ІІІ. й тапсырмасын бекіту

№26

Кні:

Пні:

Сынып: 10 а, б, в

Сабаты таырыбы:Шыыс азастанны экологиялы жадайы

Сабаты масаты:

Білімділік. Оушылара Шыыс азастан облысыны экологиялы жадайы жне оны адам азасына тигізер сері туралы толы млімет беру.

Дамытушылы: Оушыларды сыни трысынан ойлауды дамыту.

Трбиелік: Оушыларды ебекке,оршаан ортаны орауа трбиелеу.

Сабаты типі: Жаа білім беру.

Сабаты трі: Аралас саба

Сабаты діс – тсілдері: Тсіндіру, сра – жауап, кесте,

Пнаралы байланыс: География.

Сабаты крнекілігі: Тірек – сызбалар, кестелер.

Сабаты барысы:

І. йымдастыру блімі

ІІ. й тапсырмасын срау

ІІІ. й тапсырмасын бекіту

ІV. Жаа саба

V. Бекіту кезеі

VІ. йге тапсырма беру

Сабаты барысы:

І. йымдастыру блімі

Оушылармен слемдесу, тгелдеу, сабаа даярлыын тексеру.

ІІ. й тапсырмасын срау

сімдіктерге сер ететін негізгі факторлар.Ылала атысты сімдік топтары.

Жарыа атысты сімдіктерді топтары.

ІІІ. й тапсырмасын бекіту

1. сімдіктерге сер ететін негізгі факторлар?

2. Ылала атысты сімдік топтары?

3. Жарыа атысты сімдіктерді топтары?

ІV. Жаа саба:

Шыыс азастан облысы азастан Республикасы бойынша ндірістік-дамыан, ркениетті айма болып саналады. Айта кетерлік жайт, бізді азіргі замандаы оршаан ортамызды жай-кйімен трылыты халыты денсаулыы ткенімізден берілгенге, яни Семей ядролы полигонымен, сонымен атар посткеестік кезе кезіндегі экономиканы даму дегейіне байланысты болып келеді. Сараптама крсеткіші бойынша ндірістік нім тріні су жадайы бізді аймата экологиялы шешімні траталуын крсетеді. Статистиканы бгінгі кндегі крсеткіштері 2006 жылда облысты стационарлы кздерінен шыарындыларды 2001 жылмен салыстыранда 116 мы тоннаа тмендегенін крсетеді. Сонымен, 2001 жылы облыс атмосферасына 247,7 мы тонна шыарынды жіберілсе, 2006 жылда бл сан 157,8 мы тоннаны крсеткен.Бл мселені шешіміне лес осандар облысымызды ксіпорындарыны ткізген шараларымен жне «2005-2007жж. Шыыс азастан облысында оршаан ортаны орау» айматы бадарламасы болып табылады. Соы 5 жылда мндай тенденция скемен аласында да байалуда - айтарлытай ластаушы заттегілермен шыарындылар арынды трде тмендеуде. 2006 жылда шыарындылар саны 72,7 мы тоннасы 2001 жылды 111 мы тоннасына арсы крсеткіш берген. скемен аласыны атмосферасыны ластануы желсіз тымы кндер, температуралы инверсия сияты олайсыз метеожадайлы кезедердегі климатты жадайлара да байланысты. Шыыс азастанны гидрометеорологиялы орталыыны мліметтері бойынша соы ш жылда олайсыз метеожадайлы кндер пайызы 29 дан 39-а ктерілген. Сонымен бірге соы жылдары ала атмосферасына автотранспорты сері де крт жоарылады (оларды лесі стационарлы шыарындаылармен салыстыр-анда 50% райды).

скемен аласыны атмосфералы ауасыны химиялы рамын зерттеу мліметтері 2008ж. салыстыранда 2009ж. ауа рамыны ластануыны жоарылаанын анытаан, оны ішінде негізгі канцерогенді заттарды жоарылаанын крсетті. Азот диоксиді 80%-а, ккірт диоксиді 72%-а, фенол 87%-а ктерілген.

Трындар денсаулыына олайсыз факторларды серіні сезімтал индикаторы балалар денсаулыы болып табылады. лі жетілмеген бала азасыны функционалды ммкіндігі шектелген сондытан ксенобиотиктер серінен адаптацияны бзылуы ерте пайда болады. Балалара аурушылдыты тн крсеткіші ретінде 2008ж. мы балаа шаанда ауыран балалар саны 179123,6 те боланын крсетуге болады. Бл крсеткіш ересектерге араанда 2 есеге кп ал, республика бойынша орташа крсеткішпен салыстырса 79%-а жоары.

Дегенмен де, ндірістік ксіпорындарды шыарындыларына ана облысты орталы ыпал жасап отыран жо, сонымен оса бірттас себептерді жиналу кешенін де арастыруды ола алуда. Бл скемен аласыны тйы жерде орналасуынан, яни ала сызбаларында ндірістік ксіпорындарды ауаны ластайтын шыарындыларыны жойылмайтынды-ын айындайды. скемен аласыны атмосфералы ауасыны сапасы ауаны ластайтын шыарындыларды клеміне жне ауа-райыны жай-кйіне тікелей атысты болып келеді, атап айтанда атмосферада тоырау былыстарыны айталануы. Бл крініс Келесіз метеожадай, яни КМЖ деп аталады.

V. Бекіту:

1. Шыыс азастан облысын мемлекет шін маызы ?

2. скемен аласы атмосфера ластануы неге байланысты?

VI.йге тапсырма беру:

Шыыс азастанны экологиялы жадайы. Оу.

№17

Кні:

Пні:

Сынып: 10 а, б, в

Сабаты таырыбы: Ноосфера жне траты даму концепциясы

Сабаты масаты:

Білімділік. Биосфера концепциясыны экологиялы жадайымен таныстыру.

Дамытушылы: Оушыларды сыни трысынан ойлауды дамыту.

Трбиелік: Оушыларды ебекке,оршаан ортаны орауа трбиелеу.

Сабаты типі: Жаа білім беру.

Сабаты трі: Аралас саба

Сабаты діс – тсілдері: Тсіндіру, сра – жауап, кесте,