Оамды денсаулы сатау мамандыы

Оршаан орта нысандарыны ластануынан трындар денсаулыына

Ауіп-атерді баалау» негізгі пні бойынша

СИЛЛАБУС

оамды денсаулы сатау мамандыы

Курсы: 4 Семестр: 7-8

барлы саат саны: 3 кредит/135 саат

Баылау трі: емтихан

Алматы, 2017

Силлабус «оршаан орта нысандарыны ластануынан трындар денсаулыына ауіп-атерді баалау»Жмыс бадарламасына сйкес5B110200 – оамды денсаулы сатау мамандыы шін кафедра мегерушісі, профессор Кенесариев .И., доценттер Амрин М.К., Досмухаметов А.Т., оытушы Баялиева Р.А. растырды.

­­­­­­­­­­­­­Жалпы гигиена жне экология

кафедрасыны мжілісінде талыланды:

«10» атар 2017 ж. Хаттама №6

­­­­­­­­­­­­­

Кафедра мегерушісі, м..д.,профессор _____________ Кенесариев .И.

­­­­

1. Жалпы малмат:

1.1 ЖОО-ны аталуы: С.Ж. Асфендияров атындаы аза лтты медицина университеті

1.2 Кафедра: Жалпы гигиена жне экология

1.3 Пн: «оршаан орта нысандарыны ластануынан трындар денсаулыына ауіп-атерді баалау»

1.4 Маманды: 5B110200 – оамды денсаулы сатау

1.5 Оу саатыны (кредитті) клемі: 135 саат (3 кредит).

1.6 Оытушылар туралы млімет

1.8 Контактная информация:

Байланыс апараты: кафедраны тран орны- Тле би кшесі, 94, 1 оу корпусы

тел. 3387090

1.8 Пнні саясаты

Пн саясаты –медициналы жоары оу орындарында жалпы аидаа негізделген саба беру рдісін бір баытта жне здіксіз жадайда іске асыру.

Тлімгерлерге ойылатын талаптар:

Тлімгер міндетті:

1. Ішкі тртіп ережелерін жне С.Ж.Асфендияров атындаы азМУ студенттеріні Ар-Намыс кодексін млжітпей орындауа;

2. оу рдісіні барлы кезедерінде Академиялы ар-намыс ережесін сатауа;

3. оу кестесі бойынша дрістерге, тжірибелік/зертханалы сабатара алмай атысуа; зіліс кезедерін сатауа;

4. жйелі трде тжірибелік/зертханалы сабатара/семинарлара дайындалуа;

5. пн бойынша силлабуста крсетілген уаыттарда зіндік жмыстарды жне межелік баылауларды тапсыруа;

6. уаытылы жіберген сабатарды айталауа (деканатты жазбалай рсатымен);

7. ебек ауіпсіздігі, асептика, антисептик, эпидемиологиялыа арсы тртіпті ережелерін сатауа;

8. ажетті жіберулер бойынша санитарлы кітапшаа ие болуа (клиникалы кафедрада оитындара);

9. кафедраны оу-дістемелік жне оу ралдарына, университетті кітапхана орына, кафедра ралдарына /клиникалы базалар/ ндірістік базалар: техникалы рал жабдытарды, жиаздарды, ралдар, приборлар, реактивті рал- жабдытар, шыын материалдары жне т.б баса да рал-жабдытара ыпты болуа;

10. тиісті лауазымды тртіпті жне медициналы этика мен деонтологияларды атауа (кафедраны осымшы персоналдарына, клиникалы базадаы кіші жне орта медициналы персоналдар, науастар жне тлімгерлер);

11. оу ісіні мегерушісі немесе мегерушіні атысуымен топтаы жанжалды жадайды ашы талылауа;

12. емтихана кесте бойынша жне сына кітапшасымен келуге.

Дресс-кода койылатын талаптар:

Тлімгер міндетті:

1. іскерлік киім стилін сатауа;

2. шашы тиянаты таралып, тырнатары жаын алынуа тиіс (ыздара: макияж бен тырна бояуа болмайды);

3. таза тіктелген медициналы халат болуы керек (клиникалы кафедралара – хирургиялы костюм, алпа, маска, ауыспалы ая киім).

Дрістер, тжірибелік/зертханалы сабатар кезінде рсат етілмейтіндері:

1. жылжымалы ралдарды/ гаджеттерді колдануа;

2. оытушыны рсатынсыз оу блмесінен/дрісханалардан шыуа;

3. медициналы/арнайы киіммен жне ауыспалы ая киіммен

клиникалы /ндірістік /оу корпусынан шыуа болмайды.

Салынатын айыпплдар:

1. пн саясатын бзандара алашы ретте оытушыдан ауызша ескерту беріледі;

2. айталанан кезде тртіп бзан жан, кафедра мегерушісіне тсіндірме береді;

3. жйелі трде айталанса, кафедра мегерушісі деканата баянат береді;

4. р бір жіберілген дріс бойынша баылау кезеінен 1 бал шегеріледі;

р бір орындалмаан/болмаан тапсырма шін «0» бал ойылады.

Бадарлама

2.1Кіріспе.

