Оу пніні 5-сыныптаы базалы білім мазмны
АЗА ДЕБИЕТІ
Негізгі орта білім беру дегейіні 5-9-сыныптарына арналан
Оу бадарламасы
(оыту аза тілінде)
Астана
азастан Республикасыны Білім жне ылым министріні 2013 жылы 3 суірде №115 бйрыыменбекітілген.
азастан Республикасыны ділет министрлігінде 2013 жылы 10 суірде № 8424 тіркелген.
аза дебиеті:Негізгі орта білім беру дегейіні 5-9-сыныптарына арналан оу бадарламасы (оыту аза тілінде). – Астана: Ы. Алтынсарин атындаы БА, 2013. – 40 б.
© Ы. Алтынсарин атындаы
лтты білім академиясы, 2013.
азастан Республикасы
Білім жне ылым министріні
2013 жылы 3 суірдегі
№ 115 бйрыына
27-осымша
Негізгі орта білім беру дегейіні 5-9-сыныптары шін
Аза дебиеті» пнінен типтік оу бадарламасы
(оыту аза тілінде)
Тсінік хат
1. Оу бадарламасы Р кіметіні 2012 жылы 23 тамыздаы №1080 аулысымен бекітілген Орта білім беруді (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыа міндетті стандартына сйкес зірленді.
2. Бадарлама «аза дебиеті» пніні масаты мен міндеттерін айындай отырып, оушыларды халымызды бай ауыз дебиеті лгілері мен аза дебиеті тарихыны ежелгі дуірінен бгінгі кніне дейінгі кезедерін жйелі оытуды кздейді.
3. Бадарламаны растыру барысында шкірттерге білім мазмнын игертумен атар, олара лтты тлім-трбиеге негізделгенмдени ндылытарды, дет-рып пен салт-дстрлерді таныту, оушыларды тілдік орын байыту, деби білімні жйелілігі, здіксіздігі, сабатастыы, білім мазмныны тарихилы сипаты мен пнаралы байланыс станымдары басшылыа алынды.
4. Білім мазмнына аза дебиетіні здік шыармалары сынылып, оларды ой азыы, сюжеті, композициясы, жанрлы сипаты мен кейіпкерлерін, ондаы халыты дет-рып пен салт-дстрлер крінісін, табиат суретін, аламгерлерді сз олданыстарын зерделеуге баса мн беріледі. аза дебиетін оыту арылы оушыларды зіндік ой толамын айту, шыармашылыпен жмыс істеу білім, білік, дадыларын алыптастырады.
5. Пнді оыту масаты:
лтты фольклор мралары арылы оны басты идеялы баытын, таырыпты, мазмнды масатын саралай білетін жне з халыны тарихын, дстрін, дебиеті мен мдениетін лтты ндылы ретінде баалай алатын, лтты деби мраны тере игеріп, сол негізде еліне ызмет ете алатын, танымы жоары, бiлiмі орныты, шыармашылыпен ойлай алатын, ркениеттi оама сай парасатты тла алыптастыру.
6. Пнді оыту міндеттері:
1) деби кркем туынды арылы оушыны лтты танымын алыптастыру, дебиеттi кркемнердегi мн-маызын таныту;
2) кркем дебиетті оытуда шыарманы идеялы-таырыпты мнін мегерту жне рухани-мдени ндылытар жнінде пікір алмасуа йрету;
3) оушыларды деби-теориялы бiлiмдерiн тередетiп, шыарманы мазмнды, жанрлы-стильдiк ерекшелiктерiн таныту;
4) кркем шыарманы таырыпты-идеялы мнін жне кркемдік-бейнелілік рылымын талдай білуге йрету;
5) аза дебиеті тарихындаы оамды-саяси мселелерді, лтты сананы оятуа сер еткен кркем туындыларды мегерту;
6) дебиет тарихы бойынша тиісті мліметтер мен дебиеттану ымдарын пайдалана отырып, кркем шыармаларды оу мен талдау дадыларын мегерту;
7) оушыларды бейнелі ойлау мен шыармашылы иялдауды, оырманды мдениет пен авторлы станымды тсінуге баулу;
8) кркем шыарманы мазмнын анытай алуын, ауызша жне жазбаша трде з тсініктерін жеткізе біліп, аза деби тілін, сздік ор мен сз байлыын сауатты пайдалануа баулу;
9) деби пндер жйесіне тн білім мен іскерлік дадыларды мегерту, здігінен жмыс істеуге баытталан шыармашылы абілетін жетілдіру, оларды тжірибеде олдана білуге йрету;
10) нерді баса трлеріні ішіндегі дебиетті зіндік ерекшеліктері туралы тсініктерін тередету.
