Кестені сурет дптерге кшіріп жазу жне толтыру
Жобаларды салу
Ішкі слініс бездері жне оларды гормондар
Гипофиз гормондары мен оларды ызметтері
Аланша жне алансерік бездеріні гормондары жне оны функциясы.
Арынасты безді гормондары жне оны функциясы.
Бйрексті бездерді гормондары жне оны функциясы.
Жыныс бездерді гормондары жне оны функциясы.
Менструациялы оралым жне жктілікті жйке гуморальды регуляциясы.
«АСТАНА МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» А
АЛЫПТЫ ФИЗИОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ
Баылау: ситуациялы есептерді шыару жне билеттер бойынша жазбаша баылау.
Сабаты таырыбы бойынша баылау: Ішкі сл блу бездері.
Эндокриндік бездерді жалпы сипаттамасы.
Ситуациялы есеп.
10 жасар бала бойыны зындыы 178см., салмаы 64кг. Бл ай эндокриндік без рекетіні бзылысымен байланысты?
Есепті шешу алгоритмі:
1. Адам организміндегі ай эндокриндік бездер лпаны суі мен дифференцировкасыны реттелісінде атысады?
2. Есепте крсетілген жне алыпты, шапша жне баяу физикалы дамуды алай баалауа болады?
3. Бл гипофизді ай гормонымен байланысты?
Ситуациялы есеп
18 жасар зерттелуші бойыны зындыы 100см., дене бітімі пропорциональды. Аныталан бой бзылысы ай эндокриндік без ызметіні жетіспеушілігін крсетеді?
Есепті шешу алгоритмі:
· Адам организміндегі ай эндокриндік бездер лпаны суі мен дифференцировкасыны реттелісінде атысады?
· Есепте крсетілген жне алыпты, шапша жне баяу физикалы дамуды алай баалауа болады?
· Бл гипофизді ай гормонымен байланысты?
Ситуациялы есеп.
Мшелерді (жрек, бйректер) алып салудан кейінгі гормонды терапияны жргізілуі андай масатпен олданылады?
Есепті шешу алгоритмі:
Иммунитет туралы тсінік. Иммунитетті реттейтін гормондар. Иммуно-депрессорлар.
Ситуациялы есеп.
Сулы-тзды алмасуды реттелісіне андай гормондар атысады?
Есепті шешу алгоритмі:организмні сулы-тзды алмасуы. Сулы-тзды алмасуды реттелісі. Сулы-тзды алмасуды реттелісіне атысатын гипофиз жне бйрек сті безі ыртысыны гормондары.
Ситуациялы есеп.
Балада аланша безіні жетіспеушілігі аныталды. Емсіз баланы дамуында андай згерістер болуы ммкін?
Есепті шешу алгоритмі:
1. аланша безіні гормондары. Тироксин тобы гормондарыны серімен байланысты организм ызметтері.
2. Микседема жне кретинизм тиуралы тсінік.
Ситуациялы есеп.
ай эндокриндік без рекетіні згерісімен бірмезетте гипергликемия, глюкозурия, кетонурия, бауыр семіздігі, ауыз ыдырауыны жоарылауы, ацидоз туу ммкін?
Есепті шешу алгоритмі:
- Зат алмасуды ай трі бзылан?
- Кмірсу алмасуыны реттелісі.
- Реттелісті гипо- жне гипергликемиялы факторлары.
Ситуациялы есеп.
Босанан йелде стті тзілуі тмендеді. ай немесе андай гормондарды жетіспеушілігі, сонымен атар, сырты тітіркендіргіштер серінен лактацияны тмендеу себебі болуы ммкін?
Есепті шешу алгоритмі:
- Детородты ызметті реттейтін гормондар жне оларды арым-атынас.
- Гипоталамус-гипофиз жйесі.
- Ст бездері дамуыны гормонды реттелісі жне лактацияны ызметі.
- Ему актісіні физиологиялы ролі жне стті блінуі.
Ситуациялы есеп.
Босану кезінде жатыр жиырылуыны бірден тмендеуі белгіленді. ры міріне ауіп тндіретін босану заа созылуда. Жкті йелге ай эндокриндік без гормонын егуге болдаы?
Есепті шешу алгоритмі:
- Гипофизбен андай гормондар ндіріледі?
- Окситоцин, вазопрессин андай тиімділіктермен абілетті?
Ситуациялы есеп.
Бастапы емізуге араанда, босанудан кейін, жатырды жиырылуы белсенді трде тілетіндігі белгілі. Осы екі былысты зара рекеттілігіні физиологиялы тегершігі андай?
Есепті шешу алгоритмі:
- Рефлекс деген не?
- Гормонды негізде баланы емізу кезінде организмде андай згерістер жреді?
- Гипофиз, окситоцин, жатырды жиырылуы.
Ситуациялы есеп.
Зерттелушіде бет пен денені семіздігіне шаымдар бар; лабораториялы зерттеуде анда глюкоза, несепте ант млшері жоарылаан, А ктерілген. ай эндокриндік без ызметіні жоарылаандыы туралы ойлауа болады?
Есепті шешу алгоритмі:
Гомеостатикалы жадай, ызметті реттелу тегершігіндегі гипоталамус-гипофиздік жйені ролі. Осы атынастар жаынан есепті арастыру ажет.
(студенттерге арналан)
«АСТАНА МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» А
ФИЗИОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ
№10ТЖІРИБЕЛІК САБАА АРНАЛАН ДІСТЕМЕЛІК ДЕУЛЕР
Таырыбы: Энергетикалы алмасу. Таматану. Жылу реттелуі. Жылуды тепе-теділігі.
