Семинарлы сабатар жоспары
Таырып 1: Білім беру мекемелеріні имиджі
Сранама:
1. Имиджді анытамасы.
2. Имиджді трлері.
3. Адамны имиджі.
Тапсырма:Жалпы жмысты жадай шарттарын жне мліметтерін енгізу, негізгі нтижесін талылау.
дістемелік нсау:
Жмысты масаты: Білім беру мекемелер имиджіні рылымымен танысу; айырмашылыын анытау.
Жмыса керекті жабдытар, материалдар: Білім беру мекемелеріні имидж рылымы.
дебиеттер: [2-4; 9]
Таырып 2: Педагогикалы жым басару нысаны ретінде
Сранама:
1. Педагогикалы басару деп нені айтамыз?
2. Педагогикалы басаруды рылымы жне мазмны.
3. Педагогикалы басаруды трлері.
4. Педагогикалы жым басаруды мазмны.
Тапсырма:сынылан жмысты жадай шарттарын жне мліметтерін енгізіп, негізгі нтижесін талылап, орытынды жазыыздар.
дістемелік нсау:
Жмысты масаты: Білім беру мекемелеріні педагогикалы жым басаруыны рылымымен танысу; айырмашылыын анытау.
Жмыса керекті жабдытар, материалдар: Білім беру мекемелеріні педагогикалы жым басаруыны рылымы жайында кесте ру.
дебиеттер: [3;4; 8]
Таырып 3: Инженер-педагог кадрларды ксіби ызметіні сапасы мен нтижесін болжамдау
Сранама:
1. Инженер-педагог деген кім?
2. Инженер-педагог кадрларды ксіби ызметіні сапасы мен нтижесі.
3. Инженер-педагог кадрларды дайындайтын мекеме.
4. Педагогика кадрларымен жмыс.
Тапсырма:сынылан жмысты жадай шарттарын жне мліметтерін кестеге енгізіп, негізгі нтижесін талылап, орытынды жазыыздар.
дістемелік нсау:
Жмысты масаты: Инженер-педагог кадрларды ксіби ызметіні сапасы мен нтижесін болжамдау рылымымен танысу; айырмашылыын анытау.
Жмыса керекті жабдытар, материалдар: Білім беру мекемелеріні функционалды міндет ережелері, осымша оу-дістемелік дебиеттер.
Білім беру мекемелеріні лауазымды ызмет атарушыларды міндеттері: Б – жаттарды бекіту, жауапкершілік; - йымдастырады жне наты бip жмысты орындайды; - абылдайды, жауапты адамны ызметіне кмектеседі, анытама, жаттар, материалдар, шешімдер дайындайды (кесте 1).
Кесте 1 - Білім беру мекемелеріні лауазымды ызмет атарушыларды міндеттері
| Оу-трбие жмыстары | Директор | Оу-ндірістік жмысы бойынша дир. орынбасары | Оу-трбие жмысы бойынша дир. орынбасары | Оу бліміні менгерушісі | Аа шебер | Шаруашылы дир. орын. | |
| І | Оу-трбиелік жмысына жоспар ру | ||||||
| 1. | экономикалы жне леуметтік кµрінісініњ ќ±рудаѓы жоспар жинаѓын дамыту |
кестені жаласы
| 2. | Трбиелік жмыс крінісіні жоспарын ру | ||||||
| 3. | Оу жылы жмысына жоспар ру | ||||||
| 4. | Бір айлы жмысына жоспар ру | ||||||
| 5. | Оу кестесін ру | ||||||
| 6. | Оу-ндірістік жмысыны тізімін ру | ||||||
| 7. | Оушыларды тобына ндірістік оу жоспарын ру | ||||||
| 8. | ндірістік іскеріне жоспар ру | ||||||
| 9. | Оытушыларды арасындаы педагогикалы жпты блу | ||||||
| ІІ. | Оу-трбиелік процесті амтамасыз ету | ||||||
| 1. | Инженерлік-педагогикалы кадрларды іріктеп ру | ||||||
| 2. | ндірістік оу шеберлеріні icкepiн баскару | ||||||
| 3. | ызметке оытушылардын басшлыы | ||||||
| 4. | Оытушылар мен ндірістік оу шеберлерді, оу-жоспар жатымен, оу бадарламасымен амтамасыз ету | ||||||
| 5. | Емтихандарды йымдастыру, дайын-дау, орындау | ||||||
| 6. | Материалды-техникалы базасынын дамуы | ||||||
| 7. | абылдау жне тлектерді, оушыларды бip курстан бip курса кшіруін йымдастыру | ||||||
| 8. | Оушыларды абылдау жне ксіптік бадар беру жмыстарын ру | ||||||
| Ill | дicтeмeлiк жмыстарды йымдастыру | ||||||
| 1. | Іскер дістемелік басшыларыны комиссиясы | ||||||
| 2. | Педагогикалы кеес отырысына дайынды | ||||||
| 3. | ызметкер мегерушілеріні оу кабинетін басшылы ету | ||||||
| 4. | Оытушылармен нсау-дістемелік жиналыс жргізу | ||||||
| 5. | ндірістік оу шеберлерімен нусау-дістемелік дайынды жргізу | ||||||
| 6. | нер тапышты |
кестені жаласы
| 7. | Жмысты йымдас. | ||||||
| IV | Оу-трбие процесіне баылау жргізу | ||||||
| 1. | Оушылардын сапалы жмысын бакылау | ||||||
| 2. | ндірістік оу шеберлердін сапалы жмысын баылау | ||||||
| 3. | ызмет персоналдардын сапалы жмысын баылау | ||||||
| 4. | Оушылардын оу лгерімін жне сабаа атынасын баылау | ||||||
| 5. | Педагогикалы кеестін баылау шешімінін орындалуы | ||||||
| 6. | Трмыс жадайына ойан баылау шарттары | ||||||
| 7. | Теориялы оуа баылау орынынын оулы жоспарымен жне баасын ру | ||||||
| 8. | Оу ндіріс баамен жєне оќу жоспарымен баылау ру | ||||||
