Таырып 2: леуметтану ылымыны алыптасу жне даму кезедері

1.леуметтану ылымыны алыптасуына дейінгі кезе.

2.леуметтану дамуыны классикалы кезеі.

3.О. Контты позитивистік доктринасы.

4.Позитивистік жне эволюционистік теорияларды дамуы (Дж.Ст.Милль, Г. Спенсер, Г. Тард, Э. Дюркгейм, Ф. Теннис).

5.Э. Дюркгеймні леуметтік деректері жне леуметтанулы дістер туралы ілімі.

6.М. Веберді тсіндірмелі леуметтануы.

7.Г. Зиммельді леуметтанулы теорияны дамытуа осан лесі.

8.К. Марксты леуметтанулы идеялары.

леуметтану ойыны негізгі даму кезеділігі сраын талылаан уаытта леуметтанудаы негізгі даму тарихындаы трт кезеді арастырылады:

1. леуметтану ХІХ асырды екінші жартысы мен ХХ асырды бірінші ширегінде оамды былыстарды баяндау сипатында болды. Бл кезеде леуметтану философиядан блініп шыып, оамды зерттеуді, тсіндіруді жаа ылыми, дістемелік тжырымдарын іздестіре бастады. Алашы кезеде осы ылымны пайда болуын, дамуын тсіндірмекші болан мектептер, баыттар, ілімдер алыптасты. Сонымен атар, леуметтануды олданбалы саласы алыптаса бастады.

2. олданбалы леуметтану ХХ асырды 30-60 жылдары. леуметтануды дістемелік жне дістік аппаратын дайындау басталды, леуметтану практикалы ылыма айналады. Оны р трлі апарат ралдары алыптасып, математикалы аппаратты кеінен олдана бастайды.

3. ХХ асырды 60-90 жылдары. леуметтану ткен кезедердегі леуметтану теорияларын, тжырымдарын мірде олдана бастайды. азіргі кезде Батыс елдерінде парламентті жне президенттерді сайлауларды арсаында натылы леуметтік зерттеулер жргізіліп, саяси серіктестіктерді сайлауын амтамасыз етіп отырды.

4. Бгінгі тада леуметтану жйелі білімге айналып, леуметтану ылымында трлі тжырымдамалар, кптеген теориялар пайда болды.

Аталан сраты талдау барысында рбір кезені наты жайттарына тере ніліп, таысу керек.

леуметтануды пайда болу тарихына назар аударатын болса, леуметтану тарихыны дамуы крделі, сондытан леуметтік проблеманы мнін тсіну шін леуметтік білімні жалпы пайда боланын, ненін орнына келгенін білу маызды.

Сондытан да, аталынып отыран сра мазмнын арастыран уаытта алдымен леуметтанушылы ойды дамуыны кезедерін арастырып, оны алы шарттары мен себептерін ежелгі дуір мен орта асыр кезедерінен алып, ондаы зерттеуші алымдарды ебектеріне сйену керек. Бл кезедерді арастыраннан кейін, жаа жне азіргі замаы ойшылдар ебектеріне талдау жасап, талылыма беру міндет.

О.Конт жне леуметтану сраын арастыру леуметтану ылымында маызды болып саналады. йткені, Огюст Конт леуметтану ылымыны негізін алаушы болып есептелінеді. Содытан, бл ылымны йарымы бойынша, леуметтануды дербес ылым ретінде пайда болуын оны оам танып мойындаан кезенен басталатындыын ескеру ажет. «Науковедение» кітабы бойынша, леуметтану ХІХ асырды ырыншы жылдары, оны негізін салушы француз оымыстысы Огюст Контты 1839 жылы «Позитивтік философия курсы» атты ебегі шыаннан кейін пайда болан. О.Конт зіні ебегіні 3 томында «Социология» деген ымды бірінші рет олданып, оамды ылыми негізінде зерттеп білуді міндет ойды.

оамды ылыми негізде зерттеу ажеттілігі леуметтану ылымыны пайда болуыны жне алыптасуыны басты себебі боландыын айту керек.

Сондытан, леуметтану ылымына О.Контты андай лес осандыы жне оны алатын орны туралы наты мысалдар келтіре отырып, сра мазмнын ашу міндет болып саналады.

Пайдаланылатын дебиет:

1. А.И.Икенов. леуметтану негіздері. Оу ралы. А.; 2004.

2. Фролов С. Социология, М., 2000.

3. Булатова А., Исмагамбетова З. Курс лекции по социологии, А., 2000.

4. Тощенко Ж. Социология, М., 1999.

5. Мостовая И. Зачет по социологии, М., 1999.

6. Радугин А., Радугин К. Социология, М., 2001.

7. Лавриненко В. Социология, М., 1998.

8. Збровский Г. Общая социология, Екатеринбург, 1997.

9. Капитонов Э. Социология 20 века, Росто на Дону, 1996.

10. Андрущенко В. Социология, Харьков, 1996.