ТАЫРЫП-7. АРНАУЛЫ ЖЕДЕЛ ІЗДЕСТІРУ ШАРАЛАРЫ

Жоспары:

1.Арнаулы жедел- іздестіру арнаулы шараларыны тсінігі

2.Жедел іздестіру арнаулы шараларын жргізу негіздері

Негізгі ымдар: арнаулы жедел іздестіру шаралары, трын йге ол спау, азаматтарды жеке мірі, цензура.

1.Арнаулы жедел іздестіру шаралары дегеніміз- оны жргізу белгілі бір жадайларда кейбір азаматтарды азастан Республикасы Конституциясы белгілеген ытарына ол сылып, ысым жасалуын крсетеді.

Бл жерде азаматтарды жеке мірі,пиялылыы.трын йге ол спау, хат-хабар, телефон арылы сйлесу, пошта, телеграф жне зге де хабарлара ол спау ытарына нсан келтіріледі.

Шет ел азаматтары мен азаматтыы жо азаматтар азастан аумаында,осы ел азаматтарыны ытары мен бостандытарын пайдаланатындытан,жедел іздестіру ызметіні арнаулы шаралары оларды да ытар ымен бостандытарына серін тигізеді.

Осыан арамастан Р Конституциясыны 12 бабыны 5-тармаында былай деп крсетілген: Адамны жне азаматты з кытары мен бостандытарын жзеге асыруы, баса адмдарды ытары мен бостандытарын бзбауа, Конституциялы рлыс пен оамды имандылыа нсан келтірмеуі тиіс екені атап крсетілген. Ал Конституцияны 18-бабыны 2-тармаында, азаматтарды Конституциялы ытарын шектеуге зада тікелей белгіленген реттер мен тртіп бойынша ана жол берілетіні айтылан.

Конституцияны 25-бабыны 1-тармаы бойынша, трын йге басыа кіруге, оны тексеруге жне тінтуге замен белгіленген реттерде жне тртіпте жол берілетіндігі крсетілген.

Осы жоарыда крсетілгендерді негізінде Жедел іздестіру ызметін іске асыруа ы берілген органдар, ол туралы заны 11-бабы 3- тармаына сйкес мынандай арнаулы жедел іздестіру шараларын жргізеді:

1. Сотталандарды хат-хабарын цензуралау. Оны масаты жазаны теу орнындаы сотталандар пошта, хат-хабар, телефон байланыстарын пайдалану арылы ыа арсы іс-рекеттер жасауды алдын алады, сол арылы ы бзушылы трлерімен креседі.
Жазасын теушілер ол туралы ескертіледі. Ал пошта хабарлары ашы трде оу немесе баса тексеру ралдарын пайдалану арылы іске асырылады. Хат-хабарлар жнелту шін ашы, желімденбеген кйде абылданады, ал келіп тскендер міндетті трде ашылып, тексеріліп беріледі. Бл іс-рекеттерді арнаулы блінген Жедел іздестіру ызметкері жзеге асырады. Осы іс рекеттер арылы Жедел іздестіру ызметіне атысты мліметтер алуа ммкіндік туады.

Пошта хат-хабарында, пошта арылы жіберілуге болмайтын мн-жайлар аныталса,кесіп алып тастау неесе шіру арылы жойылады,ал ажет болан жадайда хат-хабар тркіленеді.

Бл жедел іздестіру шарасы сотталушы жазасын теп жатан кезде жне уаытша апаста стау кезінде іске асырылады. Тар апаста стау кезінде тексеруді тергеуші немесе анытаушы іске асырады.

2.Пошта жнелтімдерін баылау. Бны мазмны белгілі бір уаыт аралыында жеке тла немесе зады тлаларды хат-хабарына баылау жргізу болып табылады. Баылау кірген немесе шыан хат-хабарлар жнінде орын алады.

Хат-хабар сталып, онда ыа арсы іс-рекеттер бар жоы тексеріледі, одан кейін з мекн жайы бойынша баратын жеріне жіберіледі. ажет деп табыланда хат-хабар тркіленеді жне жедел іздестіру материалына тігіледі,егер ылмысты іске байланысты болса ылмысты іс жргізу ыына сйкес алынып ылмысты іске тігіледі.

3.Байланысты пошта, телеграф арналарында сырты белгілері бойынша жедел іздеулер. Бл шара хат-хабарды ыа арсы іс-рекетке пайдаланылып жргенін анытау масатында атарылады. Хат-хабар жалпы емес, белгілі бір хат-хабар тексеріледі. Хат-хабар ашылмай сырты трі пошымы бойынша тексеріліп,ай мемелекеттен немесе мекен-жайдан шыаны жне кімге арналаны аныталады. Бл жолменашып, тыылып жрген ылмыскерлер жнінде іздеу шаралары іске асырылады. ажет деп табылан кезде,пошта ашылуа, тркіленуге жатады. Бл іс-рекет жасырын трде іске асады.

4.Телефон жне зге сйлесулерді тыдау. Бл жедел іздестіру ызметі обьектісіні іс-рекетін баылауа арналан шара. Мысалы: оны жоспары, ала ойан масаты,ылмысты байланысы, мекен жайы т.б. Бл іс-рекет те жасырын трде белгілі бір обьектіге байланысты жргізіледі.

5.Бейне-аудио техникаларды немесе зге де арнаулы техникалы ралдарды пайдалана отырып, сздерді жасырын тыдау, жазып алу,мліметтер жинау. Бл да жоарыдаы масатпен іске асырылады.

6.Байланысты техникалы арналарынан, компьютер жйелерінен жне зге техникалы ралдардан хабарламалар алып тастау.