| 9. | ндірістік санитариясы жне ебек ауіпсіздігін баылау жмысы | ||||||
| 10. | Тыс жмыстарын баылау | ||||||
| V | Жоары басшыларын жне педаго-гикалы адрларын, олардын іскер маманды жмысы | ||||||
| 1. | ндірістік оыту шеберлерімен саба жргізу жне дайындау | ||||||
| 2. | Оытушылармен саба жіргізу жне дайындау | ||||||
| 3. | Ксіпорында ндірістік оытудаы ше-берлерін стажировкасын йымдастыру | ||||||
| 4. | Теориялы оыту; ндірістік оыту; орытынды жне алдыны атардаы ндірістік педагогикалы тжірибие бойынша саба жмысын йымдастыру | ||||||
| 5. | Педагогикалы оытудаы дайынды жне оны жргізу | ||||||
| VI | Оушыларды ата-аналарымен жмыс. Тыс жмысын йымдастыру | ||||||
| 1. | Оушыларды жаа оу топа ipiктeп абылдау | ||||||
| 2. | Оушыларды алан жмыспен басару |
кестені жаласы
| 3. | Ќоамды жмыста йымдастыру кмегін кpceтyi | ||||||
| 4. | Оушылар бос уаытын йымдастыру жне тыс жмысты басару | ||||||
| 5. | КМ трбие жмысын басару | ||||||
| 6. | Оушыларды техникалы шыармасын басару | ||||||
| 7. | Оушыларды спортты кпшілік жмысын басару | ||||||
| 8. | н нерінін йірмесін басару | ||||||
| 9. | Оушыларды трмыс жадайына кмек крсету | ||||||
| 10. | Оушыларды ата-аналарымен жекеше жмыс жасау | ||||||
| VII | Tipкey, талдау, есеп | ||||||
| 1. | ндірістік жоспарды icкep тіркеуін орындау | ||||||
| 2. | Теориялы оыту бойынша оу жоспарын жне бадарламаны тipкey, орындау | ||||||
| 3. | ндірістік оу бойынша оу жоспарымен бадарламасын тіркеу жне орындау | ||||||
| 4. | Оу - ндірістік іскерін тipкey | ||||||
| 5. | Оу-трбиелік жмысы бойынша есептілік беру | ||||||
| 6. | Оушыларды атысуымен лгерімін тipкey, орытынды бааларын ведомоста ру | ||||||
| 7. | Диплом (аттестат) беру кітабын жргізу | ||||||
| 8. | Оушыларды жекеше icтepiн жрізу |
дебиеттер: [2;4;7-9]
Таырып 4: Білім беру рдісін басаруды жаттармен амтамасыз ету
Сранама:
1. Оу рдісі.
2. Білім беру рдісін басару.
3. Білім беру рдісін басаруыны рылымы.
Тапсырма:Жалпы жмысты жадай шарттарын жне мліметтерін енгізу, негізгі нтижесін талылау.
дістемелік нсау:
Жмысты масаты: Білім беру рдісін басаруды жаттармен танысу; айырмашылыын анытау.
Жмыса керекті жабдытар, материалдар: Білім беру мекемелеріні жаттары.
дебиеттер: [2-6; 8-9]
Таырып 5: Апараттар мен жаттар аыныны діснамасын зерттеу
Сранама:
1. Апарата не жатады?
2. Апарат пен жаттарды айырмашылыы.
Тапсырма:сынылан жмысты жадай шарттарын жне мліметтерін енгізу, негізгі нтижесін талылау.
дістемелік нсау:
Жмысты масаты: Білім беру мекемеріні басшысыны бейімділік асиеттерімен танысу жне анытау.
Жмыса керекті жабдытар, материалдар: Білім беру мекемелер басшысыны бейімділік асиеттерін анытау бойынша тест сратарына жауап беру.
Тест №1 «Ciз жинаы адамсыз ба?»
сынылан тест сізді жинаылыыызды тексеру шін ана емес, жинаылыа жету жолдарыны пиясы мен ажетті дадылары мен деттерді алыптастыруа кмектеседі.
Tecттi алай пайдалану керек. р сраа жауап бергенде жауапты бip ана нысанын тадау ажет. Соынан тестті астындаы кілт бойынша ciзді жауаптарыыз нсасыны санды сомасын есептеіз. Сомасын есептеп, тест кілтін табасыз.
1. Сізде мірді нeгiзгі басты, жетуге тырысатын масат бар ма?
а) менде мндай масат бар
б) масат оюды ажеті анша? мip деген ауыспалы ой
в) менде басты масаттар бар жне де мен з мірімді соан баындырамын
г) менде масаттар бар, бipa мені ызметім олара жетуге серін аз тигізеді
2. Ciз апталы жмыс жоспарын кнделік, арнайы блокнот т.с.с. пайдаланып трасыз ба?
а) и
б) жо
в) и де емес, жо та емес, ceбeбi негізгі жмыстарды есімде сатаймын ал кнделікті жоспарды есімде не бip бет аазда сатаймын
г). кнделік пайдаланып, жоспар рып крдім, алайда артынан бны ештење бермейтінін тсіндім
д) жоспар ру здерін жинаы ылып крсету ойыны
3. Аптаа, кнге жоспарлаандарыызды орындамаан шін ciз зіізді сгеciз бе?
а) зімні кінмнан, жалаулыымнан, икемсіздігімнен орындамаан жадайда сгемін
б) ешандай да длелді, длелсіз себептерге арамай cгемін
в) азір онсыз да бpi бip-бipiнe рсады, ал мен зіме-зім неменеге рсамын
г) мен келесі аиданы станамын, бгін істелген ic болса - жасы, ал, істелінбесе келесі жолы ммкін істелінер
4. Ciз зіізді icкep адамдарды, таныстарды, туыстарды, жолдастарды жне сол сияќты телефон нмірлерін жазатын жазба кітапшасын алай жргізесіз?
