Тиімді баылау мінездемелеріне сипаттама берііз.

Басарушылы баылаудытобъективті ажеттілігі. Баылауды мні мен мазмны. Басарушылы баылауды функциялары мен трлері. Баылау рдісі. Баылау рдісіні сатылары. Нормативтер мен стандарттар жасау. ол жеткізген нтижелер мен бекітілген стандарттарды салыстыру. Баылау жйесіндегі экономикалы талдау. згерістерді айындау. Тзету рекеттерін жргізу.

Баылауды мінез-лы аспектілері. Тиімді баылау мінездемелері: баылауды стратегиялы баыттылыы, іске сйкес келуі, уаыттылыы, икемділік, немділік.

Баылауды апаратпен амтамасыз ету. Дадылы автоматтандырылан жне биресми баылау жйелері.

Адамдарды тртібі — баылауды тиімділігін анытайтын бір ана фактор емес. зіні міндетін атаруы, яни йымны масата жетуін амтамасыз етуі шін баылауда бірнеше маызды асиеттер болуы керек.
1. Баылауды стратегиялы баыты. Баылау тиімді болу шін оны стратегиялы сипаты болуы, яни йымны жалпы артышылытарын бейнелеуі жне олдауы керек. Кадай да болмасын санды трдегі ызметті баалауды салыстырмалы крделілігі немесе оны нтижелілігін "шыын — сер", принципі бойынша лшеу, баылау механизмін енгізу ажет пе деген шешім шін критерий ретінде ызмет етпеу керек. Стратегиялы мні жне алынан нтижелерді ауытулар лкен боланша ешкімге айтпауа да болады. Біра басшылы кейбір ызметті стратегиялы мні бар деп ойласа, онда мндай облысты райсысында міндетті трде тиімді баылау жргізілу керек. ртрлі йымдардаы облыстар ртрлі бола-ды, біра барлы йымдар тиімді баылау жйесін кажет етеді.
2. Нтижелерге баытталу. Баылауды соы масаты апарат жинау, стандартгарды бекіту йым алдындаы міндеттерді шешуден трады. Егер сіз баылауды тиімді жасаыыз келсе, ода сіз баылау ралдары йымны жалан масаттарына араанда маызды орына ие болуын адаалауыныз керек. Баылау механизмі дрыс жмыс істемеуіні себебі, лшеу процедурасы емес, ы пен жауапкершілік крылымын жетілдіруді ажет етуде. Баылау тиімді болу шін басаруды баса ызметтерімен интеграциялануы керек.
йым кткен масаттарына жеткен кезде жне оны болашатаы мір сруіне амтамасыз ететін жаа масаттарды руа жадайы боланда ана баылауды тиімді деп айтуа болады.
3. Іске сйкестендіру. Баылау тиімді болу шін баыланатын ызмет тріне сйкес келуі жне те маызды шараларды объективті лшеп, баалауы керек. Баылауды сйкес келмейтін механизмі маызды апаратты жинамауы да ммкін.
4. Баылауды з уаытылыы. Баылау тиімді болу шін, з уаытьшда жргізілу керек. Баылауды з уаы-тында жргізілуіні мні — жоары жылдамдыы немесе оны жргізу жиілігінде емес, баыланатын былысты жргізілу лшемі немесе баалау арасындаы уаыт интервалында. Баылауды негізгі масаты — ауытуды крделеніп кеткенше алып тастау. Тиімді баылау жйесі дегеніміз — керек адамдара ажет апарат беретін жйе.
5. Баылауды икемділігі. Баылау жоспарлар сияты икемді болуы жне болып жатан згерістерге бейімделуі керек. Баылау жйесі баытгалан жадайына жеткілікті дрежеде икемді болмаса, дрыс ызмет істей алмайды. Мысалы, жаында абылданан бейімділікке кажетті зандылыпен туындаан шыынны жаа факторы пайда болса, онда ол фирманы баылау жйесіне кірмесе, баылау жйесі ндірістік шыындарды реттей алмайды.
6. Баылауды арапайымдылыы. Белгілі масата баытталан арапайым баылау тиімді баылау болып есептеледі. Баылауды арапайым дістері те немді жне аз кшті талап етеді. Егер бакылау жйесі те крделі жне онымен зара ызмет істейтін адамдар оны тсінбесе жне олдамаса, онда мндай баылау жйесі тиімді болмауы да ммкін. Тиімді болу шін баылау жйесімен зара рекет ететін ммкіндіктер мен ажеттіліктерге сйкес келуі керек.
7. Баылауды немділігі. йымны шыындары оны артышылытары мен табысыны кбеюіне келетіндігін мытпау керек. Каражат шыындарын йымны алдына ойан масаттарына жаындату керек. Егер баылау жйесіне кететін шыындар оны артышылытарын райтын шыындардан асатын болса, онда йым мндай баылау жйесін млде олданбау керек немесе жай ана баылау енгізу керек. Егер баылауда баса міндеттерді шешуге кететін жмыс уаытыны жне ресурстар шыындары кп болса, онда баылау немді болуы шін ммкін болатын пайдаа шыынны атынасы тмен болуы керек.
Баылауды андай да болмасын ата тртібі болса, белгілі жадайда баылауды жасартпайды, керісінше баылауды жоалтуды синонимі болып табылатын жмысты жалан жола баыттайды.