Социологиялы зерттеу ызметіне тн ылыми элементтерді сипаттаыз.

Социологиялы зерттеу элементтері: дебиетке шолу, тжырымдамалар мен теориялар.

дебиетке шолу. олда бар дебиет барлы зерттеулерді жргізуде маызды элемент болып табылады. зіізді ызытыратын таырып немесе мселе талыланан дебиетті кездестіргенде, одан рі ізденістерді жаластыра беруііз керек. Не шін? Біратар мселелерді басын ашып алу шін нені білу ажет:

· Таырып бойынша алдын ала не білеміз?

· андай аидалар мен теорияларды таырыпта олдану керек?

· Таырыбымыза байланысты андай ылыми зерттеу дістерін олдану ажет?

· Тыырыбымыза атысты андай даулы мселелер бар жне олардан алай абыроймен шыуды йрену.

· андай длелдемелер сотыысы бар (егер бар болса)?

· Таырыпа атысты зерттеулер арылы кімдер елеулі лес осты?

Тжырымдамалар мен теориялар.Тжырымдамалар дегеніміз – бл бізді леуметтік дниені мнін тану жолымыз. Олар бізге маызды маызды болып крінетін леуметтік дниені сан трлі ырларын танитын жалпы белгілер. Тжырымдамалар немесе концепциялар – теорияларды басты кілті. Шын мнісінде, е болмаанда, бір ым енгізілмеген теорияны кзге елестету ммкін емес. Тжырымдамалар леуметтік зерттеулер жргізуді бірнеше масатына ызмет етеді.

леуметтік зерттеу рылымыны басты элементтері:

· субъект (зерттеуші, ылыми коллектив);

· зерттеу объектісі;

· зерттеу пні;

· мселені жалпы жадайы;

· масат, міндет, гипотезасы;

· жалпы жне арнайы діснамалы посылкалар (принциптер, ережелер, дістер, талаптар);

· зерттеу орытындыларына байланысты леуметтік апараттар;

· ылыми мліметтерді алуды дістері мен тсілдері;

· зерттеуді жоспарлау жне йымдастыру;

· алынан нтижелерді талдау жне жинатау.

Кез-келген леуметтік зерттеуді негізгі кезедерін сипаттаыз.

Индира апайдан жасаан бадарламалыды жоспарымен жазып берідер!!!!!

Негізгі кезедері:

1. Жалпы зерттеу бадарламасын растыру (масат- міндетін жазасыдар);

2. Мселесін анытау – эмпирикалы баылау жргізу. Басты масаты – зерттелетін объект туралы апарат жинау;

3. орытынды – нтижелерді деу талдау жне жинатап, сыныс жасау жне олданылан дістерді тиімділігін баалау.

Зерттеу жмысын бастау шін оны бірінші кезеінде дайынды жмыстары ола алынады, леуметтанулы зерттеуді бадарламасын зірлеу жмыстары басталады. ылыми ізденісті жолдарын крсететін жне дістеме шарттарын амтитын жаттарды зерттеу бадарламасы деп атайды. Бадарлама діснамалы, дістемелік, зерттеуді йымдастырутарауларынан трады.

- діснамалы тараудапроблема жне оны тжырымы, зерттеу масаттары аныталып, міндеттері белгіленеді, объектісі мен пні айындалады, зерттеуде олданылатын негізгі ымдары аныталады, кземел (гипотеза) рылады;

- дістемелік таруындазерттеуге тсетін адамдарды срыптау негізделеді, мліметтерді жинатау жне оларды деу жне талдау дістері белгіленуі тиіс;

- зерттеуді йымдастырутарауында зерттеушілерді жалпы саны жне оларды арасындаы ебек блінісі, зерттеуді мерзімі, реті т.б. крсетіледі. Бадарламаны атаратын міндетін оны осы ш тарауында амтылан мселелер анытайтын болады.

леуметтану зерттеуіні нтижесін деу, талдау жне орыту бірнеше кезеді амтиды. Бірінші кезеде эмпирикалы міндеттерді жйеге келтіру, диаграммалар, схемалар, кестелер, т.б. растыру жзеге асырылады. Екінші кезеде алынан апараттарды топтастыру, яни оларды белгілі бір белгілеріне, проблемаларына, сратарына, т.б. арап жинатау орындалады. шінші кезеде былыстарды суреттеу негізінде алынан апараттарды топтастыру жргізіледі. Тртінші кезеде теориялы типологиялау ісі атарылады.

Жиналан апараттарды талдап, орытындылауды нтижесінде зерттеуге ылыми баа беріліп, проблеманы шешуге сыныстар жасалынады, ылыми есеп беріледі. Зерттеуді орытындысы бойынша жасалатын есеп беруді рылымы кбіне-кп негізгі ымдарды рекетіне сйкес келеді.

 

Методологиялы зерттеуді негізгі маынасын тсіндірііз. азіргі жадайдаы леуметтік дістемелік тсілдерді талдаыз.

оамда болып жатан леуметтік процестер мен былыстарды жете білу жне оларды жан-жаты зерттеу шін методология мен діс(метод), дістеме(методика) міндетті трде ажет. леуметтануды методологиясын ркім ралай тсінеді. Методология ымы гректі «методос», яни таным тсілі жне «логос», яни ілім деген маына беретін сздерінен трады. Бір сзбен айтанда, методология ылыми зерттеулер принциптеріні жйесі. Эмпириктер методология туралы айтанда оны техниканы жиынтыы жне леуметтікті талдауды жні ретінде пайымдайды. Теоретиктер методологияны леуметтікке жету шін арнайы діс, дістеме жне техниканы дайындау мен тадауды ажетсінетін леуметтік шынды туралы белгілі бір пікірлер жйесі ретінде арастырады.