Бу -кштілі ондырыны Ренкин циклы. 1 страница

ндірісте ке пайдаланатын бу турбиналы ондырылар Ренкин циклімен жмыс істейді. Бл циклде бу ондырыда бу толы сйытанады жне аса ыздырылан буды пайдалану ммкіншілігі болады, ал термиялы п..к. кбейтеді. Бл циклді ткен асырды 50-жылдары У. Ренкин жне Р. Клаузиуспен екуі бір уаытта сынан, кбінесе бны Ренкин циклы деп атайды.

Тменде (1.37- сурет) арапайым бу турбиналы ондырылардаы Ренкин циклі шін, ыздырылан буды циклі су буыны Р,V жнеT,S диаграммаларында бейнеленген. Ренкин циклі бойынша жмыс жасайтын ондырыны принципті схемасы 1.36 – суретте крсетілген.

азанда айнаан суды Р1 ысымдыы жадайын 4-нкте сиппатайды; Ренкин циклы мынадай процестерден турады:2-3 – азана насоспен суды беру (адибатты сыу); 3-4 – азандаы суды изобаралы ыздыру, айнату; 4-5 – изотермалы жне изобарлы процестерде суды буа айналдыру; 5-6 – буды рату;6-1-буды аса ыздыру процесі;1-2 – бу турбинасында жылуды адиабатты лаю процесі; 2-2Ў - буды изобарлы шытану процесі; 1-2д бу турбинасындаы буды наты лаю процесі.Ренкин цикліні термиялы п..к. мына тедеумен аныталады.

t= / [(h1-h2’)-V(Р12)]. (1.8.4)БК-ны жмысына талдау жасаса (3 нкте) бастапы ысым Р1 (3…4 МПа дейін), іс жзінде TS диаграммасында 3 жне 2’ нктелеріндегі крсетілген, ысымдарды шамалары бірдей болады, сондытан термиялы п..к.-ті жуытау формуламен былай анытауа болады.t= =(h1-h2)/ (h1-h2’), (1.8.5)

мндаы h1, турбинаа кірердегі аса ыздырылан буды меншікті энтальпиясы; h2 – конденсатора кірердегі пайдаланан буды меншікті энтальпиясы;h’2 – конденсатордан шыа берістегі сйыты меншіктігі энтальпияссы.Жоарыдаы формуладан Ренкин циклыны термиялы п..к. буды турбинаа кіре берістегі h1 жне шыа берістегі h2Ў энтальпиясымен жне Т2 температурада тран суды энтальпиясымен h2Ў аныталады;осы энталпияларды маналары циклды ш параметрлермен аныталады; буды турбинаа кіре берістегі ысымы Р1 мен температурасы t1, буды турбинадан шыа берісіндегі, яни конденсатордаы ысымымен Р2.Жмыс кезінде буды температурасы скен t1 сайын бумен кш беретін ондырыны термиялы п..к. артады.Жылуды регенерациялау арылы БК-ны термиялы п..к. 10…14%-ке дейін кбейтуге болады.

14. ЖЫЛУ БЕРІЛІСТІ АРЫНДЫЛЫЫНЫ ЖОЛДАРЫ.абыранны жылу беріліс процесін жеделдету (2.4.6) формулаа сйкес, температуралы айырманы DТ = кбейту керек, не жылу берілісті термиялы кедергісін R азайту керек.Жылу берілісіні термиялы кедергісін R азайту шін, абыраны алындыын азайтып жне материалды жылу ткізгіштік коэффициентін кбейту керек. Сондай-а сйыты жылдамдыы кбейту арылы жылу берілісті арындатуа болады.