а) мен з жазба кітапшамны ожайынымын, телефон номерларын, аты-жндерді алай жазым келсе, солай жазамын, біреуді телефоны керек болан жадайда мен міндетті трде таба аламын
б) жиі пайдаланатындытан мен телефон номерларын жазан жазба кітапшаларды жиі ауыстырамын. Телефондардын номерларын жазан кезде «ылыми жолмен» жазуа тырысамын, алайда пайдалана келе, мен айтадан йреншікті детіме айтып ораламын
в) телефондардын номерларын, аты-жндерді књіл-кйіме арай жазамын. Аты-жні, телефон номері жазылса болды деп есептеймін, ал, ай бетте алай жазыландыында тран ештее жо
г) жалпы абылданан жйені олданамын. ліпбиге сйкес аты-жнні телефон жйені, ал, керек болан жадайда осымша деректерді (мекен-жайын жмыс орнын ызметін) ліпби бойынша жазамын
5. Ciздi пайдаланатын заттар оршап тр. Ciз бларды орналастыру аидањыз андай?
а) р зат айда жатысы келсе, сонда жатады
б) «р зата - з орны» аидасын станамын
в) жйелі трде заттарды орналасуын тртіпке келтіріп отырамын. Артынан басымды «тртіппен» атырмай, айда болса, сонда оямын бipaз уаыттан кейін айтадан тртіпке келтіремін
г) бл мселені жинаылыа атысы жо деп есептеймін
6. Ciз кні бойы айда, анша жне андай себеппен уакыт жоалтаныызды кн соында айта аласыз ба?
а) жоалтан уаыт туралы айта аламын
б) ай жерде боса уаыт жоалтанымды айта аламын
в) егер жоалан уаыт ашаа айналса, онда мен оны есептер едім
г) немі айда, анша жне неге жоалтанымды жасы білемін жне де сол орындарда немесе жадайларда жоалтуды ысартуа тсілдер іздестіремін
7. Жиналыс, маслихаттарда бос сйлей бастаанда ciз зіізді алай стайсыз?
а) мселеге оралуды сынамын
б) кез келген жиналыс немесе маслихатта ажетті сздер де, бос сздер де айтылады. Бос сздер айтыла бастаанда мнді сзді ктіп отырасыз, сол сияты, Tиісті сздер айтылып жатан кезде сл жалыып, cepiгу шін бос сздерді ктесі. Жиналыс немесе маслихаттар осылай кезектесіп тіп отырады. Бан ештее істей алмайсы.
в) з ойыммен отырамын
г) бос сздер айтылатынын ecкepiп, зіммен ала келген істермен айналысамын
8. Айталы, сізге баяндама жасау керек. Ciз тек ана оны мазмнына ана мн бepeciз бе лде оны затыына да мн бересіз бе?
а) баяндаманы мазмнына мият кіл блемін. затыын шамамен ана белгілеу керек деп есептеймін. Егер баяндама ызыты болса, андай жадайда болмасын оны аятауа уаыт береді
б) баяндаманы мазмнына да зактыына да жне уаыта байланысты, оны нсаларына да бірдей мн беремін
9. Ойьіыздаыны орындау шін сіз р минутты пайдалануа тырысасыз ба?
а) тырысамын алайда, трлі себептермен (кіл-кйім, л-уатым тмендегенде) немі олай шыпайды
б) оан тырыспаймын ceбeбi уаыта атысты ондай сак-тйекке мн беруді ажеті жо
в) егер де уаыттан оза алмаса, оан тырысуды ажеті не?
г) ештењеге арамастан орындауа талпынамын тырысамын
10. Тапсырмаларды, тініштерді бекітуді ай жйесін олданасыз?
а) з кнделігіме нені, ай уаытта орындау керектігін жазып оямын
б) нерлым маызды тапсырма, тініштерді µз кнделігіме белгілеп оямын са-тйекті» есімде сатауа тырысамын. Оларды мытсам, оны кемістік деп есептемеймін
в) тапсырма, тініштерді eciмe сатауа тырысамын алайда, есіме сатау абілеті мені жиі аятан шалатындыын мойындауым керек
г) «Kepi есте сатау» аидасын станамын. Тапсырмаларды кім берсе, сол есте сатасын. Егер тапсырма маызды болса, ол жнінде мытпайды жне де мені жедел орындау шін шаыртып алады
11. Іскер кездесулерге, жиналыс, маслихат, отырыстара келген кезде сізді натылыыыз андай?
а) 5-7 минут ерте келемін
б) жиналыс, отырыс, маслихаттара ерте келемін
в) негізінен кeшiгeмін
г) ертерек немесе уаытында бapya тырысанмен немі кешігiп келемін
д) егер де «Ќалай кешікпеу керек» атты ылыми кпшілік рал басылып шыса, мен ммкін кешікпеуді йренер едім
12. Тапсырмаларды, тініштерді уаытында орындауа сіз андай мн бepeciз?
а) уаытында орындау - бл мені жмыс істей алатындыѓымны негізгі крсеткіші, бл - жинаылыты жоары шегі, алайда, маѓан кей заттарды уакытында орындауды сті тспейді
б) уатылы орындау - тапсырма орныдалан стте зіді «тістеп» алуы ммкін «жырткыш». Тапсырманы орындалуын сл соза тран дрыс
в) уатылы орындалу туралы азыра талылаанды дрыс деп есептеймін. Тапсырмаларды уаытында орындау керек
г) тапсырмаларды уаытында орындау - бл жаа тапсырма алуа наты ммкіншілік. Уатылы орындаушылы немі осы іспеттес «жазаланылады»
13. Ciз адама бірдее істеуге, не кмектесуге уде берді деп есептейік алайда жадайды згергендігінен сізді удені орындауыыз иындады. Ciз зіізді алай стайсыз?
а) жадайды згергендігі туралы жне удені орындауды ммкіншілігі жотыын хабарлаймын
б) жадайды згеріп, удені орындалуыны иындаандыы туралы айтуа тырысамын. Сонымен оса, удені орындалатындыына мітін збеуін сраймын
в) удені орындауа тырысамын. Егер орындасам - жасы, орындамасам да ештее етпейді. Ceбeбi менде уденi орындамау жиі кездеседі.
г) ештее хабарламаймын. Удені айткенде де орындаймын
Сра жауаптарыны кілті:
| Сра нµмірлері | Жауаптарды нсалары жне жауаптарды пайлы баѓасы | ||||
| а | б | в | г | д | |
| 1. | - | ||||
| 2. | |||||
| 3. | - | ||||
| 4. | - | ||||
| 5. | - | ||||
| 6. | |||||
| 7. | б | - | |||
| 8. | - | - | - | ||
| 9. | - | ||||
| 10. | - | ||||
| 11. | |||||
| 12. | - | ||||
| 13. | - |
Нтижелер бaасы:
Ciз 72 - 78 пайжинадыыз. Ciз жинаы адамсыз. Тек ана жеткен дегейде тотамай, зіндік жинаылыыды ріарай дамыта беріњіз деп кеес береміз. Ciз жоары шекке жеттім деп ойламаыз. Жинаылы табиатынан оны орлары шексіз деп есептейтіндерге кбірек пайда береді.
Ciз 63 - 71 пайжинадыыз. Ciз жинаылыты жмысты ажырамас бµлігі деп есептейсіз. Жинаылыа шегіне жеткен жадайда шаыратын адамдара араанда бл ciзгe артышылы береді. Алайда сізге зіндік жинаылыа мият арап, оны жасарту ажет.