7. Оу дерісінде жзеге асырылатын пнаралы байланыс оушыны дниетанымды дегейін арттырып, туан дебиетінен зге ылым салаларын игеру масатында пайдалануына ммкіндік береді:
1) «аза тілімен»:кркем дебиет мтіндерінен стильді трлерін, кірме сздерді, архаизм, жаа сздерді (неологизм) табуа баыт беріледі; сйлемдерді грамматикалы нормалара сйкестігін, рылымын арастырады;
2) «азастан тарихымен»:деби оиаларды тарихи факторлармен тыыз байланыста болатындыын тсінуіне; тарихи деректерді орынды пайдаланып, зіндік ой-тжырымдар жасай білуіне жол ашады;
3) Жаратылыстану циклі пндерімен:танымды баытта берілетін материалдар жаратылыстану пндеріні мазмнымен тікелей байланыста боландытан, оушыларды дниетанымын алыптастырады;
4) «Музыка» пнімен:нні идеялы-кркемдік жне эстетикалы маызын, лтты уенні азіргі ндермен састытары мен айырмашылытарын, кркемдік ерекшеліктерін тсінуге ммкіндік береді.
8. Оу жктемесіні клемі:
1) 5-сынып – аптасына 3 саат, оу жылында – 102 саат;
2) 6-сынып – аптасына 2 саат, оу жылында – 68 саат;
3) 7-сынып – аптасына 2 саат, оу жылында – 68 саат;
4) 8-сынып – аптасына 2 саат, оу жылында – 68 саат;
5) 9-сынып – аптасына 3 саат, оу жылында – 102 саат.
Оу пніні 5-сыныптаы базалы білім мазмны
9. Пнді оыту шін шыармаларды оып, талдауа 90 саат, тіл старту, шыармашылы жмыстара 8 саат, сыныптан тыс оыан шыармаларды гімелеуге 4 саат, барлыы 102 саат блінген.
10. Оу пніні базалы мазмны тмендегідей таырыптарды амтиды:
1) «Кіріспе» (1 саат). дебиетті нерді бір саласы жне оу пні ретіндегі сипаты. дебиет пніні масаты мен міндеті.
11. «Халы ауыз дебиеті» (33 саат):
1) «Трмыс-салт жырлары» (3 саат).Оларды трлері, ерекшелігі. Жан-жануарлара жне Наурыза байланысты жырлар. Наурыз жырларындаы малшылы ксіпке ыылас пен сйіспеншілік, ебекті дріптеу, трт тлік туралы. азіргі кезедегі бата-тілектер, жотаулар. дебиет теориясы:ле туралы. Тіл дамыту: «Мен з халымны салт-дстрін, дет-рпын рметтеймін» деген таырыпта шаын эссе жазу. Пнаралы байланыс: аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: «Трт тлік – азаты асыл азынасы» атты таырыпта ойтолау;
2) «Маал-мтелдер» (2 саат).Маал-мтелдерді ерекшеліктері. Маал-мтелдерді тура жне ауыспалы маынасы. Маал-мтелдердегі халыты мір тжірибесі, орытылып жинаталан тжырымды ой-пікірлері екендігі. Адамгершілік, ерлік, нер, білім таырыбындаы маал-мтелдер. дебиет теориясы:астарлау, метафора. Тіл дамыту: маал-мтел айтудан сайыс ткізу. Пнаралы байланыс: аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: кркем шыармалардан маал-мтелдер олданылан зінділер тауып, ондаы авторды айтпа ойын тсіндіру;