Жылулы сулеленуде денені аралы дрежесін кбейту, сулелендіру беттеріні температурасына жне Rб1 , , - рамаларына серін тигізеді. Техникада е кп олданалатын жылу беріліс процесі, сйы тамшыларынан газа темір абыралар арылы беріледі, бнда лкен термиялы кедегілер абырадан газа берілгенде , ал аландарында термиялы кедергілер Rб1, те аз болады, сондытан оларды есепке алмауа болады. Бл жадайда жылу беруді жеделдету шін, оларды абыра беттерін ырлайды (2.5 – сурет) . .абыраны ырланан бетіні ауданын F2 кбейтуіге байланысты абыра жаынан жылу берілісті термиялы кедергісі азаяды, соан орай жалпы жылу берілісті жылулы ккедергісі R тмендейді. Сондытан абыра бетіні ауданы кбейту арылы, сырты термиялы жылу беріліс кедергісінде азайтуа болады. Соны нтижесінде жылу берілісті арындылыы кбейеді. Цилиндрлі жне жазы абыраларды беттерін ырлап ауданын кбейтсе осындай нтижеге жетуге болады. Егер -ні кбейтсе, осындай нтижеге жетуі ммкін, біра бл кезде жылу тасымалдаушы сйытарды аыныны жылдамдыын сіруге осымша уат (энергия) шыыны жмсалады.

15. атты, сйы жне газ тріздес отындарды жануындаы ерекшеліктері

Отын табии немесе синтетикалы зат ндірілген деп аталатын жылу энергиясын жне химия нерксібі шін шикізат кзі болып табылады. Барлы отын атты, сйы жне газ трізді ішіне жиынты кйінде блуге болады, атты - кмір, ааш, тататас, шымтезек

сйы - мнай;

газ трізді - Табии жне леспе газ

атты синтетикалы отын - кокс, Char, кмір; сйы - бензин, керосин, лигроин, т.б.. газ - газ, кокс газ, газдарды генерациялау айта деу жне басалар.

Мнай кміртегі (80-85%), негізінен, трады жне. сутегі (10-14%), бір блігі кмірсутектерді крделі оспасы. Кміртегі атар мнай шаын бар кмірсутек емес блігі I минералды оспалар. табии жне ілеспе газды рамы те алуан трлі.

Газ тріздес отын атты жне сйы отынмен салыстыранда біратар артышылытары бар, оны асиеттеріне байланысты, атты отынды жауды здік ерекшеліктері бар. Жалпы, жану абатта теді. Кокс желтартыш торда, ал шыштар жау кеістікте жанады. -.

азіргі уаыттаы жалынды пештер газ тріздес немесе сйы отынмен (мазутпен) жмыс істейді. Газ тріздес отынды жау шін жанарылар, ал мазутты жауда бріккіштер (форсунка) олданылады. Ша тріндегі атты жне газ тріздес отынды жауа арналан рылыны жанарылар деп, ал сйы отынды жауа арналанын – форсункалар деп атайды. тін жалынмен жне атты ызан ттінді газдармен толады. азіргі уаыттаы жалынды пештер газ тріздес немесе сйы отынмен (мазутпен) жмыс істейді. Газ тріздес отынды жау шін жанарылар, ал мазутты жауда бріккіштер (форсунка) олданылады. Отынды пешті жалпы уаты шыын лшеуішпен лшенетін отынны шыыны арылы крсетіледі, газ тріздес отындар шін м3/са (м3/с) немесе кг/са (кг/с) – сйы отын шін. атты отынны шыыны таразыа тарту жолымен аныталады.

16. Отынды жауа керекті теориялы жне наты млшерлік шыындары

1м3 газ трізді отынды жауа V0 (м3) (м3/м3) ажетті теориялы ауа шыынын тмендегі формуламен есептеуге болады:

V0=

,83 Т рQ

, (3.1.5)

мндаы 3,8 – ауа шыыны (м3), отынны МДж жану жылулыына керекті. Наты ауаны клем шамасыны Vн, теориялы ажетті ауаны клем шамасына V0 атнасын, ауаны арты коэффициенті деп атайды

=Vн/V0 (3.1.6)

Демек наты ауа шыыны Lн (кг/кг) немесе Vн (м3/м3), теориялы ажетті ауа шамасын L0 немесе V0-ді, ауаны арты коэффициентіне кбейткенге те

Lн= L0 (3.1.7)

Vн = V0

 

17. ЖЫЛУ ТЕХНИКАСЫ (ТЕХНИКАЛЫ ТЕРМОДИНАМИКА) ПНІ ЖНЕ ОНЫ НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕРІ.Пнді оытуды масаты жылуды алуда, згертуде, беруде жне оларды тиімді пайдалануда, технологиялы машиналарды жне ондырыларды тадауда жне пайдалануда, сондай-а оларды е тиімді жне немді пайдалануда, рі арай жетілдіре тсуде, екінші ретті жылу энергоорларын пайдалана алатындай дрежеде дайындау; жылу энергиясы арылы техноглогиялы процестерді жаындату тсілдерін мегерту. Пнді білуді міндеттері студенттердегі алыптастырулы - жылу техникалы терминологияны, энергияны алу мен згерту задарын, жылуды пайдалануды тиімділігін талдау дістерін; негізгі жылу энергетикалы жабдытарды жмыс істеу принциптерін жне оларды олданылатын салаларын білуді йретеді. Жылу техникасы жалпы техникалы пн болады жне бакалаврларды дайындауда негізгі роль атарады. Себебі азіргі замандаы техникаларды технологиялы процестерінде жне техникалы рылыстарында жылуды алудаы жне берудегі орыны те маызды. Бізді елімізде жне бкіл дние жзінде жылу энергиясыны дамуындаы жылутехникасыны ролі жылдан жыла суде. азіргі уаытта жылу энергетикалы ондырылар бізід еліміздегі барлы электрэнергияны 80 %-тін ндіреді. Келешекте отын жне энергия ндірістеріні дамуы жне отын-энергетикалы баланс, барлы халы шаруашылыы саласында электрэнергияны дамытуды, оларды тиімді пайдалануды жне оршаан ортаны орауды амтамасыз етеді. Ала ойылан міндетті шешуде инженерлерді атаратын ролі басаша, соны ішінде энергетикалы ондырыларды жне технологиялы машиналарды жасауда жне пайдалануда ылыммен техниканы соы жетістіктерін пайдалана отырып осыны брін жылу техникасы анытайды – жалпы техникалы пн, жылуды алуды дістерін, згеруін, берілуін жне пайдалануын зерттейтін, осыан сйкес аппарттарды, жылутехникалы ондырыларды жне рылыларды білу керек Жылу энергияны механикалыа згеру задылытарымен, жмысты денені асиеттерін талдаумен жне отын жанандаы химиялы энергияны энергетикалы ондырыларда жне технологиялы процестерде олданылуымен айналысатын ылымды жылу техникасы дейді. Жылу энергияны механикалы энергияа ауысу задылытарын жне жмысты денені асиеттерін оитын жылу техникасыны теориялы тарауын техникалы термодинамика деп атайды. ртрлі денелердегі жылуды таралу процестерін зерттейтін жылу техникасы пніні тарауын жылу алмасу теориясы немесе жылу беріліс деп атайды. Техникалы термодинамика жне жылу беріліс жылу техникасыны теориялы негізі болып есептеледі. азіргі замандаы жылу техникасыны негізгі масатты жылуэнергетикалы ондырылардаы жне жылу аппараттарындаы тетін жылу процестерін тере зерттеу, жылу машиналарын жетілдіру жне оларды пайдалы сер коэфициенттерін жоарлату, тиімді жмыс циклдерін табу жолымен, сондай-а е тымды жылу схемаларын жне жмысты денені кйлеріні тиімділік параметрлерін анытау арылы.