Ciз 63-тен аз пайжинадыыз. Сізді мip сру сипатыыз бен маайыдаыларыыз ciзді кей жадайда жинаылы болуа уйреткен. Сізді ќимылыызда жинаылы кейде пайда болып, кейде жоалып кетеді. Бл зіндік жинаылыты наты жйесіні болмауыны белгісі. Аны задар мен аидалар болады. зіізді имылыызды, уаыт жмсауыызды, жмыс техникаызды талдауа тырысыыз. Ciз ќaзipгi уаытта oйыызa да келмейтін жадайды кресіз. Жинаы адам болу шін жігерлі жне табанды болып, зіізді жее білуііз ажет.
дебиеттер: [2-5; 7-9]
Таырып 6: Менеджмент жне апаратты технологияларды интеграциялау
Сранама:
1. Менеджменті ымы?
2. Апаратты технология.
3. Менеджмент жне апараттын айрмашылыы.
4. Интеграциялау.
Тапсырма:сынылан жмысты жадай шарттарын жне мліметтерін енгізу, негізгі нтижесін талылау.
дістемелік нсау:
Жмысты масаты: Білім беру мекемеріні басшысыны бейімділік асиеттерімен танысу жне анытау.
Жмыса керекті жабдытар, материалдар: Білім беру мекемелер басшысыны бейімділік асиеттерін анытау бойынша тест сратарына жауап беру.
Тест № 1 «Ciз аса ектем емессіз бе?»
Тест арќылы зііздіњ ќызметтестеріњізбен ќаншалыќты сыпайы екендігіњізді жєне оларѓа сізбен ќарым-ќатынас жасасу оњай ма, соны аныќтањыз. Жауаптарыњыз шынайы болуы шін µзіњіздіњ орныњызѓа басќа бip ќызметтесіњіздіњ жауап бepyiн µтініњіз. Бл ciзгe зіізге деген баѓањыздыњ ќаншалыќты дрыс екендігін тсіндіреді. Егер тестте берілген жаѓдайларда болып кермесењіз, оны елестетіп, зііздіњ сондаѓы іс-имылыњызды болжањыз.
1. Ќызмет барысындаѓы кезекті кикілжіњнен кейін ciз келістіру жолдарын іздеуге бейімсіз бе?
а) немі
б) кейде
в) ешќашан
2. Шиеленіскен жаѓдайда ciз µзіњізді ќалай стайсыз?
а) ызањызды іште саќтайсыз
б) салќынќандылыќты саќтайсыз
в) шыдамдылыќты жсталтасыз
3. Ќызметтестеріњіз сізді ќандай адам деп есептейді?
а) ткаппар жєне ќызѓаншаќ
б) кішіпейіл
в) ќарапайым жєне тєуелаз
4. Ciзгe жауапты ќызмет (тапсырма) сынса, зіізді ќалай стайсыз?
а) оны сл ќобалжумен ќабылдайсыз
б) еш ќобалжусыз келісесіз
в) зіњіздіњ жан тыныштыѓыњызды ойлап келіспейсіз
5. Сіздіњ ќызметтестеріњіздіњ бipi рсатсыз стеліізден ќаѓаз алса, ciз зіњізді ќалай стайсыз?
а) оны «жерден алып, жерге саласыз»
б) ќайтаруѓа мєжб‰р етесіз
в) таѓы бірдење керек емес пе дейсіз
6. ¤зіњізге жаќын адамды жмыстан кеш ќайтып келгенде ќандай сµздермен ќарсы аласыз?
а) «сені неге кешіктірді?»
б) «осы уаќытќа дейін ќайда ќањѓып жрсі?»
в) «мен аладай бастадым»
7. Автокµлік (мотоцикл, мопед) жргізгенде µзіњізді ќалай стайсыз?
а) алдыњыздаѓы машинаны басып озуѓа тырысасыз
б) ќанша кµлік сізден озса да ciзгe бєpiбip
в) ешќашан
8. міргe деген кµзкарастарыњызды ќандай деп есептейсіз?
а) жан-жаќты
б) жеілтек
в) шектен тыс ќаталдыќпен
9. Iciњiз толыќ жрмей жатса ciз не істейсіз?
а) кiнєні бipeyгe артуѓа тырысасыз
б) мойынсынасыз
в) келешекте байќайтын боласыз
10. Ќaзipгi заман жастары арасындаѓы тєрбиесіздік оќиѓалары туралы фельетонды оќып, ciз зіізді ќалай стайсыз?
а) «блай уаќыт µткізуге тыйым салынуы тиіс» дейсіз
б) «йымдасќан жєне мєдени демалыс жасауѓа ммкіндік жасау керек» дейсіз
в) «мндайларѓа неменеге уаќыт жоѓалтады» дейсіз
11. Ciз алдыњызѓа келіп жрген орын басќаѓа бйырса, µзіњізді ќалай сезінесіз?
а) «мен бѓан несіне жйкемді тоздырамын»
б) «бастыќќа онык келбеті кµбірек наѓан ѓой»
в) «ммкін мен бѓан келесі жолы ќол жеткізе алармын»
12. Ќорќынышты фильмді ciз ќалай ќарайсыз?
а) ќорќасыз
б) зepiгeciз
в) наѓыз лєззат аласыз
13. Жолдаѓы «тыѓындар» кесірінен ciз мањызды шараѓа кешіксењіз µзіњізді ќалай стайсыз?
а) дегбірсізденесіз
б) кездесуге барѓан адамыњыздыњ кµњілін аулайсыз
в) ренжисіз
14. зііздіњ спорттыќ жетістіктеріізге ќалай ќарайсыз?
а) міндетті трде жењуге тырысасыз
б) µзіњізді шираќ сезінуді баѓалайсыз
в) тылып жатсањыз ќатты ашуланасыз
15. Егер ciзre мейрамханада (кафе, асханада) нашар ќызмет керсетсе µзіњізді ќалай стайсыз?
а) шу шыѓарудан ќашып, шыдайсыз
б) єкімшілікті шаќырып, оѓан ескерту жасайсыз
в) директорына шаѓым жасап барасыз
16. Сізден жасы кіші жолдасыњызды, бауырыызды, ќарындасыњызды мектепте ренжітсе, зіізді ќалай стайсыз?
