Кркем дебиетті оылу ерекшелігі.

Масаты:Студенттерге кркем шыарманы оылу ерекшелігін тсіндіріп, балаларды жас ерекшелігіне арай мегерту.

Мазмны:

1. Балаларды жас ерекшелігіне арай кркем шыарманы оытуды ерекшелігі.

2. йымдастырылан оу іс-рекетінен тыс кезде жргізілетін жмыс.

1.Шолу дрісі. андай да болсын кркем шыарманы тсініп абылдау балалара бірден иынды келтіреді. Алашы кннен бастап, баланы оылан шыармаларды дрыс тыдай білуге йрету ажет. Сондай-а кркем шыарма рі танымды, эстетикалы, трбиелік мнін тсіндіру. Соан сай р топа оытылатын кркем шыармаларды зіндік масаты болады. Мысалы. 2-кішкентайлар тобындаы ертегі, шаын гіме, ле жаылтпаш бойынша жмыстар жргізіледі жне осы топтардан бастап шыарма жанрын ажырата білуге йрету керек. Осы топтаы трбиеші ертегі немесе гімені ауызша баяндап бергені тиімді. Ал шыарма лкен болса шыарманы блікке бліп баяндау ажет. Баяндап болан со сра-жауап арылы бала тсінігі тексеріледі. лемен таныстыруда рбір сзді дыбысына орфоэпиялы ережеге кіл блу керек. Оылан шыарманы мазмны жаынан бала тсінігіне сай мірде сол таырыпа сас бала таныс оиаа сйкес келсе сра арылы сол оиамен шыарма мазмнын салыстыру керек. Трбиешіні таы ескеретіні оылан шыармадаы жаа сз мазмнын тсіндіру, сйтіп трбиеші кркем дебиетпен таныстыра отырып, бала тіліні жан-жаты жетілуіне, яни дыбысты мдениетімен сздік орына, грамматикалы рылысына сер етеді. Ал естиярлар тобында кркем дебиетпен таныстыру крделене тседі. Бл топта трбиеші оылан шыармаларды жанрын айтудан бастайды. Сонымен бірге шыарма тіліндегі тееу, салыстыру сздерді сол сзбен маыналас, балалара брыннан таныс синоним арылы тсіндіруге болады. Ал леді оыанда лені рбір тармаына, йаса кіл блу ажет. Бл топта сздік орды дамыту жмысы одан рі жаласады.

Ересек топта поэзия мен прозаны ажырата алады. Сонымен атар бл топта кейіпкер ерекшеліктерін талдау, оларды іс-рекетін бір-бірімен салыстыру жмысы жргізіледі. Мысалы, бір ертегіні оып болан со, андай ертегі оылды? Неге ертегі деп ойлайсы? деген сратар оюа болады. Бл топта сздік жмыс жйелі жргізіуі тиіс. Жаа сздерді еске тсіру мен даярлы топта бала кейіпкерді жасы іс-рекетіне сйеніп, жаманнан жиіреніп, з ана тіліні байлыына кіл блетіндей дрежеде болуы тиіс. Сондытан бл топта шыарманы бір рет оыанда бала оны жалпы мазмнына кіл блсе, екінші рет оыанда кркемдік жаынан яни тееу, салыстыру, анытауыш, антоним, синоним, рине бл топтаы балаларды кркем шыарманы барлы жаынан тсінеді деп айту иын. Біра мнерлілікті шыарма тіліні кркем рылысыны алашы элементімен танысады. Бл топта да балалара логикалы анытама, ереже, терминдер айтылмайды. Тек ана сз маыналары балалара тсінікті тілмен, арапайым трде жеткізіледі. Мысалы, шыармадаы былысты андай сзбен сипатталан, сзді пайдалану, з бойынан сйлем ра деген тапсырма орындатуа болады. Бл топта балалар ертегі мазмнын ойша жаластырып, ертегі гіме растыруа дадыланады. Сйтіп з бетімен шыармашылы гіме растыруа йренеді. Жыл аяында орытындылау гіме йымдастыруа болады. Мндай гімелесу кезінде жыл бойына оылан ертегісі бала есінде алып, нааны тадалып алынады жне сол шыарманы кейіпкеріні іс-рекетіне талдау жасалады. Кейіпкерді жаымды асиетіне з баасын беруі тиіс. Бадарламаа енген деби шыармаларды таырыбы, мазмны, арапайымнан крделіге, жеілден иына ту принциптері іріктелген бадарламалы шыармаларды барлыы оамды, ылым техника жетістігіне, ебек трлерімен тыыз байланыста алынан. Олар балаларды аыл-ойын сіріп, дниетанымын кеейтіп, тілін жетілдіреді. Ауыз дебиетінен кейін аз-аз, бесік жыры сияты ледер баланы тазалыа, жасы депке йреніп, кпелегіш, иарлы сияты жаман деттен жирендіреді.

Студенттерге берілетін тапсырмалар:

1. 2-кішкентайлар тобында шыарма оуды ерекшелігі.

2. Естиярлар мен ересектер тобында шыарма оуды ерекшелігі.

3. Кітап брышы, оны маызы.