18. ЖЫЛУ ТКІЗГІШТІ ДИФФРЕНЦИАЛДЫ ТЕДЕУІ ЖНЕ ОНЫ ФИЗИКАЛЫ МАЫЗЫ.Температуралы ріске байланысты есептерді шыару шін, жылу ткізгішті дифференциалды тедеуін пайдаланып ртрлі нктелердегі температураны згерісі мен уаыт бойынша берілген жылуды млшерін анытайды . (2.1.9).( ) – шамаларын Лаплас операторы деп атайды жне оны – деп белгілейді; л/cс - шамасын денені температура ткізгіштік деп а м2/с рпімен белгілейді

Осы крсетілген белгілерге байланысты жылу ткізгішті дифференнциалды тедеуін былай жазуа болады Т/ф=а* *Т (2.1.10). (2.1.10) тедеуін ш лшемділік трасыз температура рісіні дифференциалды жылу ткізгіштіктедеуі (Фурье тедеуі) деп аталады. Жылу ткізгішті дифференциалды тедеуін (2.1.10) белгілі бір жадайлара олданады жне рі тмендегідей шарттарды білу ажет: денедегі температураны бастапы таралуын; денені геометриялы пішінін; денені физикалы асиеттері жне оршаан орта мен денені зара рекеттесуін. Осы крсетілген трт шарттар жне жылу ткізгішті дифференциалды тедеуі арылы жылу ткізгіш процесін есептеуге болады. Айтылан трт шарттар жылу ткізгішті дифференциалды тедеуіні бірмаыналышарттары деп аттайды. Жалпы бастапы жадайда ф=0 боланда аналитикалы трде былай жазуа болады. Т= f (x,y,z,)

Т= f (x,y,z,)

19. ЖЫЛУ ТКІЗГІШТІ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫ ТЕДЕУІНЕ СЫРТЫ (БІРМАЫНАЛЫ) ШАРТТАР.детте шекаралы шарт орындалу шін мына ш тсіл жзеге асу керек: 1).Бірінші родтаы шекаралы шартта р момент уаытта денені бетіндегі температураны таралуы беріледі, яни Т= f (x,y,z,). 2) Екінші родтаы шекаралы шарт орындаланда денені рбір нктесідегі кез келген уаыттаы жылу аыныны беттік тыыздыы беріледі, яни q= f(x,y,z, ) .3) шінші родтаы шекаралы шартта денені температурасы Т мен оршаан ортаны температурасы Торта жне дене беті мен оршаан орта арасындаы задылы беріледі. Яни, конвективті жылу алмасу (Ньютон-Рихман заы) жне жылу ткізгіш (Фурье заы) заы негізінде б(Тс)= -л(Т/n)бет , (2.1.11),мндаы - денені жылу ткізгіштік коэффициенті, (Вт/м К); Тс –оршаан ортаны температурасы (сйыты), К; Т -абыра бетіні температурасы (абыра), К; ( Т / n)бет F бетіне нормал бойынша баытталан градиент температураны проекциясы.

