Магнитті рамалы антенналар
Тменгі жиілікті радиобайланысты магнитті рамалы антеннаны олдану арылы деу.
Мазмны
Кіріспе.......................................................................................................................8
1.ТЕОРИЯЛЫ БЛІМ..........................................................................................9
1.1 Магнитті рамалы антенналар.........................................................................9
1.2 Магнитті раманы (жиектеме)эквивалентті слбасыны элементтері....10
1.3 Сулелену кедергісі жне антенналар шыыны кедергісі...........................11
1.4 Магнитті рамалы антенналар параметрлері................................................13
1.5 Магнитті рамалы антенналарды трлері...................................................21
2. ЭКСПЕРИМЕНТТІК БЛІМ...........................................................................36 2.1 лшемдер жргізуге арналан стенд рылысы..........................................36 2.2 Магнитті рамалы антенналарды баыттылыыны диаграммасы..........................................................................................................38 2.3 Магнитті рамалы антеннаны еркін кеістіктегі баыттылы диаграммасы..........................................................................................................40 2.4 Магнитті антеннаны баса заттара атысты орналасуы..........................47 2.5 Магнитті антеннаны оректену дісіне туелді кіріс келергісі................49 3.1 УКВ диапазондаы магнитті рамалы антенналар........................................58 3.2 УКВ диапазондаы магнитті рамалы антенналарды тжірибелік рылымы ..............................................................................................................59 3.3 Жіберу жмысы шін УКВ диапазондаы магнитті рамалы антенналарды иысуы.........................................................................................61 4. Магнитті рамалы антенналарды олданан байланыс рылысы..............64 4.1 Тмен жиілікті индуктивтік байланыс..........................................................64 4.2 Экологиялы блім..........................................................................................71 ОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................73 дебиеттер тізімі...................................................................................................74
Кіріспе
зектілігі- Магнитті рамалы антенналар аз габаритті радиотехникалы антенналарды типтеріні е ызытарыны бірі болып табылады. Магнитті рамалы антенналар е алаш 1967 жылы вьетнамды соыста таратыш ретінде АШ скерінде олданылды. Осыдан кейін магнитті рамалар радиобайланысты илы трлерінде пайдаланылатын баса типті аз габаритті антенналарды арасында з орнын натылады. Магнитті рамалы антенналар жиі тыыз рылыс(салу) шартында шектеулі аймата орнатыла алатын жалыз таратыш антенналар типі болып келеді. Кп жадайда магнитті антенналар баса ысартылан антенналар типтеріне араанда жмысты эффективтілігін кбірек амтамасыз ете алады.
Магнитті рамаларды барлы елде ке олдананына арамастан оларды пайда болан стінде КСРО-да за уаыт пия трде тыйым салынды, сіресе бл идеологиялы себепке негізделді. Магнитті антеннаны пиялылыы тыйым салуды екінші себебі болды. Магнитті рамалы антенналар кмегімен аздаан лесте батысты радиобекеттердегі жасанды кедергіден тылуа болатын-«бседеткіштер». 80- жылдарды соында айта руа байланысты, магниттік рама бойынша материалдара мр басуа салынан тыйым алынып тасатлды жне кеестік техникалы дебиеттерде магнитті рама жайлы басылымдар пайда болды.
Дипломды жмысты масаты болып табылады:
-магнитті рамалы антенналар бойынша дебиеттік апараттара жне оларды жмыстарыны ерекшеліктерне анализ бен шолу жасау;
-магниттік рамалы антенналарды спецификациясы мен ерекшеліктерін зерттеу;
-антенналарды баса трлері мен типтерінен айырмашылытарына анытама мен салыстыру жргізу;
-магниттік антенналарды авиациялы байланыс жйесінде олдануы бойынша теориялы материалдарын зерттеу;
- тмен жиілікті индуктивті, локальді байланысты эксперименталды рылаларын жердегі авиациялы рылымдарда олдану шін магнитті, рамалы антенналарды пайдаланып жобалау жне дайындау;
-жердегі авиациялы рылымдарда 1000 м ашытытаы байланыс шін магнитті, рамалы антенналарды пайдалану арылы екі микросхема негізінде ышамды, аз уатты, жоары жиілікті схемаларды тадау;
Теориялы блім
Магнитті рамалы антенналар
Магнитті рамалы антенналар теориясы радиотехникалы дебиеттердегі трлі публикацияларды кпшілігіне арналан. Магнитті рамаларды кп тараптан арастыратын классикалы публикация ретінде, лбетте Ted Hart жазылан W5QJR кітабы болып табылады[2].
