Математика есептерін шешуді йымдастыру.

Есептерді фронтальді шешу.

Есепті фронтальді шешу рашан кздеген масата жеткізе бермейді. Фронтальді шешкенде оушыларды брі-бір есепті шешеді. Себебі бір оушыа те оай болып ешбір иынды келтірмейді, жаалыы жо, ал екінші оушы шін бл есеп те иынды келтіреді. Сондытан р оушыны жеке ерекшелігін есепке алу керек. Есептерді тадаанда оны оушылар абілетіне арай бір жйеге салу керек, ол оушыларды абілетін дамытатындай болуы керек. Бл арада малімні ызметі есепті шешуге дайындыты тсіндіру, сыныптаы р оушыны абілетіне, ммкіндігіне арай есептер шешуді йымдастыру. Есептер шешу кезінде оушыларды ммкіндіктерін есепке алу – нашар лгерушілерді лгерімі туірлер атарына осылуына ммкіндік туады.

2) Есептер шешуде оушыларды збетіндік жеке жмысын йымдастыру.

Барлы оушылар збетінше бір ана есепті шешкенде малім оушыларды жеке басыны ерекшеліктерін ескеруі керек, соан сйкес есептерді тексергенде олара кмек йымдастыруы. Оушылар абілетін жне математикалы дайындыыны аншалы дрежеде екенін есепке алу шін олара бірдей есеп сынбау керек, р оушыны ммкіндігіне арай есеп сыну. Сыныптаы оушыларды брі ртрлі абілетті болмайды. (Молдава мектептеріні іс-тжірибесі). Олар группалара блінеді. Дегенмен, оушылар андай группалара блінетінін алдын-ала білмеуі керек. Группа тратанбауы керек.

3) Оушы біліміндегі кемшіліктерді жою шін оушыны жеке жмысын йымдастыру.

Оушы біліміндегі кемшіліктерді жоюда есептер шешу, баылау есептерін здіксіз орындау, сыныпта, йде теориялы материалдар ажет болатын есептер шешу. Ол жйелі трде дптеріне жіберген кемшіліктерін есепке алып, крсетуі керек. Туір оитын оушылар жіберген ателігін зі табатындай нсау айтуа болады.

Оушылар жіберетін ателерге сай есептер тадалып алынады. ателерді себептеріне сай есеп тадалады.

4) Оушыларды йде шешетін есептері.

йде шешуге сынылатын есептер мен жаттыулар оушыларды бдан брын ткен материалдарына сйкес болуы керек. Бл й жмысы сыныпта шешілген есеппен бірдей болсын деген сз емес. Мндай сас есептерді пайдасы аз. й жмысы оушыны тек материалды айталауа мжбр етіп оймай, сонымен бірге бдан кейінгі дамуында білім, білік, дады алыптастыруы керек. Математика малімі й жмысына ажетті нсау береді, біра ондаы барлы иыншылытарды зі айтып бермеуі керек.

 

5.3. Математикалы есептерді шешуді соы орытындысы кезеі.

Есеп шешуде оны жауабын алу маызды емес. Есепті іздеу процесі информацияны алу маызды. Соы кезеде ойлану, орандау, мны баса есептерге олдану соы этапты мына схема трінде крсетуге болады.

 

Орытынды.

Бір ана есепті бір мезгілде барлы оушылар шыарады. Бл р трлі болуы ммкін.

1) Ауызша фронталь шешу – бл 4-7 сыныптарда ке тараан жоары сыныптарда онша кп олданылмайды. Ауызша жаттыу тебе-те трлендіру, есептер – сратар жауапты дрыстыында ауызша длелдейді. азір 4-7 сыныптарда рбір сабата «бес минуттік» ауызша жаттыулар шыарады. Бл арада е маыздысы тез ауызша есептейтін оай шыарылатын дістер.

Ауызша есептеуді физика, химия, т.б. сабатардаы маызы...

