Маркетингті негізгі аидалары

Маркетинг бiрнеше аиданы бiреуiне трылы немесе оларды жиынтыына негiзделiп алынады. Бл трындар ндiрушiнi, нiмдi ттынушыны немесе оларды жиынтыына негiзделiп алынады. Бл трындар ндiрушiнi, нiмдi ттынушыны жне жалпы оамды мдделердi сйкестендiрудi талаптары мен дiсi арылы сипатталады. Сатушыны алдында тран мселелердi шешуге байланысты коммерциялы ксiпорындар здерiнi маркетингтiк ызметiн негiзгi 5 аидаа сйене отырып жргiзедi:

1. ндiрiстi жетiлдiру аидасы;

2. тауарды жетiлдiру аидасы;

3. коммерциялы имылдарды интенсивтендiру аидасы;

4. маркетинг аидасы;

5. леуметтiк пиылды /этикалы/ маркетинг концепциясы.

ндiрiстi жетiлдiру аидасы – ксiпорынны ндiрiстi йымдастыруы жне жаа технологияа немi жету ажеттiлiгiне негiзделген. Бл аида тауара сраныстан сыныс арты, немесе тауарды зiндiк нын тмендету болан жадайда тиiмдi.

Тауарды жетiлдiру аидасы – ксiпорын жоары сапалы тауарларды сыну жолымен жетiстiкке жетедi. Егер нiм ндiрушiлер тауарды ттынушыны ажеттiлiгiн темейтiн болса, бл аиданы iс жзiне асуы иына соады.

Коммерциялы имылдарды интенсивтендiру аидасы - бл ндiрiстiк нiмдi барынша кп ндiру, сонымен атар барлы ммкiндiктердi пайдалана отырып, оларды рынока сатуа мтылдыруды кздейдi.

Маркетинг аидасы – ксiпорын коммерциялы- табыса, рынокке ажеттi жне оларды басада бсекелестерiне араанда тиiмдi тсiлдермен анааттандыру болса, маркетинг концепциясы ттынушыларды жан-жаты бiлуге негiзделген.

леуметтiк пиылды маркетинг концепциясы - ксiпорында кейбiр ттынушыларды жне оларды топтарыны оамды мддесi мен сранысын за уаыт бойы арттыруды талап етедi. Сонымен атар ттынушыа келетiн зиянды болдырмау жаын арастырады.

Маркетингтi атаратын негiзгi ызмет трлерi:

1.рыноктік кешенді зерттеу;

2.тауар ткізу;

3.ксіпорынны ндірістік тауар ткізу ммкіндігін анытау;

4.тауар жне оны баасы;

5.маркетингтік сі-рекетті баалау жне оан баа беру;

6. маркетингтік ызметті ерекшелігін белгілеу;

7. маркетингтiк стратегияа сйене отырып, нерлым айын бадарлама жасау;

8. коммуникациялы саясатты жзеге асыру.

 

3. Маркетингті негізгі функциялары:

1. Аналитикалы (талдау): рыноктi зерттеу; ттынушыларды зерттеу; фирма рылымын зерттеу; тауарды зерттеу; ксiпорынны iшкi ортасын талдау

2. ндiрiстiк: жаа тауар ндiрiсiн йымдастыру, жаа технология жасау; материалды-техникалы жабдытарды йымдастыру; дайын нiмнi бсекелестiк абiлеттiлiгiн жне сапасын басару.

3. ткiзу (сату): тауар озалысы жйесiн йымдастыру; сервистiк ызметтi йымдастыру; сранысты алыптастыру мен ткiзудi ынталандыру жйесiн йымдастыру;

масатты тауар саясатын ткiзу; масатты баа саясатын ткiзу.

 

4.Басару мен баылау: Ксiпорында оперативтi (шыл) жне стратегиялы жоспарлауды йымдастыру; Маркетингтiк басаруды апараттармен амтамсыз ету; Ксiпорында коммуникация жйесiн йымдастыру; Маркетингтiк баылауды йымдастыру (керi байланыс).

Ксіпорынны ішкі ортасы бл — ксіпорынны зі, яни, оны масаты, йымдастырушылы рылымы, ксіпорын жмыскерлері, капитал иелері мен ішкі факторлар жиынтыы.

Ксіпорынны сырты ортасы бл - ксіпорынны ттынушылармен табысты атынас орнатуы, ксіпорынны сырты факторлары мен кші, маркетингке атысты сырты атынасы болып табылады.

Ксіпорынны ызмет ету макроортасы демографиялы, экологиялы, экономикалы, техникалы, саяси, занды, леуметтік жне мдени ортасын амтиды. Бл факторлара бірде-бір ксіпорын сер ете алмайды.

Фирманы маркетингтік ортасы бл — фирманы ішкі ортасында ана ызмет етпейтін жне басару ммкіндіктеріне сер ететін белсенді субъектілер мен кштер жиынтыын айтады.

Маркетингтік ортаны талдауы ол — р трлі дістерді, ксіпорынны ішкі жне сырты ортасын зерттеу арылы жиналан апараттарды баалау мен интерпретациялау дерісі.

Маркетингтік орта траты жадайда бес блімге блінеді:

баыланатын факторлар;

баыланбайтын факторлар;

фирманы масата жетудегі табыс немесе стсіздіктер дрежесі;

кері байланыстары;

бейімделу.

Фирманы микроортасы – фирманы зі мен ттынушылара ызмет крсету ммкіндіктерімен сипатталады. Оны табысты жмыс жасауы микроортаа атысты кптеген ызмет етушілерге де: жеткізіп берушілер, маркетингтік делдар, бсекелестер мен ттынушылара да атысты.

Бсекелестер— маркетингті зерттеуді е жасы дісі, адамдар сатып алу туралы шешім абылдайды, ол зіні ажеттіліктерін анааттандыру, жоары ммкіндіктерін жасарту. Ксіпорын тауарларды жоары дрежеде ттынуды райды, баса бсекелестерге араанда жоары дрежеге ие болады.

Бсекелесті 3 типін арастыруа болады, олар: тауар туындысы, тауар трі, маркалы.

Тауар туындысыны бсекелестері нарыта р трлі тауарлар пайда боланда туындайды, бсекелестерді ттынушыларыны ажеттіліктерін анааттандыруа абілетті болуы. Мысалы, автонарыта баса да клік трлері бар, ттынушыларды озалыстаы мселелерін шешетін: мотоциклдер, велосипедтер жне т.б.

Тауар трлеріні бсекелестері берілген р трлі тауарларды з орындары бар, бсекелестерді ттынушыларын анааттандыру абілеттілігіні болуы. Мысалы, автокліктер зара бсекелеске тседі, жылдамды жне комфортты жадайларына байланысты.

Маркалы бсекелес тауарды бір трімен мір среді, р трлі ксіпорындар ндіреді, соан байланысты р трлі маркалармен, мысалы, автокліктерді р трлі маркалары, ттынушыларды састыымен ерекшеленеді.

Маркетингтік делдалдар — бл фирма, фирманы ала арай жылжуына кмектесу, ттынушылар арасында тауарларды тарату, маркетингтік ызметтерді сынатын жне несиелік аржылы мекемелер, маркетингтік ызмет крсететін ксіпорындар.

Сауда делдалдары — бл іскерлік фирмалар, тауарларды сатып алатын клиенттерді табуа кмектеседі, ктерме жне блшек йымдар.

Маркетингтік ызметтерді сынатын агенттіктер — маркетингтік ызметтерді сынатын ксіпорындар р трлі іскерлік маркетингті жзеге асырады: маркетингтік зерттеулер, жарнамаларды йымдастыру жне т.б. Олара е алдымен барлы ммкін кеес беретін маркетингтік йымдар жне жарнамалы агенттіктер компания тауарларын керек нарыа жылжытуа кмектеседі.