Ойа шабуыл, ой тю.
Талдыоран, 2016ж.
Масаты:Балаларды зиянды деттермен таныстыра отырып, оларды адам азасына зияны туралы тсінік беру; балаларды рухани абілетін дамыту; сурет арылы жай-кйін баылау.
атысушылар:Жоары топ балалары.
Мерзімі:азан
рал-жабдытар: плакат, трлі-тсті арандаш, фломастер, бояулар, нашаорлыа байланысты суреттер.
Жоспары:
v Слемдесу (шатты шебері)
v «Атомдар мен молекулалар» ойын
v Ойа шабуыл (слайд), ой тю
v «Сурет байауы» сурет салу
v «Бос микрафон» рефлексия
Барысы:
1.Кіріспе сз (арт терапия таырыбын, масатын тсіндіріп кету). Слемдесу, шатты шебері. Оушылар шатты шеберіне трып бір-біріні олдарын стап топпен «Денсаулы» тілейді.
Атомдар мен молекулалар» ойыны
р атысушы жеке атом. Жргізушіні айтуы бойынша атомдар озалыса тседі, бір-бірімен жеіл атыысады. Жргізуші анша атом осындысын атайды оушылар сол сана арай молекула болып топтасулары ажет. Осылайша атысушылар топтара блініп, олара «Болаша», «Денсаулы», «Салауат» топтарды есімдері ойылады.
Ойа шабуыл, ой тю.
атысушылара алдын ала таырып бойынша дайындалан слайд сынылып, сратар ойылады. Нашаорлыты зияны мен салдарлары туралы малматтармен атысушыларды таныстырып, здеріні ой пікірлерін тыдау.
Наркотик ( гр. — естен айырылу) — БДС-ны анытауы бойынша, ауру сезгіштікті жоятын химиялы есірткі. Термин детте есiрткi анальгетиктер деп аталан апиыны бар заттара немесе опиоидтара жатады. Алаш болып «наркотик» деген анытаманы сезгiштiктi жоалтуа алып келетін заттарды сипаттау шін грек емшісі Гиппократ олданан. Бл анытаманы дрігер болан Клавдий Гален да олданан. Наркотикті сипаттау шін Клавдий Гален кбінесе мандрагор, семена эклаты и макатамырын немесе эклат тымдарын жне ккнрді тере зерттеген. Аталмыш терминні мні XX асырда кеiдi. Алдыы уаыттарда «наркотик» деген маынаны беретін сз, уаыт те кпмаыналы бола бастады.
Наркотик ымы. Кп жадайларда медицинада жне
юриспруденцияда «наркотик» ымы толы бір маынаны бере бермейді. Бл салаларда барлы засыз жне жйке жйесін уландыратын химиялы німдер, наркотик ымына осылады. Мысалы, Канада жне АШ елдерінде есірткі атарына кокаин, каннабис жне опиоидтар жатызылан.
Маыналы жаына келіспеушіліктер кп боландытан, бл анытаманы олы зіне сйкес маынасында атаан жн.
Есірткіге уестенген адамны мірі ыса болады дейді. Оны себебі неде?Нашаорлыпен ауратындарды мірі заа бармайды. Алашыда ляззат алу шін, кейіннен ауырмау шін ана олданатын болады. Демек, алашыда ляззат алу шін кніне 0,1 грамм кететін болса, кейін 0,2 грамм олдануы керек болады. Сйтіп, дозаны бірден сіріп алады да, денелерін улап тастайды нтижесінде миды тыныс алу орталыы тотайды.
Марихуана – кептірілген, са туралан жапыраты, тымдар
мен жасыл, оыр немесе ср тсті сора глдеріні осындысы.
Марихуана – кптеген елдерде, оны ішінде азастанда кп таралан засыз есірткі. Марихуананы шегуді кейбіреулер денсаулыа зиян емес деп
санайды. Алайда, ол денсаулыа лкен зиян келтіреді. Марихуананы ыпалындаы адамны басы айналады, жрісі бзылады, немі кле береді жне есте сатау абілеті тмендейді.
Героин - е алдымен опий пайда болды, содан кейін одан морфин
алынды, одан героин шыарылды. Героин зіні есірткілік белсенділігімен морфийннен лдеайда асып тседі. Ол ыздыраннан кейін тамыра егіледі, шегіледі, онымен демалады. 2008 жылды 8 айы ішінде Астана аласында героинні дозасын асырып олдананнан 19 жастан 30 жаса дейін 48 адам кз жман. Нашаорларды тн йылары бзылады, артериалды ан
ысымы тмендейді, ине салу нтижесінен тамырлары тесіледі, бауыры мен бйректері ауырады, организмі дене жне психологиялы жаынан лсірейді, гепатит пен СПИД-ке шалдыады, аырында лімге кеп соады.