Шет елде магнитті антенналарды танымалы серияларыны бірі фирмалы «АМА», аббревиатурасы Abstimmbare Magnetische Antenna немесе орысша аудармасы «настраиваемая магнитная антенна» атауымен шыарылады. АМА типті антенналарды трлері мен техникалы сипаттамалары вебсайтта крсетілген [3]. DK5CZ магнитті антенналар жоары эксплуатациялы параметрлер мен стті конструкцияа ие боланы соншалы, тіпті олар баса коммерциялы фирмалара кшіру шін негізгі нім болып табылды. АМА сериялы антенналардан конструкция бойынша біршама айырмашылы жасайтын магнитті антенналар Ciro Mazzoni, Italy ндіріледі. Бл антенналарды трлері мен сипаттамасын оны вебсайтынан табуа болады [4].АШ-та азіргі уаытта магнитті антенналар «Super High – Q Loop» атауымен MFJ фирмасында шыарылады. Ертеректе АШ-та АЕА фирмасы магнитті антенналарды «Isoloop» сауда белгісімен шыаратын.
Тменде біз осы типті антенналарды жмысын тсіну шін магнитті рамалы антенналарды негізгі теорияларын арастырамыз.
Магнитті рамалы антенна айнымалы сыйымдылыты конденсатора осылан ткізгіштен жасалан петля трінде болады. Ілмекті периметрі детте 0,03 мен 0,25 шекарасында болады. Ілмек кез келген формаа ие бола алады, е кп тараан трі 1 суреттекрсетілгендей дгелек формада жмыс жасайды. Дгелек формаа ие антенналар классикалы магнитті рамалы антенналар деп саналады.
1 сурет. Классикалы рамалы аненна.
Наты толын диапазонындаы жмыс шін белгіленген магнитті рамалы антенналарды тжірибелік ызметі шін жасап шыарушыа фидерді рамаа осылу дісі мен конденсаторды сыйымдылыын арылы орындалан петляны периметрі мен сымны диаметрін білу ажет. Магнитті рамалы антеннаны жмысына осы параметрлерді андай лес осатындыын білу шін антеннаны эквивалентті схемасын арастырайы.
Магнитті рамаларды эквивалентті схемасыны элементтері.
Магнитті рамалы антеннаны эквивалентті схемасы 2 суретте крсетілген. Схемадан кріп отыранымыздай магнитті рамалы антеннаны паралелль осылан конденсатор мен катушка, тізбектей осылан бірі шыын Rшы, ал екіншісі слелену Rсул, кедергілері мен антеннаны оздыратын G генераторы трінде круге болады. Магнитті антеннаны физикалы эквиваленттігін жне осы компоненттерді жмысын арастырайы.
2-сурет. Магнитті антенналарды трлі типтері. Магнитті рамалы антеннаны эквивалентті схемасы.
Эквивалентті схемадаы айнымалы конденсатор С 1 суретте крсетілген магнитті антеннаны айнымалы конденсаторына сйкес келеді. Эквивалентті схемадаы индуктивтілікті катушка магнитті антеннаны райтын ілмек ткізгіштігіні индуктивтілігіне сай келеді. арапайым рылыларды кмегімен экспериментті трде магнитті рамалы антеннаны эквивалентті схемасындаы раушыларды шынайы мнін анытауа болады.
Магнитті рамалы антеннаны жмысы шін жіберуге(передача) осы параллельді контурды антеннаны жмыс жиілігіндегі резонанса орнатылады. Белгілі боландай, бл жадайда айнымалы конденсатор С мен индуктивтілікті катушканы реактивті кедергілері клемі бойынша бірдей, ал белгіленуі бойынша арама-арсы болады. Яни, антеннаны резонансты жиілігінде барлы кедергілерді осындысы нлге те, жне антеннаны оздыратын G генератора Rшы шыын кедергісі мен Rсул сулелену кедергісі осылан кйде алады.
Шыын кедергісі Rшы мен сулелену кедергісі Rсул жай ана оны физикалы эквиваленттерімен сынылмауы ммкін. Шынайы магнитті рама шін бл лшемдер жалпы жадайда, теориялы трыда есептеледі немесе жіберуші раманы жмысы параметрлеріні біршама арнайы лшемдері негізінде тжірибелі трыда аныталады. Дегенмен шыын кедергісі мен сулелену кедергісі толытай наты физикалы маынаа ие жне магнитті рамалы антенналар параметрлерін суреттеуде жиі олданылады.