Йінді трде еріту технологиясы.

йінді трде еріту техникасы рамына:

1- ала дайындау; 2- кен дайындау жне ймені жасау; 3- алтынды еріту; 4- Аu ерітіндіден блу; 5- алтынды німді (цементті тнба, катодты Аu, гидратты Аu) ерітіп, Доре орытпасын алу кіреді.

Аu йінді трде еріту процесіні схемасы 10-суретте келтірілген.

Ала дайындау.

йінді трде еріту шін ала келесі талаптара сай болуы керек:

1- ерітінді ткізбейтін.

2- німді ерітінді жинау шін клбеу (1-5⁰) болуы керек.

Аланы ш трі олданылады:

1)асфальтты абатпен, алыдыы 100-300 мм. Кей жадайда асфальт арасына резина немесе пластикалы тсем салады;

2) тыыздалан саз абатты, алыдыы 130-460 мм (стінен м абатын, оны стіне графит немесе сатылан щебен тселінеді).

3) жа пластикалы абатты (полиэтилен, полихлорвинил), алыдыы 1,5-2,0 мм стіне тыыздалан саз, оны стіне жуылан м жне гравий (0,6-0,9 м) тселінеді.

Алтын байыту фабрикаларыны алдытарымен бентонит, жне су ткізбейтін бетон (алыдыы 100 мм) оспасы да олданылады.

Су ткізбейтін дайын алаа пластикалы тесігі бар трубалар (орнатылады) салынады жне гравий немесе щебенмен жабылады. Негізі ретінде жоары тыыздыты полиэтилен, алыдыы 6,0 мм немесе 0,2 м алыдыты бетон плиталар олданылады, оларды битуммен жабады. стіне м абаты тселінеді, кейде арасына дрель трубалары салынады. Аладарды негізі ретінде гравий немесе щебен (алыдыы 100-450 мм) тселінеді. Ол абат су ткізбейтін ала негізін автосамосвал немесе портальды краннан тскен кен кесектері бзбау шін керек.

Аланы бір немесе екі жаынан пластикалы футеровкалы ауашы салынады (еріген ерітіндіні аызу шін).

м-сазды кенді деу кезінде (осымша деуді ажет етеді) сазды-пленкалы (одноразовая) ала олдану тиімді. Сазды материал ретінде алтын байыту фабрикасыны алдыын олдануа болады, (-0,074 мм класс лесі 80%).

Кварцты кен шін бірнеше рет олдануа болатын бетон ала (ймек трінде еріту ыса циклде жреді) пайдаланылады. К.В ондырыларын шикізат базасына жаын жерде орналастыру керек.

Бетонды сатау шін кенді тсірген кезде алада 200-150 мм-лік абат алдырады.

Кенді дайындау (шін) жне ймекті йу.йінді трде еріту дісін тадауа рудникті географиялы орналасуы, кенні затты рамы жне физикалы асиеттері сер етеді йінді трде ерітуге кенді ашы рудниктерден жібереді.

йінді трде ерітуді екі трі олданылады:

1-жылдам (шапша). Кенді 20 мм-ге дейін (-18 мм немесе -12мм)кейде 6 мм-ге дейін сатады

2-за. Забойлы ірілікті (-150 мм), опарылыстан алынан кен К.В-а олданады.

йінді трде ерітуге дайындаан кенді ймектейді. Жылдам ерітуге арналан ймекті биіктігі 0,9-2,4; 9-10,5м, 1000-нан 10000 т-а дейін кен. за йінді трде ерітуге -6-9 м; 10000 т-дан 2 млн т-а дейін кен.жылдам еріту дісі 7-ден 70-тулік, за - бірнеше айа созылады.

Практиканы крсетуі бойынша бліп алу дрежесіні тмен болуы себебі ймекті дрыс ймеу болып табылады. Кенді ю оны ерітіндімен еріту шін, автосамосвалдар, бульдозерлер, порталды жне мостылы крандар олданылады.

Кенді ю самосвалсыз трде жасы болады (порталды кран, ковшты тиегіштермен).