а) маліммен сµйлесесіз
б) «жас ќылмыскерлердіњ» ата-аналарына барып, шу шыѓарасыз
в) бaлaѓa жауап, ќарымта ќайтаруѓa кењес бepeciз
17. зііздіњ пікіріізше ciз ќандай адамсыз?
а) орташа
б) менменшіл
в) ткір
18. Мекеме есігінде (Сізден кіші ќызметтесіњізбен соќтыѓысып ќалѓан жаѓдайда ол кeшipiм срай бастаѓанда, ciз ќалай жауап бepeciз?
а) «кешірііз, мен µзім кінєлімін»
б) «ештење емес, оќасы жоќ»
в) «байќап жруге болмай ма?»
19. Газеттен жастар арасындаѓы бзаќылыќ туралы маќаланы оќыѓанда ciз ќандай пікірді станасыз?
а) «ќашан ѓана наќты шаралар ќолданар екенбіз»
б) «кш ќолдану шараларын ќолдану ќажет екен»
в) «бєрін жacтapѓa жаба бермеу ќажет, тєрбиешілер де кінєлі»
20. Ciзгe жануар болып ќайта туу ќажет болѓан жаѓдайды елестетіп крііз. Ciз ќай аќ болѓанды ќалар едіњіз?
а) жолбарыс не iбілic
б) й мысыѓы
в) аю
Нєтижелеріњізді баѓалањыз:
| Сратар | Бµлімдер бойынша жауаптар ±пайлары | |||||||||
| а | ||||||||||
| б | ||||||||||
| в |
| Сратар | Бµлімдер бойынша жауаптар ±пайлары | |||||||||
| а | І | |||||||||
| б | ||||||||||
| в |
С±раќтыњ (1-20) санымен белгіленген сраќ нµміріне сєйкес тік баѓаны ciз белгілеген жауапты паймен бaѓaлaњыз. пайларды сомалап, нтижесін шыѓарыњыз.
36 - 44 пай. Сіздіњ µктемдігіњіз шамалы, бipaќ, ciз µмір жолында сєтті келесіз, ceбeбi сізде тиісті мµлшерде µзін-µзі сю мен µзіњізге деген сенімдік ќасиеті жеткілікті дамыѓан.
45 жне одан кп пай. Ciз шектен тыс µктемсіз, мнымен ќатар ciз жиі бacќaлapѓa тым ќатыѓездік жєне салмаќсыздыќ танытасыз. Басшылыќтыњ «жоѓары сатыларына жету» шін ciз мaњaйыњдaѓылapыњыздыњ мддесін аяќ асты ќылып, жеке тєсілдеріњізге арќа сйеп, табысќа жетуге міттенесіз. Сол себептен ќызметтестеріњіздіњ ciздi жаќтырмайтынына тањ ќалмайсыз, бipaќ, ммкіндік трѓан жаѓдайда ciз оларды сол шін жазалауѓа тырысасыз.
35 жне одан аз пай. Ciз шектен тыс жуассыз, бл µзіњіздіњ кшіњізге жєне ммкіндіктеріњiзгe сенбеуден. рине, бл желді кз-келген трініњ ыќпалымен иіле беретін осал шµптей деген сµз емес. Сонда да ciзгe молыраќ сенімділік артыќ болмайды.
Егер ciз 7 жєне одан да кµп сраќтардан 3 пайдан жєне 7 не одан аз сраќќа 1 пайдан алсањыз, онда сіздіњ µктемдігіњіз келістіру сипатын емес, бзу сипатын ањѓартады. Ciз ойланбаѓан іс-ќимылмен шиеленісті пікірталастарды туындатуѓа бейімсіз. Ciз адамдарѓа менсінбеушілікпен ќарап, з мінезіізбен айналып µтуге ммкін болѓан кикілжіњді жaѓдaйлapды тудыруѓа себепкер боласыз.
Егерде 7 жєне одан кµп сраќтарѓа 1 пайдан жєне 7-ден аз сраќтарѓа 3 пайдан алсањыз, онда ciз шектен тыс тйыќ адамсыз. Бл сізде µктемдік ттамдары млде жоќ дегенді білдірмейді, біраќ ciз оларды мият басып тастап отырасыз.
дебиеттер: [1-2; 8-9]
Таырып 7: Нарыты экономика жадайында білім беру мекемелерін материалды-техникалы амтамасыз ету
Сранама:
1. Нарыты экономика.
2. Білім беру мекемелеріндегі нарыты экономика.
3. Білім беру мекемелеріндегі материалды-техника.
Тапсырма:сынылан жмыста мліметтерді нтижесін талылап, оларды орытындысын жазыныздар.
дістемелік нсау:
Жмысты масаты: Білім беру мекемелеріндегі басшысыны жеке жмысын жоспарлау; басшысыны жеке жмысын жоспарлау трлерін анытау.
Жмыса керекті жабдытар, материалдар: Білім беру мекемелер басшысыны жеке ж±мысын жоспарлау т‰рлерін аныќтау бойынша тест с±раќтарына жауап беру.
Басшы маќсаттарды белгілегеннен кейін алдына ќойылѓан тапсырмаларды орындау ‰шін µзіне жеке шаралар баѓдарламасын ќ±рады. Маќсат баѓдарламасыз орындалмайды. Маќсатќа жету ‰шін шаралар баѓдарламасын белгілегеннен кейін оларды орындауа ќанша уаќыт ќажеттігін аныќтау керек. Басшыныњ жеке жоспарында µзi жеке орындайтын тапсырмалар орындалатын уаќытымен ќоса керсетілуі ќажет.
Ж‰йелі т‰рде ќайталанатын ж±мыстардыњ (жиналыстар, поштаны талдау, ж±мысшыларды ќабылдау) аптаныњ наќты бip к‰нінде, наќты бip уаќытта µтетінін ecкepiп, не±рлым кµп уаќыт унемдейтіндей ж±мыс ыраын ж‰йеге келтіруге болады. М±нда басшы µзініњ ж±мысын (ж±мыс реттемесін) ќ±растыру жолымен µз ж±мысын ±заќ уаќытта (тоќсан жыл) жоспарлауына болады (кесте 2).