оамны даму тратылыы мен ауіпсіздік аймаында ркениетті басым заттарды баыты оршаан орта факторларыны потенциалды ауіпті факторларды денсаулы шін ауіптілігін анытау ана болып табылмайды, сонымен бірге, трындар денсаулыына ауіптілікті тмендету жне жою стратегияларын таайындау болып табылады. азіргі уаытта осы амал ауіптілікті баалау дістемесінде барлы елдер мен халыаралы йымдарда олданылады.

2.2 Пнні масаты: оршаан ортаны химиялы ластануынан трындар денсаулыына ауіп- атерді баалау бойынша дадылар мен білімдерін алыптастыру.

2.3 Оыту масаттары:

- оршаан орта факторлары жайында тсініктерін алыптастыру;

- Трындар денсаулыыны негізгі крсеткіштері бойынша тсініктерін алыптастыру;

- оршаан ортаны жне трындар денсаулыын орау бойынша ыты білімдерін алыптастыру;

- ауіп- атерді баалау концепциясы бойынша білімдерін алыптастыру;

- ауіп-атерді баалау дістемесі бойынша дадыларын алыптастыру;

- ауіп-атерді баалау нтижесін интерпретациялау бойынша дадыларын алыптастыру.

2.4 Пнді оытуды соы нтижесі:

Студенттерге білім алыптастыру:

• ауіп-атер концепциясын баалау жнінде;

• ауіп-атер кезендерін баалау жнінде;

• ауіптілікті идентификациялау жнінде;

• «Доза - жауап» туелділігін баалау жнінде;

• Экспозицияны баалау жнінде;

• Халы денсаулыына арналан ауіп-атер сипаттамасы жнінде.

Студенттерді дадыландыру:

- Заманауи дістер арылы зерттеулер мен оршаан ортаны орау сратары бойынша анытамалы жне нормативтік дебитеттермен з бетінше жмыс жасауа;

- оршаан орта нысандарыны химиялы ластануынан халы денсаулыына тигізетін ауіп-атерге баа беру;

- оршаан орта нысандарыны табиатты орау шараларын насихаттау жнінде халы білімдерін жоарлату жне ауруларды алдын алуа арналан білімдерін ндеу шін пайдалану.

Коммуникативті дадыларын алыптастыру:

- Кішігірім топтардаы коммуникативті дады бойынша жмыс.

- Оу міндеттерін шешу кезіндегі баса студенттермен жне оытушымен бір-бірімен рекеттесу.

ыты зіреттілігін алыптастыру:

- ауіп-атерді баалау кезіндегі ыты-нормативтік жаттармен жмыс істеу;

- «Халыты санитарлы-эпидемиологиялы салауаттылыы туралы» Р Заын білу;

- «Халы денсаулыына оршаан ортаа химиялы факторларыны зиянын баалау дістемелік нсауды бекіту туралы» 28.12.2007 ж. №117 Бйрыын (Мемлекеттік санитарлы-эпидемиологиялы адаалау комитетімен бекітілген) білу.

- «Ондірістік объектілерін» 17.01.2012 ж. №93 Р кіметіні аулысын біліу.

з бетімен оуа дайындыын алыптастыру:

- ауіп-атер мліметтері бойынша зіндік жмысы.

- ылыми дебиеттермен жмыс істеу.

2.5 Реквизитке дейінгі: экология жне траты даму, физиология, фармакология, жалпы гигиена, оршаан орта жне халы денсаулыы.

2.6 Реквизиттен кейінгі: оамды денсаулы сатау, коммуналды гигиена, эпидемиология, нутрициология, ебек гигиенасы, леуметтік медицина, балалар мен жасспірімдер гигиенасы.

2.6 Пнні ысаша мазмны:

• ауіп-атерді баалау концепциясы.

• ауіп-атерді талдауды негізгі элементтері.

• ауіп-атерді баалау.

• ауіп -атерді баалау кезедері.

• ауіптілікті идентификациялау.

• «Доза-жауап» туелділігін баалау.

• Экспозицияны баалау.

• Трындар денсаулыы шін ауіп-атер сипаты.

2.7 Таырыпты жоспары (тжірибелік сабатар, ОСЖ, зіндік жмыстар)

2.7.1Таырыпты жоспары (тжірибелік сабатар, ОСЖ, зіндік жмыстар)

2.7.1 Тжірибелік сабатарды таырыпты жоспары

2.7.2 ОСЖ таырыпты жоспары

2.8. Студенттерді зіндік жмыстарына арналан тапсырмалар:

2.8 СЖ тапсырмалары

I. Машытану сабаында: жадайлы есептерді шешу, тесттік сратара жауап беру, кроссвордтар мен тест сратарын растыру, материалды талылау барысында белсенді трде атысу.

II. СЖ: Берілген дебиет бойынша таырыпа байланысты материалды талылау, жаа апараттарды іздестіру, рефераттар, презентациялы крсетілімдер, бандама, кроссворд, тесттерді растыру.

III ОСЖ: жадайлы есептерді шешу, тесттік сратара жауап беру, кроссворд растыру, материалды талылауа белсене ат салысу.

