ХІІІ . орта тсы – ХХ . аза мдениеті
зіндік жмыса арналан сратар, тапсырмалар:
1. Ресей империясы рамындаы аза мдениеті.
2. азаты социалистік мдениеті.
3. ХІХ . азатарыны музыкалы мдениеті (реферат жазу).
Лтты мдениет
зіндік жмыса арналан сратар, тапсырмалар:
1. Туелсіздік жадайындаы лтты мдениетті жандандыру жне ркендету мселелері.
2. Нары жне мдениет
3. Рухани мдениет аясындаы діни жаыру.
Мдениеттану пнінен баылау сратары
1. Мдениет ымыны даму логикасы жне тарихы
2. Мдениетті рылымы, ндылы мазмны
3. Мдениеттануды гуманитарлы лымдар жйесінде алатын орны
4. Жеке адамны жалпы мдениеті
5. З.Фрейдті мдениет жайындаы басты аидалары
6. Н.Я. Данилевский крсеткен тарихи-мдени лгілер
7. О. Шпенглерді мдениет типологиясыны негіздері
8. А. Тойнбиді жергілікті ркениет тжырымдамасыны негізі
9. К. Ясперс лемдік тарихты кезедерін крсетуі
10. К. Юнгты негізгі мдениеттану идеялары
11. Ойын мдениетіні батысеуропалы тжырымдамалары
12. А. Швейцерді мдениеттану тжырымдамасыны негізі
13. Мдениетті міндеттері
14. “Культ” (табыну) ж/е “мдениет” тсініктеріні ара-атынасы
15. Дстр-адамзат оамындаы мдени мірді іргетасы
16. Мдениеттік прогресс
17. Субмдениет пен контрмдениет
18. Баралы мдениет
19. “Белгі” жне “рміз” дегеніміз не?
20. Мифология – мдениетті блшегі ретінде
21. Дін – мдениетті маызды былысы
22. “ркениет” (цивилизация) тсінігі
23. Мдениет типологиясы
24. Білім - мдениетті элементі ретінде
25. ылым-адам ызметіні жне мдениетті саласы
26. “ыты” мдениет
27. Ізгіліктік мдениет
28. Мораль - оамды сананы кне формасы
29. Этикет деген не?
30. Саяси мдениет
31. Мдени-тарихи процесті басты сатылары мен задылытары
32. П.Сорокинні мдениет типологиясыны арауы
33. азіргі мдениеттегі “Шыыс-Батыс” тсінігіні орны
34. ртрлі мдениет пен мдени дуірлерде слулы алайша тсіндіріліп келді?
35. Мдениеттанудаы леуметтік мектепті орны
36. Мдениеттанудаы натуралистік мектепті орны
37. Мдениеттанудаы рміздік мектепті орны
38. Тіл жне мдениет
39. Мдени коммуникация
40. Оу орындарындаы этикет
41. Мдениеттану пні нені зерттейді?
42. Мдениет тсінігін антайтын кзарастар
43. Мдени динамиканы факторларын бліп крсету
44. нерді трлері (сулет, мсін)
45. нерді трлері (саз, дебиет)
46. Алашы ауымды рылыс мдениетіні негізгі кезедері
47. Алашы діни формалар
48. Мифология - ежелгі адамдарды дниелік бадары мен дниетанымы
49. Мдениетті алыптасуыны магиялы аидасы
50. ауымды оамдаы салт-дстрлер мен дет-рыптар
51. Кне Египет жер шарындаы тыш мемлекет. дайларды иерархиясы
52. Перауын Эхнатон – Ежелгі Египет ойшылы жне реформаторы
53. Вавилон мдениетіндегі мифтер
54. Шумер ркениеті
55. “Хаммурапи задары” жне “Гильгамеш туралы эпос”
56. Кне ндістан мдениеті. Ведилік мифологиясы
57. Индуизм, буддизм діндері
58. Конфуций іліміні негізгі аидалары
59. ытай кескіндемесі
60. ытай ркениетіні даму ерекшеліктері
61. Кне Жапония мдениетіні ерекшелік белгілері
62. Иран мдениеті. Зороастризм діні
63. Грек мдениетіні жалпы адамзатты белгілері
64. Кне грек философиясы
65. Кне грек мифологиясы
66. Рим мдениетіндегі империялы кезе
67. Рим мдениетіндегі республикалы кезе
68. Ортаасырлы мдениетті діни жне кркемдік канондары
69. Христиан діні
70. Иудазим діні
71. Ортаасырдаы романды, готты стильдер
72. Ислам дініні басты баыттары мен негізгі аидалары
73. ран - Шыысты орта асырдаы тарихи, деби ескерткіші
74. Араб философтары, лириктері
75. Кне орыс мдениеті
76. Ресей мдениеті
77. айта рлеу мдениетіні сипаты. Проторенессанс
78. айта рлеу дебиетіні ерекшелігі
79. айта рлеу мдениетіні алыптары (Леонардо да Винчи, Рафаэль, Микеланджело)
80. ХУП асырдаы Рационалды кезе
81. ХУШ асырдаы батысеуропалы аартушылы мдениет
82. Х1Х асырдаы Еуропадаы классикалы мдениет
83. “Барокко”, “рококоны” алыптасу алышарты мен ерекшелігі
84. Романтизмге тн сипаттар
85. Импрессионизмні негізгі тсінігі
86. Постмодерн мдениеті
87. ХХ1№. апаратты мдениетті мні
88. Реализмге тн сипаттар
89. Модернизмні негізгі баыттары
90. Классицизмге тн белгілер
91. Еуразиялы кеістіктегі номадтар мдениетіні негізгі белгілері
92. Трік ркениеті. Мифологиясы, жазуы
93. Са мдениеті, мифологиясы, нері
94. Анахарсис - скиф философы
95. Орта асырлы азастан мдениетіні алыптасу жне даму ерекшеліктері
96. Ж.Баласанны “тты білігіні” трік халытарыны рухани мдениетіндегі орны
97. Махмт ашари - дстрлі трік мдениетіні алашы зерттеушісі
98. “орыт ата” кітабы-мгі шпес мдени мра
99. аза хандыыны рылуы - лтты мдениетті алыптасуы
100. аза халыны салт-дстрлері, дет-рыптары, рміз-рсімдері
101. аза би-шешендері
102. аза халыны шежірелік дстрі
103. аза халыны материалды мдениеті. лтты таамдар, киімдер т.б.
104. азатарды мдениетіндегі киіз й бейнесі
105. Ресей империясы рамындаы аза мдениеті
106. Зарзаман мдениеті
107. Шоанны мдениеттанулы кзарасы
108. Абайды мдениеттанулы кзарасы
109. Ыбырайды мдениеттанулы кзарасы
110. азаты социалистік мдениеті. Мдени экспансия
111. Х1Х№. азатарды музыкалы, мдениеті (Аан сері, Жаяу Мса, рманазы т.б.)
112. ХХ№. 60-70ж.ж. аза мдениеті
113. аза халыны мдениетінде лтты мерекелер мен ойындарды орны
114. азастанны сахна нері
115. ХХ№. мдениетіндегі аза киносыны рлі
116. ІР-ны мемлекеттік рміздері
117. аза мдениетіндегі діни жйелер мен типтер
118. аза мдениетін батыстандыру ерекшеліктері