Кесте 2 – Тест жеке ж±мыс жоспары шектен шыпайтындай наќты болуы тиіс
| № | С Р А Т А Р | Жауапртар | |
| И | Жо | ||
| 1. | Cіз ашан да басќа адамдармен ынтымаќтастыќта ж±мыс жасауа ±мтыласыз ба? | ||
| 2. | Ciз кездесетін адамдардыњ есімдерін есіњізде саќтайсыз ба? | ||
| 3. | Ciз µзіњіздіњ ќоластыњыздаы aдамѓа (єріптесіњізге) єр жаќсы opындaлaн ж±мыс ‰шін µз алысыњызды білдіресіз бе? | ||
| 4. | Ciз кызметкерге онымен бipге ж±мыс жасайтын жолдастарыныњ кµзінше алыс айтасыз ба? | ||
| 5. | Ciз адамдардан жаќсылыќты байќауа ±мтыласыз ба? | ||
| 6. | Ciз баяндамањызда µз тобыњыздыњ жаќсы ж±мысын жoapы т±рѓан басшыѓа кµрсетуге дайынсыз ба? | ||
| 7. | Ciздіњ н±сќауларыныз жаќсы ќабылданады ма? | ||
| 8. | Ќандай да шешімдерді ќабылдауа мєжб‰р еткен себептерге т‰сініксіз бepeciз бе? | ||
| 9. | Ciз µзіњізге жєне µзiњіздіњ ќоластындарыларыњыза жоспарлауды ж‰ргізу ‰шін уаќыт ќалдырасыз ба? | ||
| 10. | Ciз басќалардыњ ±сыныстар енгізуін бастама кµрсетуін жєне сынауын ќолдайсыз ба? | ||
| 11. | Сіздіњ бacтaмaлapынызa басалар сенім бітіре ме? | ||
| 12. | Сіздіњ oлacтыњыздaѓы ќызметкердіњ м‰мкіншіліктерін калай ќолдану керектігін білесіз бе? |
кестені жаласы
| 13. | Сізде µзіњіздіњ ќоластыњыздаыларды не ќызыќтыратыны туралы білгіњіз келе ме? | ||
| 14. | Ciз м±ќият тыњдаушы бола аласыз ба? | ||
| 15. | Сіз µз ж±мысыњызды тиімділігін арттыру маќсатында µзгертуге дайынсыз ба? | ||
| 16. | Ciз µз ќоластындаыларыњыза атысты шешімдерді ќабылдамас б±рын олармен аќылдасасыз ба? | ||
| 17. | Ciз жаќсы топты, атап айтќанда, болашаќ жоспар туралы жєне оларды орындау жµнінде ќандай ойлары бар туралы гімелеу жолымен ќ±руа тырысасыз ба? | ||
| 18. | Сізде µзін-µзі жетілдіру, кем дегенде бip жыл aлa, жоспары бар ма? | ||
| 19. | Кызметкерлердіњ біліктілігін арттыруды жылдыќ жоспары бар ма, бар болса, олуаќыт талабына сай келе ме? | ||
| 20. | Ciз µз ойыњызды айќын єpi жеткізіп айта аласыз ба? | ||
| 21. | Ciз µзіњізге жєне басќалара (сіздіњ учаскењізде) ќателіктер жасауѓа р±ќсат бepeciз бе? | ||
| 22. | Ciз µзіізге адалсыз ба? | ||
| 23. | Сіз нашар ќызметкерді ж±мыстан шыѓару ынтасыыз бар ма? | ||
| 24. | Cіз арнайы журналдарды, кем дегенде ‰шеу, ‰немі оќисыз ба? | ||
| 25. | Ciз µз ±йымыњыздыњ арнайы басылымына немесе газетіне маќала жазасыз ба? | ||
| 26. | Ciз µз денсаулыыњыза ‰немі књіл бліп отырасыз ба? | ||
| 27. | Ciз ќазіргі ж±мысыњызбен салыстыранда к‰рделірек ж±мысќа ынтамен кipiceciз бе? | ||
| 28. | Ciзге к‰рделі шешімдерді ќабылдау ‰шін кµп уаќыт керек пе? | ||
| 29. | Ciз ж±мыстыњ тиімдтілігін арттыру ‰шін µз ќоластын-даыларыњызбен ќалай єњгіме жургізу керектігін білесiз бе? | ||
| 30. | Ciз жања ќызметкерді тандау кезінде ќандай мєселелерге назар аудару керектігін білеciз бе? | ||
| 31. | Сіз µз оластындаыларыњыздыњ мєселелерімен с±раќтары-мен жєне шаѓымдарымен ыќыласпен танысасыз ба? | ||
| 32. | Ciз µзіњіз бен ќоластындаѓыларыњыза ќатысты ќандай да бip аралыќты саналы саќтауѓа ±мтыласыз ба? | ||
| 33. | Сіз шешім ќабылданып ќойаннан кейін оныњ мазм±ны бойынша ойсырап калмауа ќабілеттісіз бе? |
дебиеттер: [1-2; 8-9]
Таырып 8: Педагогикады жымдаы пікіралмасулар мен тсініспеушіліктер
Сранама:
1. «жым» ымы.
2. Педагогикады жым.
3. Пікір жне пікіралмасулар.
4. Педагогикады жымдаы пікіралмасулар.
Тапсырма:сынылан жмыста мліметтерді нтижесін талылау, негізгі нтижесін жазыдар.
дістемелік нсау:
Жмысты масаты: Білім беру мекемелеріндегі педагогикады жымдаы пікіралмасулар мен тсініспеушілік-теріні мазмны мен рылымын анытау.
Жмыса керекті жабдытар, материалдар: Педагогикады жымдаы пікіралмасулар мен тсініспеушілік-теріні мазмны.
Психологтарды жргізген зерттеулер нтижесі бойынша басшы тласына жалпылама талаптар ою дрыс емес. Мысалы: «Басшыны елді брімен тіл таба білуі (сз таба білуі)». Зерттеулер крсеткендей тіл таба білуді наты дегейлері басшылыты жoapы тиімділігімен штасады. Мндай тиімділікке оай тіл табыса білетін жне иын тіл табысатын басшылар да ол жеткізе алады - ол ол астындаыларды жеке мумкіншіліктеріне байланысты.
жымны йымшылды дегейі, бірлесе жмыс icтey тиімділігі жoapы болан жaдaйдa басшыны иын тіл табысуына жол бepілin ана оймай, айта сол бoлaнынa жол беріліп ошеметтеледі. жымныњ йымшылды дегейі, бірлесе жмыс icтey тиімділігі тмен болан жaдaйдa, басшыдан жоѓары тіл табыса білумен йымдастыру жолына кш салуды талап теді.