ймекті бульдозермен йсе, ол самосвала араанда ймекті аз тыыздайды. сатылан кенге тасымалдану кезінде избес себіліп, натрий цианидімен суланады. Кенді сату 2 немесе 3 сатыда жреді. сату шін шебен жне гравий санатын траты немесе озалмалы ондырылар олданылады.

ймекті ю кезінде ірі кесектерді астына, ал майдаларды стіне орналастыру керек, ауа алмасу мен ерітіндіні ймекке бір алыпты беру шін.

Кендегі саз бен са класты лесі йінді трде ерітуді тиімділігіне сер етеді. Кенде са класты кп болуы, ерітіндіні ймектен туін тмендетеді. Осыан байланысты са фракцияны жмырлайды (домалатайды).

са нтаталан кендегі сазды фракцияны цементпен жне натрий цианидімен 48-72 са стап жмырлап, сосын нтижелері жасы болады. Жмырланан материал сапасына сер ететін факторлар:

-кен рамыны ркелкілік дрежесі;

-0,074 мм фракция лесі;

-ылалдылы;

-сатылан нім ірілігі;

-жмырлау кезіндегі уаыт;

-жмырлауа дайындау мен жмырлау процестерін баылау;

-жмырланан кенні сапасын білу шін айналмалы барабанда кепкен кен еленеді, сосын са нім лшенеді;

Кейде йінді трде еріту алдында ескі алды немесе кенмен (-19 мм) араластырып жмырланады. Жмырлауа 1 т кенге 2-3 кг апіріш жмсалады.

Жмырланан німде цианидті (1 т кенге 1% цианид) болуы, за еріту кезінде ерітіндіні ймектен туіне ммкіндік береді.

Материал берік болу шін кен жмырлананнан кейін бірден ймекке жіберілмейді.

ймекті ю шін бірнеше абатты (2-3 м биіктікті тсеп тегістейді, сосын екінші клбеу абат жне соы биіктігі 8-10 м-ге дейін абатты тсейді. Процесс здіксіз жру шін бірінші ймек бітер кезде екіншісі дайын болуы керек. Сазды жне жоары карбонатты кен шін (тыыз боланын)одан ерітіндіні туі тмендейді) биіктігі 2-3 есе кішірейтіледі.

- Ала лкен боланда еріту біткеннен кейін кенді алдыа шыармай орнында алдырады. Екінші рет процесс сол кенні стінде жреді. Осындай схема пайдаланан кенді алдыа тасу шыындарын азайтады, жне алашы кенді толы пайдалануа ммкіндік береді, жне металды толыыра бліп шыаруа болады.

Алтынды ескі йіндіден еріту кшті циан ерітінділерімен жреді, сйтіп ндірістік процесс тиімді артады. Кейде жеке алаайларды басаларынан бліп 0,6 м биіктікке ктереді. Процес біткеннен кейін кенді аланан шыарып, орнына жаа кен келеді, немесе жаа ймекті ескіні жанына йеді. Кейде жаа ймекті ескіні стіне йеді. Кейбір жадайда ескі ймекке су ткізетін ала жасайды, кейде еріткіш ерітінді жаа жне ескі ймектен де (e- сін жоарылату шін) теді.

Практикалы крсету бойынша ймекті йгенде, сзу асиеті кенні негізгі массасынан згеретін (сазды, бос жыныс) участіктер пайда болады. Бл сзуді дрыс, бір алыпты жруін бзады да, ылалдылыы жоары жне тмен зоналар пайда болып, ймекті р блігінде бір алыпсыз ериді.

йінді трде еріту кенді дайындау дісіні тадаанда, кенні текстурасы мен структуралы ерекшелігіне, циан ерітінділері алай тетіндігіне кіл блу керек. йінді трде ерітуге ткізгіштік жылдамдыы тмен, циан дау процесін иындататын кенді пайдалануа болмайды.

Сульфитті гравитациялы жне флотациялы концентратты циан дау кезінде алдыта асыл металдар алып ояды. Сол сияты алдыты бірден оймаа жібермей, сапасы тмен немесе бай кенмен жмырлап, йінді трде ерітуге жіберу керек.

азіргі кезде Au-деуде ірілігі 15-20 мм-ден тмен кенді йінді трде ерітуге жіберу керектігін дрыс кріп отыр.