119. Сопылы мдени бадар - ожа Ахмет Иассауи
120. н-поэтикалы нерді азастанда дамуы
121. Маргиналды мдени тип
122. Мгрттік мдени тип
123. Архаикалы мдени тип
124. Дстрлік пен жаашылды мдениеттері
125. азаты лиро-эпосты жырлары
126. азаты батырлар жырлары
127. аза мдениетіні типологиясы, ерекшеліктері
128. азаты музыкалы неріні типологиясы
129. Ортаасырлы мсылманды леміндегі алымдар тобы (л-Фараби, Ибн-Сина, Ахмет Иассауи)
130. азатарды космологиялы тсініктері
131. .астеев - азастанны халы суретшісі
132. Дстрлі аза мдениетіні леуметтік-тектік типтері
133. азастан жеріндегі дстрлі шаруашылы-мдени типтер
134. азіргі оам мдениетіні басты ндылытары (азаматты оам)
135. азіргі оам мдениетіні басты ндылытары (нары)
Глоссарий
| № | ымы | Мазмны |
| Абай (Ибраим) нанбаев (1845-1904) | лы аын, философ, аартушы, композитор, Абайды философиялы-танымды кзарасы сопылы толы адам іліміне жаын. Абай діни идеологиядан бойын аула салып, діни философияа аса мн берген. | |
| Авангардизм, авангардшылды (франц.) | алыптасан аидалар мен дстрден, мір біралыптылыынан алшатай отырып, кркем мдениетті жаыртпа болан мдени аым. | |
| Авеста | Ежелгі Орталы Азияда, Иранда жне оан кршілес айматара ке таралан зорастризмні (улие Заратуштраны ілімі-б.з.д. 6 .). асиетті жазбалар жинаы. | |
| Автокоммуникация | зіндік арым-атынас. Ю.М. Лотманны семантикалы мденитанушы шеберінде арастырылан ым. | |
| Автохтонды мдениет (грек.- жергілікті) | Белгілі бір айматы е ежелгі халыны мдениеті, алашы пайда болан жерінен оныс аудармай, мдени біртектілікті сатай алан этномдениет. | |
| Аккультурация (лат.-білім, даму) | Белгілі бір халыты мдениеті жоары дамыан баса бір халыты мдениетін толы немесе жартылай абылдауы нтижесінде болатын мдени зара ыпал процесі. | |
| Аксиология (грек ) | ндылытарды табиаты, оларды леуметтік шындыта аталан лемні рылымы туралы философиялы ілім. | |
| Анарыс, Анахарсис (б.э. 6-7 .) | Тарихта «Скиф анахарсисі деген атымен белгілі са тайпасынан шыан лама. Шыан тегі-патша тымынан, анасы-элиндік. | |
| Андеграунд нері – (аылш.) | ХХ асырды екінші блігінде батысеуропалы жне орыс мдениетіндегі ресми нерге арсы оппазициялы озалыс. | |
| Анимизм (лат.- жан) | Затты дние былыстарыны жандылыын білдіретін термин. | |
| Антропоцентризм (грек –адам, орталы) | Дниені орталыына адамды оятын италиянды айта рлеуді концепциясы. | |
| Артефакт (лат.-жасанды істелген) | Табиилытан тыс олдан жасалан нрсе, мдениетті жемісі Адам ретінде тек денелік белгілері емес, сонымен бірге табалы, рміздік мазмны бар кез келген жасанды нрсе арастырыла алады. | |
| Аркетинг (грек-бастау, бейне) | Алашы лгі, тпнса. | |
| Аскеттік (грек-жаттыу, ерлік) | Саналы трде табии ызытардан, мір игіліктері мен лззаттытан зін рухани тару мен жоары маыналыты кздеп, адами немесе діни мраттара жету шін бас тартып, ткінші дние ндылытарын тркі ету. | |
| Ассимиляция (лат.-сасу, сісу, сіу) | лкен этникалы ортада саны кем жне саяси мдениеті мен леуметтік жадайы тмен халыты зіні лтты болмысынан айырылып, басым халы арасында сііп кетуі былысы. | |
| деп | оамдаы адамдар мінез-лына ойылатын этикалы талаптарды білдіретін ым | |