Арнаулы дістемелер бойынша жне (24 пайлы шкала бойынша) паймен бaaлaп, зерттеу нтижесі бойынша басшыларды арым-атынас жасауыны 5 дегейі бебелгіленді) те тменгі (тйыќ) - 4 пай; 2) тменгі арым-атынас - 5-9 пай; 3) алыпты арым-атынас - 10-14 пай; 4) жоары арым-ќатынас - 15-19 пай; 5) те жоары арым-атынас - 20-дан жоары.
Орындалу тpтiбi:
- негізгі теориялыќ жaдaйлapa сйеніп, берілген тесттерге жауап беру;
- «Ciз бейімді адамсыз ба?», «Ciзді адамдар сыйлай ма?» тecттepiн жетілдірііз;
- орындалан жмысты нтижесін есеп беру трінде жасау.
Тест №1 «Ciз білімді адамсыз ба?»
Темендегі 16 сраты рбіреуіне «И», «Кейде», «Жо» деп жауап берііз.
1. Ciз деттегідей (кнделікті) іскерлік кздесуге атысасыз, оны басталуын кту сізді алыпты жадайдан шыара ала ма?
2. Дрігерге баруды ауруды асынанына дейін оздыра бepeciз бе?
3. Мжіліс, жиналыс жне сол сияты шараларда баяндама, хабарлама, аќпарат жасау сізді ќымсындырып, ќолайсыздандырады ма?
4. Ciзгe брын болмаан алаа iccanapa бару сынылады. Осы iccaпapa бармау шін ciз ќолыыздан келген барлы ммкіндікті пайдаланасыз ба?
5. Басыыздан ткерген жадай туралы біреулермен блісуді жасы кресіз бе?
6. Бейтаныс адамны кшеде сізден жн срауы (жол крсету, уаыт айту жне баса да сратара жауап беру) ciзді шамдандырады ма?
7. «келер мен балалар» мселесіні бар екеніне жне р кзе рпатарыны бірін-бірі иын тсінетініне сенесіз бе?
8. Сізден бірнеше аи брын 50 теге аша алып, айтаруды мытандыы туралы танысыызды eciнe салуа яласыз ба?
9. Мейрамханада немесе асханада сізгe сапасы тмендігі аны таам сынылды. Тек ашуланып, таамды итере салып, ндемей аласыз ба?
10. Бейтаныс адаммен жеке аланда ciз оны гімеге тартасыз ба, лде ол бірінші гіме бастаса ciз зіізді ыайсыз ceзінесіз бе?
11. Ciзді кµз-келген зын-сонар кµзек (дкендегі, кітапханадаѓы, кинотеатр кассасындаѓы) шошытады ма? Ciз кµзектіњ соњына трып тосып трѓаннан кµpi ciз µз ойыњыздан бас тартќанды жµн кµресіз бе?
12. Ќандай болмасын келіспеушілік жаѓдайды ќарастыратын комиссия ќ±рамында болудан ќоркасыз ба?
13. Єдебиет, мєдениет, µнер шыѓармаларын баѓалауда Сіздіњ жеке µзіњіздіњ µлшемдеріњіз бар ма жєне бл жаѓдай бойынша «басќапардыњ» niкірін ќабылдамайсыз ба?
14. Ciзre жаќсы таныс мєселе бойынша біреулердіњ ќате екендігі аныќ пікірін «бip брышта» ecтiп, ciз ндемей ќалуды жєне дауѓа араласпаѓанды жµн кµpeciз бе?
15. Біреуді ќызметтік мєселе немесе оќу таќырыбы бойынша кµмек срауы ciзгe кініш туѓыза ма?
16. зіізді кзќарасыызды (пікip, баѓа) ауызшадан гpi жазбаша бергенді тиімді санайсыз ба?
Жауаптарыњызды баѓалањыз:
єpбip «И» - 2 пай, «Кейде» - 1 пай, «Жо» - 0 пайа тењ.
Жалпы пай сандарын жобалап, жіктеу бойынша адамдардыњ ќай тобына жататыныњызды аныќтањыз:
30-32 пай– сіз тіптен бейімсізсіз. Бл сіздіњ лкен кемшілігіњіз, ceбeбi, бдан кбінесе зііз жапа шегесіз, аздщ жакындарыњызга да бл ќолайсыздыќ єклді. жымдыќ бірлік талап еттетін icтe ciзгe сенім арту ќиын. Кбірек тіл табыса біліп, зіізді ќадаѓалап отыруѓа тырысыњыз.
25-29 пай- ciз тйыќсыз, аз сйлейсіз, жалызілікті алайсыз, осы себептен сіздіњ достарыњыз да аз болуы ммкін жаа жмыс жєне жаа ќарым-ќатынастардыњ кажеттілгі ciздi абыржытпаса да, заќ уаќытќа тепе-тењдіктен шыѓарады. ¤зіњіздіњ мінµзіњіздіњ бл ерекшелігін ci білеciз жєне зізге риза емессіз, бipaќ ciз осы риза болмашінлыќпен шектелмењіз – мінµзнµзіњіздіњ бл ерекшелктерін згерту сіздіњ з ќолыњызда. Кейде кейбір іспен ќатты беріліп айналысќан жаѓдайда ciз «ая астынан» толыќ бейімділікке ие болатын жaѓдaй болмай ма? Ciзгe тек ќана cepпілic ќажет.
19-24 пай- ciз белгілі дєрежеде сµзшењсіз жєне бейтаныс ортада µзіњізді ceнімді стай аласыз. Жања мєселелер ciздi шошытпайды, алайда, ciз жања адамдармен абайлап араласасыз, пікірталастар мен дауларѓа ыќтиярсыз араласасыз, сіздіњ пікірлеріњізде ара-тра негізсіз мысќыл кµп. Бл кемшіліктер тзетілетіндіктерін мытпаыз.
14-18 пай- сізде ќалыпты бейімділік, ciз білуге ќштарсыз, гіме айтатын адамды пейілмен тыдайсыз, згелермен ќарым-ќатынаста жеткілікті жаѓдайда шыдамдысыз, з кзќарасыњызды ќызбалыќсыз ќорайсыз. Жања адамдармен кµздесуге жaѓымcыз алањдаушылыќсыз барасыз. Сонымен ќатар ciз у-шулы кµпшілікті натпайсыз, єдептен тыс єрекеттер жєне кµпсізділік сізді шамдандырады.
