Ораныс, оамды тртіп пен ауіпсіздік, соттар мен прокуратураа арналан бюджет шыыстарын алыптастыру

«ораныс» функционалды тобы бойынша шыындар рамы мен рылымы. Тотенше жадайлара байланысты йымдастыру жмыстары бойынша жнс скери ажеттіліктері шін бюджет шыыстарын алыптастыру, осы масата бюджеттен блінген аржыны жоспарлау жэне жмсалуын баылау

азастан Республикасыны оранысы мемлекетті маызды бір функциясы болып табылады жне ол оранысты баыты бар скери доктринаа сйкес рылады. ораныс маында елді егеменді туелсіздігін, ауматы ттастыын жне шекараны орауа дайындыты амтамасыз етуге баьтталан саясаты болып, скери, экономикалы жоне леуметті-ыты мемлекеттік шаралар жйесі есептеледі.

Мемлекеттін оранысты функцияларын амтамасыз етуге арналан бюджет шыыстыры «ораныс» атты функционалды тоиа жиналады. Бл топа «скери мгаж» жне «Ттенше жадайлар жніндегі жмыстарды йымдастыру» атты екі кіші функциялар кіреді. Осы шыыстар бойы бюджеттік бадарламаларды кімшіліктері болып Р ораныс министрлігі, Ттенше жагдайлар жніндегі агенттік жне Республикалык гвардия табылады.

ораныса арналан шыыстарды алыптастыру скери кауіпсіздікті амтамасыз етуге ажетті кжаттарды жалпы клемін анытаудан басталады. Республиканы арулы кштерін кепілдемелік багдарламалы-масатты аржыландыру елді жалпы ішкі німінін бір пайызынан кем болмайды жне секвестрлеуге жатпайды.

арулы Кштерді стауа арналан шыыстар крамында кралдар келесілерде арастырылан:

• скери ызметкерлерге ашалай сыйлыкаы тлеуге;

• штаттаы ызметкерлер мен жмысшылара едбекаы тлеуге;

• азы-тлікпен амтамасыз етуге немесе оны орнына ашалай темаы толеуге;

• дние-млікті тлеуге;

• ариайы жаармайды сатау мен тлеуге;

• скери арулар, техника жне млікті дайындау мен жндеуге;

• тасмалды жне баса да шыындарды теуге.

Ттенше жадайлар жніндегі жмыстарды йымдастыруа арналан шыындар маында сол жадайларды алдын ала са-тандыру мен жою жніндегі іс-рекеті амтамасыз ету, мемлекеттік материалды резерв жйесін басару, тотенше жадайлардан орау объектілерін ру мен жндеу, рт ауіпсіздігі бойынша шаралар жргізу, сонымен оса осы саланы мамандарын дайындау тсіиіледі.

Бюджет кодексінде тотенше жадайлар жніндегі жмыстарды йымдастыруа арналан республикалы бюджет шыыстарыны келесі баыттары аныталан:

• табиатты жне техногенды сипаттаы ттенше жадайлар аумаындаы іс-рекеті йымдастыру;

• басты немесе аймааралы ттенше жадайларды алдын ала сатандыру мен жою;

• ксіби ктарушы йымдар мен ызметтерді іс-рекетін йымдастыру жне камтамасыз сту;

• мемлекеттік рте арсы ызметтердін іс-рекетін амтамасыз ету;

• азаматтык ораныс жйені йындастыру.

Жергілікті бюджеттерді шыыстар блімінде де осы баыт-тара сйкес жмсалатын аражаттар арастырылан. Бюджет кралдары аркылы аражаттандыру тетенше жадайларды алдын ала сактандыру мен жою аумаындаы укілетті органны іс-рекетін амтамасыз ету бойынша жргізіледі.

ораныс жне ттенше жадайлар женіндегі жмыстарды йымдастыруа арналан бюджет ралдарын пайдалануды жне есептемелерді длелдігі мен бекітілген нормалара сйкестігін баылауды сырты жне ішкі мемлекеттік баылаушы органдар іске асырады.

«оамды тэртіп жне ауіпсіздік» атты функционалды топ бойынша бюджет шыгыстарын алынтастыру. Мемлекетті кукы орау, ы жне сот іс-рекетін амтамасыз ету жніндегі бюджет шыыстарын аржыландыру

Мемлекетті ккык орау, кы жне сот іс-рекеті маында еріксіз кендіру шараларын олдану ыберілген жне мемлекет пен коамны меншігі мен мдделерін, азаматтарды мірін, мен-шігін, ытары мен азаттыын орауа талап стілген мемлекеттік билік органдар жйесікарастырылады.

Бюджет кодексінде осы аума бойынша республикалы бюджет шыыстарыны келесі баыттары карастырылан:

• республика аумаында коамды тртіп орау мен оамды ауіпсіздікті амтамасыз ету;

• паспорттык жне визалык жмысты іске асыру;

• клік ралдары мен оларды жргізу ытарын іске асыру;

• мемлекеттік объектілерді орау, ылмыскерлерді стау, амауа алынандар мен сотталандарды конвойлау;

• оперативті-іздестіру жне тергеушілік іс-рекет;

• экономикалы жне аржылы салалардаы ы орау іс-рекеті;

• ділет саласындаы іс-рекет;

• мемлекет пен азаматтарды мдделерін кыкты орау;

• задылы пен кык тртібін амтамасыз ету;

• мемлекеттік ы статистикасы мен арнайы есептер;

• сот сараптамасыны іс-рекеті;

• сот жйесіні ызметі;

• баса да баыттар.