| дет, дт | оамдаы адамдар мінез-лына, трмыс-тіршілігіне ойылатын блжымас аидалара айналан моральды талаптар, жн-жосы, жол-жоралы | |
| Баласан Жсіп (1017 ж.-.ж. белгісіз) | араандар мемлекетінде мір срген лы тркі данасы, аын, «тты білік атты дидактикалы-этикалы поэманы авторы | |
| Барокко (итал.-біртрлі ажайып) | Асйектік мдениеті дамуына байланысты ХV-XVІІІ .. Еуропа нерінде алыптасан негізгі стильдік баыт | |
| Буддизм | Ежелгі ндістанда б.э.д. VІ-V .. пайда болан діни-философиялы ілім. Негізін салушы-Сиддхарта Гаутама Шакья –Муни, кматрийлер варнасына жататын ханзада буддаа айналан (тура ма. –кзі ашылан, тсінген) | |
| Баралы мдениет | ХХ асырда Батыс елдеріне тн мдени тип. Б.М. ымына азіргі ркениетті елдерді амтыан тмендегідей былыстар крініс тапты: асйектік мдениеттен оны баралы бітіміне ауысу, баралы апарат блатарыны жан-жаты дамуы | |
| Вандализм (лат.-таландаушылы) | Риммен атігездік сипатта соысан ежелгі германды вандал тайпаларыны атынан алан, мдени иратушылыты сипаттайтын ым | |
| Ведалар (санскр.-білім) | нді дебиетіні е кне (ІІ . Соы – б.э.д. І басы мыжылдытар) діни жне философиялы мралар | |
| Вестернизация (аыл.-батысты) | Батыс мдениеті лгілерін абылдау, баса мдениеттерді батыстандырылуы | |
| Генезис (грек-пайда болу, алыптасу) | Генетикалы-диахронды дістемеде дамушы блысты, нрсені, болмыс бітімдеріні бастапы кезеі, шыу тарихы, алыптасу сатылары | |
| Герменневтика (грек- тсіндіру нері) | Алашы мазмнында кнеліктен немесе кпмаыздылытан тсініксіз мтіндерді тсіндіру нері жне ілімі | |
| Готикалы стиль (итал.-готты, варварлы) | Еуропада ХІІ-ХVІ алыптасан діни сулет, мсін жне олданбалы нердегі кркем стиль. Г.с. шін ккке мтылу, шекейленген мнаралар, жебеге сас терезелер, крделі орнамент тн болды | |
| Гумандылы (лат.-адамды, адамгершілік) | Тла ретіндегі адамны, оны еркін даму жне з абілеттерін жзеге асыру ндылыын мойындау, адам игіліктерін оамды атынастарды баалауды лшемі ретінде абылдау | |
| Дао (ыт. жол) | ытай философиясыны е басты ымы. Бір зі бар абсолютке те, бкіл тірлікті негізгі, рбір бастаманы басы | |
| Дстр | леуметтік жне мдени ндылытарды за уаыт алыптасып, рпатан рпаа сабатасты арылы срыпталып келуін білдіретін жне мдениеттануа да кеінен олданылатын ым –термин | |
| Декаденс (франц.-тілу) | ХІХ асырды ІІ жартысы мен ХХ . Басындаы мірден тілу, келешектен мітсіздікке бой алдыру сарындары, дара тлаларды жекеленуі байаланын білдіретін, еуропа мдениетінде крініс тапан тоырау былысыны жалпы атауы | |
| Демонология (грек.-рух, дай ілім) | Злымды жасайтын жын-шайтан баса да кш туралы мифологиялы таным мен сенімні жиынты кешені, тменгі ілім | |
| Диалог (грек.- сйлесу, схбаттасу) | Мдениеттануда белгілі бір масат пен міндетті шешуде зара айшылыты кзарасы болса да соан атысушыларды байланысын, бірге жмыс істеуін айтады | |
| Дискурс (лат.-баяндау) | Сйлесу арылы берілетін ойды леуметтік астарына талдау беретін ым-термин | |
| Диссидент (лат.-келіспейтін) | Мойындамайтын, басаша ойлайтын адам | |
| Дуализм (лат.-екі жаты) | Материалды жне рухани мдениетті екі арама-арсы, біра негзгі мдени элементте бір-бірімен тыыз байланыста болады деп арастыратын ілім | |
