Ккніс-башадаылдарыны зиянкестері мен аурулары.
Капуста а кбелегі (Pieris brassicae L.)Ккніс зиянкестеріні е кп зиян келтіретін трі ырыабат а кбелегі. ырыабат а кбелегіні шып шыуы суір айыны шінші онкндігінде байалды.
Жптасуы шінші онкндігіні аяында тіркелді. Жмырталауы мен рттарыны шыуы мамыр айыны басында тіркелді. су дуірі арамшптерде дамыды. Мамыр айында рттары жаппай шыып, уыршаа айналуы мамырды шінші онкндігінде байалды.
Екінші рпа кбелегіні шып шыуы мамырды аяында тіркелді. Маусым айыны ортасында жптасып, жмырта сала бастады. Маусым айыны шінші онкндігінде ырыабат даылыны 3-4 жапыра кезеінде екінші рпа рттары пайда болып зиян келтіре бастады. Орналасу тыызыдыы бір сімдікте 3-4 данадан кездесті. Заымдалу дрежесі 25-40 пайызды рады. Маусым айыны аяында ырыабат кбелегіні екінші рпа рттарыны су дуірі 3-жас 70 пайыз, 30 пайыз 4- жасты рады.уыршааайналуышілдеайыныбасындабайалды. шіншідуірлікбелектерінішуышілдеайыныекіншіонкндігі, шіншідуіррттарынышыуытамызайыныбасындабайалды. Заымдалу дрежесі 35-60 пайыз. уыршааайналуы–тамыздышінші он кндігіндетіркелді.
Тртіншірпатыкбелектерінішуыыркйекайыныбасы, рттарыны шыуы ыркйекті екінші он кндігі, уыршаа айналуы ыркйекті соында байалды.
Капуста биті-Brevicoryne brassica L., Те анаттылар отрядыны (Homoptera) бітелер тымдасына (Aphididae) жататын зиянкес. азастанда тегіс таралан. Биттер анатты, анатсыз партогенездік рашы кбелек болып блінеді.
Зиянкес жмырта фазасында жиын-теріннен кейін алан капуста зегіні тбірінде, тымды егісте жне жабайы сетін крестглді сімдіктерде ыстайды. Ерте кктемде сол жмыртадан шыан дернсілдер трт рет тлеп, рашы бітелерге айналады. Жаз бойы капуста биті, рытанбай бірден дернсілдер тауып тез кбейеді. Биттерді райсысы 40-70 дейін дернсілдер туады. Зиянкес жаппай кбейген кезде сімдік жапыратарын, ал тымдыта гл ркендерін ттасымен битті ересектері мен дернсілдері йыса басып трады.
Екінші рпатан бастап анатты рашы биттер шыады. Олар капуста егісіне шып барып сонда колониялар рып шоырлана тіршілік етеді. Жаз аяында, яни сімдіктер вегетациясы аяталар кезде, битті рашыларымен атар ересектері де пайда болады. Олар шаылысып рытананнан кейін рашылары жмырталауа кіріседі.
Капуста биті ауданда бір жазда 8-10 генерация беріп кбейеді. Оны келтіретін зияны зор, сіресе жазды екінші жартысында пісетін капустаны атты заымдайды. Капуста жапыратарыны биттер соран жерлерінде алашында ашыл датар пайда болады. Одан со жапыра шетінен бастап ширатыла бастайды жне бітелерді денесінен блініп шыатын сйы заттар жапыра татасын ластайды. А ауданды капуста заымдалса оны ауданы те борпылда жне жеіл болады. Кеш пісетін капуста заымдананда німні тсімі 36-48 процентке дейін азаяды.Зиянкестергеарсымониторинг жумыстары 0,250 мыгектаражргізіліп, залалдананклем 0,003 мыгектардырайды. Залалданудрежесітмен.
Ккніс битіні 2015 жылы кнтізбесі
| суір | мамыр | маусым | (0) ыстауа кетуі + зиянкес (аналыы) о жмырта салу - рттарды нуі /-/ шаылысуы | |||||
| I | II | III | I | II | III | I | II | III |
| (0) | (0) | (0) | - | + | - | + | - | + |
| /-/ | /-/ | /-/ | ||||||
Баша биттері мамыр айыны басынан бастап шыып, арамшптерде арынды оректеніп, айды соында ккніс-баша даылдарыны егістеріне орналаса бастады. Зиянкестерді заым келтіру дрежесі тмен болды.
Баша даылдарыны зиянкестермен залалдану мліметі орытынды
Мы.га
| Ауылды округ аты | тексерілгені | Залалдан аны | Оны ішіндегі 1 кв.м | делгені | ||
| тмен | орташа | жоары | ||||
| Жуантбе | 0,06 | |||||
| Иіркл | 0,25 | 0,008 | 0,008 | |||
| Гигант | 0,09 | 0,001 | 0,001 | |||
| Аудан бойынша | 0,4 | 0,009 | 0,009 |
Баша битіні 2015 жылы кнтізбесі