3) «анатты, наыл сздер» (1 саат).анатты, наыл сздердіел аузынан, жазба деби шыармалардан жне баспасз беттерінен жиналуы. анатты, наыл сздерді маал-мтелдерге састыы мен айырмашылыы. Оларды кбінесе белгілі бір авторыны болуы. аза наыл сздеріні мн-маынасы, ішкі философиялы, эстетикалы, этикалы сыр-сипаты. анатты, наыл сздер орыны молыуы. дебиет теориясы:метонимия, ирония. Тіл дамыту: досты, сыйласты, туысты сезім туралы анатты, наыл сздер тауып жазу. Пнаралы байланыс: аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: здері алаан анатты, наыл сздер негізінде ребус ру;
4) «Жмбатар мен жаылтпаштар» (2 саат).Оларды мні. Жмбатарды ой шапшадыына трбиелейтін зіндік ерекшеліктері. Жмбатарды жеке лгілерімен таныстыру. Жаылтпашты тіл стартуды тиімді ралы ретінде орны. дебиет теориясы:астарлау. Тіл дамыту: жаылтпаштар мен жмбатарды жата айту. Сайыс йымдастыру. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: «Мы бір маал, жз бір жмба» жинаы;
5) «Ертегілер.«Ер Тстік», «Аяз би», «Керла атты Кендебай», «ыры тірік» ертегілері» (13 саат). Ертегіні жанрлы ерекшелігі. Ертегілерден крінетін халыты арман-тілегі, даналыы. Жауызды пен злымдыты ізгілікті жеіп шыатынына халыты сенімі. Халыты арман-иялы. Балаларды дниетанымын алыптастырудаы ыпалы. дебиет теориясы:дамыту, баяндау. Тіл дамыту: сюжеттік жоспар ру арылы ертегілерді кркем баяндау. Ойдан ертегі жазу. Пнаралы байланыс: аза тілі. Кинофильм «Алдарксе». зіндік ізденіс жмыстары: «Еділ-Жайы», «Жпар орыы» ертегілері;
6) «Аыз гімелер, шешендік сздер»:«Асанайыны Жерйыты іздеуі», «Аса лан, Жошы хан», «Жиренше шешен мен арашаш слу», «Жиреншені хан сынаына тсуі», «Сратан хан аыма па, сраан сен аыма па?», «Тайкелтірді трелігі», «Байдалы биді кіл айтуы», «азыбек би мен Бар жырау», «Сырым мен Малайсары» (8 саат). Аыздарды ертегілерден айырмашылыы мен састыы. Аыз гімелерді тарихта болан адамны тірегінде рылуы. аза халыны аынды пен шешендік асиетті нер санауы. дебиет теориясы:астарлау. Тіл дамыту: шешендік сз лгілерін жаттау. Синоним сздер, траты тіркестер мен маал-мтелдер жазу. Аыз сюжетіне сас оианы ойдан рап, жарыс йымдастыру. Пнаралы байланыс: тарих, аза тілі, кино («Алдарксе»). зіндік ізденіс жмыстары:ожанасыр, Алдарксе туралы аыз-гімелер;
7) «псаналар: Діни гімелер».«асиеттіран-Крім жайында», «Адамата», «Ысмайыл», «Змзм» (4 саат). Оушылара дін туралы тсінік беру. ран – мсылмандарды тыш классикалы дебиеті екендігі. Оны тлімдік, трбиелік мні. дебиет теориясы: хикаят. Тіл дамыту: оулытаы ран срелері мен аяттарын жата айту, мнерлеп оу. Пнаралы байланыс: азастан тарихы. зіндік ізденіс жмыстары: «ран хикаялары» жинаы.
12. «деби ертегілер..Тжібаев. «Толаай» (ерлік туралы аыз)» (2 саат). деби ертегілерді халы ертегілерінен айырмашылыы. Оларды ле трінде берілуі. Толаайды ерекше сипаты, ерен іс-рекеті. Шыарманы отансйгіштік мні. дебиет теориясы: лайту, эпитет, тееу. Тіл дамыту: шаын ойтолау жазу (мысалы, «Егер мен Толаай болсам», т.б). Пнаралы байланыс: аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: «аза ертегілері» жинаы.