20. ТЕХНИКАЛЫ ТЕРМОДИНАМИКАНЫ НЕГІЗГІ ТСІНІКТЕМЕЛЕРІМЕН АНЫТАМАЛАРЫ. Термодинамика – термодинамикалы тепе-тедік кйде болатын макроскопиялы физикалы жйені айрыша жалпы асиеттері туралы ылым, жне осы кйлерді арасындаы тетін процестер жнінде, яни ртрлі энергияны бір трден баса трге ауысуы туралы ылым. Техникалы термодинамика – термодинамиканы задарын жылу техникасында олданумен айналысатын термодинамиканы арнаулы тарауы. Техникалы термодинамика жылу, механикалы, жне химиялы процестеріні з-ара арасындаы байланысты белгілейді, айсы кезде жылу жне тоазытыш машиналарда тетін, сондай-а газдарда жне буларда болатын термодинамикалы процестерді жне осы денелерді ртрлі асиеттерін зерттейді. Термодинамикалы діс – термодинамиканы задарыны математикалы дамуына ата кіл аудару. азіргі уаытта термодинамикада екі зерттеу дісі олданылады: дгелек процестік діс жне термодинамикалы функциялы діс жне геометриялы растыру. Техникалы термодинамиканы басты масаты жылуды жне жмысты зара тымды алмасу процестерін табу. Термодинамиканы негізіне тжірбиелік жолмен табылан екі негізгі задарды (басталуы) немесе принциптері жатады. Термодинамиканы бірінші заы немесе (бірінші басталуы) энергияны саталу жне алмасу заыны жеке жадайын береді. Термодинамканы екінші заы (екінші басталуы) жылулы немесе термодинамиканы процестерді баыттарыны тулерін сипаттайды., яни наты процестерді аысыны баыттарын сипаттайды. 19 асырды басында термодинамиканы екі заы таы бір осымша тжірбиелік жадаймен толытырылып, термодинамиканы шінші бастамасы немесе Нернсті жылулы теоремасы деп аталан. Бл за абсолюттік ноль температурасыны болмау принципін сипаттайды, яни абсолюттік ноль температурадаы затты асиетін бекітеді. Жылу озалтышында немесе жылутехникалы ондырыда затты дркін-дркін тйыталан процесі (цикл) жзеге асатын болса жне нтижесінде пайдалы жмыс алынса, онда ондай затты жмысты дене (отыны жану німі, ауа, бу жне т.б.) дейді.Кй параметрлері – физикалы шамалар, термодинамикалы жйені кйін бір мнде сипаттайтын жне ол жйені алпына туелсіз болады. Негізгі кй параметрлеріне жататындар: ысым, температурада, меншікті клем n немесе тыызды r.Осы ш параметрлерді осындысы денені жылулы кйін сипаттайды, сондытан оларды кйді термодинамикалы парметрлері дейді. Кй тедеуі – термодинамикалы жйені тепе-тедік кйіндегі параметрлеріні арасындаы з-ара байланысты крсететін тедеу. Идеал газ шін кй тедеуі (1 кг газ шін) мынандай трде (Клапейрон тедеуі) жазылады. P*J=R*T,Термодинамкалы жйе –макроскопиялы денелерді жиынтыы, з-ара серететін жне сырты растырушы баса денелермен рекеттенуші энергия немесе заттар алмасу трінде. Ол жылу кзінен жне жмысты денеден трады жне кй парамтрлерімен сипатталады. Термодинамкалы процесс – сырты оршалан ортамен рекет етуді нтижесінде термодинамкалы жйені кйіні уаыта байланысты згеруіні осындысы. Тепе-тедік процесс - термодинамкалы жйені бір тепе-тедік кйден баса кйге те баяу ту процесі, егер барлы аралы кйлерін тепе-тедік деп арастыранда. айтымды процесс – тура немесе кері баытта болатын процесс, бл кезде дене барлы тепе-тедік кйі арылы теді тура жне кері бет аланда. Сондытан кез-келген тепе-тедік термодинамикалы процестегі денеі кйіні згеруі р уаытта айтымды процесс болады. айтымсыз процесс- бір баытта тетін наты процесс. Бл кезде термодинамикалы жйе алашы кйіне здігінен айтпайды, сырттан осымша энергия жмсалмай, яни бл кезде тепе-тесіз кй теді.

 

