Мнай жне газ орларыны ндіруін талдау

 

абаттаы мнай орыны рымында, еріген газдан баса да, р трлі оспалар болады – м, балшы, тзды кристалдары жне су болады.

айта ндеуге тспейті мнайда, атты заттарды млшері 1,5 % аспайды, ал рамындаы судын млшері клемге байланысты згеріп отырады. Кен орынны игерілу затыына байланысты, німні рамында су млшері де кбейеді. Кейбір ескі ымаларда імні 90 % су болуы ммкін. ндеуге тсеті мнайдын рамында кемінде 0,3 % - а жуы су болуы керек. Мнайдаы механикалы осылыстар, оны быр жолы арылы тасмалдауына кері серін тигізеді, мнай барларындаы ішкі эрозияларды тудырады. Кбінесе, мнайды тасымалдау кезінде жеіл компоненттерді ( метан, этан, пропан жне т.б.) жоалуы байалады, жуытап – 5% -а дейін, 100 С температурадаы фракцияларды айнауында. Шыымды теу масатында; жеіл компоненттер жне ескірген бырлар мен игеру аппараттары айта жндеу жмыстарын жргізу керек.

Жеіл компоненттерді жоалтпау шін жне мнайды резервуарда сатау шін, мнайа арнайы сзгіштер олданады. Мнайдаы негізгі су жне атты заттар блшектерін резервуарлар ыздыру жне суыту арылы тдырады. Аыры тндыру арнайы ондырылар арылы жзеге асады. Су жне мнай бір – бірінен иын ажырайтын эмульсия тудырады да, мнайды сусыздануын бсендетеді. Мнайды деэмульсиялау процесі екі жйеде жреді, оны біреуі кішкентай тамшылар кйінде болады. Мнай эмульсиясыны екі трі болады; судаы мнай немесе гидрофильді эмульсия жне мнайдаы су немесе гидрофобты эмульсия. Кбінесе гидрофобты мнай эмульсиясы кездеседі. Дисперсті фазаларды адсорбты абатындаы жоары шекарасында эмульсия кбіршектері байалады. Осындай абаттар шінші процес – эмульгатор. Гидрофильді эмульгатора ерігіш асиеті жоары желотин, крахмал т.б жатады. Гидрофонды ол – мнай німдерінде жасы ерігіш органикалы тз кислотасы, шайыр, са дисперсті тп блшектері, балшы, металл ышылдары жне т.б. мнаймен тез шайылатын сйытар. Осы крсетілген дістерді нтижесінде сапалы мнай орын алуа болады.

2.1-сурет . Жанажол кен орыныны 2000-2006 жж. мнай орыны графигі

 

Ыны фонтанды пайдалану

Жаажол кен орны шінші кезеде игеру жадайында боландытан азіргі кезде штангілі тере сораппен игеруге газ факторы аз ыларды кшірді. Сонымен атар болашата газ факторы жоары, дегенмен абат ысымы тмен ыларды газлифт дісімен игеру жргізілмек.

азіргі тада КТ – ІІ абатыны «Г - Д» бліктерін ашу жне лі де фонтандалу аяталмаандытан игеру фонтанды дісімен жргізілуде.

Фонтанды ыларды ондырыларына жер асты жне жер сті ондырыларына блінеді.

Жер асты ондырыларында фонтанды ктергіш ретінде, ингибиторланатын болса, ингибиторды меншікті жмсалуын 200 г/т клемінде жмсайтын, ыны СК-ындаы ингибиторлаушы-апаы арылы жргізетін КОКУ-89/73-136-36 кг тріздес камерасы ондырысын жатызады.

ыа тсірілетін фонтанды бырларыны тізбегі: газ жне сйыты ктеру ызметін атарады. рамында ккіртті сутек жне су кездесетін мнайды ндіру кезінде шеген бырларыны коррозияа жне эрозияа шырауынан сатау шін, сйыты айдау арылы ыны шіреміз.

Фонтанды ы ондырыларына диаметрлері 38:50:63:73:89:102 жне 144 мм; абыралар алыдыы 4-тен 7 м, зындыы 5,5-10 м болатын СК олданылады.

Газлифтік жйе

«Актобемнайгаз» А 1999 жылы ГПЗ солтстігінде компрессорлы газлифт станциясын рды. Оны ішінде 4 компрессор растырылан,оларды параметрлері: рімбергіштігі 18600 м³/са, кіру ысымы 4МПа, шыу ысымы 12-15 МПа, уаты 1177 кВт. азіргі газлифттін уатты 180 мы м³/ ту.

Бір уаытта кен орынны солтстігінде газды амтамасыздандыру станциясы, газлифт шін (5,6, 29, 24 номерлі газлифтті ылар) салынан. Болашата кен орынны солтстігінде 24 ыны іске осылуы арастырылады. Олар газлифтті эксперименталды жмыс істеуін баылайды.

азіргі уаытта 7 ыма газлифттілік тсілмен жмыс істейді. Оларда лкен ысымды газ, жаын тран лкен ысымды газ ыларынан алынып, газлифтті ыны шегендеу бырына газ тікелей енгізіледі.