13. «Аселеу Сейдімбек.«йел-Ана»ертегісі» (2 саат).деби ертегініарасз тріндеберілуі.йел-Ананы аыл-парасатыны арасында Кншуа еліні жаудан аман алуы.Кншуа еліні йел-Анаа деген рметі. дебиет теориясы:деби ертегілер туралы. Тіл дамыту: сюжеттік жоспар ру арылы ертегіні кркем баяндау. Ойдан ертегі жазу. Пнаралы байланыс: аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: А.Сейдімбек. «Ба, Дулет жне Аман» ертегісі;
14. «Мысал ледер» (2 саат). Мысал жанрыны ерекшелігі, трбиелік мні.А.Байтрсынлыны мірі, шыармашылыы туралы. «гіз бен баа», «Егінні бастары» мысалдарыны таылымды сипаты. дебиет теориясы:астарлау. Пнаралы байланыс:азастан тарихы. «А.Байтрсынлы мражайына саяхат» электронды телесаба.
15. «ХІХ асыр дебиеті» (6 саат):
1) «Махамбет теміслы. «Соыс», «ызыш с» ледері» (2 саат). Махамбетті мірі мен шыармашылыы. «Соыс» леіні мазмны, аынды пафос. ледегі Исатай образы. лені бейнелілік сипаты. «ызыш с» леі. Аын поэзиясындаы сарыуайымшылды (пессимизм) сарын. ледегі психологиялы параллелизм, оны ойды кріктеудегі мні. дебиет теориясы: ле рылысы. Тіл дамыту: ойтолау жазу (мысалы, «Махамбетке хат»), мнерлеп оу (аудио/бейне таспалардан зінділер тыдату). Пнаралы байланыс: азастан тарихы (И.Тайманов бастаан ктеріліс). зіндік ізденіс жмыстары: .лімжанов. «Тастбедегі айас» («Махамбетті жебесі» романынан зінді);
2) «Ыбырай Алтынсарин. «зен» леі, «Дние алай етсе табылады?» гімесі» (2 саат). «зен» леі аза дебиетіндегі пейзажды лириканы алашыларыны бірі екендігі. ледегі сзбен салынан зен суреті. «Дние алай етсе табылады?». ыса гімені мазмны, мні. Шыарманы ебекке, адал мал табуа, арлы болуа трбиелейтіндігі. дебиет теориясы: сюжет, деби кейіпкер ымы. Пейзаж туралы ымды дамыту. Тіл дамыту: ле мазмнын кркем тілмен баяндау. «Ебек етсе ерінбей, тояды арны тіленбей» таырыбында шаын шыарма жазу. Пнаралы байланыс: азастан тарихы. зіндік ізденіс жмыстары: Ы.Алтынсарин. «Лпан хкім» гімесі;
3) «Абай нанбайлы. «ыс», «ылым таппай матанба» ледері» (2 саат). Абайды мірі мен шыармашылыы туралы. «ыс» леіндегі табиат кріністеріні адам кейпінде бейнеленуі. «ылым таппай матанба» леіні таылымды-трбиелік мні, дидактикалы сипаты. дебиет теориясы: пейзаж туралы тсінік. Эпитет, кейіптеу. Тіл дамыту: «ыс» леіндегі бейнелі сздерді (а киімді, сті-басы а ырау, аязбенен ызарып, бр-сар етіп долдананда) олдана отырып, шаын эссе жазу. «ылым таппай матанба» леінде аын айтан талаптар оушыларды з бойында аншалыты бар, сол жнінде пікірталас. анаат, раым, марлану, нфртлі, ибртлі сздеріні синонимдерін табу.