Жергілікті бюджеттерді шыыстар блімінде тиісті ауматар бойынша оамды тртіп пен оамдык ауіпсіздікті амтамасыз ету мен баса да баыттара шыыстар арастырылан.

Мемлекеттіц кы орау, ккы жне сот іс-рекетін амтамасыз ету жніндегі бюджет шыыстары бюджеттік жіктеуге сйкес функционалды топ, оны ішінде ішкі функциялар арылы аржыландырылады. азастан Республикасыны Ішкі істер министрлігі ы орау іс-рекеті амтамасыз етуге арналан шыыстарды крсететін бюджеттік бадарламаны кімшісі болады. ыты іс-рекеті амтамасыз етуге арналан бюджет шыыстарын аржыландыруды іске асыратын бюджеттік бадарламаны кімшісі болып Р ділет министрлігі, ал сот іс-рекеті болын Р Жоары соты табылады.

Мемлекеттік карулы рылымдар мен сот жйесін реформалау жоне скери реформаны негізгі баыттары

азастан Республикасыны арулы Кштерін реформалау жне скери-экономикалы амтамасыз етуді негізгі баыттары елді скери доктринасында аныталан жне де ол ораныса ажетті шыыстарды жоспарлауды негізі болып табылады. Бл доктринада скери техника мен аруларды санын ощайландыру негізінде арулы Кштерді материалдытехникалы базасын жасарту жне келешекте оны ксіби скерге ауыстыру карастырылан. Ал мндай скерді негізінде оны келісімдік жйе аркылы алыптастыру мен толытырма жатыр. скерді келісімдік жйе арылы толытыруа ауысу осымша бюджет ралдарын ажет етеді.

Елді ы орау жйесіні рі арай дамуы мемлекет, оам жне азаматгы ажетті мдделерін орауын амтамасыз етуге баытталан. Сондай-а, сот жйесіні де рі арай реформалау бойынша шараларды іске асыру жргізіліп жатыр. Барлы ы корау крылымдарды реформалау баыттарыны бірі болып экономика саласындаы жемкорлыпен кресу жне елдін экономикалы ауіпсіздігін амтамасыз ету табылады.

Тжырымдама

Мемлекеттік шыыстар масатты белгілеулер бойынша ата іске асыруа тиіс, яни бюджетте арастырылан баьптар бойынша. ралдарды айтып оралмас принципі негізінде леуметгік саланы аржыландыруда пайдаланады. Ал, егерде экономиканы дамуын аржыландыру кралдары жнінде айтса, онда нтижелік инвести-циялау орын алады, яни бл арада блінген бюджетгік ралдарды айтару принцшіі рекетте болады. нем режимін сактау принци-пі - ол з алды бюджет шыыстарын тмендетуді формалары мен дістеріні жйесі. Бл жйе бюджет ресурстарын нтижелі жне тиімді пайдалануды іске асыруа ммкіншілік береді.

Таырып бойынша теориялы білімді баылау жне зін-зі тексеруге арналан сратар:

1. Бюджет шыыстарыны экономикалы мазмны неде?

2.Республикалы бюджеттік шыыстары андай баыттар бойынша алыпасады?

3. Жалпы сипаттаы мемлекеттік ызметтерге арналан шыыстар рылымынын

андай масаттары бар?

4. Бюджет кодексінде тотенше жадайлар жніндегі жмыстарды йымдастыруа арналан республикалы бюджет шыыстарыны андай баыттары аныталан?

дебиеттер тізімі:

1. Государственный финансовый контроль в Республике Казахстан.: Сб. норм.- правовых актов. –Астана: Фолиант,2014.- 132 с.

2.Действующие неправительственные и межгосударственные Конвенции и Соглашения об избежании двойного налогообложения: На 1 января 2013 года.- Алматы: Каржы-каражат, 2013.- 96 с.

3.Дунаев В.М. Налоговый терминологический русско-казахский словарь-справочник.- Алматы: Познание, 2013.- 428 с.

4.Дуканич Л.В. Налоги и налогообложение: Учебное пособие.- Ростов-на-Дону: Феникс, 2012.- 416 с.

5.Ержанов С. Налогообложение юридических лиц в Казахстане (примеры, ситуации, бухгалтерские проводки по налоговым платежам): По налоговому законодательству, действующему на 01.07.2014 г.- 163 с.

6.Законы Республики Казахстан: О налогах и других обязательных платежах в бюджет от 24.04.2014 г. № 2235 с изм. и доп. от 23.01.01 г. № 147-II; О государственном контроле при применении тансфертных цен от 05.01.01 г. № 136-II; Краткие комментарии к ЗРК.- Алматы: Lem, 2013.- 207 с.

7.Идрисова Э.К. Налоговое регулиро-вание предпринимательской деятель-ности в сфере малого и среднего биз-неса.- Алматы, 2013.- 136 с.

8.Исмагулова А.У. Налоговое планирование. Учеб. прогр.- Астана: Ун-т «Туран-Астана», 12 с.

9.Исмагулова А.У. Налоговое планирование. Учеб. прогр.- Астана: Ун-т «Туран-Астана», 12 с.