Кокаин – коки сімдігінен шыарылан, негізінен а нта тріздес есірткі. Кокаин нтаын сатап мрын арылы тартады немесе тамыра енгізу шін езеді. Кокаинді тек бай адамдар олдана алады, себебі оны сатып алу шін аптасына мы доллардан астам аша жмсалады. Оан тез йреніп кетуге болады. Кокаинді олданушылар паранойд болып келеді, олар миына ан йылуынан, жректі ысылуынан кенеттен ліп кетеді. Алашы дозадан алан жасы серлерді сезіну шін кокаинді жиі жне кптеп олдану керек болады. Есірткіні алашыда эйфорияны сезіну шін енгізсе, кейін тек зін жасы сезініп, кйзелу немесе шаршаан жадайын кетіру шін олданады. олдануды аыры – сандыратауа, дем алуыны бзылуына, есінен тануына, аырында лімге келіп соады.
Р ылмысты іс-жргізу кодексі: аса ірі клемде есірткі контрабандасы шін – 15 жылдан 20 жыла дейін немесе мір бойы бас бостандыынан айыруа; лауазымды тланы ызметтік жадайын пайдаланып, есірткіні сатаны шін - 10 жылдан 15 жыла дейін бас бостандыынан айыруа; оу орындарында жне кмелетке толмаандарды есірткіні сатаны шін – 15 жылдан 20 жыла дейін немесе мір бойы
бас бостандыынан айыруа; йымдасан ылмысты топпен есірткіні сатаны шін - 15 жылдан 20 жыла дейін немесе мір бойы бас бостандыынан айыруа; кмелетке толмаандарды, екі немесе одан да кп адамдарды, сондай-а кш крсетумен есірткіні пайдалануа тартаны шін - 7 жылдан 10 жыла дейін бас бостандыынан айыруа; есірткіні пайдалануа тартып, соны негізінде адам ліміне келіп соаны шін - 15 жылдан 20
жыла дейін немесе мір бойы бас бостандыынан айыруа; есірткіні пайдалану шін притондар йымдастыраны шін – 3 жылдан 7 жыла
дейін, ал ызметтік жадайын пайдалананы немесе йымдасан топпен йымдастыраны шін 7 жылдан 12 жыла дейін. Сонымен атар, есірткі ылмысы тікелей засыз табыс табумен байланысты боландытан, осындай ылмысты рбір рамы шін мліктерін міндетті трде тркілеу енгізілген.
Есірткіні алдында адам сонша дрменсіз бе? Неге тез беріледі?Есірткіні азір кп тарап отыраны героин, яни а нта. Одан адам санасы тез уланады. Бірінші рет кргенде лззат алады, сосын аза туелді болып іздеумен теді. олданбаса йысы бзылады, буын-буыны сырырыйды. Сйтіп, бара-бара тек ауырмау шін іздейді.
ыз балалар да нашаны олданатын жиі естиміз. Оларды ауыздандыратын біреулер барма?Адамны з-зінен бзылып кетпейтіні белгілі ой. Біреуге йтеуір ыпал етеді. Жастарды арасында «мода» деген тсінік бар. Еліктейді, бір-бірінен арты болып крінгісі келеді. азір не кп тнгі клуб кп. Наркотикалы дрілерді трлі сері болады. Бірулерін пайдаланса, адамны кілі ктеріледі, немі оалысы келіп трады, біреін ішіп алса шаршамайды, таа дейін билегу бар. уелі осындай жеіл трінен бастайды, соында бірте – бірте а нтаа кшеді.
Сурет байауы.
атысушылар таырыпа байланысты плаката р топ сурет салу ажет (уаыт 20 минут). Плакат орауа р топа 3 минуттан уаыт беріледі.
Бос микорфон» рефлексия.
Еркін трде атысушылар арт терапиядан алан серлері туралы бліседі. Арт терапиядан алан серлері туралы стикерлара жазып, онымен таныстырып жне здеріні салан суреттеріне жабыстырады.
Туелсіз эксперттер
Арт терапияа келген стаздар мен трбиешілер жне де балалар арасынан туелсіз эксперттер сайлап , арт терапия жайында жне атысушыларды белсенділігі турады ой-пікірлерімен блісу.