АІЖ-ні жтыру кздері жне ауіп топтары
АІЖ-ні жтыру кздері: науастар, АІЖ оздырыштарын таратушы, медициналы персонал жне науастарды ктімін амтамасыз ететін адамдар (сонымен атар студенттер), науасты ауруханаа жадайын білуге келген туысандары.
Адам азасындаы шартты-патогенді микроорганизмдерді е кп млшердегі орналасатын орындары:
Стафилококк (алтын тстес стафилококк): ол, олты, шап атпарлары, жтынша.
Стрептококк:олды тері жамылылары, жтынша.
Кк іріді таяшасы: ол, жтынша, ішек, зр шыару жолдары.
Клебсиеллалар: жтынша, ішек, зр шыару жолдары.
Ішек таяшалары:ол, ішек, зр шыару жолдары.
ауіп топтарына жататын субъект ретінде арастырылады:
· Зерттеуді инвазивтиі дістері мен емі жасалатын хирургиялы, урологиялы, жан сатау блімшесіндегі науастар;
· иммунологиялы реактивтілігіні тмендеуі бар келушілер, сіресе балалар жне жасы лкен адамдар;
· пациентке ктім жасаан туыстар;
· медициналы ызметкер.
АІЖ пайда болуына сер ететін факторлар
АІЖ пайда болуына жне таралуына келіп соатын факторлара жатады:
v Сырты факторлар (барлы стационарлара тн):
· аппаратура жне рал-жабдытар
· таамды азы- тлік
· ауа
· дрілік заттар
v Пациентті микрофлорасы:
· тері жамылылары
· асазан-ішек трактісі
· зр шыару жйесі
· тыныс жолдары
v Стационарда жргізілетін инвазивті медициналы манипуляциялар.
· уыты жне тамырларды за уаытты катетеризациясы
· интубация
· анатомиялы барьерлерді хирургиялы діспен бтіндігіні бзылуы
· эндоскопия
v Медициналы персонал:
· патогенді микроорганизмдерді траты трде тасымалдаушылар
· патогенді микроорганизмдерді уаытша трде тасымалдаушылар
· аурулар немесе инфекцияа шалдыан ызметкерлер
1.4 Аурухана ішілік инфекцияны себептері жне дамуы:
Ø Аурухана ішілік инфекция кздеріні эпидемиологиялы ауіптілігін, іріді-септикалы инфекциямен ауыратын науастармен атынаста жтыруды дрыс бааламау жне дер кезінде шектей алмау;
Ø Медицина ызметкерлері мен науастар арасында аурухана ішілік инфекция тасымалдаушылар мен жтырандарды болуы;
Ø Медицина ызметкерлеріні асептика жне антисептика, жеке гигиена, аымды жне орытынды дезинфекция ережелерін, тазалау ережелерін бзуы;
Ø Медицина ралдарыны, аппараттарыны, жабдытарыны стерилизация жне дезинфекция режимін бзу;
Ø Шектеу жне орау режимі іс-шараларын бзу.
АІЖ жататын аурулар
Ø Таралан инфекциялар: сепсис, бактериальды шок, вирусемия жне т.б.
Ø Шектелген инфекциялар
· Тері жамылылары жне тері асты клетчатка инфекциялары: инъекциядан кейінгі абсцесстер, омфалит, тілме, пиодермия, тері асты клетчаткасыны абсцессі жне флегмонасы, парапроктит, мастит, дерматомикоздар жне т.б.;
· Респираторлы инфекциялар: бронхит, пневмония, плеврит жне т.б.;
· Кз инфекциялары: конъюнктивит, кератит, блефарит жне т.б.;
· ЛОР-инфекциялар: отиттер, синуситтер, ринит, мастоидит, ангина, ларингит, фарингит жне т.б.;
· Стоматологиялы инфекциялар: стоматит, абсцесс жне т.б.;
· Ас-орыту жйесі инфекциялары: гастроэнтероколит, энтерит, колит, холецистит, гепатит, перитонит жне т.б.;
· Урологиялы инфекциялар: пиелонефрит, цистит, уретрит жне т.б.;
· Жыныс жйесі инфекциялары: эндометрит жне т.б.;
· Буын жне сйек инфекциялары: остеомиелит, артрит, омырта аралы дискі инфекциялары;
· Орталы нерв жйесі инфекциялары: менингит, ми абсцессі жне т.б.;
· Жрек-ан тамырлар жйесі инфекциялары: эндокардит, миокардит, перикардит, ота жасаланнан кейінгі медиастинит.
АІЖ алдын-алу
1.Санитарлы-эпидемиологиялы адаалау бойынша іс-шаралар:
· Емдік-алдын-алу мекемедегі оршаан ортадаы объекттерді санитарлы-бактериологиялы зерттеу, сіресе жан сатау жне интенсивті терапия блімінде;
· Аурухана ішілік инфекция жадайын тіркеу, есепке алу жне аурушады анализі;
· Аурухана ішілік инфекция оздырышын анытау;
· Микроорганизмдерді антибиотиктерге, антисептиктерген, дезинфектанттара тратылыын анытау;
· Медицина ызметкерлеріні денсаулыын адаалау (аурушады, бактерия тасымалдаушылы);
· Емдік-алдын-алу мекемедегі санитарлы-гигиеналы жне эпидемияа арсы режимді стануды адаалау;
2. Инфекция кзін анытау іс-шаралары
· Аурухана ішілік инфекциямен ауыратын науастарды дер кезінде анытау;
· р аурухана ішілік инефкция жадайында эпидемиолгиялы тергеу жмыстарын жасау;
· Науастарды дер кезінде арнайы блімше, палаталара орналастыру;
· Медицина ызметкерлері арасында аурухана-ішілік инфекция тасымалдаушылар кзін анытау;
· Медицина ызметкерлері мен науастар арасында оздырыш тасымалдаушыларды санациялау;
3. Аурухана ішілік инфекцияны берілу механизмдеріне арсы іс-шаралар:
· Науастарды «іріді» жне «таза» топа жіктеу;
· Эпидемиологиялы крсеткіш бойынша карантинді іс-шараларды кірістіру;
· Медицина ызметкерлеріні олын деуі;
· Операция аймаын, тері абаттары, босану жолдарын деу;
· Бір ретті олданылатын медицина ралдарын, арнайы киімдерді, дретхана жабдытары мен тсек жабдытарын олдану;
· Іш киімдері мен тсек жабдытарын кезеді ауыстыру;
· Кір киімді жне тау заттарын дрыс сатау, жою;
· Блмелерді дрыс санитарлы адаалау;
· р пациенттен кейін тсек жабдытары мен ктім заттарын дезинфекциялау жне стерилизациялау;
· Дезинфекцияны, стерилизация алды тазалау мен стерилизация сапасын адаалау.
· Науастарды бокс палаталарына жатызылуына дейін баратындай бір-бірінен алша стау;
4. Аза тзімділігін арттыруа баытталан іс-шаралар:
· лсіз науастарды жеке адаалау;
· Микроба арсы заттарды рационалды олдану;
· Иммунитетті ктеруге арналан дрілік заттарды олдану: иммуномодуляторлар, друмендер;
· Емдік-алдын-алу мекеме ызметкерлерін эпидемиологиялы крсеткіш бойынша вакцинациялау.