2.9 дебиет:

Негізгі

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Бекмагамбетова Ж.Д., Жакашов Н.Ж., Жоламанов М.Е., Тогузбаева К.К. Жалпы гигиена: Жоары оу орындарына арналан оулы / .И. Кенесариев жне т.б. – Алматы: 2012. - 656 б.

2. Тулебаев Р.К.,Слажнева Т.И., Кенесариев У.И., Белоног А.А., Корчевский А.А. Оценка гигиенических рисков в промышленных регионах Республики Казахстан. – Алматы: Искандер, 2004. – 374 с.

3. Кенесариев .И,.Жаашов Н.Ж. Экология жне халы денсаулыы: ЖОО жне коледждерге арналан оулы. Алматы. 2003.- 216 б.

осымша

Руководство по оценке риска для здоровья населения при воздействии химических веществ, загрязняющих окружающую среду (Р 2.1.10.1920-04), утв. Главным государственным санитарным врачом РФ 05.03.2004 (Guidelines for Human Health Risk Assessment from Environmental Chemicals).

2. Онищенко Г.Г., Новиков С.М., Рахманин Ю.А., Авалиани С.Л., Буштуева К.А. Основы оценки риска для здоровья населения при воздействии химических веществ, загрязняющих окружающую среду / Под. ред. Рахманина Ю.А., Онищенко Г.Г. М.: НИИ ЭЧ и ГОС, 2002. - 408 с.

3. Авалиани С.Л., Ревич Б.А., Балтер Б.М., Гильденскиольд С.Р., Мишина А.Л., Клиушина Е.Г. Оценка риска загрязнения окружающей среды для здоровья населения как инструмент муниципальной экологической политики в Московской области. Подольск, 2010. - 309 с.

4. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА,2000.-608с.

5. «Халыты санитарлы-эпидемиологиялы салауаттылыы туралы» азастан Республикасыны Заы. 2007.

2.10 Оыту дістері:

Практикалы саба: Миа шабуыл, презентация, ситуациялы есептер шешу, кейс-стади, кіші топтарда жмыс, пікірталас.

ОСЖ: Пікірталас, ситуациялы есептерді шешу

СЖ: дебиеттермен, электронды оулытармен жмыс істеу, ситуациялы есептер растыру, тесттік тапсырмаларды шешу, ылыми рефераттар дайындау.

2.11 Білімді баалау критерийлері мен ережелері:

Студенттерді оу жетістіктерін баылау жйесі:

Аымды баылау:

Практикалы саба: ауызша срау

- тестілеу – нсалар бойынша жазбаша трінде;

- зіндік жмыс бойынша тапсырманы орындалуын тексеру- жазбаша жне ауызша трде.

СЖ: презентацияны орау, ситуациялы есептерді, тест, кроссворд шешу жне оларды растырылуын баалау, тестілеу нтижелері бойынша зіндік баылау.

Рубеждік баылау: тестілеу жне ауызша срау арылы коллоквиум.

Тжірибелік саба, аралы баылау, СЖ – максималды 100 балл

Тжірибелік, СЖО, СЖ сабатарыны максималды баллы -100

Аымды баылау t – зыреттілікті алыптасу дегейімен бааланады

t= (Z+N+K+P+S)/n,

мндаы: n- барлы зыреттілік бойынша тапсырмалар саны

Z: Білік бойынша баалау z₁+z₂+…+z_n

N: Дады бойынша баалау n₁+n₂+…+n_n

K: Коммуникативті зіреттілік бойынша баалау k₁+k₂+…+k_n

P: ыты зіреттілік бойынша баалау p₁+p₂+…+p_n

S: зіндік білімін алыптастырубойынша баалау s₁+ s₂+…+s_n

Жіберілу рейтингіорытынды баада60 % кем емес, мына формуламен аныталады

R_д= (t+r₁+r_2+...)/N х0.6

мндаы,

t– аымды баылау,

r_1,r_2,..., r_n– аралы баылау

N-осындыларды саны

Орытынды баа

Жіберілетінрейтинг баа мен орытынды баылау бааларына кбейтіліп осылады

I = R х 0,6 + E₁ х 0,20+ E₁х0,20

мндаы: I – орытынды баа

R– рейтинг жіберілу баасы

E – орытынды баылау баасы (пн бойынша емтихан)

орытынды рейтинг 60% рейтинг жіберілу жне 40% орытынды баалау баасынан трады

Емтихан баасы- 60%- тесттілеу баасы жне 40%- емтиханны 2-ші кезеі

Емтихан рейтингісі

E= E₁ х 0,20 +E₂ х0,20)

мндаы: Е_{1 -} емтиханны I кезеіні баллы,

Е_{2 –} емтиханны II кезеіні баллы.

зіреттілікті алыптасандыын баалау

· зін зі дамыту, дадылар з бетінше оу абылдау барысында жмыс бадарламасы мен силлабуста берілген з бетінше оу таырыптарына сйкес бааланады.

Студент 2 СЖ тапсыру ажет. СЖ таырыбын студентті зі еркін тадай алады.

ЧЕК-ПАРАША

Студентті Ф.А.. _______________________________________________