Бап. Осы Зада пайдаланылатын негізгі ымдар

Тарау. Жалпы ережелер

Осы Зада мынадай негiзгi ымдар пайдаланылады:

1) аккредиттеу - аккредиттеу жнiндегi органны метрологиялы жмыстар мен крсетiлетiн ызметтердi наты трлерiн жзеге асыруа зады тланы зыреттілігін ресми тану рсімі;

2) зады метрология - метрологияны укiлеттi мемлекеттiк орган атаратын ызметке жататын жне лшем бiрлiктерiне, дiстерiне, лшем ралдары мен лшемдiк зертханаларына атысты мемлекеттiк талаптары бар блiгi;

3) мемлекеттiк метрологиялы баылау - укiлеттi органны жне оны ауматы блiмшелерiнi лшем ралдарыны шыарылуын, пайдалануа берілуін, жай-кйiн жне олданылуын, лшемдердi орындау дiстемелерiні олданылуын, шама бірліктеріні эталондарын, метрологиялы аидалар мен нормаларды саталуын, сауда операцияларын жасаан кезде иеліктен шыарылатын тауарлар санын, сондай-а лшеп орау, сату жне импорттау кезiндегі кез келген орам тріндегi лшеп оралан тауарларды санын баылау жнiндегi ызметi;

4) метрологиялы баылау - мемлекеттiк басару органдарыны, жеке жне зады тлаларды метрологиялы ызметтерi метрологиялы ережелер мен нормаларды саталуын тексеру масатында жзеге асыратын ызмет;

5) метрологиялы ызмет - ызметi лшем бiрлiгiн амтамасыз етуге баытталан субъектiлер жиынтыы;

6) лшем - арнаулы техникалы ралдарды кмегiмен тжiрибелiк жолмен физикалы шама мнiн табу;

7) лшем бiрлiгi - нтижелерi задастырылан шама бiрлiктерiнде крсетiлген жне лшем ателiгi берiлген ытималдыпен белгiленген шектегi лшемнi жай-кйi;

8) лшем бiрлiгiн амтамасыз етудi мемлекеттiк жйесi - лшем бiрлiгiн амтамасыз ету саласында жмыстарды з зыретi шегiнде жзеге асыратын объектiлердi, мемлекеттiк басару органдарыны, жеке жне зады тлаларды жиынтыы;

9) лшем бiрлiгiн амтамасыз етудi мемлекеттiк жйесiнi тiзiлiмi - лшем бiрлiгiн амтамасыз ету саласындаы объектiлердi, жмыса атысушылар мен жаттарды тiркеудi есепке алу жаты;

10) лшем бiрлiгiн амтамасыз ету жнiндегi нормативтiк жаттар - ережелер, нсаулар жне лшем бiрлiгiн амтамасыз ету жнiндегi жмыстарды жргiзу талаптары мен тртiбiн айындайтын зге де нормативтiк жне дiстемелiк жаттар;

11) лшем бірлігін амтамасыз ету саласындаы техникалы сарапшы - укілетті орган айындайтын тртіппен лшем бірлігін амтамасыз ету саласында жмыстарды жргізу ыына аттестатталан жеке тла;

12) лшем ралдарын метрологиялы аттестаттау - бiрен-саран данада шыарылан немесе келiнген лшем ралдарыны лшем бiрлiгiн амтамасыз ету жнiндегi нормативтiк жаттарды талаптарына сйкестiгiн белгiлеу (растау);

13) лшем ралдарын салыстырып тексерушi - лшем ралдарын салыстырып тексеру жргiзу ыына укiлеттi орган белгiлеген тртiппен аттестатталан мемлекеттiк метрологиялы ызметтi немесе аккредиттелген зады тлаларды метрологиялы ызметтерiнi маманы;

14) лшем ралдарын сынау - сынау объектiлерiне трлi сынау серлерiн олдана отырып лшем ралдарыны белгiленген нормалара сйкестiк дрежесiн анытау шiн ткiзiлетiн операциялар жиынтыы;

15) лшем ралдарын тексеру дiстемесi - орындалуы лшем ралдарыны белгiленген техникалы жне метрологиялы талаптара сйкестiгiн айындауа жне растауа ммкiндiк беретiн операциялар мен ережелердi жиынтыы;

16) лшем ралы - лшем жргiзуге арналан жне нормаланан метрологиялы сипаттамалары бар техникалы рал;

17) лшем ралын калибрлеу - мемлекеттiк метрологиялы баылауа жатпайтын лшем ралыны метрологиялы сипаттамаларыны шын мндерiн айындау масатында осы лшем ралыны кмегiмен алынан шаманы мнi мен эталонны кмегімен айындалан шаманы тиiстi мнi арасындаы араатынасты белгiлейтiн операциялар жиынтыы;

18) лшем ралын салыстырып тексеру - лшем ралыны белгiленген техникалы жне метрологиялы талаптара сйкестiгiн анытау жне растау масатында мемлекеттiк метрологиялы ызмет немесе баса аккредиттелген зады тлалар орындайтын операциялар жиынтыы;

19) лшемдердi орындау дiстемесi - орындалуы лшем жргiзудi осы дiстемесiмен белгiленген длдiкпен лшем нтижелерiнi алынуын амтамасыз ететiн операциялар мен ережелер жиынтыы;

20) лшемдердi орындау дiстемесiн метрологиялы аттестаттау - лшемдердi орындау дiстемесiнi оан ойылатын метрологиялы талаптара сйкестiгiн белгiлеу (растау);

20-1) пайдалануа беру – лшем ралдарын арналан масаттарда бірінше рет олдану;

21) саластыру - эталондар мен лшем ралдарыны метрологиялы сипаттамаларын зерттеудi нтижелерiн салыстыру;

22) укілетті орган - техникалы реттеу жне метрология саласында мемлекеттік реттеуді жзеге асыратын мемлекеттік орган;

23) шама бiрлiгi - 1-ге те санды мн шартты трде берiлген белгiленген млшердi физикалы шамасы;

24) шама бiрлiгiнi мемлекеттiк эталоны - укiлеттi органны шешiмiмен азастан Республикасыны аумаында бастапы деп танылан шама бiрлiгiнi эталоны;

25) шама бiрлiгiнi эталоны - укiлеттi мемлекеттiк орган белгiлеген тртiппен бекiтiлген, млшерiн осы шаманы баса лшем ралдарына беру масатында, шама бiрлiгiн (шама бiрлiгiнi еселiк не лестiк мндерiн) жаыртуа жне (немесе) сатауа арналан лшем ралы.

Ескерту. 1-бап жаа редакцияда - Р 2006.12.29. № 209 (олданыса енгізілу тртібін 2-баптан араыз), згеріс енгізілді - 2008.07.05. № 62-IV (олданыса енгізілу тртібін 2-баптан араыз), 2012.07.10 № 31-V (алашы ресми жариялананынан кейін кнтізбелік он кн ткен со олданыса енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап олданыса енгізіледі) Задарымен.