21. ТЕМПЕРАТУРА РІСІ, ТЕМПЕРАТУРА ГРАДИЕНТІ, ЖЫЛУ АЫНЫ ЖНЕ ЖЫЛУ ТКІЗГІШТІ НЕГІЗГІ ЗАЫ (ФУРЬЕ ЗАЫ). Температуралы рісдегеніміз – кеістіктегі барлы нктелердегі температураларды р момент уаытаы осындысы. Жалпы жадайда температура кеістікті кез келген нктесінде x,y,z координаттары мен уаыта туелді болады, олай болса температуралы ріс кеістікте математикалы трде былай жазылады.Т= (x,y,z, ), (2.1.1),мндаы x,y,z –кеістіктегі нктені координаторы, ф-уаыт . Егер рісте, температура уаыт барысында згеріске шраса, оны трасыз ріс (стационарлы емес) деп, егер температура уаыт барысында згермесе ондай ріс траты (стационарлы) деп аталады.Нормал арылы температураны бірден тура згеруі изотермаа арсы ыысуды нтижесінде байалады. Температура згерісіні изотермалар аралындаы ашытыа атнасыны шегі температура градиенті деп аталады, град/м.grad T=Т (T/n) = Т/ n , К/м. (2.1.2),Температура градиенті температураны су жаына баытталан (2.1-сурет) Берілген бет арылы тетін жылу млшеріні dQ бірлік уаыта dф атнасын жылу аыны дейді жне оны dф – мен белгілейді, Вт крсетеді.dф = dQ/ dф (2.1.3),Жылу аыныны dф белгілі бетті ауданына dF атнасын жылу аыныны тыыздыы (немесе жылу аыныны тыыздыыны векторы) деп аталады жне q мен белгілеп Вm/м2 пен крсетеді. q= (2.1.4),мндаы уаыт аралыында, белгілі аудан dF арылы тетін жылу млшері dQ мен температура градиентіні grad T арасындаы байланысты Фурье заы крсетеді.Жылу аыныны тыыздыы q шін Фурье заы тмендегідей математикалы тедікпен рнектеледі.dQ= -лdF gradТ dф= - лdF dф (dТ/dn) (2.1.5)немесе (2.1.3) жне (2.1.4) тедеулерді еске алып (2.1.5) тедеуін тмендегінше жазуа болады. q= - л gradT, (2.1.6)мндаы - затты жылу ткізгіш абілетін сипаттайтын жылу ткізгіштік коэффициенті (Вm/мК),(2.1.5) жне (2.1.6) тедеулері жылу ткізгіштікті негізгі тедеуі немесе Фурье заы деп аталады.(2.1.5) жне (2.1.6) тедеулеріні о жаындаы теріс таба, жылу аыныны баыты бойынша, температураны тмендеуін крсетеді жне онда grad T мні теріс болады. Бл кезде жылу аыныны тыызды векторы нормаль арылы изотермалы бетке арай баытталан температураны тмендеу жаына (2.1-сурет).Изотермалы аудан беті F арылы тетін жылу аынын тмендегіше табады

Ф= - л (dT/dn) dF (2.1.7), Уаыт (ф) аралыында аудан беті абат F арылы тетін жылуды жалпы млшері мына тедеумен аныталады Q= - (2.1.8). Температуралы ргеті анытау (табу) ол жылу ткізгіш теориясыны негізгі масаты.