| Дін (араб.-сенім, лат.- табыну, бірігу ) | Дниетаным не дниені абылдау, сондай-а Алланы (немесе бір жаратушыны барлыына сену негізіне сйкес зін-зі стау) | |
| Еуроорталыты | Философия мен мдениеттанудаы адамзат ркениеттілігіні басты ндылытары тек Батыс Еуропада алыптасты дейтін станым | |
| Заратустра-Заратуштра | Гректерде Зороастрдеген атпен белгілі. Ежелгі азиялы данышпандыты бірден-бір белгісі болды | |
| Импрессионизм (фр.-серлену) | нерде ХІХ . ІІ жартысы мен ХХ . Басында пайда болан баыт. кілдері – Э. Манс, О. Ленуар, Э. Дега т.б. | |
| Инновация (аыл.-жаалы) | Мдениеттануда этносты алашы даму кезеінде болмай, кейіннен пайда болан мдени былысты айындайтын ым | |
| Иррационализм (лат.-аыла онымсыз) | Табиат, мдениет былыстарын, адамгершілік бастауларын байататын методологиялы принцип, дістанушылы | |
| Ислам (араб.-баыныштылы) | лемдік ірі діндеріні бірі | |
| Иудаизм | Негізінен еврейлерді арасында ке тараан, е кне діндерді бірі | |
| Компаративтік (лат.-салыстырмалы) | Мдениеттануда салыстырмалы зерттеу арылы мдениеттегі жалпы жне дние былыстарды анытау | |
| Конвергенция (лат.-жаындасу, тйісу) | Этнографияда ртрлі халытарды мдениетінде оам дамуыны жалпы задарыны ыпалымен бір-бірінен туелсіз туан зара сас немесе бірыай мдени былыстарды білдіру шін олданылатын термин | |
| Конфуцийшылды | Діни-философиялы ілім б.э.д.-гі VІ -да ытайда пайда болан | |
| Космогония (грек.-дние, лем) | Дниені пайда болуы туралы кне таным дін мен мирте аыз боп айтылады жне оны лемнен сырт тран жаратан кшті иесі туралы айтылады | |
| Культ, ибадат (лат.- рметтеу) | Ерекше тылсым кшке сену баытында жасалатын имыл, дет-рып, салт-жоралар жиынтыы | |
| Маргиналды (лат.-шет, шекарадаы) | оамдаы ртрлі процесстерді нтижесінде пайда болатын, зге мдениет | |
| Мдениет | Адамдарды леуметтік болмысты сатау мен жаарту жніндегі ызметті жне осы ызметті жемістері мен нтижелері | |
| Менталитет, діл (лат.-жан рылымы) | лем картинасын жасайтын жне мдени дстр немесе ауымдастыты бірлігін ныайтатын жалпы рухани кіл-кй, наным-иланым, рух дадысы, ойды бірттас жиынтыы | |
| Мифология | а) ол адамзат мдениетіні барлы типтері мен бітімдеріні негізінде жатыр, адамны зін таныту туралы ралы б) миф теориясы | |
| ркениет (лат.-азаматты) | Тарих, антропология, мдениеттануда кеінен олданылатын ым. . ымы антикалы оамны жабайы ортадан сапалы ерекшелігіні анытакмасы ретінде сонау кне дуірде пайда болды | |
| Пантеон (грек.-барлы дайлар) | Антикалы діндердегі «барлы дайларды храмы | |
| Петроглифтер | Жартастара ашалып салынан суреттер | |
| Пиктограмма | Белгілі бір тілге туелсіз апарат бере алатын крделі суреттер немесе суреттер тізбегінен тратын е кне жазу трі | |
| Политеизм | Кп дайшылды, птшылды, кптеген дайлара табыну | |
| Православия | Христиан дініні бір тармаы. Шыыс Еуропа жне Таяу шыыста таралан | |
| Протестантизм | Христиан дініні баыты. П-ні негізгі идеясы рбір діндр адам дай мен тікелей схбаттасуа, уаыздар айтуа, діни парыздарды атаруа ылы деп білуде | |
| Ренессанс, айта рлеу | Батыс еуропа мдениетіні даму кезеі (ХІV .-ХVІ). Антикалы идеалдар мен ндылытарды жаырту жне ортаасырлы мрадан арылу ретінде алыптасты | |