Саат саны: 4
Курс: 2
Мамандыы: 051301 «Жалпы медицина»
Астана 2015 ж.
1.Таырыбы: Энергетикалы алмасу. Таматану. Жылу реттелуі. Жылуды тепе-теділігі.
2.Масаты: Барлы азаа тн энергетикалы алмасу, биохимиялы процесстерді нтижесінде пайда болан жылуды кзі болып табылады.Осыны нтижесінде сырты ортаа араанда жылу градиенті пайда болады, азада пайда болан жылу соан беріліді.Реттелу реакцияларын білу жылу блу жне жылу беру процесстерін тсіну шін ажет.
3. Оу масаты: Негізгі алмасу жне оны анытау тсінігін алыптастыру. Майларды, кмірсуларды,ауыздарды спецификалы синтезі процесстерін тсіндіру. Студенттерге Брок формуласы бойынша жне номограмма бойынша тиісті салматы анытау, Гаррис-Бендикс кестесі жне Рид формуласы бойынша негізгі алмасуды анытауды жне нтижелерін анализдеуді йрету.Азаны алыпты ызмет етуі шін денені алыпты салмаыны маызын тсіндіру. Азадаы гомеостазды негізгі крсеткіштеріні саталуы мен тратандырылуында жылу реттелісіні ролі мен маызын йымдастыру.
4.Таырыпты негізгі сратары:
1. Зат алмасу жне энергия алмасу. Аза шін зат алмасуды маызы. Катаболизм. Анаболизм.
2. Кмірсу алмасу. андаы ант дегейін реттеу. Май алмасу. Липолиз жне липогенезді реттелуі. Белок алмасу.
3. Азотты баланс. Рубнерді тозу коэффициенті. Белоктарды биологиялы ндылыы.
4. Таамды заттарды арнайы - динамикалы сері. Рубнерді изодинамия ережесі. Белок алмасуыны гормональды реттелуі.
5. Энергия алмасу.Тірі жйелерді термодинамикасы.Термодинамика задары.
6.Организмні энергия шыынын анытау. Тікелей калориметрия. Тікелей емес калориметрия. Оттегіні калориялы коэффициенті. Тыныс алу коэффициенті. Дуглас- Холден дісімен энергия шыынын есептеу.
7. Негізгі алмасу. Негізгі алмасу млшерін анытайтын факторлар. Рубнерді дене бетіні заы. Негізгі алмасуды анытау дістері.
8. Физикалы жктеме кезіндегі энергия шыыны. Таматануды физиологиялы негіздері. Таматану теориялары (балансты таматану теориясы жне адекватты таматану теориясы).
9. Организмні сырты температураа серленуі. Гомойотермия, пойкилотермия, гетеротермия. Температура реттелуіні жйелік механизмдері.
10. Зат алмасу шін оптимальді ан температурасыны тратылыын стап тратын ызметтік жйе.
11.Терморецепторлар. Жылу реттелуіні шеткері жне орталы механизмдері. Денені температуралы жобасы.
5. Білім беруді жне оытуды дістері (шаын топтар, пікірталас, жадайлы есептер, жптасып жмыс істеу, презентациялар, кейстади жне т.б.)
1. Гаррис-Бендикс кестесі бойынша негізгі алмасуды анытау
2. Рид формуласы бойынша негізгі алмасуды анытау.
3. Брок формуласы бойынша тиісті салматы анытау
4. Номограмма бойынша адамны тиісті салмаын анытау
5. Гипоксия кезінде дене температурасыны аза тзімділігіне сері
6.Дене температурасын лшеу
7. «Азаны жылулы алмасуыны реттелу тегершігіні жобасы» атты суретті салу.
6. дебиет: Негізгі:
1.Таырып бойынша дріс
2 Адам физиологиясы. Х.К. Стбаева, А.А.тепбергенов, Ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663
3 .Судаков К.В., и др. Нормальная физиология в динамических схемах: атлас: учеб.пособие. – М., 2009.
4.Агаджанян Н.А., Смирнов В.М.. Нормальная физиология: Учебник для студентов медвузов.- М.: ООО «Медицинское информационное агентство», 2007.
5.Орлов Р.С., Ноздрачев А.Д., Нормальная физиология: учебник + СД-диск. – М., 2006. – 696 с.
6 .Физиология человека. Под ред. Р.Шмидта, Г. Тевса. М.,., в 3-х томах.- 2007.
7. Ткаченко Б. И. и др. Физиология человека.Compendium: учебник. – М., 2009.
осымша:
1.Современный курс классической физиологии (избранные лекции) с приложением на компакт-диске. Под ре. Ю.В.Наточина, В.А.Ткачука. – М.: ГЭАТАР-Медиа, 2007. – 384 с.
2.Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии: Учеб. пособие / Н.Н.Алипов, Д.А.Ахтямова, В.Г.Афанасьев и др.; Под ред. С.М.Будылиной, В.М.Смирнова. – М.: Издательский центр «Академия», 2005. – 336 с.
3.Атлас по нормальной физиологии / Под ред. Н.А. Агаджаняна.-М.: Высшая школа, 2007 4.Судаков К.В., Киселев И.И. и др. Нормальная физиология в динамических схемах: Атлас (цветной, иллюстрированный): учебное пособие. – М., 2007. – 350 с.
5.Ситуационные задачи по физиологии с основами анатомии для самостоятельной работы студентов / Под ред. А.А. Утебергенова, Д.А. Адильбековой. - Шымкент, 2006. - 66 с.
6.В.М. Смирнов. Физиология в рисунках и таблицах.- М., «МИА», 2007.