Алалы, ауданды, жергілікті органны тергеу бліміні (блімшені) бастыыны зыреті
ПК-де белгіленген зыретіне сйкес тергеу блінісіні басшысы ылмысты ы бзушылытар туралы арызды жне баса да себептерді СДТБТ- (сота дейінгі тергеп- тексерді бірынай тізіміде) тіркеу шін сота дейінгі тергеп-тексеру басталана тергеушіге дереу тапсыруды амтамасыз етеді.
Тергеушіге СДТБТ-де себепті тіркеу, ылмысты істі зіні ндірісіне абылдау, оиа орнын арап тексеру, кейінге алдырылмайтын жедел-іздестіру іс-шараларын, тапсырмаларды, нсауларды орындауды наты мерзімдерін белгілей отырып, тергеу рекеттеріні келісілген жоспарын дайындау жне зады процестік шешім абылдау жктеледі.
Келісілген жоспар ылмысты ы бзушылыты тергеуді барлы кезедерін амтиды жне оан:
- тергеу жне іздестіру болжамдары;
- тексеру шін анытауа жататын деректері;
- тергеу амалдарыны тізбесі;
- жедел жолмен анытауа жататын мн-жайлары;
- мерзімдер мен орындаушылар кіреді.
Жоспар згертіліп, толытырылуы ммкін, оны тзету бастамасы, тергеушіге де, жедел жмыскерге де тиесілі.
Атап кету керек, ПК-ні 60-бабыны 3-тармаына сйкес тергеуші істі мн-жайларын жан-жаты, толы жне объективті зерттеуге барлы шаралар абылдауа, ылмысты ы бзушылы жасаанын крсететін жеткілікті длелдемелер жиналан адамды кдіктіні рекетін саралау, оан блтартпау шарасын тадау, ылмысты ы бзушылыты мн-жайларын баяндап, жиналан длелдемелерді сипаттай отырып, айыптау актісін ру арылы ылмысты удалауды жзеге асырады. Кзделген жадайларда прокурорды процестік келісімді жасасуа ммкіндік беретін мн-жайларды аныталаны туралы хабардар етеді
кімні азаматты талап ою, баса да мліктік ндіріп алулар немесе млікті ытимал тркілеу блігінде орындалуын амтамасыз ету масатында тергеуші кдіктіні немесе оны рекеттері шін за бойынша материалды жауаптылыта болатын тлаларды млкін анытау шін шаралар олданады. (ПК-ні 60-бабыны 4-тармаы). ылмысты істер бойынша тергеп-тексеру жргізген кезде тергеуші ылмысты жолмен табылан не ылмысты жолмен табылан аражата сатып алынан, баса тлаларды меншігіне берілген млікті анытау шін де шаралар олданады (ПК-ні 60-бабыны 5-тармаы). Атап крсету керек, тергеуші оиа орнын арауды жеке жргізеді жне оны сапасы шін дербес жауапты.
Тергеушілерді ылмысты ы бзушылытарды тергеу кезінде ішкі істер органдарыны баса ызметтерімен зара іс-имыл жасасуы келісілген жоспарлауды, зара апаратпен алмасуды, тергеушіні йымдастырушы рлі жадайында рбір ызметті зыретін наты шектеу негізінде ылмысты-процестік занамаа сйкес жзеге асырылады.
Тергеуші ылмысты ы бзушылыты алдын алу масатында:
- барлы жадайларда кімшілік полицияа белгіленген тртіпте есепке алуа жататын жасспірімдер туралы апарат жолдайды;
- баралы апарат ралдары арылы халы арасында ыты насихаттауды жргізуге атысады;
- ылмысты іс бойынша ылмысты ы бзушылы жасауа ыпал еткен мн-жайларды анытап, тиісті мемлекеттік органдара, йымдара немесе оларды басару функцияларын атаратын адамдара осындай мн-жайларды немесе баса за бзушылытарды жою бойынша шаралар абылдау туралы сынымдарды енгізеді.
сыным бір айлы мерзімде абылданан шаралар туралы міндетті трде хабарлай отырып, арауа жатады (ПК-ні 200-бабы). {15}
Тергеу процесінде ішкі істер органдары жмыскерлеріні ызметтік жмысында кемшіліктер аныталан жадайда тергеуші тиісті бастыа сыным жолдайды.
Тергеушіге ішкі істер органдарыны тергеуіне жататын ылмысты ы бзушылы жасауда кдікті адам жеткізілген жадайда ол ПК-ні 180-184-баптарында кзделген сота дейінгі тергеп-тексеруді басталуына себептерді жне осы адамды ПК-ні 128-бабыны тртібінде стау негіздеріні бар-жоын тексереді жне тиісті шешім абылдайды.
ылмысты істі атайтын негіздер (ылмыс оиасы, рамы болмаандытан) бойынша ысартуды себебі бойынша тергеу барысында амаудаыны, айыпталушыны амаудан босату немесе атау кімін шыаран кезінде алалы, ауданды, желілік орган бастыыны тергеу жніндегі орынбасары, тергеу бліміні, блімшені, тобыны бастыы, топты аа тергеушісі 24 саат ішінде ІІД-КІІД-ні Тергеу басармасы арылы ІІМ Тергеу департаментіне арнайы апарат жолдайды.
ылмысты-процестік занаманы бзуды рескел фактілері алалы, ауданды, желілік органны жедел кеесінде міндетті арауа жатады.