16. «ХХ асыр аза дебиеті» (41 саат):
1) «Слтанмахмт Торайыров. «Шілде» леі» (1 саат). «Шілде» леіндегі табиат суреттері. Аынны табиатты жандандыра бейнелеуіні Абай ледеріне састыы. дебиет теориясы:суретті сз туралы тсінік. Тіл старту: «Шілде» леіндегі (тн ымырылды, тскендей уе жерге, шайалып та желіне тербетілді, кк майса, батандай нра алып) бейнелі сздерді олдана отырып шыарма, ле жазу. Пнаралы байланыс: азастан тарихы. зіндік ізденіс жмыстары: Абай. «Жаз» леі;
2) «Мажан Жмабаев. «ысы жолда», «Саындым», «Балалы ша» ледері» (2 саат). «Балалы ша» леіні мні мен мазмны. «Саындым» леіндегі лиризм. Мажан ледері рылысыны, суреттеу ралдарыны ерекшеліктері. дебиет теориясы: лирика жанры. Тіл дамыту: «ысы жолда» леін Абайды «ыс» леімен салыстыру арылы састытары мен айырмашылытарын айту. «Саындым» леін мнерлеп оу. Аынны туан жерге, еліне деген саынышын ауызша мазмндап айту. Пнаралы байланыс: азастан тарихы. зіндік ізденіс жмыстары: М.Жмабаев. «Тез барам» леі;
3) «Скен Сейфуллин. «Аса киік» леі» (2 саат). ледегі Бетпадала табиатыны суреттері. Киікті мсіндік портреті. Жаралы киікті аянышты халі. Аын сезімі, оны слулыа, табиата кзарасы. Табиата деген ізгілікті арым-атынасы. азіргі экологиялы ахуал. дебиет теориясы: эпитет, тееу. Тіл дамыту: жаралы киік туралы оушыларды ойларын ортаа салып, пікірталастыру. «Азайды соы кезде байс бкен», «Мйізін пайда ылып шетке сатып» деген жолдара кіл аудару. Пнаралы байланыс: география, биология. зіндік ізденіс жмыстары: С.Сейфуллин. «Ауды айырылуы» поэмасы (зінді);
4) «Ілияс Жансгіров. «Кй» поэмасы (зінді)» (2 саат).Поэманы композициялы рылымы. обызшы портреті, оны кй тарту шеберлігі. нер діреті, кй нері мен кйшіге деген аынны кзарасы. дебиет теориясы:ле йасы туралы тсінік. Тіл дамыту: поэмаа сюжеттік жоспар рып, кркем тілмен баяндау. Пнаралы байланыс: аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: І.Жансгіров. «Жетісу суреттері» леі (зінді);
5) «Мхтар уезов. «Аын онатар» («Абай жолы» роман-эпопеясынан зінді)» (2 саат). Романдаы Зере мен лжан бейнесі. Аын онатарды бала Абайа сері, оны нер адамдарымен достасуы. Абай мен Барлас аынны портреттері. Ауыз дебиеті лгілері лы аын нр алан арналарды бірі екендігі. дебиет теориясы:портрет туралы ым. Тіл дамыту: синоним сздерді тауып жазу. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, бейнелеу нері, кино («Абай» фильмі). зіндік ізденіс жмыстары: М.Жмабаев. «Алтын хакім Абайа» леі;
6) «Сбит Манов. «Лашын» («мір мектебі» романынан зінді)» (2 саат). Романны жанрлы ерекшелігі. зіндіде бейнеленген сбегілік нер. Шыармадаы Ахмет пен автор бейнелері. Жазушыны баяндау стилі. гімені тілі. дебиет теориясы:суреттеу, баяндау, сипаттау. Тіл дамыту: гіме тіліні кркемдегіш ралдарына (траты сз тіркестері, тееулер, т.б.) кіл аудару. «Лашын сты йрекке салу» таырыбында ойтолау жазу. Пнаралы байланыс: бейнелеу нері. зіндік ізденіс жмыстары: Абай. «ансонарда бркітші шыады аа» леі;
