Тапсырма. Тменде берілген мліметтерді оып, з кзарастарыызды білдірііздер.
2014 жылды бірінші наурызындаы жадай бойынша еліміздегі халы саны 17 млн. 207 мы адамды рады. Соны ішінде алалытар - 9 млн. 479 мы (55%), ал ауыл трындары - 7 млн. 728 мы (45%) адама жетіп, биыл екі ай ішінде елімізде халы саны 42 мы 400 адама артан. Ал он екі айды ішінде елімізді халы саны 253 мы адама, яни 1,5 пайыза скен. Бл ткен жылмен салыстыранда, халы саны 1,5 пайыза кбейгендігін крсетеді.
(http://baq.kz/news/45859)
Республикада азатардан баса 131 лысты кілдері трады. 2013 жылы ткізілген халы санаыны орытындысы бойынша халыты этнорамы келесідей болды: азатар - 65,2%, орыстар - 21,8%, збектер - 3%, украиндар - 1,8%, йырлар - 1,4%, татарлар - 1,2% , немістер - 1,1%, корейлер - 0,6%, тріктер - 0,6%.
(https://kk.wikipedia.org/.../азастан_демографиясы)
Солтстік азастан облысында халы саны азайып барады. Тек соы жарты жылда бл крсеткіш 0,3%-а тмендеп, азір облыста 574 мы адам алан. Статистика мамандарыны мліметінше, теріскей демографиясы кері кету рдісіне тап болды. Халы саны 2008 жылдан бері азая тскен. зырлы орган кілдері мны ішкі миграцияны беле алуымен тсіндіріп отыр. ткен 6 айда облыса оныс аударандар саны 5 мы 75. Оларды басым блігі – Моолиядан келген оралмандар. Ал кшіп кеткендер 6 мы 996 адам. Оларды басым блігі елді орталы айматарына оныс аударыпты.
(http://www.qazaquni.kz/?p=27917)
Тапсырма. Жоарыдаы мліметтерді пайдалана отырып, берілген сратарды топ болып талылаыздар.
Талылау сратары:
1. Халыты дайы згерісі – рпа алмасу, туу мен лу, яни табии жадай арылы жзеге асады.
2. Белгілі бір айматаы халыты су млшеріні згеруі адамдарды баса жерлерден кшіп келуі (иммиграция) мен оларды бтен айматара оныс аударуына (эмиграция), яни халыты кшу-ону озалысына байланысты.
3. Халы саныны згеруі адамдарды жасына, отбасы жадайына, балалар санына немесе білім дегейіне, мамандыына, леуметтік ахуалына орай бір кйден екінші кйге, бір топтан екінші топа ауысуына туелді.
Тапсырма. Сздерді сйкестендірііздер.
халы жадай
демографиялы саны
ауыл кілдері
лт трындары
орташа санаы
арттар жас
Тапсырма. Сз тіркестерімен сйлемдер растырыыздар.
Демографиялы жадай, лт кілдері, ауыл трындары, лт саны, орташа жас, арттар саны.
лгі: Халы санаы.
Туелсіз азастан елінде алашы халы санаы 1999 жылы ткізілді.
Тапсырма. Диаграмма сызбасын пайдалана отырып, схбат рыыздар.
Лемде анша аза бар?
 |
АШ Швеция Франция Германия збекстан ытай Моолия
шінші саба
Тапсырма. Мтінді тыдаыздар.
Жер жне 7 миллиард
Зерттеушілерді айтуынша, азіргі жыл санауымызды 1-жылында Жер бетінде небрі 300 миллион-а трын болан. Арада 1800 жыл уаыт ткенде ана адамзат баласы 1 миллиарда жеткен еді. Сол 1800 жылдан бері, яни екі асырдан астам уаыт ішінде дниежзі трындарыны саны 7 есе сті. сіресе соы 50-60 жылда Адам Ата мен Хауа Ана рпатарыны саны жедел сіп, 3 миллиардтан 7 миллиарда дейін жетті.
Зерттеушілер мны медицинаны ылым ретінде жедел дамуымен, сондай-а жер-жерлерде емханалар, ауруханалар ашылып, денсаулы сатау ісіні жасы жола ойылуымен байланыстырады. Соы жарты асыр мерзімде лем бойынша орташа мір сру затыы 48 жастан (енді бір деректерде – 53 жас) 68 жаса ктерілген. лемде жыл сайын 135 миллион сби дниеге келіп, 57 миллион адам кз жмады. Сонда Жер трындарыны табии сімі, орта есеппен жылына 78 миллион адам болып отыр.
Бгінгі кні лемде трындарыны саны 80 миллионнан асан 16 ел бар. Бкіл дниежзі халыны жартысынан астамы алты елде трып жатыр: ытай, ндістан, АШ, Индонезия, Бразилия жне Пкістан.
Ал лемде халыны саны е кп ала – Токио. Жапон жртыны астанасында 36,5 миллион адам трады. Жалпы, бгінгі кні Жер бетінде трындарыны саны 10 миллионнан асатын 21 ала бар. Ал 1975 жылы бл крсеткіш небрі ш аламен шектелген еді.
2008 жыла дейін лем бойынша алада трып жатандардан грі ауыл трындарыны саны басым болды. азір ала трындарыны саны кннен-кнге артып келеді. Сарапшылар болжамына сенсек, 2050 жылы адамдарды 70 пайызы ірі алалар трыны болады. Енді 12-13 жылда лемде трындары 10 миллионнан асатын алалар саны 29-а жетеді.
(http://www.aktobegazeti.kz/?p=14872)