| Риторика (грек.-шешендік нері) | Дстрлі ымда риторика деп шешендік нерді, сзбен сендіру нерін айтады | |
| Рококо | Тастар мен абыршатардан жасалан рнек | |
| Романды стиль | Х-ХІІ . Батыс Еуропалы нердегі стильдік баыт | |
| Сансара (санскр.-айналып оралу) | нді философиясы мен дінні негізгі концепцияларыны бірі. Сансараны мгілік айта айналып келіп отыру идеясын жеткізетін ым деуге болады | |
| Санскрит | Кне нділерді деби тілі | |
| Семиотика | Белгілер жйесіні (табии тілді, жасанды тілді, ртрлі белгілік коммуникация мен адамдар жне жануарлар лемінде алыптасан сигналды жйелерді, компьютерлік бадарламаларды, т.б.) асиеттерін зерттейтін философиялы ылыми баыт | |
| Сублимация (лат.-ккке ктеру, биіктету, жоары ою) | Мдениеттануа психологиядан З. Фрейд ебектеріні ыпалыны нтижесінде енген термин | |
| Сциентизм (лат.- ылым-білім) | Мдениет жйесіндегі ылымны рлін абсоюттен асыра мадатап крсету | |
| Табу | Алашы ауымды рылыс мдениетімен тыыз байланысты діни негіздегі зілді-кесілді тыйым салуды талап ететін ым | |
| Талмуд (кне еврей. –кітап) | Иудейлер дініндегі киелі кітап | |
| Талнон (лат.-айтару, ш алу) | андас туыстар арсындаы арым-атынасты реттеуші алашы ауымды оамда алыптасан салт-дстр | |
| Теогония | дайларды пайда болуы | |
| Теология | дай туралы діни ілім | |
| Типология (грек.-лгі, пішін, ілім) | Мдениеттануда мдениет объектілерін жіктеу жне жалпы модельге арай біріктіру жатыр | |
| Тотем | Белгілі бір тайпаны немесе этникалы топты шыан тегі | |
| Унанишадтар | Ведалдарды тртінші жне соы блігі. Унанидтерді барлы саны-108. Унанидтер санксрит тілінде жазылан | |
| Фетишизм | Алашы ауымды рылыс мдениетінде тн жансыз заттара асиетті деп табыну | |
| Ян мен Инь | Дстрлі ытай мифологиясыны м филсофиясыны басты космологиялы тсініктері | |
| Эзотеризм (аыл.-жмба, белгілі адамдара ана аны жасырын сыр) | стаздан тадаулы шкіртке ауызба ауыз таратылатын ілім |
| І.Жансгіров атындаы Жетісу мемлекеттік университеті | СМЖ ЖМУ Е/ОК.09-2012 1 басылым | |||
| САПА МЕНЕДЖМЕНТ ЖЙЕСІ | |||||
| Пнні оу-дістемелік амтамасыздандыруларыны картасы | Ф.4.09-47 | ||||
| 01.09.2012 ж. |
Пнні оу-дістемелік амтамасыздандыруларыны картасы
Мдениеттану
(пні атауы)
Кафедра философия жне саясаттану
Тьютор К.Н.Аликенова
Маманды барлы
Кредит саны: 3
Пн циклі тадаулы
Студенттер саны
| дебиет трі | № | Шифр | дебиет атауы | Бар болуы | Ескерту |
| Кітапханада жне кафедрада % | |||||
| Негізгі | Ч111Я73 F12 | Мдениеттану: Жоары оу орындары мен колледж студенттеріне арналан оулы / Т. абитов, М. Мтліпов, А. лсариева. - Алматы: Раритет, 2006. | Кітапханада | Баспадан | |
| Ч111. 0Я73 F12 | Мдениеттану негіздері: Оулы / Т. абитов, М. Мтліпов, А. лсариева. - Алматы: Днекер, 2000. | Кітапханада | |||
| Ч111. Я73 З28 | Затов . Мдениеттану: Оу ралы / . Алматы : аза университеті, 2005 | Кітапханада | |||
| Ч111. Я73 35 | анаатова А.М. Мдениеттану негіздері: Оу ралы. - Алматы: азМЗА, 2001 | Кітапханада | |||
| Ч111. Я73 А 12 | Фи лософия жне мдениеттану Оулы / Алтаев Ж.А.,асабек А.К., т.б Астана: , 2006. | Кітапханада | |||
| осымша | Ч111.1 52 | лемдік мдениеттану ой-санасы. Он томды. 1-том: ХХ асыр мдениетіні антропологиясы / раст. Е. Исмаилов, т.б. - Алматы: Жазушы, 2005. | Кітапханада | ||
