Минералдар мен тау жыныстарында
Сабаты таырыбы: Сутек-химиялы элемент жне жай зат.Сутекті изотоптары.
Сабаты масаты:
Білімділік: Сутекті химиялы элемент жне жай зат ретіндегі тсінігін алыптастыру масатында элементті сипаттауа ерекше мн беріп, білімдерін дамыту, табиатта таралуы жне алыну жолыны ерекшеліктерін ткен сабапен байланыстыра отырып тсіндіру.
Дамытушылы: Экзо, эндотермиялы реакцияларды айталай отырып оушыларды дрыс шешім абылдай білу дадыларын жетілдіру, белсенділік икем дадысын алыптастыру.
Трбиелік: Экологиялы трбие беру.
Сабаты трі:жаа саба
Сабаты діс-тсілдері: СТО стратегиялары, зертханалы жмыс
рал-жабдытар,крнекі ралдар:Газ жинайтын рал (тры,сынауы, спиртшам), Кипп аппараты, мырыш , тз ышылы, ккірт ышылы,кальций,су, периодты кесте.
Пнаралы байланыс: дебиет, тарих
Ктілетін нтиже: Оушылар эксперименттік тжірибелерді орындалуын мият адаалап, ауіпсіздік ережесін еске тсіреді, зертханалы тжірибелерден орытынды жасап,реакция тедеулерін жазып,реакция типтерін ажырата біледі.
САБАТЫ ЖРУ БАРЫСЫ:
І. йымдастыру блімі
ІІ. «ызыушылыты ояту»
1. « Миа шабуыл»
n 1.Заттар нешеге жіктеледі? Жай жне крделі заттар дегеніміз не?
n Химиялы элемент дегеніміз не? Оттек элементіне сипттама беріп крелік( аты, табасы, сал.ат.массасы, молекуласы, сал.мол.массы,валенттілігі, периодты кестеде орны бар,аллотропиялы тр згерісі бар)
n 3.Химиялы реакцияны неше типі бар? Атаыз
n 4.Термохимиялы реакция дегеніміз андай реакция,ол нешеге жіктеледі?
2. « Семантикалы карта»
| осылу реакция сы | Айырылу реакция сы | Орын басу реакция сы | Алмасу реакци ясы | Экзо Термия лы реак ция | Эндо Термия лы реак ция | |
| Са + О2 = 2СаО | + | |||||
| Fe + CuCI2 = Cu + FeCI2 | + | |||||
| CaCO3 = CaO + CO2 - Q | + | + | ||||
| HCI + NaOH = NaCI + H2O + Q | + | + | ||||
| 2H 2O = 2H2 + O2 - Q | + | + | ||||
| 2H2 + O2 = 2H 2O + Q | + | + |
ІІІ. «Мананы тану»
1.«Мені тап»
Мен суды ары тегімін,
Серігімін оттек атты серіні.
Ежелден е жеіл газбын,
Оттекке араанда азбын.
1 пайыз ана жер бетіне тараам,
аламшарда 92 пайызбын.
Бармын газбен кмір,мнайда,
Болашата зім отын бола алам. (Сутек)
2. Бгінгі сабаты таырыбы (татамен, дптермен жмыс)
Химиялы табасы : Н , Ar ( Н ) = 1,008 м.а.б.
Н2 ,Mr (Н2) = 2 м.а.б.
Н2, и , т, суда АЕ (100Vсуда - 2V Н2 ериді).
n Жер бетінде оттекке араанда сутек едуір аз.Е кп тараан осылысы-Н2О
n Кн жйесі планеталарыны 92%-ін сутек атомы рады.
n Сутекті жер ыртысында газ кйіндегі метанны, атты тас кмірді, сйы кйдегі мнайды, кптеген минералдар мен тау жыныстарыны рамында оттекпен атар сутек те кіреді. Жер ыртысындаы сутекті массалы лесі 1 %. Ол аз болып крінгенмен, шындыында жердегі р 100 атомны, шамамен, 10 атомы сутекті лесіне келеді.
n Сутекті отын ретінде пайдаланан тиімді. зірше сутекті кп млшерде ндіруге болатын шикізаттар – метан мен суды айыру ымбата тсіп отыр. Келешекте автомобильдерді сутек отыны кмегімен жргізуді дамыту кзделуде.
Жер ыртысындаы сутекті млшері:
Жер бетінде сутек бос кйінде кездеспейді, кп тараан осылысы-су. Судаы сутекті массалы лесі 11 пайыз. Сонымен атар сутек табиатта осылыстар рамында кездеседі
Минералдар мен тау жыныстарында
