І. йымдастыру блімі

Оушылармен слемдесу, тгелдеу, сабаа даярлыын тексеру.

ІІ. й тапсырмасын срау

Физиологиялы адаптация. Фотосинтез. сімдіктер экологиясы. Орман экологиясы жне оны маызы.

ІІІ. й тапсырмасын бекіту

1. сімдіктер экологиясы нені зерттейді?

2. Орман алабыны маызы?

3. азастанны дрілік сімдіктер оры?

ІV. Жаа саба:

сімдіктер экологиясы — сімдіктерді зара жне ортамен атынастарын зерттейтін экологияны жне ботаниканы блімшесі.

Климатты факторлар:

1. Бастапы периодты факторлар (жары, температура).

2. Туындаушы периодты факторлар (ылалдылы).

3. Периодсыз факторлар (кенеттен соан дауыл: атмосфераны едуір иондануы, рттер, су тасыны).

оректену факторлары:

1. Азытыє млшері.

2. Азытыє сапасы.

Абиотикалы факторлар:

1. Тр ішіндегі серлесулер.

2. Траралы серлесулер.

сімдіктерді сырты ортамен зара арым-атынасы туралы ылым сімдіктер экологиясы деп аталады. сімдіктерді рылымына сер етуші табиаттаы экологиялы факторлар:

Сырты ортаны белгілі бір факторына атысты сімдіктерді ртрлі экологиялы типтерге блінеді.

Ылала атысты:

1. Гидрофиттер (гр.гидро-су, фитин-сімдік)-сулы ортаа бейімделген сімдіктер. (бедежапыра, ара леєшп, амыс, су саралдаы, тиы). Бл экологиялы топты сімдіктеріні айсы бірі су тбіне бекінеді де, жапыратары су бетінде алып жреді (су саралдаы, мйіз жапыраы). Барлы вегетативтік мшелерінде клеткаралы жйелер жасы жетілген. Осы ауаны кеістіктер арылы оларды денесі оттегімен амтамасызданады. Толы суа батып тран сімдіктерге газ алмасу біршама иын. Сондытан оларды жапыратары жа, кутикуласы болмайды, сосудтар нашар жетілген, сімдік суды бкіл денесімен сііреді /гидатофиттер денесі толы суа батып сетін сімдіктер/ тиы.

2. Гигрофиттер /гигрос-ылал/ ыласы мол топырата сетін сімдіктер /бастапы шабындыта, зен арнасында, ылалды орманда/. Блар ылал тапшылыын білмейді. Сондытан трансперацияны ктерікі клетка арасын кеістік жасы жетілген /аэренхима/ булану жасы жреді.

3. Мезофиттер (гр.лизос-орташа) ылалы жеткілікті, оыржай жадайда сетін сімдіктер.

4. Ксерофиттер (грек-ксерос-ра)-ылалдылыты ауада, топырата немесе уаытша тапшылы жадайда сетін сімдіктер. Оларда суды жетіспеуінен реттеуші р трлі бейімділіктер пайда болады. Мысалы: эпидерма клеткаларыны сырты абыралары алы, ол кутикуламен жабылан. Вегетативтік мшелер сыртындаы алы тктер, оларды беткі ауданында зіндік микроклимат алыптастырады. Клетка аралы жо, ішкі лпаларыны лпалары сректелген, тамыр жйелері ке, тереге кеткен, жайылан, яни баса экологиялы топтар пайдалана алмайтын ылалды сііреді.

сімдіктер сетін субстракта жне жарыа атысты да экологиялы топтара блінеді. Мысал: минералды тздар жеткіліксіз субстратта олиготрофтар мекен етеді.

Тзды мол топырата сімдіктерді тобы. Галофиттер /соран бзаубас, кппек/. алы клекелі жадайда сетін сімдіктер-цинофиттер деп аталады (орман сімдіктері). Клекеде се алмайтын сімдіктер тобы-гелиофиттер деп аталады (сарбас жоыша).

V. Бекіту:

1. сімдіктерге сер ететін негізгі факторлар?

2. Ылала атысты сімдік топтары?

3. Жарыа атысты сімдіктерді топтары?

VI.йге тапсырма беру:

Жергілікті жерді жадайы бойынша сімдіктерді экологиялы топтары.

№21

Кні:

Пні:

Сынып: 10 а, б, в

Сабаты таырыбы: сімдіктерді тіршілік формалары. Жергілікті жерді сімдік топтары.

Сабаты масаты:

Білімділік. Оушыларды сімдіктерді тіршілік формаларын, оны шыу себептерімен толы таныстыру.

Дамытушылы: Оушыларды сыни трысынан ойлауды дамыту.

Трбиелік: Оушыларды ебекке,оршаан ортаны орауа трбиелеу.

Сабаты типі: Жаа білім беру.

Сабаты трі: Аралас саба

Сабаты діс – тсілдері: Тсіндіру, сра – жауап, кесте,

Пнаралы байланыс: География.

Сабаты крнекілігі: Тірек – сызбалар, кестелер.

Сабаты барысы:

І. йымдастыру блімі

ІІ. й тапсырмасын срау

ІІІ. й тапсырмасын бекіту

ІV. Жаа саба

V. Бекіту кезеі

VІ. йге тапсырма беру

Сабаты барысы: