Иммуноглобулиндерді класы.

Иммуноглобулин М - барлы иммуноглобулиндерді 5-10 %. Эволюциялы дамуда е кне иммуноглобулин. Молекулалы салмаы 900.000 Дальтон. Жартылай ыдырау уаыты 5 тулік иммуноглобулин М В-торшалара антиген танитын рецептор. Иммуноглобулин М аутоиммунды ауруларды олдайды.

Иммуноглобулин М инфекция тскенде, вакцинацияда бірінші синтезделеді, авидтігі жоары, азаны бактериялардан, вирустардан орайды, комплементті классикалы жолмен белсендіреді, фагоцитозды кшейтеді. Азаа тскен антигенге уелі иммуноглобулин М тзіледі. Аптаны аяында ана иммунгоглобулин G-ні синтезіне кшеді.

ан сарысуында 0,4-2,2 г/л. Иммуноглобулин М е ірі молекулалары, бес мономерден рылан, 10 белсенді орталыы бар, бірден бес антигенді байланыстырып азадан шыарып жібереді. IgМ азаа антиген тспесе де болатын табии антиденелерге жатады. Жатырдан те алмайды. Нрестелерде тек инфекцияа арсы пайда болады. IgМ антигенге фагоциттерді белсендіріп шаырады.

Иммуноглобулин G - класы ан сарысуында барлы иммуногло­булин­дерді, молекулалы салмаы 150 мы Дальтон, ол жатыра кіре алады. Иммуноглобулин G 23 тулік, за мір среді. Адамдарда иммуноглобулин G-ді 4 трі бар: (ауыр тізбекті айырмашы­лы­ымен).

IgG ан сарысуында 7-18 г/л. Екіншілік иммунды жауабында тек IgG аныталады. Негізгі ызметі: комплементті белсендіреді (G1, G2, G3 ); фагоцитозды кшейтеді: бактерияларды полисахаридтік антигеніне арсы кеш нетін антиденелер (G1, G2); токсиндерді бейтараптайды, фагоциттерді опсонизация арылы белсендіреді. Комплементпен тек G4 байланыспайды. Иммуноглобулин G тимуса туелді боландытан Т-лимфоциттерді атысуымен ана синтезделеді. Сондытан сулелену жне иммунды депрессанттар оларды синтезін басады.

Иммуноглобулин G-ны максималды німі антигендік арасы 30 кн ткенде айтадан еккенде дамып иммунды жауап толы жне иммунды ес пайда болады.

Иммуноглобулин А – сарысулы жне секреторлы трлері бар. Сарысудаы концентрациясы 0,8-3,7 г/л. ан айналымындаы микробтарды жне токсиндерді бейтараптайды. Сарысу IgA – комплементті альтернативтік жолмен белсендіре алады. Кейбір микробтар ндіретін протеаза ферменті IgA-ны инактивацияа шалдытырады (мыс. гонококктер).

Секреторлы IgA шырышты абыты эпителиалды торшаларыны синтезінен шыады, оны осымша (S) компоненті бар. Осы компонент IgA эпителий торшаларынан ткенде осылады да IgA-ны протеолитикалы ферменттерге тратылыын береді. Секреторлы IgA шырышты абыта саталып бактериалды токсиндерді бейтараптайды, вирустарды шектейді, фагоцитозды белсендіреді. Сйтіп, инфекцияа жергілікті оранысты амтамасыз етеді.

Секреторлы IgA ткірікте, кз жасында, азазан-ішек секретінде, тте, ынап секретінде, аминотоксикалы сйыта, кпе, бронх, зр шыару жне жыныс жолдарында бар. Нресте IgA-ны ана стінен, уыз стінен алады. Ана стімен тскен IgA ішекке грам теріс микробтарды (ішек таяшаларыны) орналасуынан орайды. Ішекке грам о микробтар орналасып ішек инфекцияларына антагонистік рл атарады. IgA микроорганизмдермен байланысып, оларды шырышты абыа трататып орналастырмайды.

IgA тимуса туелді иммуноглобулин, сондытан нрестені міріні бастапы кезінде з бетімен пайда болмайды.

Иммуноглобулин Е - молекуласы 200 000 Дальтон, лпада, шы­рышты абышаларда, теріде жиналады да мес, базофил, эозино­фил­дер торшаларымен бірігіп аллергиялы абыну береді. Бл торшаларда дегрануляция жрiп, антигендердi денеден шыарып жібереді. Иммуноглобулин Е-ні концентрациясы ан сарысуында 0,25 мг/л, ал атопиялы ауруларда 10-100 есе кбейеді. Жартылай ыдырауы 2-3 кн.

Иммуноглобулин Е-ні німіні тым уалаушылыа байланысы бар. Аллергиялы аурулара бейімділігі бар кісілерде IgЕ-ні дегейі жоары. Нрестелерде IgЕ орта жастаы кісілерді крсеткіштеріні 10 пайызындай ана. Иммуноглобулин Е комплементпен байланыспайды, жатыр арылы тпейді, лпа базофилдерімен жне баса «абыну дамытатын» торшаларды с-рецепторларымен те тез жне берік байланысады. IgЕ мен осылан антиген базофилді торшаларыны стіне орналасып, оларды дегрануяциясын дамытып биологиялы белсенді заттар торша аралы кеістікке тгіліп аллергиялы абыну пайда болады. Иммуноглобулин Е шырышты абытаы антигендерді байланыстыруа атысады.

Иммуноглобулин Е-ны кк бауырды, бадамша безді, тыныс алу жне асорыту жолдарыны плазмалы торшалары ндіреді. ры IgЕ –ні ерте шыарады. Иммуноглобулин Е гельминттерден орануа атысады.

Шырышты абыта IgА-ны оранысын бзан патогендерді лпа базофилдеріні стіндегі арнайы IgЕ байланыстырып, биологиялы белсенді заттар шыып абыну дамуымен хемотаксиспен сол жерге баса ораныс факторларын (торшалы, гуморалды, IgG, комплемент, нейтрофилдер, эозинофилдер, т.б.) жинауы келесі ораныс этапы болып саналады.

Иммуноглобулин Д, молекуласы 180000 Дальтон, жартылай ыдырауы 3 тулік, толы зерттелмеген, тек ана В торшаларды антиген танитын рецепторы ретінде жруі белгілі.

Иммунды жйе.

Иммунды жйе иммунды жауапты туындататын органдардан, лпалар мен жасушалардан трады. Иммунды жйені орталы органдарына сопаша ми мен шаншымалы безден (тимус), осымшалара – кк бауыр, лимфа тйіндері, ішектерді пейер бляшкалары жне ас орыту, тыныс алу, зр шыару органдарыны ішкі абаттарындаы баса да лимфоид лпаларыны жиынтыы жатады. Сопаша ми мен тимус осы жерлерде лимфоциттер тзілетіндіктен иммунды жйені орталы органдары болып саналады.

Иммунды жйені органдары организмге тскен жне организмде алыптасан бгде заттарды зарарсыздандыратын (антигендер) иммунокомпетенттік жасушаларды ( лимфоциттер, плазмоциттер), биологиялы белсенді заттарды (антиденелер) тзеді.

Иммунды жйені органдары адамны денесінде белгілі бір орындарда орналасан: орталы органдар – жасы оралан жерлерде (сопаша ми – сопаша ми уысында, тимус – кеуде уысында ). Иммунды жйені осымша органдары – организмге бгде заттар енуі ммкін жерлерде жне оларды организм бойымен жру жолдарында орналасан.

Осылайша, ешті лимфа саинасыны миндалиналары тыныс алу жолдары мен ас орыту ешіні алдыы блік абыраларында орналасан. Тадай миндалиналары мрын, ауыз уысы арылы таралып жатан инфекция жолындаы алашы ораныс сызыы болып табылады.

Таматы шырышты абаты есту ттікшелеріні тбінде орналасып, тадай миндалиналарына сас лимфа лпаларынан трады. Оны гипертрофиясы балаларда аденоид деп аталып, ауаны мрын уысынан туін иындатады.

Кптеген лимфа тйіндері лимфаны органдар мен лпалардан венозды жйеге тетін аын жолдарында орналасан. лген жасушаларды блікшелері тріндегі бгде заттар лимфа аынына тседі де, лимфа тйіндерінде тотап, залалсыздандырылады. анны артериалды жйеден кктамыр жйесіне тетін тсында кк бауыр жатыр, ол анны иммунды баылауын жзеге асырады.

Иммунды жйені басты ызметі – организмні жасушалы жне антигендік рамыны тратылыына иммунологиялы баылау жргізіп отыру болып табылады. Иммунды жйе жасушалы жне гуморальдік иммунитетті, иммунологиялы ес пен тзімділікті р трлі трлеріні алыптасуын амтамасыз етеді. Иммунды жауапта иммунды жйе жасушаларыны ш тобы атысады: В-лимфоциттер, Т-лимфоциттер мен макрофагтар.

Иммунды жауап кезіндегі жасушаларды зара байланысы осы жасушалар блетін ерітінді заттар арылы жзеге асады, жне адам организміні белгілі бір антигенге айтарылатын реакцияны ата даралыын амтамасыз ететін генетикалы баылауда болады. андай да бір иммунокомпетентті жасушаларды ызметіндегі, дифференцировкасындаы жне дамып-жетілуіндегі кемшілік (туа біткен немесе уаыт те пайда болан) иммунды жйені ызметіні бзылуына алып келеді.

1. ТаырыпИммунитет эволюциясы.