Петрография.Тау кен орындарыны негізгі теориялы генезисі,нерксіп тау кен орындары

Петрография - тау жыныстары туралы ылым. «Петра» грекше жартас, тас, бдан «петрография» - тастарды сипаттамасы деген маына береді.

Жер абыршаы тау жыныс деп аталатын р трлi минералды агрегаттардан осан. Тау жыныстары (мрмр ) бiр минералды немесе (гранит ) полиминерлiк бола алады. рбiр тау-кен жыныстарымен минералды рам аз-кем бiрдей. Табии, химия рамы оны оны минералдарынан тратынын туелдi болады.

Тау жынысы натылы геологиялы шарттарда растырады. Бл шарттар оны жатуын форманы, сипат жне райтын оны (рылымды ) минералдарыны араатынастарында ыпал етедi.

рбiр тау жынысы физикалы асиеттерге арналан сонымен бiрге баса жыныстардан айырмашылыы болады: тс, меншiктi салматар, механикалы берiктiк, балыышты жне таы басалар.

Сайып келгенде, тау жынысы - бл физикалы з ствамиыны натылы рылыс айырмашылыы болатын сандай жне сапалы траты минералды Рена зелерi жне бiлiмнi геологиялы шарттарымен агрегат аз-кем.

Барлы тау жыныстарыны беттерiнше тегiне ш лкен топтара блiнедi: - 1 ) магмалы, - процесстерге атысты магмалы ызметтерi, 2 ) тнба, Тическийлер жне тнба жыныстарды магмасы растыратын рнектеудi нтижесiнде,- деп сабатас экзогендi процесстерiмен, жне 3 ) метаморфиче ские.

Тау жыныстарыны жан-жаты зерттеуiмен жне петрография ылыммен шылданады. Ол р трлi жыныстарды арасындаы жату, араатынасты ческий шарттары тау жыныстарыны минералды жне химия рамы, оларды рылыс, тегi, геологтер йренедi, сонымен бiрге уаыт ткенде тау жыныстарыны згерiсi. Петрография туралы оуын негiзделедi кмбе маызды геологиялы дисцип линдар бiр болып табылады.

Петрологиямен литологиямен магматиче ских жне метаморфиялы жыныстарды негiзiнен тек шылданатын ылымдарды дл азiр тсiнедi - шккен тау жыныстары туралы ылымды. Техникалы петрорафия жнінде тсінік.

Техникалы петрографияжалпы петрографияны жаа бір саласы болып табылады, ол жасанды техникалы тас жыныстары туралы ілім.

Техникалы силикат нiмдерiне мыналарды жатызуа болады: керамикалы бйымдар, цементтер, ота тзімді жне трпілі(абразивные) материалдар, йнектер жне т.б. р трлі кйінділер(шлаки). Бл нiмдер нерксiпте жне рылыста маызды орын алады. Техникалы петрографияны дамуына едуір лес осан Д.С. Белянкин, Н.А. Тропова, В.В. Лапин жне де Г.В.Ивановты ебектері, жне таыда баса кптеген баылаулар.

Кп жадайда табии тау жыныстары мен техникалы тас жыныстары бір-біріне сас болады. Бл алдымен оларды тзілу процесстерiнi састыынан. Шамот, фарфор, динас жне цементтiк клинкер, метаморфиялы жыныстар сияты шамамен бір алыпты жаадйда тзіледі; домен кйінділері(шлаки) – аып жатан магмалы жыныстар секілді; бетон зіні тзілу дiсi бойынша цементтелген табии конгломераттара сайды жне т.б.

Техникалы нiмдер химия рамы бойынша кп жадайда силикатты болып келеді жне, оларды сіресе тау жыныстарымен састырады. Оларды рамына Si0₂, A1₂0₃ жне Fe₂0₃, FeO, MgO мен CaO, Na₂0, K₂0 жне де басада тотытар(окислы) кіреді. Техникалы тас жыныстарыны ерекшеліктері: 1) немі дерлік оларды рамында суды болмауы, 2) табии дене шін р трлі химиялы элементтерді тіркестері(сочетание). Мысала алып араса шамот Si0₂ мен А1₂0₃, ал басада тотытарды рамы те аз; домен кйінділері СаО, А1₂0₃ жне Si0₂ тратын тау жыныстарында те сирек кездесетін те крделі нім. Химиялы рамыны барлы ерекшелiктерi оларды минералогиясында з крнісін табады. Бір жаынан, техникалы німдер рамына табии тзілуіне тн минералдар кірсе (кварц, диопсид, шпинель, оливин жне т.б.), екінші жаынан оларды рамына табии тау жыныстарынды кездеспейтін бірнеше жасанды минералдар кіреді(алит, белит, мул­лит жне т.б.).

Жасанды материалдарды минералогиялы рамыны белгiлi зiндiк ерекшелiгi, оларды баса кдімгі табии тау жыныстарыны тзілуіндегі температурадан айрыша жоары температурада минаралдарыны тзлуі.

Силикат технологиясыны ерекше бір блігі петрургия- айсы бір базальт осындалары жне тау жыныстарымен айта балыту. Нтижиесінде жасартылан механикалы жне термикалы асиеттерге ие, керекті алыптаы(форма) тасймалы бйымдар алынады.

Алуан трлі техникалы силикат німдерін ндіру жне пайдалануда е маыздысы оларды рамы мен рылысын жне асиетін баылау дісі болып табылады.