9-13 пай- ciз едєуір сµзшењсіз (кейде тіпті шектен тыс), білуге ќ±марсыз, єртрлі мєселелер бойынша пiкip айтуды жаќсы кµресіз, бл кейде мањайыњыздаѓыларѓа намайды, жаа адамдармен ќуана танысасыз, кµпшіліктіњ кµњілі сізде болѓанды натасыз, ешкімніњ тінішінен орындай алмасањыз да, бас тартпайсыз. Кейде ќатты ашуланасыз, ќайтуыњыз жылдам. Ciзгe жетіспейтіні - орныктылыќ, шыдам жєне крделі мєселелермен бетпе-бетте жректілік жетіспейді, алайда, ќажет болѓан жаѓдайда, ciз µзіњізді шегінбеуге мєжбрлей аласыз.
4-6 пай- ciз шектен тыс аќкњілсіз, сіздіњ сзшењдігіњіз, ерекше кµзге тседі, ciз ќайда не болып жатќанныњ бєрін білеciз. Крделі таќырыптар сіздіњ басыњызды ауыртып, ќалыпты жаѓдайдан шыѓарса да, ciз барлыќ пікірталастарѓа ќатысќанды натасыз. Кµз-келген мєселе бойынша жалпылама ѓана тсінігіњіз болѓан жаѓдайда да, суырылып сµз алѓанды натасыз. Ќашан да µзіњзді µз орнымдамын деп санайсыз. Аяѓына жеткізе алмайтын жаѓдай болса да, ciз кез-келген іске кipiciп кетесіз. Осы себептерден басшылар мен ќызметтестеріњіз ciзгe шамалы ќayiппeн жєне сенімсіздікпен ќарайды. Осы деректер жµнінде ойланыњыз.
3 жне одан тмен пай- сіздіњ бейімділігіњіз шектен тыс, оны аурумен салыстыруѓа болады. Ciз сайрауы та сµзарсыз, ciзге еш ќатысы жоќ істерге араласып кетесіз, зііздіњ еш хабарыњыз жоќ мєселелер бойынша пiкip айтасыз, ciз єдейі, кейде байќаусыз мањайыњыздаѓылар арасында трлідаулар тууына себепкер боласыз, ќызу ќандысыз, кілге алѓысыз, кµп жaѓдaйдa шындыќты брмалайсыз. Жауапты жмыс ciз шін емес. Жмыста да, йде де жєне барлыќ ортада адамдарѓа ciзбeн бipгe болу ќиын. Ciзгe з мінезіњізбен жмыс істеуге трарлыќ. Алдыњѓы кезекте адамдарѓа деген шыдамдылыѓыызды тєрбиелеіз, жєне соњында µзіњіздіњ денсаулыыыз туралы ойланыњыз - блай мір сру - iз-тcciз болмайды.
Тест №2 «Адамдар Сізді сыйлай ма?» (Жауаптар: «Иє», «Жоќ»)
1. Сізбен ќатынас жасайтын адамдар кні бойы минут сайын ciздi м±ќият баѓалайтынын есіњзде саќтауыњыз кажет.
2. Адамныњ тєуелсіздік ceзiмi жолдастарыныњ натќан натпаѓанына ќарамастан олармен зініњ хоббиін талќылай алатындай дамуы керек.
3. Ќандай да жаѓдайда болмасын басќа адамдар алдында µз беделіњді тcipyгe болмайды.
4. Егер бipey басќалардыњ сµйлеген сзінен ќатені байќаса оны тзетуге тию.
5. Бейтаныс адамдармен кездескенде ciз оларѓа µзіњзді кµрсету шін жеткілікті дєрежеде тапќыр, сµзшењ жєне тартымды болуа тиicciз.
6. Ciзді басќа адаммен таныстырѓанда ciз оныњ атын естімей ќaлѓaн жаѓдайда ќайта атауын срайсыз.
7. зін ешќашан клкі ќылдырмайтын адамды сыйлайды деп есептейсіз.
8. Аќымаќ боп керіну ќаупінен ciз артыќ сраќ ќoймayѓa тырысасыз.
9. Егер ciз керемет ткір тілді адаммен сµйлескен кезде онымен баќталаспай оны мойындап, пiкip таластан тезірек кетуге тырысасыз.
10. Єркімніњ мінез-ќлќы µзін ќоршаѓан ортаныњ кµњіл-кйіне сай болуы тиіс.
11. Ciз єр адам ќателесуі мумкін µз ќатесі шін жауап бepyi тиіс деп есептейсіз.
12. Сізден басќалар кткендей сµз бен мінез танытпай, зііз ќажет санайтындай єрекет жасайсыз.
13. Ciз басќаларѓа тєуелді бoлѓaншa, басќалар ciзгe тєуелді болсын.
14. Сiздіњ барлыќ артыќшылыќтарыњыз жєне кемшіліктеріњзбен ќабылдай алатын адамды наѓыз дос деп есептейсіз.
15. з беделіњізді кµтеру шін ciз жеткен жетістіктеріњіз бен жаќсы жаќтарыњызды ecтipтіп атап µтуге тырысасыз.
16. Егер ciзгe брын ecтiгeн анекдотыњызды айта бастаса, ciз ол адамды тоќтатасыз немесе єњгімесініњ соњында сєйкессіздіктерді тзетесіз.
17. Пікірлерді талдаѓан кезде зіњіздіњ пікіріњіздіњ ќате екендігін тсінсењіз кµбіне оны ecтipтiп мойындайсыз.
18. Егер бipey µзініњ мєселесін сіздіњ иыѓыњызѓа артуѓа тырысќанын сезсењіз ciз оныњ ±сынысына салмаќты да ныќ «жоќ» дей аласыз.
19. Егер жымныњ пiкipi сіздікінен бµлек болса, ciз негізінен µз пікіріњізде ќаласыз.
20. ркім бipey зiнe ќарама-ќарсы пiкip айтќан сайын µз кµзќарасын ќасарысып ќорѓай бepyi тиіс емес.
Кілт: єpбip дрыс сай келген жауап шін 5 пайдан ќосыњыз.
Дрыс жауаптар: «Иє» - 6, 11, 12, 13, 14, 17, 18, 20. «Жоќ» - ќалѓандары.
Барлыќ пайларды ќосындысын табыњыз.
85-100 - µте жаќсы. Ciз µзіњізді ќоршаѓан ортаныњ cыйлaѓaнын лайыќты пайдаланасыз. Олар ciздіњ парасаттылырыњызды, єділдігіњізді жєн