7) «абит Мсірепов. «Жаа достар» («аза солдаты» романынан зінді)» (2 саат). Оу іздеп, ауылдан келген бала айрошты басынан кешкендері, оны жаа достары – Бораш пен Шеген. гімедегі абзал аналар бейнесі. Табиат суреттері. Оларды кейіпкер сипатын ашудаы рлі. гімені баяндау стилі, тіл кркемдігі. дебиет теориясы: кейіпкер мінездемесі. Тіл дамыту: жазушыны табиатты суреттеу шеберлігіне назар аударту. «Мені достарым» таырыбында шаын шыарма жазу. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, география. зіндік ізденіс жмыстары: С.Сарасаев. «Тмпіш ара» повесінен зінді;
8) «Сапарали Бегалин. «Бала Шоан» («Бала Шоан» повесінен зінді)» (2 саат). гімедегі бала Шоан. Шоанны адамгершілігі, удеге беріктігі. Шоан мен Мысыа салыстырмалы мінездеме жасау (мсінші Мысыпен арым-атынасы негізінде). дебиет теориясы: шыарманы тілі, портрет, мінездеу. Тіл дамыту: кркем шыарманы белгілі бір зіндісін сахнаа лайытап, рлдерге бліп ойнату. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, бейнелеу нері. зіндік ізденіс жмыстары: .Бекхожинні «Тыш алым», М.Иманжановты «Жол стінде» гімелері;
9) «алмаан бдіадыров. «ажыман» (хикаяттан зінді)» (3 саат). гімені деректік негізі. ажыманны ерен кш иесі ретінде алаш рет кзге тсуі, асан асулары. Шыармадаы адамгершілік мселесіні крінісі. дебиет теориясы: хикаят туралы. Тіл дамыту: Манны дене бітімін, мінез-лын суреттейтін жерлерін шыарманы р тсынан іріктеп алып, мінездеме жазу. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, дене трбиесі. зіндік ізденіс жмыстары: азіргі азастанны атын шыарып жрген спорт салатары туралы материалдар;
10) «асым Аманжолов. «Жамырап кнде жас мір» леі» (1 саат). Аынны туан жерге, Сарыараа деген саынышы. «Сауыры семіз тты жерін» жыра осан аынны ршіл сезімі. Тіл кркемдігі. лені трбиелік мні.дебиет теориясы: тееу туралы ымды тередету, ле йасы. Тіл дамыту: «азаты Сарыарасы» деген таырыпта шаын ойтолау жазу. Пнаралы байланыс: география. зіндік ізденіс жмыстары: .Аманжоловты «Алатау» леі;
11) «Жбан Молдаалиев. «Ар-ят туралы» леі» (1 саат). ледегі шал мен жас жігіт бейнесі. Оларды айтысы арылы леде ктеріліп отыран адамгершілік, имандылы проблемасы. лені танымды, таылымды, трбиелік мні. ле тілі. дебиет теориясы:йас трлері. Тіл дамыту: леді мнерлеп оу. Ар, ят туралы маал-мтелдер табу. Пнаралы байланыс: зін-зі тану. зіндік ізденіс жмыстары: С.Бабергенов. «асиет» повесі (зінді);
12) «Сырбай Муленов. «Мені Республикам» леі» (1 саат). лені ршіл рух, уатты ойы ктерікі леппен оылуы. азастан Республикасыны нраны мен аын леіндегі орта пафос. дебиет теориясы:пафос туралы ым. Тіл дамыту: леді жаттау. Ай, кн, аспан, кк, дала сздері андай ымда олданылатынын айту. Пнаралы байланыс: азастан тарихы. зіндік ізденіс жмыстары: Алмас Ахметбеклы. «Кк туды желбірегені» леі;
13) «уанды Шаытбаев. «Сабала» леі» (1 саат). Абылай атын алаш рет азаа танытан Аыраайдаы аза-алма соысыны тарихы. Аынны соыс бейнесін суреттеудегі шеберлігі, ледегі динамизм. Тіл кркемдігі. Сабала бейнесі, оны ерен ерлігіні крінісі. лені тарихилы сипаты. дебиет теориясы: ле пафосы, ле йасы. Пнаралы байланыс:азастан тарихы, «Кшпенділер» кинофильмі;