22. ТЕРМОДИНАМИКАНЫ БІРІНШІ ЗАЫНЫ АНАЛИТИКАЛЫ МНДЕРІ ІШКІ ЭНЕРГИЯ ЖНЕ ЭНТАЛЬПИЯ БОЙЫНША. ЭНТАЛЬПИЯ ЖНІНДЕ ТСНІКТЕМЕ.Термодинамиканы бірінші заы жылу былыстары шін олданылатын жалпы энергияны саталу жне (айналу) згеру заыны дербес жадайы болады. Термодинамикалы жйелердегі тетін жылулы былстара немесе процестер сйкес, бл за бойынша энергия жоалмайды жне жаадан пайда болмайды, ол физикалы жне химиялы процестерде бір трден екінші трге айналады.Бл за жылу жмыса - жмыс жылуа айналуын белгілі алыпа келтіру (орнату) заы.Техникалы термодинамикада энергияны жылу Q жне механикалы жмыс l трінде згеруін арастырады. Демек термодинамиканы 1- ші заына сйкес, жйеде баса ешандай згерістер болмаандытан энергияны саталу заы бойынша dQ=dU+dL=dU+pdV(1.2.1)немесе Q=U+L=(U2-U1)+ pdV. (1.2.2). (1.2.1) жне (1.2.2) тедеулерден жмысты денелерге берілген энергия жылу трінде денені сырты жмысына pdV (dL) жне ішкі энергияларды ДU (du) згертуге жмсалады. Газдарды ішкі энергиясыны ДU згеруі процесті згеруіне згешілігіне немесе кйіне байланысты емес, сондытан ішкі энергия денені бастапы жне соы кйлерімен аныталады. ДU=U2-U1=f2 (P2,V2, T2)-f1( P1, V1, T1). (1.2.3). Барлы термодинамикалы процестердегі жмысты денені ішкі энергиясыны згеруін мынандай жалпы формуламен анытайды. dU=Cv dT немесе ДU=Cv21) . (1.2.4). Клемі шексіз аз згерергендегі dv ауданды, 1.2-суретте крсетеілген жйедегі денені кйі тепе-те згерудегі пайда болан элементтарлы жмысты мына формула мен анытайды. dl=pdv. (1.2.5).Сондытан, толы жмысты жйдегі клемні соы тепе-те згеруі процесінде 1-2 ыйсы сызыпен анытайды жне ол мынаан теl= pdv=1.2.3.4 ауд.(1.2.5’) Егер V2 >V1 – боланда газ лаяды, мнда dV>0 болады, ал жасалан жмыс шамасы о болады, онда lл>0, себебі дене жмысты зі істейді.Егер V2 < V1, боланда газ сыылады, мнда dV< 0 болады, ал жмыс мні теріс болады.Істелген жмысты о немесе теріс болуыны физикалы маынасы, газ лайанда сырттан сер етуші кшке арсы жмыс жасалады, ал сыыланда сырттан сер етуші кшке арсы газ жмыс жасайды.Жылу жне жмыс - процесті функциясы, оларды элементтарлы шамалары dq жне dl мндері толы дифференциал бола алмайды, ал ішкі энергия кйді функциясы болады, сондытан dU-толы дифференциалы болады.ткен асырда ататы физик Гиббс, кейін Каммерлинг-Оннес, жылу аппаратарына жылулы есептеуде, жмысты денені кйін анытау шін жаа функция ретінде энтальпия деген ымды енгізді.Термодинамикада энтальпия (Н) деген ым лкен орын алады, ол жйені ішкі энергияны жне ысым мен клемні кбейтіндісіні осындысына те.Н=U+PV(1.2.6).Меншікті энтальпия h ртімен белгіленіп h= , 1 кг заты бар жйені энтальпиясын крсетеді, ал лшем бірлігі Дж/кг болады да келесі тедеумен аныталадыh=u+P (1.2.7).Энтальпия кйді функциясы бола турып, энтальпияа U,P,V шамалары да кіреді рі ол кй параметрі (функция) болып есептеледі.Сонымен энтальпия кейбір кй функциясы жне термодинамикалы функцияны крсетеді, толы мнде (ішкі U жне сырты P,V) жйелік энергияны жне денедегі жылуды сиппатайды.Термодинамиканы бірінші заын энтальпия арылы былай жазуа болады.dL=dU+pdV=dU+d(pV)-Vdp=d(U+pV)=dH-Vdp(1.2.8) немесе q1-2=h2-h1- vdP, (1.2.9)мндаы dlтех=-vdP (1.2.10).Не былай жазуа болады lтех= - vdp= =vdP, (1.2.11)мндаы lтех – ысымы згергендегі денені меншікті техникалы жмысы.1.3-суретте алынан туелділік, PV-диаграммада график трінде крнекті бейнелеген. Кинетикалы энергияны аыны немесе газдарды ысымы згергенде техникалы жмыс lтех пайда болады.Егер аппараттаы ысым азайса (мысалы турбинада), онда dP<0, олай болса - VdP>0, демек техникалы жмыс lтех >0 о болады.Бнда жмыс сырты нрсеге арсы аын трде пайда болады.Егер керсінше, ысым аппаратта кбейсе (мысалы компрессорда) онда dP>0, демек - VdP>0, техникалы жмыс теріс болады. Бл жадайда жмыс сырты двигательмен аына арсы сер етеді.1.2.8 тедеуге кіретін техникалы жмыс lтех – бл сйы не газ аындарында орналасан андайда бір агрегеттарды (мысалы турбиналар, компрессорлар, насостар мен желдеткіштер), пайдалы жмысы. Егер мндай ( немесе осы сияты) агрегет болмаса lтехн=0