| Ч111.1 52 | лемдік мдениеттану ой-санасы. Он томды. 2-том: Мифология : ылымы мен рміздері Алматы: Жазушы, 2005. - 568 бет. | Кітапханада | |||
| Ч111.1 52 | лемдік мдениеттану ой-санасы. Он томды. 4-том: Мдениет жне ориентализм / раст. раст. . Наурызбаев, т.б. - Алматы: Жазушы, 2005. - 568 бет | Кітапханада | |||
| Ч111.1 52 | лемдік мдениеттану ой-санасы. Он томды. 10-том: азастанны азіргі заманы мдениеттану парадигмалары / раст.М.уезов, т.б. - Алматы: Жазушы, 2006 | Кітапханада | |||
| Ч111.1 52 | лемдік мдениеттану ой-санасы. Он томды. 6-том: Тіл мен мдениет / раст. .Б. Наурызбаева ,. - Алматы: Жазушы, 2005. | Кітапханада | |||
| Ч111.1 52 | лемдік мдениеттану ой-санасы. Он томды. 8-том: Постмодернизм жне мдениет / раст. уезхан одар. - Алматы: Жазушы, 2006. | Кітапханада | |||
| Ч111.1 52 | лемдік мдениеттану ой-санасы. Он томды. 10-том: азастанны азіргі заманы мдениеттану парадигмалары / раст. М.уезов , т.б. - Алматы: Жазушы, 2006. - 496 бет. | Кітапханада | |||
| азастан тарихы, 5 томды. 3 том. А., 2001. | Кітапханада | ||||
| Ч111 я73 Т 41 | Ткенов .С.Мдениеттану негізде-рі:Оу ралы\ Алматы: Дайк-Пресс,2001 | Кітапханада | |||
| Ч 111я723 Н 15 | Наымлы Шахман.Мдениеттану: Оулы .-Астана: Фолиант,2007 | Кітапханада | |||
| Ч111 я2 77 | раллы А.аза дстрлі мденитетіні анытамалыы.Алматы:Сздік- Словарь,1998 | Кітапханада | |||
| Ч111 я2 м35 | Мдени-философиялы энциклопедиялы сздік \ раст. Т.абитов.,А.лсариева жне т.б.-Алматы:Раритет, 2004. | Кітапханада | |||
| Ч 111 я 2 77 | аза дстрлі мдениетіні энциклопедиялы сздігі: раст. раллы А. - Алматы : Сздік 1998. | Кітапханада | |||
| Жсіп Баласан. тты білік. А., 1981. | Кітапханада | ||||
| ожа Ахмет Иасауи. Диуани Хикмет.Тегеран.,2000 | Кітапханада | ||||
| Винничук Л. Люди, нравы и обычаи Древней Греции и Рима. – М.: Высшая школа, 1988; | Кітапханада | ||||
| Кун Н.А. Ежелгі Греция мифтері мен аыздары. | |||||
| Марлан . Ежелгі мдениет кулері. А., 1966. | Кітапханада | ||||
| Б.Мекішев.лемні жеті кереметі. А.,1992. | Кітапханада | ||||
| Ривкин Б. нерді ышам тарихы. А., 1988. | Кітапханада | ||||
| лікенова К.Н. Мдениет философиясындаы дстршілдік,Талдыоран,2008 | Кітапханада | ||||
| оыратбаев . жне оыратбаева Т. Кне мдениет жазбалары. | Кітапханада | ||||
| Нуржанов Б.Г. Культурология. Курс лекций. Алматы, 1994. | Кітапханада | ||||
| Р.Бердібаев аза фольклорыны тарихилыы.,Алматы,1993 | Кітапханада | ||||
| Т.Бурбаев.лт менталитеті.Астана:”Елорда”, 2001 | Кітапханада | ||||
| Аликенова К.Н. Вестернизация жне аза мдени феномені., Талдыоран. 2014 ж. | Кітапханада | ||||
| Электронды | Мдениеттану: Жоары оу орындары мен колледж студенттеріне арналан оулы / Т. абитов, М. Мтліпов, А. лсариева. - Алматы: Раритет, 2006. | Кітапханада |
ДРІСТЕР КЕШЕНІ
1. ТаырыпКіріспе. Мдениетті теориясы. Мдениеттану пні, масаты жне ызметтері
Жоспар:
1. Мдениеттілік пен ркениеттілік
2. Адам жне мдениет
4. Шыыс пен Батыс: мдениеттер схбаты
Мдениеттану пні ХІХ асырды ортасында бтыста алыптасты. Негізін салушы болып американ аптропологы Лесли Уайт болып есепетелінеді.