Ауызша фрон: таблица, кодоскоп, т.б. жабдытар олданылады. Ауызша есептер уаыттан туа ммкіндік береді.

2)Сынып табасына жазып шыарылатын есептер.

Барлы оушылар бір мезгілде есепті татада шешеді, мнда не оушы не малім шешеді. Не малім нсауы бойынша оушы... Былайша шешуге

а) жаа ым не жаа метод крсеткеннен кейін татада есеп шыарады;

б) збетінше есепті барлы оушылар шыара алмаанда;

в) бір есепті бірнеше діспен шешіп оларды тиімділерін тадап алу ажет боланда...;

г) збетінше шешкен есептерде кеткен ателерді талдаанда татада шешіледі.

Бл жадайларда коллективті трде талдайды пайдалы, пайдасыз жаы...

Бір есепті р трлі вариант шешуді жолын арастыралы. Кейбір тиімділерін талдау кезінде бірден алдырады. Басаларын жазады. р трлі діспен шешуге бір мезгілде бірнеше оушы татаа шыарады. Малім татадаы барлы оушылара назар аударады. Бл уаытты алады. Кейде р варианттаы керекті жазуды малім зі орындайды. Ммкін кодоскопта алдын-ала жазылан шешімді крсетеді.

3) збетінше есепті жазып шешу.

Блайша жазып шешкенде оушы творчестволы жолмен ойлайды. збетінше талдап, р трлі теориялы материалды есепке ажетінше олданады. збетінше шешуді кп пайдасы бар.

1) Оуа деген белсенділігі артады, ызыушы творчестволы бастамасы орныады, ойлау ызметі дамиды.

2) Татадан кшірмей, оушы зі ойлауа мжбр болады, амалсыз сабаа дайындалады.

3) збетінше шешкенде уаыттан тады. р оушы баалауа болады.

4) Малім р оушыны жмысындаы жіберілетін ателерді жоюа ммкіндік туады.

Малім есепті сынады, кейбіреулеріне малім кейбіреулеріне оушы кеес береді.

5) Есеп шешу шін оушы ажетті теориялы материалды збетінше оып еске тсіреді, сас есеппен малім айтан есепті шешу лгісін талдап, сонан со осылара сас есепті оушы жеке зі шешеді. Математикалы есептер шешуден е жасы збетінше есеп шешу шін малім есепті шешуге нсау береді. Оушы орындайтын жмыстарды ата ретін крсетіп, артынан тексеру керек.

6) Математикалы есептерді шешімін тсіндіру.

Сыныптаы барлы оушылар бір ана бір ана есепті шешді.

Бір оушы есепті бастан аяа оны тсіндіреді. Кейбір малімдер мндай тсіндіруді жата жаздырады. Бір оушы шешкен есебін дауыстап айтады, ал аландары тыдаанын дптеріне жазады. Тсіндіретін оушы зі орындаан амалдарды, трлендірулерді неге негізделіп жасаанын, басаша ойларын, салуды нелерге негізделгенін тсіндіреді. Есепті р жолы белгілі математикалы теорияа негізделетіні айтылу керек. Мысалы, «4 тізбектес натурал ш санны осындысы жай сан бола алмайтынын длелдедер».

Бл сандарды біріншісін n десек, аландары n+1, n+2. Бірінші сана араанда екіншісі, шіншісі 2-ге арты.

Бларды осындысын жазамыз, жаша ашамыз. сас мшесін біріктіреміз, осылыштарды орындарын ауыстыраннан осынды згермейді

n+(n+1)+(n+2)=n+n+1+n+2=3n+3=3(n+1).

Соы алынан нтижеден байалатынындай n саныны кез келген мнінде жай сан бола алмайды. Мндай тсіндірулер оушыа кп пайда келтіреді. Блайша тсіндіргенде оушыны кбірек ойлануына, трлендірулерді себептерін тсіндіруге ммкіндік туады.

5.2. есепті збетінше шешу.

1) есептер шешуді оыту кезінде жекелей бабты ажеттігі