14) «Маали Маатаев. «Фантазия», «Барлыы да сендердікі», «Мен таулыпын» ледері» (2 саат). «Барлыы да сендердікі» леіндегі аа рпаты жас рпаа аманаты мен сенімі. ледегі аын ойы мен сезімі, леде крінетін аынны (лирикалы кейіпкерді) тласы, отаншылды трбие берудегі мні. «Фантазия» лирикасындаы адам иялыны шырлыы. Оны бгінгі ылым мен техниканы дамыан тсындаы кеземен байланысы. дебиет теориясы:ле ыраы туралы. Тіл дамыту: «Барлыы да сендердікі» леін жаттау. Аын ледеріндегі бейнелі сздерді тауып жазу. Пнаралы байланыс: тарих, музыка. зіндік ізденіс жмыстары: М.Маатаев. «ш баытым», «Поэзия» ледері;
15) «Скен Жнісов. «Аыры бйге» («Аан сері» романынан зінді)»
(4 саат). Аан серіні жан серігі, пыраы лагерді мерт болуына байланысты тарихи дерек. гімені мазмнына (ой аымына), сюжет дамуына байланысты жеке блімдерге бліп, р блімдегі негізгі мселелерді анытау. гімедегі лагерді сипаты. Кребай сыншы. Аан сері салан н. Аан ндеріні эстетикалы уаты. Асты жалпы панорамасы. Атмар халы психологиясы. Бйге жарысы. Жазушыны суреткерлік шеберлігі, тіліні кркемдігі. дебиет теориясы: трагедиялы образ туралы тсінік. Тіл дамыту: эпитет, тееу, метафораларды тауып, шыарма тіліні сырына ілту. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, кино («лагер» фильмі), музыка (Ж.Елебековті орындауындаы «лагер» ні). зіндік ізденіс жмыстары: Аан сері. «лагер» леі;
16) «адыр Мырзалиев.«Ана» леі» (2 саат). мірі мен ызметі. Балалара арналан шыармалары. Жмбатары мен жаылтпаштары. «Ана» леіні мазмны мен идеясы. ледегі ана образы. дебиет теориясы:ледегі буын мен буна. Тіл дамыту: «Ана» леін мнерлеп оып, жаттау. «Ана» таырыбына шаын шыарма жазу. Пнаралы байланыс: зін-зі тану, музыка. зіндік ізденіс жмыстары: .Мырзалиев. «же туралы н» леі;
17) «абдеш Жмаділов. «озыкре» («Сйгліктер» романынан зінді)» (3 саат). Трел мен Аыбай арасындаы досты. гімедегі бл мселе аза-ырыз халытары арасындаы тарихи алыптасан арым-атынасты, адал ниетті, шынайы бауырластыты жаласы ретінде крінуі. озыкре жайындаы Саябай гімесі. Отан соысы кезінде майдана жнелткен азастанды сйглік озыкрені майдан шебінен ашып, туан топыраына жетуі. Жылы мінезіні шыармада кркем бейнеленуі. Жылыа деген сйіспеншілік кзарасты гімедегі крінісі. дебиет теориясы:тарихи шынды жне кркемдік шешім. Параллелизм. Тіл дамыту: Саябай жылышыа ауызша мінездеме. «Ат – ер анаты» таырыбында сурет салу, ле, гіме жазу. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, кинофильм «ош бол, Глсары». зіндік ізденіс жмыстары: «обыланды батыр» жырындаы Тайбурылды шабысы;
18) «Жмекен Нжімеденов.«Сен аылды болса екен», «Жаманыды крмесем» ледері» (1 саат). Аын з леіні мазмнын биік эстетикалы таламмен таразылап, тсінгенін алауы. «Жырым мені жай жылтыра дние емес», айтар ойы тере, оны тек санасы ояу, білімділер ана тсіне алады деген ой айтуы. «Жаманыды крмесем» деген лирикасындаы кені балаа деген сезімі. мірде жаманшылыыды емес, жасылыыды ана крсем деген ке тілегі. дебиет теориясы:инверсия (сз орнын ауыстыру). Тіл дамыту: леді жаттау. «Жасы жанны натаны – тілегім, ауіптенем жамандара наудан» деген жолдарды малімні кмегімен тсіне отырып, пікірталастыру. Пнаралы байланыс: зін-зі тану. зіндік ізденіс жмыстары: М.Дулатов. «Шешені балаларды сюі»;
