталады?