Темперамент типтеріні сипаты
Психологияда жйке жйесіні белгілі типі адамны ылыынан,іс-рекеті мен ебегінен,оу рекеті мен ойынынан,сйлеген сзі мен спортпен шылдану рекетінен белгі беріп,меншікті дара згешелігін крсетуіне байланысты сангвиник,холерик,флегматик,меланхолик деп трт трге бліп сипаттаймыз.
Сангвиникті эмоциялы озуы шапша,кшті,біра трасыз.Кіл-кйі п-стте згереді.Ол-сершіл адам.натан,сйген нрсесіне елігіп уестенуі де оай,жесігіні басылуы да жылдам.Тірегіндегі уаиалара,нрсені мн-жайына еле етіп,кілденуі де,баса нрсеге ауып кетуі де тез.Кілі ктерікі болып келеді.за уаыт майып жрмейді.Бастан кешкен сезім кйлері санасында елеулі із алдырмайды.Шапша да икемді,озалыш та ызу,еті тірі сергек.Сезім-кйлерін сырты имылдары йгілеп трады.Ктерікі,мнерлі сйлейді,мимика имылы кп.Ажарын,ашы.Мндай адам басалармен жылдам жаындасады,біра атынас-байланысында стірттік болады.,ызытыран іске бейімділігі, талабы,талпынуы кп,біра оп-оай солындап ала береді,бастаан ісіне тыылыты болмай,жмысы аясыз алады.Уде береді,біра оны орындай алмайды.Ойына ызу атысады,ойын процесінде рлін згертіп отырады,кпелеп алуы оай,кпелесе жылап жібереді,алайда,ренжігенін тез мытады,кзіні жасы кетпей-а кле бастайды.
Холерикті эмоцияа берілуі шапша.Сезім кйлері оыс ауытып,марта ктеріліп кететін шыдамсыз,кйгелек кісі.п-стте ызып кетіп,кйіп піседі.Ашуланса,бр-сар етіп,ызу екпіні сарылып барып басылады,бастан кешкен сезімі санасында тере із алдырады,имыл-озалысы шапша.Икемсіз оыс ылытарына арамастан,ызулы,жігерлі,пысы жне іс-рекет атаруа бейім келеді.Жмыса марта беріліп,екпінмен істейді,аны,серлі,мнерлі сйлейді.Сезім кйлері сзінен,мимика,пантомикасынан білініп трады.
Холерик бала белсенді,батыл келеді,іске шапша кіріседі,бастаан іс-рекетін аятап шыады,кп адам атысан ойындара мар.зі де йымдастырып,аяына дейін белсене атысады,шыдамсыз,кйгелек,лезде кпелейді,п-стте ашуланады жне ашуын за сатайды.
Меланхоликті эмоциялы ктерілуі табанды,кшті,траты болады,сырты крінісі лсіз келеді.р нрседен ауыр сер алады,олар бойын билеп,санасында тере із алдырады,кіл-кйлері біралыпты за саталады,мінезі баяу згереді,кілі кбінесе жабырау кейде айылы да болады.Сырты жадайдан рейленіп,сескеніп трады,кедергі кездессе,уайымдап ажи тседі,имыл-озалыстары аырын,баяу болады.Мнерсіз,аырын сйлейді,сезім кйлері сырты имылдарынан крінбейді.зі тйы,жасанша келеді,кісімен кп араласпайды,іске бірден кірісіп кетпейді,егер кіріссе,іс-рекетін толы аятап шыарады.
Меланхолик бала сыпайы,момаан,жасанша келеді,біреу сра ойса,ысылып,ялып алады,кілденуі де,кпелеп ренжуі де иын,ренжіп алса,кпке дейін мытпайды,ойына бірден осылып кетпейді,жатырап трады,кешігіп барып атысады,іске де бірден кіріспейді,бір бастап кетсе,ойынды да,жмысты да аятап шыады.
Флегматик эмоциялы озуы лсіз болады,ызуланып желікпейді,елеуреп ашуланбайды,кіл-кйлері байсалды,орныты алпында за саталады,баяу згереді,жарырап уануы да,жабырап айыруы да иын,аз озалады,сылбыр,керенау имылдайды,сезім-кйлерін сырты имылдары білдіріп трмайды,мимикасы,зге имылдары мнерсіз.Бір сарынды,монотонды сйлейді.Кісімен араласып жаындасуда мардымсыз,іске ыралып-жыралып барып кіріседі.Іс-рекетін байсалды,тиянаты орындайды,бастаан ісін адаалап істейді,аятап шыады.
Флегматик бала байсалды,баяу,орныты болады.Кісіге йірлігі аз,зі ешкімге тиісіп,сотыыспайды.Біреу жанжал шаырса,есебін тауып,жалтарып кетеді,тыныштыты жасы креді.Кіл ктеретін сауыа да уес емес,бтен кісіге міндет артып кпелемейді.
рбір жеке адамны темпераментінде жалпы адамдара орта,типтік бірсыпыра сипаттар болады.Сол сипаттарымен р кісі темпераментті белгілі бір типіне осылады.Жоарыда айтыландай,таза темперамент типтері мірде сирек кездеседі.Кп адамда бір типті сипаты баса типті сипатына осылып,араласып жреді.Мселен,холерикте меланхолик пен флегматикті,сангвиникте холерик пен флегматикті сипаты арлас келуі ммкін.Аралас типте холерик,сангвиник сипаты кп крінсе,сангвиник дейміз.Алайда,99 темперамент типтеріні аралас сипаттары трліше жадайда сипат береді.Трмыс жадайында бір типті,іс-рекет,ебек процесінде баса типтерді ерекшеліктері сезіледі.Мндай ылыты спортшылардан круге болады.Кейбір боксер,футболисттер стадиона келгенде,згеріп кетеді.Темпераментті жайшылыта байалмайтын жаа сипаттарын крсетеді.