Мдениеттануды міндеттеріні орындалуына орта нтижесі- оамдаы мдениетті рлі деп атайды.
Мдениетті негізгі міндетеріне мыналарды жатызуа болады:
- кндіктірушілік
- ндылыты-нормативтік
- леуметтендіргіш
- йымды-реттегіш
- ізгілікті
- коммуникативті-апаратты
Кндіктірушілік міндет тетіктер, ралдар, дістер, тртіптер зірлеуге байланысты, оларды кмегімен адамны табиат пен леуметтік ортаа кндігуі жеілдейді, барынша тиімді бола тседі.
леметтендіргіш міндеті адамны алдына оны оамны толыанды мшесіне айналуына ажетті білім мен дадыларды игеру масатын ояды. Ол оршаан ортаа сйкес рекет етуге, зіні мір салтын дербес алыптастыруа, леуметтік мдени орта жадайыны дайы згеріп отыратын ахуалына бейімделіп ана оймай, з мтажына арай оан сер ете білуге тиіс.
ндылыты-нормативтік міндет нормаларды, ндылытарды, дстр мен деп-грыпты, мдени лгіні саталуы мен берілуін амсыздандырумен байланысты. Оларды кмегімен адамны, топты, оамны зін-зі тануы іске асады. Жеке ндылытыа бейімделу, егер ізгіліктік мазмн оны баалау лшемі ретінде берілсе, адамны мдени дегейін крсетеді.
Мдениетті йымды-реттеушілік міндеті оамны немесе оны бір блігіні мір сруіні амсыздандырылуы масатында оамны, топты, жікті тедігін стауа баытталан.
Мдениетті йымды элементтеріне бірлестікті мына лгілерін жатызуа болады: биолеуметтік, леуметтік, леуметтік саяси. йымды реттеушілік міндет сол мдениетті барлы субъектілеріне тендестірілген талаптарды зірлеуге байланысты.
Бл міндет моральды, діни, ыты ндылытар мен нормаларды кмегімен іске асады.
Коммуникативтік-апаратты міндет крделі жне сан ырлы. Кез-келген ызметті табысы мдениетті гносеологиялы уатын, апаратты байлыын райтын білімні, аылды, дадыны жиынтыынан тратын барлы апаратты сапасына, сйкестігіне байланысты. Мдениетті осы міндетін іске асыратын маызды рал - тіл. Мдениетте апаратты алмасуы белгі, бейне, символ арылы іске асады. Оларды пайдаланылуы мдениет пен адамды ажыратуы немесе біріктіруі ммкін. Мдениетті маызды міндеттеріні бірі - ізгіліктік болып табылады. Адамдар ерте заманнан-а мдениетті басты міндетін адамзатты рухани жетілдіру деп тусінді. Мдениет жеке адамды дамытуа, оны рухани суі мен еркіндік дегейін амсыздандыруа тиіс. ытайда мдениетті “Жэнь” - адамгершілік тсінігімен маыналас деп арастырады. азіргі уаытта оны е дл мні А.Швейцарды мына сзімен беруге болады. “Бірде-бір адам зат ретінде жадайа орай рбандыа шалынуа тиіс емес жне осы этикалы за адамны зінен оны мдениетіні басты принципі - мірді кез-келген нысаны алдында имандылыты сатауды талап етеді”.
Кілт сздер: ізгілік, ндылы, адамгершілік.