19) «Нсіреддин Серлиев. «Асау» гімесі» (2 саат). Ата мен бала саынышы. Ата-баба дстрі жне лтты мінез ерекшелігі. Ана парасаттылыы. Баланы сезімталдыы мен бауырмалдыы. дебиет теориясы:гіме жанры туралы ымды кеейту. Тіл дамыту: иын сздермен жмыс, оларды маынасын тсіндіру. Пнаралы байланыс: аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: М.Жмабаев. «Анама» леі;
20) «Тманбай Молдаалиев. «Бауырлар» леі» (1 саат). Дниежзі азатарыны бірінші рылтайына (Алматы, 1992) орайлас жазылан бл леде ктерілген аса маызды мселе – андас бауырларды зіні атамекені азастана шаыру екендігі. лені елжандылы мні. Аын тіліні кркемдігі, леде олданан айталауларды ойды кріктеуде атарып тран ызметі. дебиет теориясы: ле йасы туралы ымды дамыту.Тіл дамыту: «Туан жерге туынды тік» таырыбында ойтолау жазу. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, кино («Аманай мен Заманай»). зіндік ізденіс жмыстары: С.Жнісов. «Аманай мен Заманай» повесі (зінді). М.Маатаев. «Отаным сені лымын» леі;
21) «Фариза Оарсынова.«Оюлар» леі» (1 саат). Ф.Оарсынованы мірі мен ызметі. азаты дстрлі олнері мен сз нері айшытары арасындаы байланыстар. Аынны азаты лтты олнері, халы дстріне деген рметі мен сезімі. ледегі бейнелі сз олданыстар. дебиет теориясы:тееу. Тіл дамыту: лтты олнер бйымдары, ою-рнектерді трлері туралы ой блісу. леді мнерлеп оу. Пнаралы байланыс: технология. зіндік ізденіс жмыстары: Ф.Оарсынова. «азаты дстрлері» леі;
22) «Мхтар Шаханов. «Нарынм зауалы» леі» (2 саат). Аынны мірі мен ызметі. ледегі ке мен бала арасындаы диалог. ле мазмнындаы адалды, адамгершілік пен сатынды. ке кіміні танымды, трбиелік мні. ле тілі. дебиет теориясы: диалог, монолог туралы. Тіл дамыту: ленен зінді жаттау. ке мен баланы арасындаы диалогті сахналау. Пікірталас йымдастыру. Пнаралы байланыс: азастан тарихы, кино («Махамбет» деректі фильмі). зіндік ізденіс жмыстары: Т.Медетбек. «Махамбет рухыны монологі»;
23) «Клш Ахметова.«азаым мені» леі» (1 саат). К.Ахметова шыармашылыыны зіндік ерекшелігі. Аын леіндегі лиризм, лені оырманды з халын сюге, бірлікке шаыру идеясы. аламгерді тіл шеберлігі, ой тередігі, ле рылысы. дебиет теориясы: эпитет. Тіл дамыту: мнерлеп оу. леді з сзімен мазмндау. Пнаралы байланыс: азастан тарихы. зіндік ізденіс жмыстары: К.Ахметованы «азаты айсар рухы» леі.
17. «лем дебиеті лгілері» (2 саат):
«Даниэль Дефо. «Робинзон Крузо»(«Робинзон Крузо»романынан зінді)» (2 саат). «Робинзон Крузо» романыны «Мгілік кітаптар» атарына жататындыы жне дниежзілік мдениетте биік орны бар шыарма екені туралы тсінік. Шыарманы кнделік ретінде жазылуы. Робинзонны басынан кешкен оиалары, оны аралдаы мірі. Шыарманы идеясы. дебиет теориясы:деби жанрлар. Тіл дамыту: кнделік жазуа йрету. з мірлері бойынша кнделік жазуа тапсырма беру. Пнаралы байланыс: аза тілі. зіндік ізденіс жмыстары: Б. Сопабаев. «Балалы шаа саяхат» повесінен зінді.
18. орытындылау (1 саат).